Zaman ve Anlatı - Cilt 4: Anlatılan-Öykülenen Zaman

490 Pages·2013·16.677 MB·Turkish

by  Paul Ricoeur

PAUL RIC<EUR
zamaanndl öarttı :
ve
anl(aötyıklüalne nen)
zaman
Çevirenler: Umut Öksüzan - Atakan Altınörs

ZAMAN VE ANLATI
4. Anlahlan (Öykülenen) Zaman
PaulR icceurFr,a nsız felsefecisi ve yorumbilimcisi (1913-2005). Ren­
nes Lisesi 'ni bitirdikten sonra Rennes Üniversitesi ile Sorbonne'da öğ­
renim gördü. Strasbourg, Sorbonne ve Nanterre Üniversiteleri (Fran­
sa) ile Columbia, Yale, Chicago Üniversitelerinde (ABD) ders verdi.
Fenomenoloji ve Yorumbilim İncelemeleri Merkezi'ni (Paris) yönetti.
Çalışmalarıyla yorumbilimin gelişmesine büyük katkıda bulundu.
Başlıycaap ıtl/Vıarrıl]: a speetlr aps h ilosdoelp' heixei s(tKearnl Jcasepe rs
ve Varoluş Felsefesi) [M. Dufrenne ile birlikte, 1947); Philosdoepl hai e
volo(İnratdee F elsefesi) (3 cilt, 1950-1960); Histoeitvr eer (iTatreih ve Ger­
çeklik) (1955); Del 'interpErsestsaauitFr ir oenu(.dY oruDmaai Frr.e uvde
Fels2e00f7e) (,19 65); LeC onfdleiistn terpreEtsastaidio'snh se.r meneutique
(YorumlÇaartıınş m20a0s9)ı (1,9 69); La Metaphvoirve(Ce a nlı Eğretile­
me) [1975); Tempestr ec(iZta mavneA nla1t: Zıa man-Olayörgüsü-Üçlü
MimesYiKsY,, 2 007; Zamavne A nla2t: Tıa rviehA nlaYtKıY,, 2 009; Za­
manv eA nla3:t Kıu rmaAcnalıt ııdZaa manBıinç imlYeKnYi, 2ş0i12,) ( 4 bö­
lüm 1983-1985]; Dut exat le' actEisosnad.i' sh ermeneIIu (Mtietiqnudeen
Eyleme. Yorumbilim Denemeleri il) (1986]; Soi-mecmoem muen a utre
(BaşkOalsaıra Kke nids2i0,10 ) (1990]; Lectu1,r 2e, 3s ( Okumalar l, 2, 3)
(1991-1994]; La Critieqtlu ace o nvictionv eİ( nEalnYeKçşY,t, 2i0r10i) [ söy­
leşi, 2005); L'ldeoeltlo 'guite(o İdpeoiloeji ve Ütopya) (1997); La Memorei,
l' ihstol'i orue(b,Hl ait ıTraar,iU hn,u tu20ş12,) (2000]; L' Hermeneubtiib­que
liq(Kuuets al Kitap Yorumbilimi) [2001); Surl at raductioÜnz e(rÇienvei,r i
YKY, 2008) (2004); Ecriettcs o nferIe, [[n (cYeasz ıvleKa orn feraIn, Il)s lar,
(2008']; vb. (Ayrıca bkz. Cogi"tPaou,l R icreur Özel Sayısı", 56, Güz 2008).
Umut ÖksüzanG:a latasaray Üniversitesi'nde iletişim alanında
lisans, felsefe alanında yüksek lisans öğrenimi gördü. Felsefe dokto­
rasını Galatasaray Üniversitesi ve Paris-Est Üniversitesi'nde "Martin
Heidegger Düşüncesinde Özgürlük" başlıklı teziyle tamamladı.
Galatasaray Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi Felsefe Bölümü'nde
görev yapıyor. Çağdaş felsefe alanında çalışıyor.
AtakanA ltınöFresls:e fe alanında lisans, yüksek lisans ve dokto­
ra öğrenimi gördü. Dokuz ay boyunca Burgonya Üniversitesi'nde
burslu olarak bulundu. 2012 yılında doçent oldu. 2002 yılından beri
Galatasaray Üniversitesi Felsefe Bölümü'nde görev yapmaktadır. Dil
felsefesi başta olmak üzere, araştırmaları analitik felsefe, Yeniçağ
felsefesi, epistemoloji gibi alanlarda yoğunlaşan yazarın çeşitli
hakemli dergilerde yayımlanmış Platon, Locke, Berkeley, Rousseau,
Herder, Chomsky gibi filozoflar hakkında birçok makalesi yanın­
da Descartes, Leibniz, Bergson, Renan, Ric�ur gibi filozoflardan
yaptığı çevirileri mevcuttur. Telif çalışmaları arasında İdeavleaD ri l
BaglamıLnodcaki elL ee ib(nEifilz y ay.) ve 50 SoruDdiaFl e lse(Bfileims i
ve Gelecek Kitaplığı yay.) başlıklı kitaplar bulunmaktadır.
Paul Ricreur'ün
YKY'deki kitapları:
Zaman ve Anlatı 1: Zaman-Olayörgüsü-Üçlü Mimesis (2007)
Çeviri Üzerine (2008)
Zaman ve Anlatı 2: Tarih ve Anlatı (2009)
Eleştiri ve İnanç (2010)
Zaman ve Anlatı 3: Kurmaca Anlatıda
Zamanın Biçimlenişi (2012)
Zaman ve Anlatı 4: Anlatılan (Öykülenen) Zaman (2013)
PAUL RICCEUR
Zaman Anlatı
ve
Anlatılan (Öykülenen) Zaman
4.
Çevirenler:
Umut Öksüzan -Atakan Altınörs
omo
Yapı Kredi Yayınları
YapKrıe diY ayınl-a3r9ı4 1
Cogiot-206
Zaman v� Anlatı -4. Anlatılan (Öykülenen)Za man / PauRli cQ!ur
üzgüna dıT:e mpse tR ecit IH:t e4m.pr sa Lec onte
ÇevireUnm:u tO ksüzan A-takan Albnörs
Kitaedpi törü: Ko�utE rdur
DüzeltFii;l Ozikza n
Kapakt asarıNmaıh:i dDei kel-E lif Rifat
BaskPıa:s ifOfisekt LtdŞ.ii .
CihangiMra h.G üverciCna dN. o: 3/1
Bahaİ şM erkezAi B loHka ramide-Arvec ıla/rİ stanbul
Telefon: [phone]
SertifNiok:1a 2 027
Çevirityeem eall ınbaans kSeıu:i l1,9 84
1.b askİıs:t anbAuğul,st os 2013
ISBN9 78-975-08-2607-8
©YapıK redKiü ltüSra naYta yıncıTliıcka rveeSt a nayAi. Ş2.0 10
© Editions du Seuil, 1985.
SertifNiok:1a 2 334
Bütüyna yıhna klasraık lıdır.
Kaynagkö steriltearneıkt iıçimn yapılakıcsaak a lıntdıılşaırn da
yayıncıynaıznıi lzın oil maksıhziıçnb yiorl lçao ğaltılamaz.
YapKır edi KültüYra ySıanncaıtTl iıcka rveeSt a nayAi. Ş.
. YapKır edKiü ltMüerr kez.i
IstikClaadld eNsoi. 1 61B eyoğ3l4u4 3l3s tanbul
Telef(o0n2 :1 22)5 24 7D O (pbx) Faks21: (202 )9 30 72 3
http://www.ykykultur.com.tr
. e-posytkay: [email protected]
Intersnaettaı dşr eshit:t p://alisveris.yapikredi.com.tr
İÇİNDEKİLER
Dördüncü Bölüm: Anlatılan (Öykülenen) Zaman • 7
Giriş• 9
Birinci Altbölüm:
Zamansallığın Aporetiği• 17
1 Ruhun Zamanı ve Dünyanın Zamanı
Augustinus ile Aristoteles Arasında Geçen Tarhşma• 21
2 Görüsel Zaman veya Görünmez Zaman?
Husserl Kant' a Karşı • 41
1. Zamanın belirişi: Husserl'in içsel zaman bilinci
hakkındaki "Dersleri" • 42
2. Zamanın görünmezliği : Kant • 76
3 Zamansallık, Tarihsellik, İç-Zamansallık
Heidegger ve "Sıradan" Zaman Kavramı• 100
1. Yorumbilimsel fenomenoloji• 104
2. Kaygı ve zamansallık• 109
3. Zamansallaşhrma: gel-ecek, oldu, mevcut-kılmak • 117
4. Tarihsellik (Geschichtlichkeit) • 122
5. İç-zamansallık (Innerzeitigkeit) • 137
6. "Sıradan" zaman kavramı• 147
İkinci Altbölürn:
Anlatının Poetikası: Tarih, Kurmaca, Zaman• 167
1 Yaşanmış Zaman ve Evrensel Zaman Arasında:
Tarihsel Zaman• 175
1. Takvim zamanı• 176
2. Nesillerin oluşturduğu dizi: çağdaşlar,
Önceller ve ardıllar• 184
3. Arşivler, belge, iz• 196
6 Zaman ve Anları
2 Kurmaca ve Zaman Hakkında İmgesel Çeşitlemeler• 212
1. Tarihsel zamanın etkisizleştirilmesi• 213
2. Yaşanmış zaman ve dünyanın zamanı arasındaki fay hattı
üzerine çeşitlemeler • 214
3. Fenomenolojinin içsel aporileri üzerine çeşitlemeler • 220
4. İmgesel çeşitlemeler ve ideal-tipler • 229
3 Tarihsel Geçmişin Gerçekliği• 235
1. "Aynı"nın işareti altında: geçmişin şimdide
"yeniden-canlandırılması" • 238
2. "Başka"nın işareti altında: geçmişin negatif bir
ontolojisi mi? • 246
3."Benzeşen"in işareti altında:
mecazbilgisel bir yaklaşım mı?• 253
4 Metnin Dünyası ve Okurun Dünyası • 264
1. Poetikadan retoriğe• 268
2. Metinle okuru arasında retorik• 276
3. Okumanın fenomenolojisi ve estetiği• 281
5 Tarih İle Kurrnacanın Kesişmesi • 305
1. Tarihin kurmaca haline getirilmesi• 307
2. Kurrnacanın tarihsileştirilınesi • 318
6 Hegel' den Vazgeçmek • 323
1. Hegel'in girişimi• 324
2. İmkansız bütünsel dolayım• 337
7 Tarihsel Bilincin Bir Yorumbilimine Doğru• 345
1. Gelecek ve onun geçmişi • 346
2. Geçmiş-tarafından-etkilenmiş-olmak• 360
3. Tarihsel şimdi • 381
Sonuçlar • 399
1. Zamansallığın ilk aporisi: anlatısal özdeşlik/kimlik• 403
2. Zamansallığın ikinci aporisi: bütünlük ve bütünleşme• 411
3. Zamanın anlaşılmazlığı aporisi ve anlatının sınırları • 428
Kaynakça• 449
Kavramlar Dizini• 469
Özel Adlar Dizini • 479
iV
ANLATILAN (ÖYKÜLENEN)
ZAMAN