Table Of Contentakıcı
ayrıntılı
güncel
kpss konu anlatımları
örnekler
yorumlar
uyarılar
2014
pratik bilgiler
ösym tarzında özgün sorular
ve açıklamaları
türkçe
sözel akıl yürütme
dil bilgisi
yazım kuralları
a
r l a
u l a a r l
n u l
o r r
e n i k n i s o m ı ş t ı
y y e a n
r l
z ı
a
h
e
r
ö
g
m i n e 0 1 3 kpss’
2 d
t e e
s
s i 85
v
a
n
s ı
n i
e
y
soru
Editör: Savaş DOĞAN
KPSS Türkçe
ISBN 978-605-364-523-8
Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarına aittir.
© Pegem Akademi
Bu kitabın basım, yayın ve satış hakları
Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.
Anılan kuruluşun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,
kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıt
ya da başka yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.
Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.
Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında
yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınları
satın almamasını diliyoruz.
“Bu kitapta yer alan geçmiş yıllarda ÖSYM'nin yapmış olduğu sınavlardaki ÇIKMIŞ
SORULAR'ın her hakkı ÖSYM'ye aittir. Hangi amaçla olursa olsun, tamamının veya bir
kısmının kopya edilmesi, fotoğraflarının çekilmesi, herhangi bir yolla çoğaltılması ya da
kullanılması, yayımlanması ÖSYM'nin yazılı izni olmadan yapılamaz. Pegem Akademi
Yayıncılık telif ücreti ödeyerek bu izni almıştır.”
20. Baskı: Ocak 2014, Ankara
Yayın-Proje Yönetmeni: Ayşegül Eroğlu
Dizgi-Grafik Tasarım: Ahmet Resul Kaymakçı
Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı
Baskı: Tuna Matbaacılık A.Ş.
(Ankara-0312-278 34 84)
Baskı: Tuna Matbaacılık Sanayi ve Ticaret A.Ş.
Bahçekapı Mahallesi 2460. Sokak No: 7
Şaşmaz/ANKARA
(0312-278 34 84)
Yayıncı Sertifika No: 14749
Matbaa Sertifika No: 16102
İletişim
Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARA
Yayınevi: 0312 430 67 50 - 430 67 51
Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60
Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08
Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38
Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60
E-ileti: [email protected]
SUNU
Değerli Adaylar;
Bu kitap; Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) Genel Yetenek Testinde
önemli bir ağırlığı bulunan Sözel Akıl Yürütme, Dil Bilgisi ve Yazım Kuralları
kapsamındaki 30 sorunun pratik ve hatasız bir şekilde çözümü hedeflenerek hazırlanmıştır.
Kitap, sorulmuş ve sorulması olası soruların titizlikle incelenmesiyle hazırlanmış olup;
Sözel Akıl Yürütme kapsamındaki;
■ Sözcükte Anlam,
■ Cümlede Anlam,
■ Paragraf ve Anlatım Biçimleri,
■ Sözel Mantık,
Dil Bilgisi kapsamındaki;
■ Ses Bilgisi,
■ Yapı Bilgisi,
■ Sözcük Bilgisi,
■ Cümle Bilgisi,
■ Anlatım Bozuklukları ve
Yazım Kuralları kapsamındaki
■ Noktalama İşaretleri,
■ Yazım Kuralları
bölümlerinden oluşmaktadır.
Konuların sınav formatına uygun ve soru çözümünü kolaylaştıracak bir şekilde, açık ve anlaşılır bir
dille ifade edilmesine; bilgilerin resim, şekil, şema, kavram haritaları, tablo, grafik ve etkinliklerle
somutlaştırılmasına özen gösterilmiştir.
Her ünitenin sonunda;
■ bulmaca,
■ çözümlü testler,
■ cevaplı testler ve
■ çıkmış sorulara
yer verilmiştir.
Bu kitabın hazırlanmasında yardım, destek ve katkılarını esirgemeyen meslektaşlarıma,
PEGEM AKADEMİ yayınevi ve dershanesi çalışanlarına ve öğrencilerime teşekkürü bir borç bilirim.
Bu kitap, uzun bir birikimin ve yoğun bir emeğin ürünüdür. Kitapla ilgili görüş ve önerileriniz
bu ürünün niteliğini daha da arttıracaktır. Değerli görüş ve önerilerinizi lütfen bizimle
[email protected] aracılığıyla paylaşınız.
Kitabın çalışmalarınızda yararlı olmasını temenni eder, KPSS’de ve meslek hayatınızda başarılar
dilerim.
Savaş Doğan
İÇİNDEKİLER
1. BÖLÜM Sözcükte Anlam
Sözcüğün Anlam Özellikleri ..............................................................................3
Gerçek Anlam ..............................................................................................4
Mecaz Anlam ...............................................................................................4
Terim (Terimsel) Anlam ................................................................................7
Mecaza Dayalı Söz Sanatları ...........................................................................8
Benzetme (Teşbih) .......................................................................................8
Eğretileme (İstiare) .......................................................................................8
Kişileştirme (Teşhis) ...................................................................................10
Kinaye (Değinmece) ..................................................................................11
Mecaz-ı Mürsel (Ad Aktarması) .................................................................11
Dokundurma (Tariz) ...................................................................................12
Mübalağa (Abartma) ..................................................................................12
Dolaylama ..................................................................................................13
Güzel Adlandırma ......................................................................................13
Sözcükler Arasındaki Anlam İlişkileri ..............................................................14
Eş - Yakın Anlamlı Sözcükler .....................................................................14
Karşıt (Zıt) Anlamlı Sözcükler ....................................................................15
Eş Sesli (Sesteş) Sözcükler .......................................................................15
Somut - Soyut Anlamlı Sözcükler ..............................................................16
Nitel-Nicel Anlamlı Sözcükler .....................................................................17
Genel-Özel İlişkili Sözcükler ......................................................................17
Yansıma Sözcükler ....................................................................................18
Kalıplaşmış Söz Öbekleri ...............................................................................19
İkilemeler ....................................................................................................19
Pekiştirmeler ..............................................................................................20
Deyimler .....................................................................................................20
Atasözleri ...................................................................................................22
Kalıplaşmamış Söz Öbekleri ..........................................................................25
Bulmaca..........................................................................................................27
Çözümlü Test ..................................................................................................28
Cevaplı Test ....................................................................................................33
Çıkmış Sorular ................................................................................................36
PEGEM AKADEMİ vi
2. BÖLÜM Cümlede Anlam
Cümlenin Yorumu ...........................................................................................45
Cümlenin İletisi ...........................................................................................45
Cümlede Vurgu ..........................................................................................46
Eş - Yakın Anlamlı Cümleler ......................................................................46
Anlamca Çelişen Cümleler .........................................................................47
Cümle Analizi (Cümle Değerlendirme) ......................................................48
Anlamlarına Göre Cümleler ............................................................................50
Olumlu Cümleler ........................................................................................50
Olumsuz Cümleler .....................................................................................50
Soru Cümleleri ...........................................................................................51
Ünlem Cümleleri ........................................................................................52
Emir Cümleleri ...........................................................................................52
İçerdiği Duygu, Düşünce ve Duruma Göre Cümleler .....................................53
Çıkarım ......................................................................................................53
Kanıksama .................................................................................................53
Saptama .....................................................................................................54
Beğenme - Takdir .......................................................................................54
Yakınma - Sitem .........................................................................................55
Pişmanlık ...................................................................................................55
Ön Yargı .....................................................................................................56
Tahmin - Olasılık ........................................................................................56
Varsayım ....................................................................................................57
Şaşırma ......................................................................................................57
Kuşku .........................................................................................................58
Uyarı ..........................................................................................................58
Öneri ..........................................................................................................59
Anlatım Özelliklerine Göre Cümleler ..............................................................60
Öznel ve Nesnel Anlatım ...........................................................................60
Neden (Gerekçe) Bildiren Cümleler ...........................................................61
Amaç Bildiren Cümleler .............................................................................62
Koşul (Şart) Cümleleri ................................................................................63
Tanım Cümleleri .........................................................................................63
Karşılaştırma Cümleleri ..............................................................................64
İçerik ve Üslup (Biçem) Bildiren Cümleler ..................................................64
Doğrudan Anlatım Cümleleri ......................................................................65
Dolaylı Anlatım Cümleleri ...........................................................................65
Cümlenin Yapısı .............................................................................................67
Cümle Tamamlama ....................................................................................67
Cümle Oluşturma .......................................................................................67
Bulmaca..........................................................................................................69
Çözümlü Test ..................................................................................................71
Cevaplı Test ....................................................................................................76
Çıkmış Sorular ................................................................................................79
vii PEGEM AKADEMİ
3. BÖLÜM Paragrafta Anlam
Paragraf Sorularının Genel Özellikleri ve Soru Çözümünde
Dikkat Edilecek Hususlar ...........................................................................91
Paragrafın Yapısı ............................................................................................91
Paragrafın Bölümleri ..................................................................................91
Paragrafın Yapısıyla İlgili Soru Tipleri ........................................................93
Paragrafın İçeriği ............................................................................................97
Konu ...........................................................................................................97
Ana Düşünce .............................................................................................97
Yardımcı Düşünceler ..................................................................................98
Paragrafta Anlatım Özellikleri .........................................................................99
Anlatım Biçimleri ........................................................................................99
Açıklayıcı Anlatım ..................................................................................99
Tartışmacı Anlatım .................................................................................99
Betimleyici Anlatım ................................................................................99
Öyküleyici Anlatım (Öyküleme) .............................................................100
Düşünceyi Geliştirme Yolları ...........................................................................101
Tanımlama .................................................................................................101
Karşılaştırma ..............................................................................................101
Örnekleme .................................................................................................101
Tanık Gösterme (Alıntılama) ......................................................................101
Soru Sorma ................................................................................................102
Sayısal Verilerden Yararlanma ...................................................................102
Duyulardan Yararlanma .............................................................................102
Kişileştirme .................................................................................................102
Benzetme ...................................................................................................103
Parçaya Dayalı Sorular...................................................................................105
Anlatım Nitelikleri ............................................................................................107
Özgünlük ....................................................................................................107
Özlülük (Yoğunluk) .....................................................................................108
Yalınlık (Sadelik) ........................................................................................108
Akıcılık .......................................................................................................108
Sürükleyicilik ..............................................................................................108
Açıklık ........................................................................................................108
Duruluk .......................................................................................................108
Tutarlılık .....................................................................................................108
Bulmaca..........................................................................................................110
Çözümlü Test ..................................................................................................111
Cevaplı Test ....................................................................................................117
Çıkmış Sorular ................................................................................................121
PEGEM AKADEMİ viii
4. BÖLÜM Sözel Mantık
Sözel Mantık ..................................................................................................147
Mantıkla İlgili Temel Kavramlar .................................................................147
Sözel Mantık Sorularının Kapsamı ...........................................................147
Sözel Mantık Soruları Hakkında ...............................................................147
Soru Çözümünde Yararlanılabilecek Yöntemler ............................................148
Simgeler Kullanma ....................................................................................148
Tablo Oluşturma ........................................................................................149
Sözel Mantık Soru Tipleri ve Örnek Çözümleri ..............................................150
Sıralama Soruları ......................................................................................150
Çıkarım Soruları ........................................................................................151
Şifreleme Soruları .....................................................................................153
Yer – Yön – Konum Bildiren Sorular .........................................................155
Eşleştirme .................................................................................................158
Tablo Yorumlama Soruları .........................................................................160
Karma Sorular ...........................................................................................161
Çözümlü Test .................................................................................................165
Cevaplı Test ...................................................................................................171
Çıkmış Soru ve Açıklaması ...........................................................................175
5. BÖLÜM Ses Bilgisi
Sesler ............................................................................................................179
Ünlü Harfler ve Ünlü Uyumları ..................................................................179
Ünsüz Sesler .............................................................................................180
Ses Olayları ...................................................................................................180
Sert Sessizlerin Yumuşaması ...................................................................180
Ünsüz Benzeşmesi (Sertleşme) ................................................................181
Ses Düşmesi .............................................................................................182
Ses Türemesi ............................................................................................182
Ulama ........................................................................................................184
Dudak Ünsüzlerinin Benzeşmesi ..............................................................185
Ünlü Daralması .........................................................................................185
Bulmaca.........................................................................................................186
Çözümlü Test .................................................................................................187
Cevaplı Test ...................................................................................................192
Çıkmış Soru ve Açıklamaları .........................................................................195
ix PEGEM AKADEMİ
6. BÖLÜM Yapı Bilgisi
Kökler .............................................................................................................199
Ekler ...............................................................................................................200
Yapım Ekleri ...............................................................................................200
Çekim Ekleri ...............................................................................................201
Yapılarına Göre Sözcükler ..............................................................................202
Bulmaca .......................................................................................................................204
Çözümlü Test ..................................................................................................205
Cevaplı Test ....................................................................................................209
Çıkmış Soru ve Açıklaması ............................................................................212
7. BÖLÜM Sözcük Bilgisi
İsim (Ad) .........................................................................................................215
Varlıkların Türüne Göre İsimler ..................................................................215
Varlıkların Sayılarına Göre İsimler .............................................................215
İsmin Hâlleri ...............................................................................................216
İsim Tamlamaları ........................................................................................217
Zamir (Adıl) .....................................................................................................218
Zamir Çeşitleri ............................................................................................218
Sıfat (Ön Ad)...................................................................................................220
Niteleme Sıfatları .......................................................................................221
Belirtme Sıfatları ........................................................................................221
Zarf (Belirteç) ..................................................................................................223
Durum Zarfları ............................................................................................223
Yer-Yön Zarfları ..........................................................................................223
Zaman Zarfları ...........................................................................................223
Ölçü-Miktar Zarfları ....................................................................................224
Soru Zarfları ...............................................................................................224
Edat (İlgeç) .....................................................................................................225
Bağlaç.............................................................................................................226
Ünlem .............................................................................................................227
Fiiler (Eylemler) ..............................................................................................227
Çekimli Fiiller ..............................................................................................227
Fiillerde Kip ................................................................................................227
Fiillerde Kişi ................................................................................................230
Fiillerde Olumsuzluk ...................................................................................231
Fiillerde Anlam (Zaman) Kayması ..............................................................231
Fiillerde Çatı ...............................................................................................232
PEGEM AKADEMİ x
Fiilimsiler .........................................................................................................235
Yardımcı Fiiller ................................................................................................236
Ek-Fiil (Ek-Eylem) ...........................................................................................237
Bulmaca..........................................................................................................238
Çözümlü Test ..................................................................................................239
Cevaplı Test ....................................................................................................244
Çıkmış Sorular ................................................................................................247
8. BÖLÜM Cümle Bilgisi
Cümle Türleri ..................................................................................................255
Yüklemlerine Göre Cümleler ......................................................................255
Öge Dizilişine Göre Cümleler .....................................................................255
Yapılarına Göre Cümleler ..........................................................................258
Cümlenin Ögeleri ............................................................................................259
Yüklem .......................................................................................................259
Özne ..........................................................................................................260
Nesne .........................................................................................................260
Dolaylı Tümleç ...........................................................................................261
Zarf Tümleci ...............................................................................................261
Edat Tümleci ..............................................................................................262
Bulmaca..........................................................................................................263
Çözümlü Test ..................................................................................................265
Cevaplı Test ....................................................................................................270
Çıkmış Sorular ................................................................................................273
9. BÖLÜM Yazım Kuralları
Büyük Harflerin Kullanıldığı Yerler .................................................................279
Kısaltmaların Yazımı .......................................................................................284
Sayıların Yazılımı ............................................................................................285
Deyimlerin ve İkilemelerin Yazılımı .................................................................286
Birleşik Kelimelerin Yazılışı .............................................................................287
Bitişik Yazılan Birleşik Kelimeler ................................................................287
Ayrı Yazılan Birleşik Kelimeler ...................................................................289
Bağlaç Olan “Ne... Ne”nin Yazımı..........................................................294
Soru Eki “Mı, Mi, Mu, Mü”nün Yazımı ....................................................294
Hece Yapısı ve Satır Sonunda Kelimelerin Bölünmesi ..........................294
“İken” Sözcüğünün Yazımı ...................................................................295
“İle”nin Ek Olarak Yazımı Yazılışı .........................................................295
Ek Fiil Olan “İdi, İmiş, İse”nin Yazımı ....................................................295
Pekiştirmeli Sıfatların Yazılışı ...............................................................295
xi PEGEM AKADEMİ
Yabancı Özel Adların Yazımı .........................................................................296
Ses Olaylarıyla İlgili Yazım Kuralları ..............................................................296
Yazımı Karıştırılan Bazı Sözcükler ................................................................299
Bulmaca.........................................................................................................300
Çözümlü Test .................................................................................................301
Cevaplı Test ...................................................................................................306
Çıkmış Sorular ...............................................................................................309
10. BÖLÜM Noktalama İşaretleri
Nokta ( . ) ......................................................................................................315
Virgül ( , ) ......................................................................................................316
Noktalı Virgül ( ; ) ...........................................................................................318
İki Nokta ( : ) ..................................................................................................319
Üç Nokta ( ... ) ...............................................................................................320
Soru İşareti ( ? ) .............................................................................................321
Ünlem İşareti ( ! ) ...........................................................................................322
Kısa Çizgi ( - ) ................................................................................................323
Uzun Çizgi (–) ................................................................................................323
Tırnak İşareti ( “ ” ) .........................................................................................324
Parantez ( ) ....................................................................................................325
Kesme İşareti ( ’ ) ..........................................................................................326
Bulmaca.........................................................................................................330
Çözümlü Test .................................................................................................331
Cevaplı Test ...................................................................................................336
Çıkmış Sorular ...............................................................................................339
11. BÖLÜM Anlatım Bozuklukları
Anlama Dayalı Anlatım Bozuklukları ................................................................345
Gereksiz Ek ve Sözcük Kullanımı ................................................................345
Anlamca Çelişen Sözcüklerin Bir Arada Kullanımı ......................................346
Yanlış Ek ve Sözcük Kullanımı ....................................................................346
Sözcüğün Yanlış Yerde Kullanımı ................................................................347
Deyim-Atasözü Yanlışları .............................................................................348
Anlam Belirsizliği ..........................................................................................349
Mantık Hataları .............................................................................................349
Dil Bilgisine Dayalı Anlatım Bozuklukları ..........................................................350
Fiil ve Yüklem Yanlışları ...............................................................................350
Özne - Yüklem Uyuşmazlığı ........................................................................351
Özne Eksikliği ..............................................................................................352
Description:örnekler yorumlar uyarılar pratik bilgiler ösym tarzında özgün sorular ve açıklamaları. 2. 0. 13 kpss'de soru. 85 sözel akıl yürütme dil bilgisi yazım kuralları Kitap, sorulmuş ve sorulması olası soruların titizlikle incelenmesiyle hazırlanmış olup; E) İnsanlar tarihi olayl