yazarlar

320 Pages·2017·13.34 MB·Turkish

YAZARLAR
Hayriye CIRITCI
İlker GÖNEN
Dilara KAVAS
Murat ÖZARSLAN
Neşe PEKCAN
Meltem ŞAHİN
Ders Kitapları Birinci Baskı
......................... 2017
Editör
Prof. Dr. Soner DURMUŞ
Doç. Dr. Ali Sabri İPEK
Dil Uzmanı
Melike VELİOĞLU
Program Geliştirme Uzmanı Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastğn yerleri toprak diyerek geçme, tan:
Hüseyin ÇEVİK Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altndaki binlerce kefensiz yatan.
O benim milletimin yldzdr, parlayacak; Sen şehit oğlusun, incitme, yazktr, atan:
O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyalar alsan da bu cennet vatan.
Ölçme ve Değerlendirme Uzmanı
Çatma, kurban olaym, çehreni ey nazl hilâl! Kim bu cennet vatann uğruna olmaz ki feda?
Çetin TORAMAN
Kahraman rkma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şüheda fşkracak toprağ sksan, şüheda!
Sana olmaz dökülen kanlarmz sonra helâl. Cân, cânân, bütün varm alsn da Huda,
Rehberlik Uzmanı Hakkdr Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Etmesin tek vatanmdan beni dünyada cüda.

Zeynep ÇELİK SOYSAL
Ben ezelden beridir hür yaşadm, hür yaşarm. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli:
Hangi çlgn bana zincir vuracakmş? Şaşarm! Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli.
Görsel Tasarım Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarm. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli-
Yrtarm dağlar, enginlere sğmam, taşarm. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.
Kitapta bulunan tüm görsel ve çizimler Millî Eğitim Bakanlığınca

Garbn âfâkn sarmşsa çelik zrhl duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşm,
temin edilen tasarımcı firma tarafından hazırlanmıştır.
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan İlâhî, boşanp kanl yaşm,
Ulusun, korkma! Nasl böyle bir iman boğar, Fşkrr ruh- mücerret gibi yerden na’şm;
Medeniyyet dediğin tek dişi kalmş canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başm.

Arkadaş, yurduma alçaklar uğratma sakn; Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanl hilâl!
Siper et gövdeni, dursun bu hayâszca akn. Olsun artk dökülen kanlarmn hepsi helâl.
Doğacaktr sana va’dettiği günler Hakk’n; Ebediyyen sana yok, rkma yok izmihlâl;
Kim bilir, belki yarn, belki yarndan da yakn Hakkdr hür yaşamş bayrağmn hürriyyet;
Hakkdr Hakk’a tapan milletimin istiklâl!

M ehmet Âkif Ersoy
Korkma, sönmez bu şafaklarda yüzen al sancak; Bastğn yerleri toprak diyerek geçme, tan:
Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak. Düşün altndaki binlerce kefensiz yatan.
O benim milletimin yldzdr, parlayacak; Sen şehit oğlusun, incitme, yazktr, atan:
O benimdir, o benim milletimindir ancak. Verme, dünyalar alsan da bu cennet vatan.

Çatma, kurban olaym, çehreni ey nazl hilâl! Kim bu cennet vatann uğruna olmaz ki feda?
Kahraman rkma bir gül! Ne bu şiddet, bu celâl? Şüheda fşkracak toprağ sksan, şüheda!
Sana olmaz dökülen kanlarmz sonra helâl. Cân, cânân, bütün varm alsn da Huda,
Hakkdr Hakk’a tapan milletimin istiklâl. Etmesin tek vatanmdan beni dünyada cüda.

Ben ezelden beridir hür yaşadm, hür yaşarm. Ruhumun senden İlâhî, şudur ancak emeli:
Hangi çlgn bana zincir vuracakmş? Şaşarm! Değmesin mabedimin göğsüne nâmahrem eli.
Kükremiş sel gibiyim, bendimi çiğner, aşarm. Bu ezanlar -ki şehadetleri dinin temeli-
Yrtarm dağlar, enginlere sğmam, taşarm. Ebedî yurdumun üstünde benim inlemeli.

Garbn âfâkn sarmşsa çelik zrhl duvar, O zaman vecd ile bin secde eder -varsa- taşm,
Benim iman dolu göğsüm gibi serhaddim var. Her cerîhamdan İlâhî, boşanp kanl yaşm,
Ulusun, korkma! Nasl böyle bir iman boğar, Fşkrr ruh- mücerret gibi yerden na’şm;
Medeniyyet dediğin tek dişi kalmş canavar? O zaman yükselerek arşa değer belki başm.

Arkadaş, yurduma alçaklar uğratma sakn; Dalgalan sen de şafaklar gibi ey şanl hilâl!
Siper et gövdeni, dursun bu hayâszca akn. Olsun artk dökülen kanlarmn hepsi helâl.
Doğacaktr sana va’dettiği günler Hakk’n; Ebediyyen sana yok, rkma yok izmihlâl;
Kim bilir, belki yarn, belki yarndan da yakn Hakkdr hür yaşamş bayrağmn hürriyyet;
Hakkdr Hakk’a tapan milletimin istiklâl!

M ehmet Âkif Ersoy
GENÇLİĞE HİTABE

Ey Türk gençliği! Birinci vazifen, Türk istiklâlini, Türk Cumhuriyetini,
ilelebet muhafaza ve müdafaa etmektir.
Mevcudiyetinin ve istikbalinin yegâne temeli budur. Bu temel, senin en
kymetli hazinendir. İstikbalde dahi, seni bu hazineden mahrum etmek
isteyecek dâhilî ve hâricî bedhahlarn olacaktr. Bir gün, istiklâl ve cumhuriyeti
müdafaa mecburiyetine düşersen, vazifeye atlmak için, içinde bulunacağn
vaziyetin imkân ve şeraitini düşünmeyeceksin! Bu imkân ve şerait, çok
namüsait bir mahiyette tezahür edebilir. İstiklâl ve cumhuriyetine kastedecek
düşmanlar, bütün dünyada emsali görülmemiş bir galibiyetin mümessili
olabilirler. Cebren ve hile ile aziz vatann bütün kaleleri zapt edilmiş, bütün
tersanelerine girilmiş, bütün ordular dağtlmş ve memleketin her köşesi bilfiil
işgal edilmiş olabilir. Bütün bu şeraitten daha elîm ve daha vahim olmak üzere,
memleketin dâhilinde iktidara sahip olanlar gaflet ve dalâlet ve hattâ hyanet
içinde bulunabilirler. Hattâ bu iktidar sahipleri şahsî menfaatlerini,
müstevlîlerin siyasî emelleriyle tevhit edebilirler. Millet, fakr u zaruret içinde
harap ve bîtap düşmüş olabilir.
Ey Türk istikbalinin evlâd! İşte, bu ahval ve şerait içinde dahi vazifen,
Türk istiklâl ve cumhuriyetini kurtarmaktr. Muhtaç olduğun kudret,
damarlarndaki asil kanda mevcuttur.
Mustafa Kemal Atatürk
MUSTAFA KEMAL ATATÜRK

KKiittaabbıımmıızzıı TTaannııyyaallıımm
Ünite Kapağı
Ünite kapak sayfasında ünite
içerisinde bulunan bölümlerin
isimleri yer almaktadır. ÜNİTE 1
Anahtar Kelimeler
Bu bölümde işlenen kazanıma
ait kavramlar verilmiştir.
Giriş
Bu bölümde kazanım ile ilgili
gerçek yaşamdan ilgi çekici
anlatımlara yer verilmiştir.
Anlatımların sonunda
öğrencilerin dikkatini kazanıma
yönlendirmek için sorular
sorulmuştur.
Hazır mıyız?
Bu bölümde öğrencilerin
hazırbulunuşluk düzeyini ölçmek
üzere sorulmuş farklı türde sorular
11
yer almaktadır.
Hatırlayalım
Bu bölümde önceki
yıllarda öğrenilmiş bilgiler 1. BÖLÜM DOĞAL SAYILAR
hatırlatılmaktadır. Milyonlar
Oyun Zamanı GGleeardzlaeekgns ebimnalziezırlda evrı enb ıUinrç zGoaükkn lgıekeşlaz’eer ıgoelann v oarrtdaılra. mBau ugzeazkelgıkelanr-ı ••M•MBiliöylyolüonknlalarr B ölüğü
aşağıdaki tabloda verilmiştir.
Tablo: Gezegenlerden Bazılarının
Bu bölümde kazanımların Tablo: NGeüsnnee şA’lea nOlalraınnı nO Örtlaçlüa mBiraim Ulezraiklıkları
Gezegenler Güneş’e Olan Ortalama
Uzaklık (km)
pekiştirilmesine yönelik Merkür 58 000 000
Dünya 150 000 000
oyunlara yer verilmiştir. Mars 228 000 000
Siz bir astronot olsaydınız hangi gezegene
yolculuk yapmak isterdiniz?
Tablodaki sayıları okumaya çalışınız.
Milyon ve milyar sözcüklerini daha önce duydunuz mu? Örnekler veriniz.
ŞŞiiffrreeyyii BBuulluuyyoorruumm 1 ) Aşağıda verilen doğal sayıların okunuşlarını yazınız.
a) 1984 b) 593 201 c) 70 423 ç) 200 004
• Aşağıda istenenleri basamak değerleri tablosunda bularak, karşılık gelen
• hBaurlfld eurği ubneulizrl ehyainrfli ze.ri şifre bölümüne yerleştiriniz ve şifreyi bulunuz. 2 ) Aşağıda okunuşları verilen doğal sayıları yazınız.
1. 49 753 sayısının binler bölüğündeki en küçük rakamın basamak değeri a) On altı bin yetmiş üç : ........................................
2. 316 145 267 sayısındaki en büyük rakamın basamak değeri b) İki bin yetmiş beş : ........................................
34.. 69768 4 15719 8 26474 s asyaıysıısnınınd makiliy eonn lkaür çbüaks aramkaağmınınd abkais raamkaamk ıdne bğaesriamak değeri c) Altı yüz seksen üç bin on yedi : ........................................
5. 201 638 256 sayısının binler bölüğündeki en büyük rakamın basamak değeri
6. 530 056 009 sayısının milyonlar bölüğündeki en büyük rakamın basamak 3) Tablodaki boşlukları uygun şekilde doldurunuz.
değeri
1 2 3 4 5 6 Bölük İsimleri
ŞİFRE Basamak İsimleri Yüzler
BASAMAK DEĞERLERİ TABLOSU Sayı 5 7 6 9 0 8
800E 000 300H 000 40M 000 800 0K00 000 Basamak Değerleri 6000
İ Z B E
800 10 000 000 90 000 600 000
769 000600090CKYL000I00 0000000000 5480094 00 00 000000ODCNE00 000 00 00 0000000000 30203038 00000 ONAPT0 000000000 00000 330017171 000000070000000DRZL0İ 00000000 0000000000000000 •• • o kDDDoluooolaşğğğayaaalnllal ssşshaataeıyyryrıııı rlll.gaaarrrrdud oabak, a ubr n“aabuksaöarkmmlüenkıan” k ö lbdanuerc lnsueia nrb.ğd öBdulaöüğnkluüt sekyolkeeilr rase sa d“ayobyı ğıaolarskurauı nmün çuyaerak rsz”lı oil dıgnşerrınnuaı ip rbv.laöenl üodkkı ğuisınnmudiş aou knuun u r.
Z A Y İ
7000 100 000 000 3 000 000 7
12
16
Bunu Deneyelim
Milyon Oluşturuyorum
Araç - Gereç: A4 kâğıt, kalem
• 1’den 9’a kadar olan rakamları birer A4 kâğıdına yazınız ve kâğıtları katlayarak karış- Bu bölümde bireysel veya grup olarak
tırınız.
yapılabilecek kazanımlara ilişkin
• Sınıftan 6 arkadaşınızı belirleyerek rakamların yazılı olduğu birer kâğıt seçtiriniz ve
seçtikleri kâğıtlardaki rakamlarla bir sayı oluşturmalarını isteyiniz. Oluşan 6 basa- etkinliklere yer verilmiştir.
maklı sayıyı okuyunuz.
• Grubun dışından başka bir arkadaşınıza da yeni bir kâğıt seçtirerek grubun sol tara-
fına geçmesini isteyiniz. Birlikte Yapalım
Yeni oluşan sayı kaç basamaklıdır? Bu sayıyı okuyabiliyor musunuz?
Oluşan yeni sayıda farklı bölük veya basamaklar var mıdır?
Bu bölümde çözümlü sorular ve problemler
Birlikte Yapalım 1 yer almaktadır. Soruların çözümü sırasında
Ülkemizde ilkokul, ortaokul ve lise düzeyindeki toplam öğrenci sayısı 16 379 852’dir.
Bu sayıyı basamak tablosunda gösterelim ve sayının okunuşunu yazalım. zaman zaman öğrencilerin dolduracakları
boşluklara yer verilmiştir.
BBiirrlleerr bbööllüüğğüünnddeekkii
ssaayyıı ookkuunndduukkttaann
ssoonnrraa bbööllüükk aaddıı
Bölük İsimleri Milyonlar Bölüğü .......... Bölüğü .......... Bölüğü ssööyylleennmmeezz.. Konuşma Balonları
Basamak İsimleri Yüz milyonlarbasamağıOn milyonlarbasamağıMilyonlarbasamağı....................basamağı....................basamağı....................basamağı....................basamağı....................basamağı....................basamağı Bu bölümde konuyla ilgili ipuçları ve ek
bilgiler verilmiştir.
Sayı 1 6 3 7 9 8 5 2
Okunuşu mOnily aolntı Üçd yoükzu zy ebtimniş seeklilzi ikyüiz
Soru İşareti
1 000 001 sayısının okunuşunu yazınız.
Bu bölümde öğrencilere yöneltilen
Bilgi Kutusu sorulara yer verilmiştir.
• 7, 8 ve 9 basamaklı sayılar “milyonlu sayılar’’ olarak adlandırılır.
• 7, 8 ve 9. basamağın bulunduğu bölüğe ‘‘milyonlar bölüğü’’ denir.
Bilgi Kutusu
13
Bu bölümde kazanıma ilişkin önemli bilgiler
özetlenmiştir.
Araştırınız-Düşününüz
Bu bölümde öğrencilerin araştırmalarını ve
Bilgi Kutusu
düşünmelerini sağlayacak sorular sorul-
Problem çözerken aşağıdaki adımları takip edebiliriz.
1. Problemi Anlayalım: Problemin verilenleri ile istenenleri ifade edilir. muştur.
2. Plan Yapalım: Problem çözümünde uygulanacak yöntem belirlenir.
3. Planı Uygulayalım: Problemin çözümü için karar verilen yöntem uygulanır.
4. Kontrol Edelim: Bulunan sonucun doğruluğu, farklı yöntemlerle veya
eldeki verilerle kontrol edilir. Sıra Sizde
Problem çözerken her zaman bu adımların takip edilme zorunluluğu yoktur.
Bu bölümde öğrenilen bilgilerin
Yanda verilen çarpma işlemini daha önce gördünüz mü? pekiştirilmesine yönelik farklı türde sorular
Uzak Doğu’da kullanılan bu çarpma işleminin nasıl yapıldığını
araştırınız. Yanda hangi sayıların çarpımı verilmiştir? Bulunuz. sorulmuştur.
Ünite Değerlendirme
1) Aşağıda verilen çarpma işlemlerini yapınız.
a) 492 b) 671 c) 768 ç) 256 x 149 Bu bölümde
x 22 x365 x305
üniteyi genel
2) Aşağıda verilen çarpma işlemlerinin sonuçlarını uygun boşluklara yazınız. 1) “Dört yüz yedi milyon dokuz yüz seksen beş bin üç” sayısının milyonlar basamağı
olarak tarayan ile yüzler basamağındaki rakam yer değiştirildiğinde oluşan sayı aşağıdakilerden
hangisidir?
x 79 340 409 586 A) 407 985 703 B) 407 985 003 C) 400 985 703 D) 400 985 003
çoktan seçmeli
3) Her2 1g38ü7n düzenli olarak 11 kilometre yürüyen Hatice 4 haftada toplam kaç kilometre sgoerçumlairş vyeıl larda 2 ) LlmTbACaaeor)i)bşıv y n81thlaoıi 2 rac .y g ıa sök asagytçöeı lrarkee ril,ınon g4atr8 aag bmötlao r enbn BD eouk ))nyu la1 1ell b06vakhinura ılll kaabıcnsoaımrky?ı a bmyoaaynkad aimç iivnke tarbirli--r T Baobyloa(K :13254M SgB)iakoytyaısarıın v aLeBce oaBvykhoa a11Lyn48• 26aeSa vcaMhaykıaiskıtarı
yol yürümüş olur? çıkmış Parasız • •
• •
• •
4) Kuİlgyuigtliuu klnau rot ualalraararsakı n ysdaoaznkınui ıçizşl.alermı bleurleu nuz. 153 x 54+3 14 765 YBSaıuntrıaslıvllıulkal urvıkne a 3 ) YbACai))l i nn64dm a e vd e i ğr i li en ne tgoöprlea m aBD a i))şş 53lae ğmıdinaikni lseordneunc uhnaunng iosni loalra bmaasza?mağı ?+7 ... 6P4Y8BS - 2013
96 260 ait sorular
- bulunmaktadır. Çe1y5re0k l iraaltın Ya3r0ım0 lairlatın
4) Yukarıda, çeyrek ve yarım altının cuma günkü fiyatları görülmektedir.
Bir kuyumcu, cuma günü 120 çeyrek, 75 yarım altın sattığına göre, bu satıştan kaç
lira elde etmiştir?
56 A) 35 500 B) 40 500 C) 61 250 D) 73 350
PYBS - 2013
108
İİ çç ii nn dd ee kk ii ll ee rr
..........................................................12
Doğal Sayılar
Milyonlar ......................................................................12
ÜNİTE 1
Örüntüler .....................................................................22
........................................30
Doğal Sayılarla İşlemler
...........30
Doğal Sayılarla Toplama ve Çıkarma İşlemleri
......................40
Zihinden Toplama ve Çıkarma İşlemleri
...................................46
Doğal Sayılarla Çarpma İşlemi
......................................58
Doğal Sayılarla Bölme İşlemi
.........................................72
1 Bir Sayının Karesi ve Küpü
.......................................................79
Parantezli İşlemler
...................................................................84
Kesirler
...............................................................84
Birim Kesirler
......................................87
Bileşik ve Tam Sayılı Kesirler
..........................................92
Denk Kesirler ve Sıralama
............................................104
Kesirlerle Hesaplamalar
...........................................108
Ünite Değerlendirme
..............................................112
Kesirlerle İşlemler
...................112
ÜNİTE2 Kesirlerle Toplama ve Çıkarma İşlemleri
Kesirlerle İşlemler
Ondalık Gösterim Ondalık Gösterim ...............................................129
Yüzdeler
.................................................129
Ondalık Gösterimler
..............138
Ondalık Gösterimlerin Basamak Değerleri
.146
Ondalık Gösterimleri Verilen Sayıları Karşılaştırma
.157
Ondalık Gösterimlerle Toplama ve Çıkarma İşlemleri
...............................................................165
Yüzdeler
111
Yüzdeler ...................................................................165
Kesir, Ondalık Gösterim ve Yüzde İfadelerini
...........................................................173
Karşılaştırma
................................178
Bir Çokluğun Yüzdesini Bulma
.........................................185
Ünite Değerlendirme
Temel Geometrik Kavramlar ve Çizimler ..........188
Doğru, Doğru Parçası ve Işın ....................................188
ÜNİTE3
Temel Geometrik İki Noktanın Birbirine Göre Konumu ..........................196
Kavramlar ve Çizimler
Üçgenler ve Dörtgenler
Eşit Uzunluktaki Doğru Parçaları ...............................203
Veri İşleme
Açılar ........................................................................ 210
Doğruya Dik Çizme ................................................... 216
Üçgenler ve Dörtgenler ......................................220
Çokgenler ................................................................. 220
187 Üçgen Çeşitleri ve Dörtgenler ................................... 226
Üçgenlerin ve Dörtgenlerin İç Açılarının Ölçüleri
Toplamı ..................................................................... 240
Veri İşleme ...........................................................246
Araştırma Sorusu ...................................................... 246
Sıklık Tablosu ve Sütun Grafiği ................................. 249
Ünite Değerlendirme ...........................................259
Uzunluk ve Zaman Ölçme ..................................264
Uzunluk Ölçme .......................................................... 264
ÜNİTE 4
Çevre ........................................................................ 272
Zaman Ölçme ........................................................... 280
Alan Ölçme ..........................................................287
Dikdörtgenin Alanı ..................................................... 287
Alanı Tahmin Etme .................................................... 293
UUzzuunnlluukk vvee ZZaammaann ÖÖllççmmee Aynı Alana Sahip Farklı Dikdörtgenler Oluşturma ..... 296
AAllaann ÖÖllççmmee
GGeeoommeettrriikk CCiissiimmlleerr
263
Geometrik Cisimler..............................................300
Dikdörtgenler Prizması .............................................. 300
Dikdörtgenler Prizmasının Açınımı ve Yüzey Alanı ... 304
Ünite Değerlendirme ...........................................311
Cevap Anahtarı ...................................................315
Kaynakça .............................................................316
Sözlük ..................................................................318