Table Of Content329.9438
az31
P75pl
1983 :12
ytuacja społeczno -polityczna
kierunki działania partii
XII PLENUM
KC PZPR
11
XII PLENUM
KC PZPR
31 maja 1983 r.
Podstawowe
dokumenty i materiały
Sytuacja społeczno-polityczna
i kierunki działania partii
KsiążkaiWiedzaoWarszawa 1983
1
RedaktortechnicznyZ.Borowski
Korektorzy:zespół
Wydawnictwo,,KsiążkaiWiedza"
RobotniczaSpółdzielniaWydawnicza
„Prasa-Książka-Ruch"
Warszawa,lipiec1983r.
WydanieI.Nakład29650+350egz.
Obj.ark.wyd.4,4.Obj.ark.druk.5.
Papieroffset.kl.V,65g,rola84cm.
Oddanodoskładania7czerwca1983r. ܀
Podpisanododruku4lipca1983r.
Drukukończonowlipcu1983r.
ZakładyGraficzne,,DomSłowa Polskiego"
Warszawa,ul.Miedziana11/13
Zam,nr2397/KM-28
Cenazl 30,
Jedenaścietysięcypięćsetdwunasta
publikacja,,KIW "
W dniu 31 maja 1983 r. odbyło się w Warszawie XII plenarne
posiedzenie Komitetu Centralnego Polskiej Zjednoczonej Partii Ro
botniczej. Obradom przewodniczył I sekretarz KC PZPR – Wojciech
Jaruzelski.
Plenum przyjęło następujący porządekobrad:
referat Biura Politycznego KC PZPR;
informacja komisji Komitetu Centralnegodla wyjaśnienia okoli
czności,faktów i przyczyn konfliktówspołecznychwdziejach PRL;
- informacja zespołu KC PZPR dla przygotowania syntezydziejów
polskiego ruchu robotniczego;
dyskusja;
- podjęcie uchwał.
Obrady otworzył Wojciech Jaruzelski, który stwierdził, że XII Ple
num poświęcone jest omówieniu węzłowych problemów obecnej
sytuacji oraz wynikającym z niej ideowo-politycznym i organizacyj
nym zadaniom partii. Biuro Polityczne – powiedział – przedstawi je
towarzyszom w referacie na dzisiejszym plenum. Powinniśmy rów
nież zająć stanowisko wobec: wyników prac komisji Komitetu Cen
tralnego dla wyjaśnienia okoliczności, faktów i przyczyn konfliktów
społecznych w dziejach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej oraz pro
jektutezstulecia polskiegoruchu robotniczego.Zgodniez uchwałąIV
Plenum Komitetu Centralnego, jestto pierwszyetapprzygotowywa
nia naukowej marksistowsko -leninowskiej syntezy stulecia dziejów
polskiego ruchu robotniczego.
Potwierdzam tym samym, po raz kolejny, naszą konsekwencję
i wytrwałość w realizacji linii IX Zjazdu, w rozliczaniu się z jego
postanowień.
3
Zagadnienia stojące przedobecnym plenumbyłysilnie akcentowa
ne podczas zebrań i konferencji sprawozdawczo-programowych.
Sformułowano na nich wiele opinii i propozycji dotyczącychwypro
wadzenia kraju ztrudnegopołożenia.Wypowiadanoróżnekonkretne,
zarówno krytyczne,jak i krzepiące oceny o stanie ideowym , kondycji
politycznej i zwartości organizacyjnej naszej partii. Do bogatego
dorobku kampanii sprawozdawczej będziemy niewątpliwie odwoły
wać się dziś niejednokrotnie, bowiem nasze plenarne posiedzenie
(pierwsze po zakończeniu kampanii) stanowi kontynuację,azarazem
podsumowanie jej wyników .
Przygotowania do obecnego plenarnego posiedzenia Komitetu
Centralnego trwająjuż od wielu miesięcy, poprzedziliśmyjeszeroką,
partyjną konsultacją.
Dyskusja nad deklaracją ideowo-programową: O co walczymy,
dokądzmierzamyobjęłaniemalwszystkieogniwapartiiodpodstawo
wych organizacji partyjnych do komitetówwojewódzkich.
Kierunki referatu Biura Politycznego, a także projekt uchwały
w sprawie upowszechniania dzieł klasyków marksizmu-leninizmu
i dorobku polskiej myśli marksistowskiej poddano ocenie wwybra
nych środowiskach partyjnych wielkich zakładów pracy, szkolnictwa
i kultury.
Zgodnie z zaleceniem Biura Politycznego pięć komisji problemo
wych Komitetu Centralnego: Ideologiczna,Wewnątrzpartyjna,Nauki
i Oświaty, Kultury oraz Młodzieżowa, zwołało specjalne posiedzenia
przygotowujące obradyXII Plenum.Łącznieodbyłosię 18posiedzeń,
wtym 5 – Komisji Ideologicznej.
Wśród członków i zastępcówczłonkówKomitetu Centralnego zor
ganizowanazostałaobszernakorespondencyjnakonsultacjadotyczą
ca węzłowych problemów ideowo-politycznych. Przyniosła ona inte
resujący, twórczy plon i zostaniestosowniewykorzystana.
Także w trakcie spotkań informacyjno-konsultacyjnych członków
centralnych władz partii dyskutowano problematykę organizacyjno
-merytoryczną.dzisiejszegoplenum. Przebiegtychwielomiesięcznych
partyjnych konsultacji miał znaczący wpływ na ostateczny kształt
obecnego posiedzenia. Zebrany materiałokazałsięwielcepomocny.
Naświetliłbowiemwyrazistyobrazsytuacjiorazgłównychkierunków
jej rozwoju w kraju i w samej partii. Przedstawiłnajważniejszefronty
4.
walki politycznej oraz najpilniejszeoczekiwaniaspołeczne, sformuło
wał propozycje różnorodnych działań i decyzji.
Jednocześnie ta przeprowadzona praca uświadomiła nam -konty
nuował Wojciech Jaruzelski – iż bogactwo materiałów , ich rozległy
zakrestematyczno-problemowywymagająniezwyklepoważnegopo
traktowania, a więc – że w ramach jednego plenum zmieścić się nie
da.
Kierującsiętą oceną Biuro Polityczne KC PZPR przyjęło 12kwietnia
1983 r. założenia programowo-organizacyjne XII Plenum,coznalazło
odbicie w opublikowanym komunikacie.
Biuro Politycznewyszło z założenia,że wobecnejsytuacji niezbęd
ne jest podjęcie na XII Plenum najważniejszych zagadnień o najbar
dziej aktualnym , realizacyjnym charakterze, a więctych, które wiążą
się z najbliższymi zadaniami. Pozwoli tojednocześnie na stworzenie
bazy wyjściowej do dalszego rozwinięcia pogłębionych długofalo
wychzagadnień ideologicznych na XIII Plenum.Zawarliśmyte zagad
nienia w doręczonej towarzyszom tematyce i zarysie tez referatu na
XIII Plenum, określająctymsamymwsposóbjednoznacznykierunek
dalszych prac. Stworzyto równieżwłaściwy klimat i podbudowę dla
przyjęcia deklaracji ideowo-programowej: O co walczymy, dokąd
zmierzamy.
Oczekują nas więc zadania wymagająceogromnego wysiłku, pra
cy, refleksji i badań. XII i XIII plenum Komitetu Centralnegokontynu
ują dorobek wcześniejszych posiedzeń Komitetu Centralnego,
zwłaszcza VII i IXplenum,atakżedorobek IOgólnopolskiejKonferen
cji Ideologiczno-Teoretycznej. Stanowić one również będą ważny
etap w realizacji postanowień IX Zjazdu.
Widzieć je musimy we wzajemnym związku jako kolejne kroki
naszej partii ku opracowaniu wizji rozwoju naszego kraju, która,
czerpiąc z uniwersalnych wartości marksizmu-leninizmu, opiera się
na polskich realiach życia społecznego, motywujedosłużby socjalis
tycznej ojczyźnie - podkreślił i sekretarz KC PZPR.
Z drugiej strony plena te traktować również należy jako ważne
działania przygotowawcze do III krajowej konferencji partyjnej oraz
przyjęcia perspektywicznego programu partii.
Miejmy,towarzysze, świadomość – powiedział – że na tej drodze
precyzujemyzgodniezlinią iwskazaniami IXZjazdu ideowo-politycz
5
ną strategię partii, która będzie na całe lata wykładnią naszego
stanowiska i drogowskazem praktycznego działania.
Obecne plenarne posiedzenie oraz działania na rzecz XIII Plenum
powinny staćsięważnym impulsem dowzmożenia bojowości naszej
partii,jej ideologicznej,marksistowsko-leninowskiejjednoznaczności
i tożsamości. Jest więc niezwykle ważne, abyśmy wyszli z tego
plenumzpoczuciem siły, która płyniezjedności izwartościpartii,aby
spekulacje i rachubywewnętrznych i zewnętrznychwrogów socjaliz
mu poniosły kolejnykrach,aby partia razjeszcze potwierdziła dobit
nie, iż potrafi spełniać skutecznie swą historyczną misję.
Wojciech Jaruzelski przypomniał, że od ostatniego, XI wspólnego
posiedzenia plenarnego KC PZPR i NKZSLminęłyjuż4miesiące. Byt
to okres wypełnionyintensywną pracą całej partii,takżejejKomitetu
Centralnego. Do kwietnia trwała kampania sprawozdawczo-progra
mowa, wktórej aktywnyudziałbraliwszyscyczłonkowiecentralnych
władz naszej partii.
Odbyliśmywtym okresiedwieturyspotkań informacyjno-konsul
tacyjnych na aktualne tematy ideologiczne oraz polityki kadrowej -
zaznaczył I sekretarz KC PZPR – zorganizowanych zostało 41 posie
dzeń komisji problemowych KC PZPR. Intensywne tempo pracy
Komitetu Centralnego po XI Plenum utrzymuje się.
Statutnakłada na nasobowiązekodbywaniaposiedzeńplenarnych
KC PZPR ,,wmiarę potrzeb, nie rzadziejjednakniżrazna3 miesiące".
Warto przypomnieć, że w ciągu 22 miesięcy, jakie upłynęły od IX
NadzwyczajnegoZjazdu partii, obecne plenumjestjużXII,awokresie
po ogłoszeniu stanuwojennego-szóste, a więcpracujemyznacznie
aktywniej niżraznakwartał. PrzygotowaniadoobecnegoXIIikolejne
go XIII Plenum prowadziliśmyłącznie,włożyliśmyw niewielewysił
ku, zajęły namonedużoczasu.Powinnydaćdobrejakościowoefekty
stwierdziłWojciech Jaruzelski.
Towarzysze zapoznali się wczoraj z materiałem komisji Komitetu
Centralnego dla wyjaśnienia okoliczności, faktów i przyczyn
tów społecznych w dziejach Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Po
nadto otrzymali następujące materiały:
NaXII Plenum-Projekttez ,, Wstuleciepolskiegoruchurobotnicze
go "; Informacjęoobchodachstuleciapolskiegoruchu robotniczego;
Projekt uchwały o upowszechnianiu dzieł klasyków marksizmu-leni
6
nizmu idorobkupolskiejrewolucyjnejmyślimarksistowskiej; Opinie
i uwagi członków izastępcówczłonkówKomitetu Centralnego doty
cząceproblematykiideologicznej;
Na XIII Plenum - Tematykę izarys tezreferatu na XIII Plenum KC,
projekt deklaracji ideowo-programowej O co walczymy, dokąd zmie
rzamy, zestaw materiałówokreślającychzasadypolityki orazmetody
działalności kadrowej partii.
Zgodnie z przyjętymi wcześniej ustaleniami członkowie central
nych władz partyjnych otrzymali wiele materiałów informacyjnych
o realizacji uchwał X Plenum, informacje o realizacji uchwał XI
plenarnego wspólnego posiedzenia KC PZPR i NK ZSL, informacje
o pracy Biura Politycznego i Sekretariatu KC PZPR za okres od 20
października 1982 r.do31 marca 1983r.,informacjęorealizacjidecyzji
i zaleceń Biura Politycznego i Sekretariatu KC PZPR podjętychwroku,
1982. Wprasiepartyjnejopublikowanoponadtoinformacjeo realiza
cji uchwałX i XI Plenum.
W zakończeniu zagajenia Wojciech Jaruzelski podkreślił, że przed
stawiony wyżej zestaw dowodzi, iż pracujemy bardzo intensywnie,
realizujemyaktywnie uchwały IXZjazdu, konsultujemysystematycz
nie nasze zamierzenia, wszystkie projekty o ważniejszym znaczeniu,
informujemy, rozliczamysięskrupulatniezrealizacjidecyzji iuchwał.
To powinno być niezmiennie cechą naszej pracy.
Referat Biura Politycznego KC PZPR pt.: Węzłoweproblemysytua
cji społeczno-politycznej i kierunki działania partiiwygłosił członek
Biura Politycznego, sekretarz KC PZPR JózefCzyrek.
W dalszym ciąguobrad członekBiura Politycznego KCPZPRHiero
nimKubiak,przewodniczącykomisji KomitetuCentralnegodlawyjaś
nienia okoliczności, faktów i przyczynkonfliktówspołecznychw dzie
jach PRLprzedstawił informacjęz practej komisji.
Z kolei sekretarz KC PZPR Marian Orzechowski, przewodniczący
zespołu Komitetu Centralnego dla przygotowania syntezy dziejów
polskiego ruchu robotniczego przedstawił informację o pracy tego
zespołu.
Następnie rozpoczęła się dyskusja. Głos w niej zabrali: członekKC
PZPR, mistrz budowlany w Zarządzie Robót Budowlanych Dyrekcji
Rejonowej kolei Państwowych w Katowicach - Franciszek Jezio
rek; członekKC, I sekretarzKFPZPRwHucie im. LeninawKrakowie-
7
Kazimierz Miniur; zastępca członka KC, nauczyciel akademicki, 1 se
kretarz KU PZPR-w Politechnice Gdańskiej – Zbigniew Kowalski;
zastępca członka KC PZPR, emerytka, była szwaczka w Zakładach
Przemysłu Dziewiarskiego ,,Dzianotex" w Bydgoszczy Zenobia
Żurawska, członekKC PZPR,zastępca kierownika oddziałuwZespole
Elektrociepłowni im. W. LeninawŁodzi–Jan Bednarowicz; zastępca
członka KC, I sekretarz KZ PZPR w Kopalni Węgla kamiennego
,,Jaworzno", woj. katowickie – Jan Witt; I sekretarz KW PZPR we
Włocławku - Krystian Łuczak; członek KC PZPR, ślusarz w Hucie
,,Bobrek" w Bytomiu; woj. katowickie Józef Zimnicki; zastępca
członka Biura Politycznego KC PZPR, minister sprawwewnętrznych,
gen. dyw .CzesławKiszczak; zastępca członka KC PZPR, majsterwlo
komotywowni PKPWrocławGłówny-TadeuszSzczepaniak; członek
Prezydium Centralnej Komisji Rewizyjnej PZPR, sortowaczka w cze
salni wełnywŻaganiu, woj. zielonogórskie-StanisławaBrewińska;
przewodniczący Centralnej Komisji Kontroli Partyjnej-Jerzy Urban
ski; zastępca członka KC PZPR, naczelny dyrektor Wielkopolskich
Zakładów,,Telkom-Teletra''w Poznaniu –Jan Kołodziejczak;członek
KC PZPR, maszynista pras w Zakładach Offsetowych RSW „ Prasa
Książka-Ruch" wWarszawie-AlbertKosowski;członekKC,sekretarz
KZ PZPRwKopalniWęgla Kamiennego „Murcki"wKatowicach-Mur
ckach - Stanisław Węgliński; zastępca członka Biura Politycznego,
I sekretarzKW PZPRwGdańsku-StanisławBejger; dyrektorWydaw
nictwa ,,Książka i Wiedza" – Witold Skrabalak; kierownik Wydziału
Informacji KC PZPR-JerzyMajka; kierownikWydziałuEkonomiczne
go KC PZPR – Stanisław Gębala.
W części obrad dotyczącej spraw organizacyjnych i sekretarz KC
PZPR zwrócił się do Komitetu Centralnego o zatwierdzenie decyzji
Biura Politycznego o powołaniu na stanowiska kierowników wydzia
łów KC PZPR – Ideologicznego. Władysława Loranca; Kultury
Witolda Nawrockiego i Rolnego-StefanaZawodzińskiego. Komitet
Centralny PZPR zaakceptował te wnioski. Wojciech Jaruzelski złożył
im w imieniu KC PZPR serdeczne gratulacje.
Na posiedzeniu przyjęto także propozycje zmian i uzupełnień
wskładziekomisjiproblemowychKomitetuCentralnegoPZPR.Wdal
szymciąguobrad przystąpionodo rozpatrywania projektówuchwał.
Przyjęto wraz z proponowanymi poprawkami UchwałęXIIPlenum
8
