Table Of ContentRalph Midgley
24 Stanwell Rise
SCUNTHORPE
North Lincolnshire
DN17 1TF
| YELOD DEGFOLID
NÜM 1 YANUL 2004 (Pads 1 jü 8)
O Volapükaflens Valöpo !
„Tempora mutantur; nos et mutamur in illis”
Tims ai cenons. Ab obs-li, cenobs ko ons? Lesi! Sits bevüresodik
nu dabinons. Gramat e vödabuk sperantapükiks fa André Cherpillod; in bevü-
resod kanoy reidön samädis pasetik Sirkülapenäda (= www.geocities.com/
sirkuylapenayd/). Almuliko papübon gasedil nulik milagik obsik. E yunans,
kels nitedälons tefü pük vönik at.
Ab slopans plumödik: cifal, redakan gasedila bäldikoms. Slopans nulik
nemödikoms.
O yunans! O zilikans! No vipols-li penön lartügis pro gased, sodas
Ralph no omutom dunön valikosi? No vipols-li mobön tikodis ad ailifükön, ad
fövön mufili obsik?
Ottimiko äsä fövobs, mutobs fovön. Pük ot binon laidüpik. Labobs
nogani dulik - gasedi at. Kludo ottimiko äsä gebobs sitis bevüresodik, kels
binons neduliks, i gebobsös nogani at ad registarön dabini obsik - nunik e
fütürik. Ibä kopieds sirkülapenäda ai padakipons in Bukem Britänik ed in
Bukem Pükas Bevünetik in zif Wien, kö mens okanons studön vobotis e dunotis
obsik.
Kludo, o reidans, penolsös mödo redakane dö dins, kelis kanols it
dunön nu e dö disins olik pro fütür lunik püka e mufa.
Cifal desirom Valikosi Gudik Oles, o Mufilans zilikün, pro Yel Nulik.
Bere
1:2:2004
MASTAN_ SAPIK
Mastan äsagom: „Ogivob ole liegi nensamik if vilol dunön
voboti balugik.”
Äsagob : „Sagolös obe, o mastan, utosi, kelosi mutob dunön.”
Mastan ägespikom : „Adel mutol golön travärü bluk at. Vat
binon koldik, ab no dibik. Ed odel mutol golön travärü bluk at dönu.
Atos binos utos, kelosi mutol dunön.”
Seko ägolob travärü bluk tü del et. Tü del sököl ägolob travärü
on dönu.
Täno äsagob mastane : „O mastan, egolob travärü bluk telna
ma beg ola. Nu givolös obe liegi nensamik.”
E mastan ägespikom : „No! No edunol utosi, kelosi äbegob
ole. Tü naed telid no äbinon bluk ot äs büo.”
Ab äblöfädob : „Lesi äbinon bluk ot. Ekö on fo obs. Kanob
travärön oni nogna, if vilol osi.”
Sapan äsagom : „Bluk binon vat ai muföl. Vat adelik bluka
difon de vat ädelik; ya difon de vat, keli etravärol bü minuts bal u tels.
Val cenon. Igo ol it ecenol. Labol tikamagotis nulik sis ädel äsi memis
nulik. Balions siülas in koap olik edeadons e peplaädons fa siüls nulik.
Ol adelik no binol otan äs ol ädelik; ni ol, ni bluk.”
Sekü atos, emogolob, pöfikum in pok, ab tikälo liegikum.
YEV EYYYYYIYYIAYYTYY
LEPLÜT REGIK
Kuratäl binon leplüt plinas
13:2004
GRAMATAGUL
AS, ÄS, ÄSÄ, ÄSI, ÄSIF/ÄSVA, ÄSLIKO, ÄSVO: Sevol-li sinifi vödasat? Ad
blöfön, das sevol ad gebön onis verätiko, reidolös konotili sököl, täno nüpladolös vödi
tefik ini spad vü kläms.
Balan sevädanas obik panemom Karl. No sevob kikodo, ab no plidom obi. Too löfob
omi( ) flen. Ädel älogob omi, ed ägolom ( ) äbrietom. Kleiliko kondöt omik
äbinon( ) midunan. Favob vemo, bi dalestimob omi ( ) dalestimob blodi obik.
Äglidob omi, ab sosus elogom obi, eprimom ad morönön ( ) diab äpöjuton omi.
Fat omik binom ludrinan, e spelob ladöfiko, das no odunom ( ) om. El Karl no
binom pöfik, vobom in fiam gretik. Jenöfo dalabom toodis tel ( ) toodi, kel duton
lü fiam. Vipi nog bali dalabob : das fino oträitom obi ( ) flen gudik oma.
No spikol e no sagol,
ab in röbüls olik
senob sagami e spikami oba.
Nams olik lifikons lo vöds oba,
e veal müätik, kel oli vilupon
vedon florüp nämädik
bevü doats oba.
NARKOT
Tuvob sefädöpi in slipülöf fögöl e nevifik nekoma ola,
ini vorikam onik seasturöl, plumbik e slipülöfik.
Vedob nevif peböl stordito,
e me lad pesäsieniköl mekob seatöpi oba.
Ab slipülöf svidik fugon de doats obik
äl sveam pelienetiköl logoda ola, lipas ola:
penüsugölo ini vag;
1:4:2004
CODAL GUDIK
(KONÄD)
Ün del seimik, hiel Banakas, lampöran Laljeräna, ävilom fümön, va
äverätikos utosi, kelosi inunädoy ome dö cödal, kel älödom in bal zifas
lampöräna oka. Äsagoy jenöfo, das cödal at ätüvom sunädo verati, e das mifätan
nonik äplöpon ad mofugön de gid omik.
El Banakas äklotom oki äs tedan, äxänom su jevod, ed älüodükom oki lü
zif, kö älödom cödal et.
Lükömölo lü yans zifa, äkolkömom lemani, kel ätränom oki foi om ed
äbegom limuni ome. El Banakas ägivom ome könädis anik, ed äprimom ad
movegön, ab leman ägleipom mänedi oma ed ästöpädom omi.
„Kisi plu vilol-li de ob? äsäkom el Banakas. „No saidons-li könäds,
kelis egivob ole?”
„Si, saidons,, ägespikom leman, „ab ävilob göni nog bal ole : pololös
obi lü piad su jevod ola. Logol lio pemükükob : dredob ai, das podämükob fa
luvabesf aj evods, kels beivegons süti at.,
El Banakas äxänükom omi sui jevod okik, äseadükom omi po ok, ed
ädugedom omi jüi piad. Ab leman no änexänom.
„Ekö obs, äsagom el Banakas. „Nexänolös anu; kisi stebedol-li?"
„Nexänön-li?” ägespikom leman. „Ab jevod at duton lü ob!”
Mans tel äprimons ad zanön e zi oms älükömon menamödot. Ek
ävogädom:
»„Gololsöd lü cödal. Ocödom lü kim duton jevod.”
El Banakas e leman äkömoms seko lü cödal
1:5:2004
äbinon fulü mens. Cödal ävokom alani turno. Bü el Banakas,
pani e leülatedani. Miticöpan pästenom fa blud e leülatedan
päpinom fa leül. Balidan ädakipom puno sakädi, e votikan älutirom omi me
brad.
Miticöpan äsagom cödale:
„Eremob leüli de man at, e sosus emaifükob sakädi ad pelön omi,
ägleipom bradi ad mosumön moni lölik. Ekö obs fo ol; ob ko sakäd puno ed
om, kel stöpädom obi me brad. Nu sevolöd, das mon at duton lü ob, e das om
binom tifan.”
Leülatedan äropom omi:
„No verätos! öpan at ekömom lä ob ad remön leüli. Ven ifulükob
fladi, ibegom obi ad cänön könädi goldik. Igolob ad getön moni ed ipladob oni
sui seadöp. Täno isumom oni ed isteifülom ad morönön. Egleipob omi ebo anu
me brad, ed eblinob omi isio.”
Cödal äbleibom seilön dü timil, täno äsagom:
„Lüvolsös obe moni, e gekömolsös odelo.”
Ven äbinos turn ela Banakas e lemana, el Banakas äkonom konoti oka.
Cödal ädalilom omi küpäliko; poso äbesäkom lubegani.
„Valikos binon lug!” äluvokädom leman. „Ädugolob zifi su jevod. Om
ägolom futo, ed äsäkom obi ad kesumön omi in
ed po ob. Ädugedob omi
usio, kiöpio ävilom golön, ab ärefudom ad nexänön, luvokädölo, das jevod
äduton oke. Ekö jenöfot!”
Cödal äbleibom seilön dü timil, täno äsagom:
„Lüvolsös obe jevodi, e gekömolsös odelo.”
Tü del sököl, äbinos menamödot gretik in cödöp, kel ikömon desino ad
L6:2004
lilön cödi. Primo äpuboms miticöpane leülatedan. Cödal äsagom miticöpane:
„Ekö sakäd ola; mon duton lü ol.”
E jonöl leülatedani, äcödom: Man et elugom; lepön omik obinon lebats
luldeg.”
Miticöpan ämogolom ko sakäd oka, e tedan pälebatom.
Täno äbinos turn ela Banakas e lemana.
„Memosevolöv jevodi ola bevü jevods teldeg? äsäkom cödal eli
Banakas.
„Fümö!”
„Ed ol-li? äsäkom i lemani.
„ld ob!”
„Sökolöd obi!” äsagom cödal ele Banakas. Ed ägoloms kobo ini lecek
El Banakas ämemosevom sunädo jevodi okik bevü jevods votik.
Täno cödal ä kom lemani, ed äbüdom omi ad jonön uti, kel äbinon
jevod omik. Leman äzilogom, ämemosevom jevodi, ed äkontagom oni me
nam..
Cödal, kel küpäliko äsökom jenoti, ägeseadom sui cödaseadöp ed
äsagom ele Banakas :
„Jevod duton lü ol, sumolöd oni, e lugan at, lebatomös me lebats
luldeg”
Finü gitädasäkäd, cödal ägegolom lomio. El Banakas äsökom omi.
„Kisi vilol-li nogna?” äsäkom cödal. „No kotenol-li ko cöd oba?”
1:7:2004
„Si, kotenob,” äsagom el Banakas, „ab viloböv sevön, lio efümükol, das
sakäd äduton lü miticöpan, i das jevod äduton lü ob, bi leman id äjonom jevodi.”
„Tefü mon,” ägespikom cödal, ,ekö vio etuvob verati : Epladob
könädis ini bovül fulü vat ed ün göd at, edalogob, va ädabinons dililis leüla su
sürfäát vata. If könäds at vero iledutons lü leülatedan, ömiotom onis me nams,
kels pipinons fa leül. Ab gödü at no ädabinon bosil leüla su sürfät vata; sekü
atos, könäds no äkanons dutön lü om, ab lü miticöpan.”
Tefü jevod olik, äbinos fikulikum ad tüvön utani, kel äsagom verati. I
leman ijonom vifiko jevodi. Ab no iblinob oli ini lecek ad logön, va ökanol
memosevön jevodi olik, ab ad logön hikeli olas jevod äsevom as mastan ona.
Sosus ol enilikol lü jevod, ilöädon kapi, ed iflekon oki lü ol. Taädo, sosus
lubegan ikontagom oni, jevod idonükon lilis ed ikraton gluni. Sekü atos,
esuemob, das ol äbinol mastan jevoda, bi isevon oli.
Täno el Banakas äsagom: „No binob tedan. Binob lampöran. Ekömob
isio ad logön, va utos, kelosi äkonoy dö ol äbinos verätik, sevabo, das binol cödal
snatik e sapik. Elogob ko logs oba, das atos tefos verati. Anu säkolös obe
alseimikosi, kelosi vilol, e pogivos ole.”
»Neodob nosi,” ägespikom cödal. „Lobs olik saidons ad fredükön obi.”
Mo h k k u h k M k k
RENNAENR G ÖB
Renar äfalon ini träp. Pos steifüls mödik, äplöpon ad skeapön, ab älüvon in
cin göbi jönik oka. Ätikädon renar dü lunüp, kiomodo ökanon klänedön mituli
müküköl oka. Fino äkobükon renaris valik, ed äprimon ad vüdön onis ad dekötön
göbi.
„Vero no jonidon ad nos,” äsagon renar ad süadükön kompenanis, ed obs,
labü göb, mutobs trelön po obs väti ga nefrutiki 7
Ab bal kompenanas ona ägespikon: „O flen, no öspikolöv so if nog ilabol
'väti nefrutik' at. Täno renar, müküköl e muifüköl, no äsagon vödi plu, ab ämogolon
sunädo.
1:8:2004
NUNILS SE VOL LÖLIK
LALKOHOL ED OBS
Mögos, das mans e voms lifayelas foldegas, kels nüsumons te drinedis anik
lalkoholerik a vig osufon traki breina. Vestigs büik ejonons vüyümädi vü migeb
dulik lalkohola e trak breina, sek kela dugon kane tikälik dädik. Ab vestig at
nulik jonon, das igo mödots tämik lalkohola kanons kodön smalükami breina
bevü mens lifayelas foldegas.
DEAD KODÜ STOM KOLDIK
Noganükam Linglänik „Help the Aged” (= Yufolsös Bäldikünanis) enunon, das
plu ka mens 330.000 in Linglän e Velsän ideadons dü yels pasetik deg kodü
stom koldik. Eläükon, das in niläds pöfikün anik Lingläna, teldegtel dötum
menas bäldikum ämutons semikna välön, u va hitükön lomis okas, u va fidön.
Reiganef givon menes bäldotü lifayels plu ka mäldeg Peli Nifüpik suämü pouns
teltum a yel ad hitükön lomi. Yelü at, balidnaedo, mens lifayelas plu ka jöldeg
ogetons pounis tum läyümik. In Linglän, deads kodü stom koldik binons
geilikums, ka in läns votik leigodik Yuropa.
PENUNEDOLS !!
Musaks kanons binön böladiks. Lemaket Tsyinänik labon musakis so mödikis,
das cäläbs mutons deidön nemuiko musakis lul a del - i mutons kanön blöfön
osi, pläo no okanons golön lomio! Ma gased el „South China Moming Post”
(= Pot Gödik Sulüda-Tsyinäna) steifüls at ogudükons saunikäli in lemaket, kel
topon in provin ela „Baiyun” sulüdü Tsyinän.
DIVÖP GOLÖL
Vom, kel labof hogilis mödikün in koap, sevabo: 1.903, nemü Elaine Davidson,
no riskof ad gevegön lü Brasilän, bi dredof, das poberavof kodü bijutils mödik
in koap oka. Spelof, fino, ad dalabön bijutilis somik 2.000.
VÖD LÄTIKÜN
Man, kel dalabon liegis mödik no binom zesüdo giviälik
