Table Of ContentVERHALEN UIT HET ERASMUS MC,
VERANDEREN IN ZORG,
WETENSCHAP EN ONDERWIJS
VERHALEN UIT HET
ERASMUS MC
VERANDEREN IN ZORG,
WETENSCHAP EN
ONDERWIJS
HANS BÜLLER π HENNIE KOEKEN π THEO LANKAMP
Bohn Stafleu van Loghum π Erasmus MC
2012
Eerste druk juni 2012
© 2012 Erasmus MC
Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een
geautomatiseerd gegevensbestand, of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, hetzij
elektronisch, mechanisch, door fotokopieën of opnamen, hetzij op enige andere manier, zonder
voorafgaande schriftelijke toestemming van de samenstellers en uitgever.
Voor zover het maken van kopieën uit deze uitgave is toegestaan op grond van artikel 16b Auteurswet
jo het Besluit van 20 juni 1974, Stb. 351, zoals gewijzigd bij het Besluit van 23 augustus 1985, Stb. 471
en artikel 17 Auteurswet, dient men de daarvoor wettelijk verschuldigde vergoedingen te voldoen aan
de Stichting Reprorecht (Postbus 3060, 2130 KB Hoofddorp). Voor het overnemen van (een) gedeelte(n)
uit deze uitgave in bloemlezingen, readers en andere compilatiewerken (artikel 16 Auteurswet) dient
men zich tot de samenstellers en uitgever te wenden.
Samenstellers en uitgever zijn zich volledig bewust van hun taak een betrouwbare uitgave te verzorgen.
Niettemin kunnen zij geen aansprakelijkheid aanvaarden voor drukfouten en andere onjuistheden die
eventueel in deze uitgave voorkomen.
isbn 978 90 313 9855 3 (boek)
isbn 978 90 313 9856 0 (e-pub Nederlands)
isbn 978 90 313 9870 6 (e-pub Engels)
nur 801, 870
Hoofdredactie: Hans Büller, Hennie Koeken, Theo Lankamp
Redactie en uitgeefmanagement: Lize Alink
Tekstbijdragen en interviews: Bert Vuijsje, Gerben Stolk, Hennie Koeken,
Lize Alink, Pieter van Dam, Rinze Terluin en Roos Schlikker
Eindredactie: Fred Spek
Fotografie: Vincent Boon (visie-geïnterviewden), fotografen Erasmus MC
(Alain Gil Gonzalez, Levien Willemse)
Vormgeving omslag en binnenwerk: Nanja Toebak
Projectondersteuning: Margo Bource
Drukwerk: Ten Brink, Meppel
Uitgever: BSL / Springer Media
Erasmus MC Bohn Stafleu van Loghum
’s-Gravendijkwal 230 Het Spoor 2
Postbus 2040 Postbus 246
3000 CA Rotterdam 3990 GA Houten
www.erasmusmc.nl www.bsl.nl
LEESWIJZER
De uitgave Verhalen uit het Erasmus MC is gerubriceerd naar de volgende
onderdelen en te herkennen aan een specifieke kleur in de vormgeving.
(cid:3) Persoonlijke verhalen van patiënten, professionals en studenten
(cid:3) Visies over de toekomst van zorg, wetenschap en onderwijs
(cid:3) De doelstellingen van de strategische visie Koers ’013 van het Erasmus MC
(cid:3) De pijlers waarlangs de strategische visie Koers ’013 van het Erasmus MC is
ingevoerd
(cid:3) Achtergrondinformatie, beschouwingen en verhalen van de initiatiefn emers
van het boek (de hoofdredactie)
Verhalen uit het Erasmus MC is zo samengesteld dat de hoofdstukken goed los van
elkaar zijn te lezen, maar evengoed achter elkaar.
INHOUD
Voorwoord – Herman H.F. Wijffels 10
VAN DE HOOFDREDACTIE
(cid:3) Inleiding 14
(cid:3) Koers ’013: een omslag in doen en denken 21
(cid:3) De toekomst: zorg, onderwijs en wetenschap 32
(cid:3) Erasmus MC in perspectief: midden in de wereld 50
(cid:3) 2013 en verder 320
(cid:3) Het Begin: Cyclus doorlopen om te zien waar de knelpunten zitten 322
(cid:3) Verantwoording 335
PERSOONLIJKE VERHALEN
DE PATIËNT
(cid:3) André: Vertrouwen is essentieel voor het genezingsproces 68
(cid:3) Anne: Jouw niet-ingrijpen benadeelt meteen het team 70
(cid:3) Marian: Die aandacht vond ik heerlijk 74
(cid:3) Robert: Patiënten een stukje regie geven 77
(cid:3) Francine: Wij staan niet automatisch op één 78
DE BESTUURDER
(cid:3) Huib: Deze organisatie geeft mij energie 96
(cid:3) Anton: Adeldom verplicht 98
(cid:3) Elisa: Ik wil nergens anders meer werken 102
DE ONDERZOEKER
(cid:3) Rob: Territoriumdrift is een doodlopende weg 112
(cid:3) Monique: Extra belasting voorkomen 114
(cid:3) Esther: Hetzelfde doel, gescheiden geldstromen 116
(cid:3) Vincent: Minder maar beter 118
(cid:3) Mieke: Regelneefdingetjes 120
DE MEDISCH SPECIALIST
(cid:3) Aggie: Eindelijk waardering voor patiëntenzorg 136
(cid:3) Jaap: Wij zijn niet goed genoeg in elkaar de waarheid vertellen 138
(cid:3) Liesbeth: Er is een gunfactor tussen medewerkers nodig 140
(cid:3) Johan: Dikke vestingmuren 142
(cid:3) Jan: Pseudoscheiding 144
(cid:3) Curt: Van Calais naar Engeland 144
DE STUDENT/ARTS-ASSISTENT IN OPLEIDING (AIO)
(cid:3) Laurence: Er ligt veel nadruk op houdingsaspecten 156
(cid:3) Bob: Vijfpuntenplan voor beter onderwijs 158
(cid:3) Tessa: Meer verantwoordelijkheid nemen 161
(cid:3) Koen: Oudere artsen zijn vaak stelliger 162
(cid:3) Nermina: Multitasken 162
DE HOOGLERAAR
(cid:3) Hans: We kunnen elkaar naar een hoger niveau tillen 180
(cid:3) Bob: De organisatievorm is ondergeschikt aan de inhoud 182
(cid:3) Johan: Buiten de ziekenhuismuren 185
(cid:3) Jolien: Vrouwen melden zich niet vanzelf voor een functie aan 186
(cid:3) Jan: Niet dwingend 187
(cid:3) Ernst: Vijf artsen in plaats van één 187
DE ECONOOM
(cid:3) Arjen: Rode draad met rafelrandjes 204
(cid:3) Ronald: Even slikken 206
(cid:3) Marijke: Door samen te werken kunnen we sneller en efficiënter zijn 209
(cid:3) Bert: Egoloos acteren 212
(cid:3) Jaap: Meer vallende kwartjes 213
DE VERPLEEGKUNDIGE
(cid:3) Inge: Vroeg of laat spreken we iedereen aan op zijn of haar
persoonlijke instelling 220
(cid:3) Joop: Toenemende druk onderin 222
(cid:3) Freek: Leiderschapsstijl veranderd 224
(cid:3) Susanne: Bewezen resultaten 226
(cid:3) Lara: Waardevolle input 229
(cid:3) Theo: Waarderend leiderschap 230
DE ONDERSTEUNER
(cid:3) Miriam: Laat de bezuinigingen maar komen, daarmee dwing je keuzes af 246
(cid:3) Koos: Dedicated mensen 248
(cid:3) Ciska: Omgaan met weerstand 250
(cid:3) Anneke: Blauwdenkers hebben het lastig 252
(cid:3) Elly: De praktijk is leidend voor een zorgpad 255
(cid:3) Jeroen: Als jij maandag gaat rennen, ga ik dinsdag 257
DE DOCENT-OPLEIDER
(cid:3) Axel: Onderwijs, onderzoek en zorg zijn gelijkwaardige gebieden 264
(cid:3) Ariënne: Gewoon even luisteren 266
(cid:3) Gert-Jan: Niks patatgeneratie 268
(cid:3) Matthijs: Opleider onder de loep 270
(cid:3) Stephanie: Virtuele spoedeisende hulp 271
DE VERZEKERAAR
(cid:3) Willem: Minder stad en meer wereld 278
(cid:3) Jeroen: Hardheid gevergd 280
(cid:3) Siegfried: Geen Fiat Panda’s 283
(cid:3) Roger: De juiste zorg op de juiste plaats 286
DE VERWIJZER
(cid:3) Emil: Vervreemde buren 304
(cid:3) Deirdre: Niet eerlijk tegen zichzelf 306
(cid:3) Guus: Afhoudend en belerend 308
(cid:3) Karel: Geen lieve wereld 310
VISIES
(cid:3) Wouter Bos, partner KPMG: Reorganiseren om het reorganiseren
heeft geen zin 80
(cid:3) Rick Grobbee, hoogleraar klinische epidemiologie: Zorg meer op maat
en op de juiste plek leveren 122
(cid:3) Rob Wijnberg, hoofdredacteur nrc.next: Je stuit op een soort laconiekheid 164
(cid:3) Michael Porter, University Professor Harvard Business School: Het fundamentele
doel is waardeverbetering voor de patiënt 196
(cid:3) Marjanne Sint, voorzitter raad van bestuur Isala-klinieken: Op de brug
van een groot schip met voor mij een dikke soep mist 238
(cid:3) Henk J. Smid, directeur ZonMw: We moeten blijven investeren in innovatie 288
(cid:3) Ahmed Aboutaleb, burgemeester van Rotterdam: Er is niet slechts één oplossing
voor het optimaliseren van de zorg 312
DOELSTELLINGEN
(cid:3) De Patiënt Prominent 63
(cid:3) Bij de twintig beste medische onderzoeksinstituten in de wereld 107
(cid:3) Verbreding en verdieping van het onderwijs 147
(cid:3) Dwarsverbanden tussen zorg, onderwijs en wetenschap 191
(cid:3) Beste werkgever 233
(cid:3) Maatschappelijke betrokkenheid 273
PIJLERS
(cid:3) Leiderschap: Stimuleren en inspireren 89
(cid:3) Erasmus MC-paden: Multidisciplinaire zorgprocessen naadloos inrichten 131
(cid:3) Thematisering en besturingsfilosofie: Meer richten op vraag van patiënten
en studenten 173
(cid:3) Marktpositionering: Keuzes op de zorgmarkt 215
(cid:3) Veiligheid en kwaliteit: Elkaar aanspreken op fouten en daarvan leren 259
(cid:3) Reputatiemanagement: Kloof tussen interne en externe percepties 297
VOORWOORD
In februari 2011 werd bij onze kleinzoon Daniel leukemie geconsta-
teerd. Dat had ook op ons als grootouders een enorme impact. Mijn
vrouw en ik waren op dat moment in Nieuw-Zeeland, voor een paar
maanden zelfs. We hebben onmiddellijk onze spullen gepakt en zijn
naar huis gevlogen. Vervolgens komt een deel van je leven helemaal in
het teken van het ondersteunen te staan.
Aanvankelijk werd Daniel zeer intensief behandeld in het Wilhelmina
Kinderziekenhuis in Utrecht. Op het ogenblik bevindt de behandeling
zich in een wat rustiger fase, maar hij heeft toch elke week een dag
chemobehandeling. Mijn kleinzoon is nu zeven, dus hij heeft een be-
hoorlijk besef. Hij zegt ook: ‘Opa, sommige kindjes gaan dood, hè. Dat
zou mij ook kunnen overkomen.’
Zo grijpt dat iedere keer in op je gemoedsleven. Het bevestigt hoe
ongelooflijk belangrijk gezondheid voor ons is. V
O
Mijn recente ervaring heeft mij nog eens een directe inkijk gegeven in O
de Nederlandse gezondheidszorg, en overall moet ik zeggen dat zowel R
W
de strikt medische aanpak als de begeleiding daaromheen gewoon goed
O
georganiseerd is. O
R
Toch leveren de oude organisatiemodellen en de oude manier van D
werken in deze tijd lang niet altijd meer wat er verwacht wordt. Om die 11
