Ve Durgun Akardı Don IV - Mihail Solohov

674 Pages·2001·2.15 MB·Turkish

by  Mihail Solohov

Rusça orijinal adı “Tihi Don” (Durgun Don)

olan dört ciltlik bu eser, “And Quiet Flows The Don”

adıyla yayınlanan (Moskova Yabancı Diller Yayınevi, 1948)
İngilizce

basımından Türkçeye çevrilmiştir.
Mihail Şolohov
VE DURGUN AKARDI DON
(DURGUN DON)

dört ciltlik nehir roman

DÖRDÜNCÜ CİLT
Çeviren

Tektaş Ağaoğlu
DOĞA BASIN YAYIN
Dağıtım Ticaret Limited Şirketi
Tarlabaşı Blv. Kamerhatun Mah. Alhatun Sk. No: 25 Beyoğlu / İstanbul
T: 0212 255 25 46 F: 0212 255 25 87
www.evrenselbasim.com - [email protected]
Evrensel Basım Yayın
Mihail Şolohov: Ve Durgun Akardı Don - IV
Çeviren: Tektaş Ağaoğlu
Genel Kapak Tasarım: Savaş Çekiç
Kapak Uygulama: Devrim Koçlan
© Evrensel Basim Yayın 2001
Birinci Basım Ekim 2001 - İkinci Basım Kasım 2008
VE DURGUN AKARDI DON
DÖRDÜNCÜ CİLT
YEDİNCİ BÖLÜM
I
Yukarı Don Kazaklarının ayaklanması hatırı sayılır Kızıl
Kuvvetlerinin Güney Cephesinden çekilmesine yol açarak;
Don Ordusuna, Novoçerkask’ı koruyan kuvvetlerini yeniden
toparlayıp en güvenilir ve en denenmiş alaylarından (özellikle
aşağı Don Kazaklarıyla Kalmuklardan) kurulu yaman bir
vurucu kuvveti Kamenskaya ve Ust-Belokalitvenskaya
bölgelerinde yığma fırsatını verdi. Vurucu kuvvetin görevi,
günü gelince General Fitzhalarof’un birliklerine katılmak,
Sekizinci Kızıl Ordunun On İkinci Tümenini dağıtmak, On
Üçüncü Tümenle Ural Tümeninin gerisine inmek, kuzeyde
cepheyi yararak isyancı Kazaklarla irtibat kurmaktı.
Vurucu kuvvetin toplanması için gerekli planları bir zaman
önceden, Don Ordusunun kumandasını ellerinde tuttukları
günlerde, General Denisof’la Kurmay Başkanı General
Polyakof hazırlamışlardı. Mayıs sonuna varmadan, plan
hemen hemen bütünüyle uygulandı. En azından 16000 süngü
ve pala mevcutlu bir birlik, 36 sahra topu ve 140 makineli
tüfekle Kamenskaya’ya getirildi. 1918 yazında askere alınan
genç Kazaklardan kurulu “Genç Ordu”nun elde kalan süvari
birlikleriyle en gözde alayları toplanma merkezlerine hareket
ettiler.
Bu arada, dört bir yandan sarılıp kuşatılan isyancılar,
üzerlerine varan Kızıl kuvvetlerin saldırılarını püskürtmeye
devam ediyorlardı. Güneyde, Don’un sol yakasında, iki
isyancı tümeni siperlere çakılıp inatla dövüştü, Kızıl Ordu
bataryalarının bütün cephe boyunca aralıksız sürdürdükleri
korkunç top ateşine rağmen düşmanı beri yana geçirmedi. Üç
tümen daha batıdan, kuzeyden ve doğudan saldırılara karşı
isyancı topraklarını savunuyordu. Kayıpları korkunçtu:
Özellikle kuzeydoğu kesiminde. Buna rağmen geri çekilmeyi
hiç düşünmediler. Koper nahiyesi hudutları boyunca yayılan
mevzilerini yılmadan savundular.
Nehrin kendi köylerinin karşısına düşen kesimini tutan
Tatarsk Kazakları Bölüğü bir keresinde Kızıllara kötü bir
oyun oynadı. Zorunlu işsizlikten canları sıkılan Kazaklar
gecenin köründe sessizce kayıklara binip Don’un sağ
yakasına geçtiler, orda bir Kızıl Ordu ileri karakoluna baskın
verdiler. Dört eri öldürdüler, bir de makineli tüfek ele
geçirdiler. Ertesi gün Kızıllar Viyeşenska’nın aşağılarından
bir batarya getirip Kazak siperlerini topa tuttular. Şarapneller
ağaçların arasından patır kütür uçmaya başlar başlamaz bölük
siperlerden çekildi, nehrin kıyısını izleyerek korunun
ortalarına kaçtı. Bir gün sonra batarya geriye çekildi, Tatarsk
Kazakları mevzilerine döndüler. Bombardımanda biraz kayıp
da verdiler. Son gelen takviyelerden iki delikanlı şarapnel
parçalarıyla öldü, bölük kumandanının Viyeşenska’dan yeni
dönen emir eri yaralandı.
Bundan sonra savaş biraz tavsar gibi oldu. Siperlerde hayat
eski yoluna döndü. Karıları sık sık Kazakları görmeye
geliyor, karanlık bastıktan sonra siperlere ekmek, kaçak votka
getiriyorlardı. Oysa bol yiyecekleri vardı. Daha geçende,
yolunu şaşıran iki danayı boğazlamışlardı. Her gün o yöre
gölcüklerinde balık tutuyorlardı. Balık avını yönetme,
yürütme işi Hristonya’ya düştü. Sol yakada bir göçmenin
bırakıp gittiği on iki kulaç boyunda bir dip ağı bulmuştu.
Balığa çıktığında ağı gölcüğün en derin yerine salıyor, kıyı
boyunca uzanan bütün çayırlarda dibini tarayamayacağı tek
göl olmadığını söyleyerek böbürleniyordu.
Bir hafta aralıksız balık tuttu. Sonunda mintanı ve Kazak
şalvarı öylesine leş gibi balık kokar oldu ki, Anikuşka onunla
aynı sığınakta yatmaya dünyada razı olmadı.
“Atbalığı leşi gibi kokuyorsun! Bir gün daha yanında
kalırsam ömrüm boyu balığa el değdirmem!”
Sivrisinek, tatarcık demedi, açıkta uyudu ondan sonra
Anikuşka. Sığınağın kenarına uzanmadan önce kuma saçılı
balık pullarını, leşe benzer pis kokulu balık içlerini ayıklar
atar, tiksintiyle buruşturur yüzünü. Sabah olunca Hristonya
balıktan döner. Sığınağın girişinde sakin, vakur oturur, tuttuğu
balıkları temizlemeye koyulur. Tepesinde uçuşan mavili
yeşilli kocaman sinekler. Ardı arkası kesilmez hırçın, sarı
karınca sürüleri yürür üzerine, Anikuşka koşar da gelir, soluk
soluğa. Daha uzaktan haykırır:
“Başka yer mi yok? Boğazında kalsın kılçıklar da geberesin
inşallah! Uzak dur ulan, İsa hakkıyçün uzak dur şöyle! Orda
uyuyorum ben, sen tuttun balık pisliğine boğdun orasını. Şu
karınca ordusuna bak bi! Astırakan gibi kokuyor. Burnumun
direği kırıldı.”
Hristonya kendi eliyle yaptığı bıçağını pantolonuna siler,
Anikuşka’nın öfkeli tüysüz yüzüne düşünceli düşünceli bakar
da, sakin, konuşurdu:
“Balık kokusuna dayanamadığına bakılırsa sende kurt var,
Anikuşka. Aç karnına biraz sarmısak yesen nasıl olur?”
Anikuşka yere tükürür, söve söve yürür giderdi.
Bu ikisinin dalaşmaları bitmek bilmedi. Ama bütün bölük
orda, genellikle, dostça yaşadılar. Yiyecek boldu, Kazaklar
neşeliydiler. Stepan Astakof’dan gayrisi.
Belki öbür Kazaklardan işitmişti, ya da belki, kendi
yüreğinin sezintisi, Aksinya’nın Viyeşenska’da Gregor’la
görüştüğünü biliyordu galiba. Ansızın üzerine bir hal geldi,
dertleniverdi. Durup dururken takım kumandanına sövüyor,
nöbete çıkmıyordu.
Kara damgalı kızak çulunun üstünde uzanır, bütün gün içini
çeke çeke, hırsla, kaçak tütününü tüttürürdü. Bir gün, kazara,
bölük kumandanıyla Anikuşka’nın konuşmalarına kulak
misafiri oldu: Kumandan Anikuşka’yı fişek almak için
Viyeşenska’ya gönderiyordu. Stepan iki gündür ilk kez
sığınağından çıktı. Rüzgârda salınan ağaçların parıltılı
çırpıntılı yapraklarına, ak yeleli savruk bulutlara eğri eğri
baktı, ormanın mırıltısına kulak verdi. Uykusuzluktan şiş şiş
olmuş gözleri kamaştı. Sığınakların önünden yürüyüp geçerek
Anikuşka’yı bulmaya gitti.
Öbür Kazakların arasında konuşmak istemediği için bir
kenara çekti onu.
“Viyeşenska’da Aksinya’yı bul, söyle ona gelsin beni
görsün. Söyle ona, bitten ölüyorum. Gömleklerim
pantolonum hiç yıkanmadı. Sonra, de ki ona…” Bir an sustu,
sıkılgan bir gülümsemeyi bıyıklarının altında gizlemeye
çalıştı, “de ki ona, çok özledim onu, yakında göreceğimi
umuyorum.”
Anikuşka geceleyin Viyeşenska’ya varıp Aksinya’nın
kaldığı yeri buldu (Aksinya Gregor’la dalaşmasından sonra
teyzesiyle oturmaya gitmişti). Stepan’ın söylediklerini ona
olduğu gibi iletti ama, sözlerine daha bir ağırlık katmak için,
sorumluluğu kendisi yüklenip bir şey daha ekledi: Aksinya
gelmezse ben giderim oraya demişti Stepan.
Anikuşka sözünü bitirir bitirmez Aksinya hazırlanmaya
koyuldu. Teyzesi bir acele hamur yoğurdu, fırında çörek
pişirdi. İki saat sonra Stepan’ın aklı başında, söz dinler karısı
Aksinya, Anikuşka’nın yanında, at sırtında, Tatarsk
Bölüğünün olduğu yere gidiyordu.
Stepan, karısını belli etmemeye çalıştığı bir heyecanla
karşıladı. Dikkatle baktı yüzüne. Aksinya çok zayıflamıştı.
İhtiyatlı sorular sordu karısına ama bir kere bile olsun, boş
bulunup da, Gregor’u görüp görmediğini sormadı. Yalnız bir
ara, konuşurlarken, gözleri aşağıda, başı yana çevrikti, “İyi
ama niçin o yoldan gittin sen Viyeşenska’ya?” dedi. “Niçin
Tatarsk’ın karşısından geçmedin ırmağı?”
Aksinya dümdüz bir sesle cevap verdi. Yabancılarla ırmağı
geçmeye fırsat bulamamıştı. Melekoflardan rica etmek de
içinden gelmemişti. Bunu söyler söylemez, sözlerinin altında
yatan anlamın farkına vardı: Demek Melekoflar yabancı
değildiler, dosttular! Stepan’ın da sözlerini bu anlama
alabileceği düşüncesi tedirgin etti onu. Büyük ihtimal, o da
onu öyle anlamıştı. Kaşlarının altı ürperdi hafifçe, yüzü
gölgelenir gibi oldu.
Bir şey sorar gibi kaldırdı gözlerini. Sessiz soruyu anlayan
Aksinya şaşkınlığından, bir de kendine kızgınlığından, ansızın
kızardı.
Onu bozmamak için, Stepan hiçbir şeyin farkına varmamış
gibi davrandı, oralı olmadı. Çiftlikten söz açtı. Evden