Ve Durgun Akardı Don II - Mihail Solohov

500 Pages·2001·1.64 MB·Turkish

by  Mihail Solohov

Rusça orijinal adı “Tihi Don” (Durgun Don)

olan dört ciltlik bu eser, “And Quiet Flows The Don”

adıyla yayınlanan (Moskova Yabancı Diller Yayınevi, 1948)
İngilizce

basımından Türkçeye çevrilmiştir.
Mihail Şolohov
VE DURGUN AKARDI DON
(DURGUN DON)
Dört ciltlik nehir roman
İKİNCİ CİLT
Çeviren

Tektaş Ağaoğlu
DOĞA BASIN YAYIN
Dağıtım Ticaret Limited Şirketi
Tarlabaşı Blv. Kamerhatun Mah. Alhatun Sk. No: 25 Beyoğlu / İstanbul
T: 0212 255 25 46 F: 0212 255 25 87
www.evrenselbasim.com - [email protected]
Evrensel Basım Yayın
Mihail Şolohov: Ve Durgun Akardı Don - II
Çeviren: Tektaş Ağaoğlu
Genel Kapak Tasarım: Savaş Çekiç
Kapak Uygulama: Devrim Koçlan
© Evrensel Basim Yayın 2001 - Sertifika No 11015
Birinci Basım Ekim 2001 - İkinci Basım Kasım 2008
İKİNCİ CİLT
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
I
1916. Ekim. Gece. Yağmur ve rüzgâr. Ormanlık arazi.
Akçaağaçlarla kaplı bir bataklığın kıyısında siperler. İlerde
dikenli tel örgüler. Siperlerin içinde dondurucu sulu kar. Bir
gözetleme noktasının sacı ıslak, hafiften parlıyor.
Sığınaklarda tek tük ışıklar.
Subay sığınaklarından birinin girişinde tıknaz bir subay,
ıslak parmakları kaput bağları üstünde kaya kaya bir saniye
durdu. Alelacele bağları çözdü, yakasından suları silkti,
girişin orda ayak altında çamura dönen samanlara çizmelerini
sildi, sonra kapıyı itip açtı, başını eğdi, sığınağa girdi.
Küçük gaz lambasından saçılan sarı, yapışkan ışık, subayın
yüzünü aydınlattı. İçerde tahta ranzalardan birinde oturan,
ceketinin düğmeleri çözük bir başka subay ayağa kalktı.
Ellerini dağınık kır saçlarının üstünde gezdirerek esnedi.
“Yağıyor mu?”
“Evet,” dedi ziyaretçi. Kaputunu çıkardı, kapının yanındaki
çiviye astı. Üstüne ıslak kasketini koydu. “Burası sıcacık ama.
Soluklarınızla iyi ısıtmışsınız.”
“Ocağı yeni yaktık. Yine de kötü, baksana yerden su
sızıyor! Bu batasıca yağmur canımıza okuyacak. Sen ne
dersin, ha, Bunçuk?”
Bunçuk ellerini ovuşturarak eğildi, sobanın yanına çömeldi.
“Yere biraz tahta serin mesele kalmaz,” dedi. “Bizim
sığınakta biz çok iyiyiz. Su filan girdiği yok. Yalınayak
dolaşacaz nerdeyse. Listnitski nerde?”
“Uyuyor. Nöbetçileri dolaştı, gelir gelmez yattı.”
“Kaldırsak mı, ne dersin?”
“Kaldır. Bir el satranç oynarız.”
Bunçuk kalın kaşlarına dolan suları işaret parmağıyla silkti,
bir süre dikkatle parmağını inceledikten sonra usulca seslendi:
“Yevgeni Nikolayeviç!”
“Kim bilir kaçıncı uykusunda?” dedi kır saçlı subay. İçini
çekti. “Yevgeni Nikolayeviç!”
“Ne var?” Listnitski dirseğinin üstünde doğruldu.
“Bir el satranca var mısın?”
Yevgeni bacaklarını yataktan sarkıtıp yumuşacık beyaz
avucunu bastıra bastıra göğsünü ovuşturdu.
Birinci el sona ermek üzereyken Beşinci Bölükten iki
subay, Yüzbaşı Kalmikof ve Teğmen Çubof içeri girdiler.
Kalmikof eşikten ayağını atarken, “Haber var!” diye
bağırdı. “Alayın geri çekilmesi muhtemel!”
Kır saçlı subay, Üsteğmen Merkulof, “Onu da nerden
işittin?” diye sordu. İnanmayarak gülümsüyordu.
“İnanmıyor musun yoksa bana, Piyotr amca?”
“Ne yalan söyleyeyim, inanmıyorum!”
“Batarya kumandanı şimdi telefonda söyledi. Nerden mi
biliyor? Tümen karargâhından daha dün döndü.”
“Ah, bir yıkanabilseydik!” dedi Çubof. Sesinde suya
duyduğu özlemi dile getiren bir titreyiş vardı. Ağaç dallarıyla
sırtını döver gibi avuçlarını omuz başlarına çarptı.
Merkulof gülümsedi. “Bir tekne getirseydik iyi olurdu
buraya,” dedi. “Sudan yana hiç de yoksul değiliz!”
“Burası rutubetli, beyler, çok rutubetli!” Kalmikof
homurdanıyordu. Üst üste konmuş kütüklerden örülü
duvarlara, çamurlu tabana baktı.
“Bataklık hemen yanı başımızda.”
Bunçuk, “Allah’a şükredin bataklıktasınız ve de ananızın
koynunda gibi rahatsınız,” diye araya girdi. “Başka
kesimlerde millet hücumda, biz burda haftada bir el ateş etsek
iyi.”
“Hücuma kalkmak bu çukurda çürümekten iyidir, valla!”
“Kazakları öyle hücumlara salıp harcarlar mı hiç?” dedi
Bunçuk. “Sen sanki bilmiyor musun bunu, Merkulof? Yalan
mı?”
“Öyleyse, sence niye tutuyorlar bizi burda?”
“Zamanı gelince hükümet yine eski oyununu oynayacak.
Kazakları öne sürüp kendini koruyacak.”
“Amma da yaptın sen de!” diye Kalmikof elini salladı.
“Ne ‘amma da yaptın’ı? Niçin?”
“Öyle işte.”
“Saçmalama, Kalmikof. Gerçeği inkâr edemezsin.”
“Ne gerçeğiymiş o öyle?..”
“Ne gerçeği var mı? Herkes biliyor. Sen de kabullensen
n’olur?”
“Beyler, dikkat!” diye bağırdı Çubof. Yerlere kadar eğilip
Bunçuk’u gösterdi. “Sancaktar Bunçuk şimdi sizlere Sosyal
Demokrasinin düş kitabını yorumlayacak!”
“Yine başladın maskaralığa!” diye alayla gülümsedi
Bunçuk. Çubof’un kendisine yandan kaçamak bir baktığını
gördü ama yılmadı. “Sen bilirsin. Herkesin işi kendine. Ne
diyorum sana, geçen yılın ortasından beri savaş yüzü
görmedik, gördük mü? Siper savaşı başlar başlamaz Kazak
alaylarını, emin yerlere dağıttılar. Günü gelince kullanacaklar,
şimdi uslu uslu bekletiyorlar.”
Listnitski satranç takımlarını toplayıp sordu:
“Sonra ne olacak, peki?”
“Sonra, cephede huzursuzluk başgösterince –o da
kaçınılmaz bir şey artık, savaş askerin burasına geldi çünkü,
kaçak sayısından da belli– Kazakları isyanları bastırmaya
çağıracaklar. Kazaklar hükümetin elinde tuttuğu taş. Günü
gelince ihtilâlin başını ezmek için kullanacak o taşı.”
“Biraz fazla hayale dalmışsın sen, dostum,” dedi Listnitski.
“Bu dediklerin çıkacak mı bakalım? Bir kere, olayların nasıl
gelişeceği önceden kestirilemez. Yakında huzursuzluk
başgöstereceğini nerden biliyorsun, mesela? Hem sonra bir de
şöyle düşün: Diyelim Müttefikler Almanları dağıttılar, savaş
büyük bir başarıyla sona erdi. O zaman ne iş düşecek
Kazaklara?”
Bunçuk kurnaz kurnaz gülümsedi. “Şimdilik savaş pek
sona ereceğe benzemiyor. Hele büyük başarıyla sona ermesi...
nerde!”
“Harekât yavaş ilerliyor...”
“Bundan böyle daha da yavaşlayacak,” dedi Bunçuk.
“Sen ne zaman izinden döndün?” dedi Kalmikof.
“İki gün önce.”
Bunçuk dudaklarını yuvarlayıp sigarasının dumanından bir
halka çıkardı. İzmariti fırlattı attı.
“Nerde geçirdin iznini?”
“Petrograd’da.”
“Başkentten ne haber var, peki? Ah!.. Petrograd’da şöyle
bir hafta kalmaya neler vermezdim!”
“Pek az hoşuna giderdi orda gördüklerin.” Bunçuk
kelimelerini tarta tarta konuştu: “Yiyecek sıkıntısı var. İşçi
mahalleleri açlıktan kırılıyor. Hoşnutsuzluk, içten içe
kaynayan bir huzursuzluk...”
Merkulof soran gözlerle çevresindekilerin yüzlerine baktı.
“Biz bu savaştan iyi çıkmayacağız... Ne dersiniz, beyler?”
“Rus-Japon Savaşı 1905 İhtilâlini doğurdu. Bu savaş da
yeni bir ihtilâlle sonuçlanacak. İhtilâl de değil yalnız, iç savaş
çıkacak,” diye Bunçuk karşılık verdi.
Listnitski onun sözünü kesecekmiş gibi belirsiz bir hareket
yaptı, sonra ayağa kalktı, sığınağın içinde somurtuk somurtuk
dolaşmaya başladı.
“Subaylar arasında bunun gibileri olmasına şaşıyorum
doğrusu,” dedi, Bunçuk’u gösterip. Öfkesini güç tuttuğu