Table Of Contentf)!f)LIOHKA
ACADE1v\!CA
KNJIGA
15
Za izdavai'a: Nikola jankovic
Glavni urednik: dr Dufan Marinkovic
Dizajn korica: Mediterran Publishing
Tehnicko uredenje: Mediterran Publishing
Lektura i korektura: Ljiljana Cuk
Recenzentkinje: prof. dr Vera Vasic,
prof. dr Ljiljana Pesikan Ljustanovic i prof. dr Svetlana Tomin
Copyright © Ivana Milojevic, Slobodanka Markov
i
Mediterran Publishing 201 i.
Sva prava zadrfava.
CIP - KaTanon13a41-1ja y ny6n1-1Ka41-1j1-1
61-16n1-1oreKa Marn4e cpnCKe, Hos1-1 CaA
305-055.2
UVOD U RODNE TEORI)E
urednice Ivana Milojevic i Slobodanka Markov. -
Novi Sad: Mediterran Publishing, 2011
(Novi Sad: AMB grafika). -493 str.; 21 cm. -
(Biblioteka Academica ; knj. 15)
Bibliografija. -Registri.
ISBN 978-86-86689-64-1
COBISS.SR-ID 266051847
Mediterran Publishing d.o.o.
Trg Republike 18
21000 Novi Sad
www.mediterran.rs
e-mail: [email protected]
Nijedan deo ove knjige ne sme biti reprodukovan,
analogno ili digitalno,
bez dopustenja autora i izdavaea.
IJ
UREDNICE:
Prof. dr Ivana Milojevic
Prof. dr Slobodanka Markov
Univerzitet u Novom Sadu
Centar za rodne studije
AC IM SI
PUBUSHING
Novi Sad
2011
n./oool,f!J
UVOD U RODNE TEORIJE
Urednice:
Ivana Milojevic i Slobodanka Markov
AUTORKE:
Eva Bahovec, Jelisaveta Blagojevic, Vladislava Gordie Petkovic, Mirjana
DokmanoviC, Dafa Duhacek, Nada Duhacek, Jelena Filipovic, Aleksandra
Izgarjan, Nila Kapor StanuloviC, Natafa Karanfilovic, Agne8 Kartag Odri, Sanja
Kojic Mladenov, Katarina Loncarevic, Slobodanka Markov, Nikolina Matijevic,
Andelka Milic, Milesa Milinkovic, Ivana Milojevic, Vesna Nikolic Ristanovic,
Ana PajvanCic, Marijana Pajvancic, Vanda Perovic, Dragana PopoviC, Nada
Sekulic, Fuada StankoviC, Gordana Stojakovic, Dragana TodoroviC, Dubravka
Valic Nedeljkovic,Adriana Zaharijevic.
SADRZAJ
Predgovor 11
Uvod
Ivana Milojevic 15
DEOI
fEMINISTICKI TALAS! I ORIJENTACIJE
1. 1. Tri talasa feminizma, istorijski i drustveni kontekst
Ivana MilojeviC 27
1. 2. Feministicka epistemologija i metodologija
Ivana Milojevic 39
1. 3. Feministicki talasi, orijentacije i pokret
u jugoslovenskom i srpskom drustvu 20. veka
Andelka MiliC 51
1. 4. Prilog za istoriju zenskog pokreta u
Vojvodini i Srbiji u 19. i 20. veku
Gordana Stojakovic 65
DEO II
fEMINIZMI:
PREGLED POJEDINACNIH ORIJENTACIJA
2. 1. Klasieni liberalni feminizam
Da5a Duhacek 85
2. 2. Anarhisticki feminizam
Vanda Perovic 95
2. 3. Egzistencijalisticki feminizam
Eva Bahovec 107
2. 4. Liberalni feminizam u 20. veku
Katarina Lonearevic 127
2. 5. Radikalni feminizam
Adriana Zaharijevic 139
2. 6. Marksisticki i socijalisticki feminizam
Andelka Milic 153
2. 7. Psihoanaliticki feminizam
Nikolina Matijevic, Nila Kapor Stanulovic i Ivana Milojevic 173
2. 8. Francuski poststrukturalni feminizam
Nada Sekulic 187
2. 9. Postmoderni feminizam
Jelisaveta Blagojevic i Katarina Loncarevic 203
2. 10. Multikulturni feminizam
Aleksandra Izgarjan 215
2. 11. Postkolonijalna teorija i globalni feminizam
Natafa Karanfilovic 231
2. 12. Kvir teorija i feminizam
Dragana Todorovic 241
2. 13. Ekofeminizam
Dragana Popovic 255
2. 14. Kiberfeminizam
Ivana Milojevic 267
DEO III
AKTUELNE RODNE TEME I TEORIJSKE PRIMENE
3. 1. Rod i politika
Marijana PajvanCic i Ana PajvanCic 281
3. 2. Rod i pravo
Mirjana Dokmanovic 295
3. 3. Rodi obrazovanje
Dragana Popovic i Nada Duhacek 309
3. 4. Rod i ekonomija
Fuada Stankovic i Slobodanka Markov 321
3. 5. Rod i nasilje
Vesna Nikolic Ristanovic 337
3. 6. Rodi seksualnost
Dragana Todorovic 347
3. 7. Rodi identitet
Da5a Duhacek 359
3. 8. Rodi multikulturalizam
Agne5 Kartag Odri 369
3. 9. Rodi invalidnost
Milesa Milinkovic 383
3. 10. Rod i knjizevnost
Vladislava Gordie Petkovic 397
3. 11. Rodi jezik
]elena Filipovic 409
3. 12. Rod i umetnost
Sanja Kojic Mladenov 425
3. 13. Rodi ekologija
Dragana Popovic 439
3. 14. Rodi mediji
Dubravka Valic Nedeijkovic 447
Zakljueak: Moguce i pozeljne buduenosti roda i rodnih studija
Ivana Milojevic 461
Biografije 473
Indeks pojmova 485
Indeks imena 491
Predgovor
Pojam roda, kao analiticko teorijske kategorije promisljanja drustva i
odnosa u njemu, ulazi u siru upotrebu tokom 70-ih godina proslog veka,
prevashodno zahvaljujud razvoju savremenih feministickih teorija. Stoga
je bitno da svaki uvod u problematiku roda obezbedi i pregled najznacaj
nijih feministickih teorija nastalih do sada. Pregled feministickih teorija
kao udzbenicko stivo moze se napisati bar na dva naCina. Prvi je u formi
sistematizovanog pregleda osnovnih teorijskih orijentacija u oblasti studija
roda. Drugi je da se udzbenik i sadr:linski i strukturno prilagodi konkret
nom obrazovnom programu na studijama roda. U ovom udzbeniku, odno
sno tematskom zborniku, uCinjen je poku5aj da se pomenuta dva pristupa
integrifo budud da je ideja za pisanje ove knjige nastala u okviru akadem
skog kursa Rodne teorije na diplomskim master i doktorskim studijama u
Centru za rodne studije Univerziteta u Novom Sadu, koji je, kao gostujuea
profesorka, nekoliko godina vodila dr Ivana MilojeviC. Opredeljenost za ta
kvo resenje uslovljeno je te:lnjom da se studentkinjama i studentima, kao i
drugim Citaocima zainteresovanim za ovu problematiku, omogud sticanje
ne samo teorijskih znanja iz oblasti rodnih studija vec i upoznavanje sa pri
menom feministickih teorijskih pristupa u proueavanju pojednih fenomena
iz domena roda.
Zelim da istaknem da je znaeajan podsticaj za pisanje ove knjige do5ao
upravo od studentkinja na master programu kojima je nedostajalo jedno
sistematizovano stivo 0 feministickim teorijama i njihovim glavnim pred
stavnicama na srpskom jeziku. Bilo je oCigledno da upoznavanje sa poje
dinim teorijskim orijentacijama unutar feminizma na originalnim izvori
ma nije bio jednostavan put, naroCito za one studentkinje koje nisu imale
prethodnih znanja iz ovog domena ili nisu imale priliku da ovladaju nekim
od stranih jezika a bile su visoko motivisane da takva znanja steknu. Nase
iskustvo iz akademskog rada takode nam je ukazalo na zainteresovanost
studentkinja i studenata sa raznih fakulteta da steknu znanja o teorijskim
11
