Table Of Content9. Ulusal Pediatrik Kardiyoloji ve Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 05 – 08 Mayıs 2010, Eskişehir
İÇİNDEKİLER
Önsöz 2
Kurullar 3-4
Sözlü bildiriler 5
E-Poster Bildiriler 52
İndeks 262
1
9. Ulusal Pediatrik Kardiyoloji ve Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 05 – 08 Mayıs 2010, Eskişehir
ÖNSÖZ
Değerli Meslektaşlarımız,
9. Ulusal Pediatrik Kardiyoloji ve Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 5 - 8 Mayıs 2010 tarihleri
arasında Eskişehir Osmangazi Üniversitesinin ev sahipliğinde Eskişehir Anemon Otel'de
yapılacaktır.
Sizleri, Anadolu’nun yükselen ve gelişen ili, beyaz altın lületaşı kaynağı Eskişehir’de ağırlamaktan
mutluluk duyacağız.
Kongreler, günümüzde süratle yenilenen ve gelişen bilgilerin paylaşıldığı, tartışıldığı mekanlardır.
Yeni gelişip, büyümekte olan ve Türkiye’nin her tarafına dağılmış Pediatrik Kardiyoloji camiasının
düzenlediği ulusal kongreler, hem katılımcı sayısının artması hem de içeriğinin gelişmesi
nedeniyle dikkat çekmeye başlamış, kongreler profesyonel anlamda düzenlenebilir hale gelmiştir.
Kongremizde sizler için en iyi programı hazırlamaya gayret ettik. Kongre öncesinde düzenlenecek
kursların yanı sıra, çalışma gruplarımızın katkılarıyla hazırlanan bilimsel programın katılımcıların
beklentilerini karşılayacağını umuyoruz. Sempozyumlar, paneller “Karşıt Görüş”, “Nasıl Yapalım ?”
oturumları ile pediatrik kalp damar hastalıklarıyla ilgili bilgilerimizi güncelleyip tartışacağız. Bu yıl
olgu odaklı oturumlar ile teorik bilgi yanında pratik bilgilerin ağırlıklı tartışıldığı konular yer
alacaktır.
Ulusal ve uluslararası bilimsel araştırmaları, poster ve sözlü sunumlarla tartışma ve öğrenme
olanağı sağlayan kongremizde her yıl olduğu gibi bu yıl da bildiri ödülleri verilecektir.
Bilimsel programı kadar sevgi ve dostlukların paylaşılacağı bir sosyal program ile sizleri
dinlendirmeyi ve hoşça vakit geçirmenizi amaçlamaktayız. Beyaz Altın lületaşı, enfes çiğ böreği,
tarihi Odunpazarı Evleri, Hitit ve Frigya yerleşim yerleri, Porsuk çayı gezintileri, Eskişehir plajları,
festival ve konserleri ile kültür kenti Eskişehir’de akıllarda kalacak bir kongre hazırlamayı
hedefliyoruz.
Kongremizde 5 - 8 Mayıs 2010 tarihinde buluşmak, bilgilerinizi paylaşmak dileklerimizle saygılar
sunarız.
Prof. Dr. Zübeyir Kılıç
Kongre Başkanı
2
9. Ulusal Pediatrik Kardiyoloji ve Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 05 – 08 Mayıs 2010, Eskişehir
Bilimsel Kurul
Onur Kurulu
Prof. Dr. Fazıl Tekin
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Rektörü
Prof. Dr. Zübeyir Kılıç
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fak. Dekanı
Prof. Dr. Abdülkadir Koçak
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fak. Çocuk Sağ. ve Hast. A.D. Başkanı
Prof. Dr. Behçet Sevin
Eskişehir Osmangazi Üniversitesi Tıp Fak. Kalp Damar Cerrahisi A.D. Başkanı
İletişim Koordinatörü Kongre Sekreteri Kongre Başkanı
Doç. Dr. Tevfik Demir Prof. Dr. Birsen Uçar Prof. Dr. Zübeyir Kılıç
Düzenleme Kurulu
Prof. Dr. Zübeyir Kılıç
Prof. Dr. Birsen Uçar
Prof. Dr. Bülent Tünerir
Prof. Dr. Ömer Göktekin
Doç. Dr. Tevfik Demir
Dernek Yönetim Kurulu
Başkan : Prof. Dr. Rana Olguntürk
Genel Sekreter : Prof. Dr. Deniz Oğuz
Bilimsel Sekreter : Prof. Dr. Alpay Çeliker
Muhasip Üye : Prof. Dr. Selmin Karademir
Üyeler : Prof. Dr. Ercan Tutar
Prof. Dr. Adnan Uysalel
Prof. Dr. Nazmi Narin
Prof. Dr. Ali Kutsal
Prof. Dr. Ahmet Çelebi
3
9. Ulusal Pediatrik Kardiyoloji ve Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 05 – 08 Mayıs 2010, Eskişehir
Bilimsel Danışma Kurulu
Dr. Figen Akalın Dr. Deniz Oğuz
Dr. Atıf Akçevin Dr. Vedat Okutan
Dr. Gayaz Akçurin Dr. Rana Olguntürk
Dr. Emin Alp Alayunt Dr. Bülent Oran
Dr. Dursun Alehan Dr. Öztekin Oto
Dr. Atilla Aral Dr. Burhan Öcal
Dr. Sait Aşlamacı Dr. Rukiye Eker Ömeroğlu
Dr. Semra Atalay Dr. Nazan Özbarlas
Dr. Ümrah Aydoğan Dr. Mehmet Emin Özdoğan
Dr. Ali Rahmi Bakiler Dr. Sema Özer
Dr. Kemal Baysal Dr. Süheyla Özkutlu
Dr. Mehmet Salih Bilal Dr. Funda Öztunç
Dr. Naci Ceviz Dr. A. Ruhi Özyürek
Dr. Hakan Ceyran Dr. Ayşenur Paç
Dr. Ahmet Çelebi Dr. Tufan Paker
Dr. Alpay Çeliker Dr. İlhan Paşaoğlu
Dr. Gürkan Çetin Dr. Bülent Polat
Dr. Ergün Çil Dr. Orhan Kemal Salih
Dr. Embiya Dilber Dr. Levent Saltık
Dr. Aygün Dindar Dr. Ali Sarıgül
Dr. Rıza Doğan Dr. Ayşe Sarıoğlu
Dr. Enver Ekici Dr. Tayyar Sarıoğlu
Dr. Halil Ertuğ Dr. Gül Sağın Saylam
Dr. Türkan Ertuğrul Dr. Filiz Şenocak
Dr. Ömer Göktekin Dr. Vedide Tavlı
Dr. Nazlıhan Günal Dr. Emin Tireli
Dr. İlhan Günay Dr. Kürşad Tokel
Dr. Murat Güvener Dr. Sedef Tunaoğlu
Dr. Olgu Hallıoğlu Dr. ErcanTutar
Dr. Coşkun İkizler Dr. Bülent Tünerir
Dr. Sevim Karaaslan Dr. Sadi Türkay
Dr. Selmin Karademir Dr. Halil Türkoğlu
Dr. Zübeyir Kılıç Dr. Birsen Uçar
Dr. Metin Kılınç Dr. Adnan Uysalel
Dr. Gülendam Koçak Dr. Nurettin Ünal
Dr. Ali Kutsal Dr. Kazım Üzüm
Dr. Osman Küçükosmanoğlu Dr. Birgül Varan
Dr. Mustafa Koray Lenk Dr. Erdal Yılmaz
Dr. Nazmi Narin Dr. Mustafa Yılmaz
4
9. Ulusal Pediatrik Kardiyoloji ve Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 05 – 08 Mayıs 2010, Eskişehir
SÖZLÜ BİLDİRİLER
5
9. Ulusal Pediatrik Kardiyoloji ve Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 05 – 08 Mayıs 2010, Eskişehir
S01 - KALP TRANSPLANTASYONU YAPILAN ÇOCUKLARIN ORTA SÜRELİ İZLEMİ
Birgül VARAN1, Atilla SEZGİN2, Nimet CINDIK1, Ayla OKTAY1, Mahmut GÖKDEMİR1, Alper
GÜRSU1, Murat ÖZKAN2, Sait AŞLAMACI2
1Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı, Ankara
2Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Ankara
GİRİŞ: Kalp transplantasyonu kardiyomiyopati ve kompleks konjenital kalp hastalıklarının
tedavisinde uygulanabilmektedir. Bu çalışmada hastanemizde kalp transplantasyonu yapılmış
çocuk hastaların değerlendirilmesi amaçlanmıştır.
HASTALAR VE YÖNTEM: Ağustos 2004-Kasım 2009 tarihleri arasında 13 çocuğa hastanemizde
kalp transplantasyonu yapılmıştır. Hastaların 7’si erkek (% 54 ), 6’sı kız, yaş ortalamaları 10.75 ±
5.1 (1.1-15) yıl idi. Tanılar; 6 hastada (%46) dilate kardiyomiyopati, 4 hastada (%31) restriktif
kardiyomiyopati, 2 hastada (%15) kompleks konjenital kalp hastalığı, 1 hastada (%8) hipertrofik
kardiyomiyopati idi. Hastaların dokuzuna transplantasyon öncesinde kalp kateterizasyonu yapıldı,
pulmoner vasküler direnç indeksi ortanca 2.8 Wood U x m2 (0.4-21.1 Wood U x m2) hesaplandı
ve pulmoner hipertansiyonu olan hastalar nakil öncesi pulmoner vazoreaktivite testi ile
değerlendirildi.
BULGULAR: Çalışmamızda izlem süresi ortanca 20 ay (4 ay - 5 yıl) ve mortalite oranı %23 (n=3)
bulundu. Hastalara mycophenolate, takrolimus ve metil-prednizolon ile immünsupresyon tedavisi
yapıldı. Hastalar ekokardiyografi ve kardiyak biyopsi ile izlendi. NYHA sınıflamasına göre
fonksiyonel kapasite hastaların tamamında evre 1 idi. Üç hastada toplam 4 rejeksiyon atağı (1’i
grade 2, 3’ü grade 1) saptandı. Grade 1 rejeksiyon ataklarına kardiyak biyopsi ile; grade 2
rejeksiyon atağına ekokardiyografi ve kardiyak biyopsi ile tanı konuldu ve tedavi edildi. Son
ekokardiyografik incelemelerinde ejeksiyon fraksiyonları ortalama % 69.8±11.2 bulundu.
SONUÇ: Çalışmamızda hasta sayısı sınırlı olmasına rağmen orta süreli izlemde elde edilmiş
başarılı sonuçlar kalp transplantasyonunun çocuklarda kompleks konjenital kalp hastalıklarında ve
son evre kalp yetmezliğinde tedavi seçeneği olabileceğini desteklemektedir.
Anahtar Kelimeler: Çocuk, kalp transplantasyonu
6
9. Ulusal Pediatrik Kardiyoloji ve Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 05 – 08 Mayıs 2010, Eskişehir
S02 - ÇİFT GİRİŞLİ SOL VENTRİKÜL VE VENTRİKÜLOARTERİYEL DİSKORDANSI OLAN
OLGULARIN İZLEMİNDE RESTRİKTİF BULBOVENTRİKÜLER FORAMEN GELİŞİMİ
Canan AYABAKAN1, Özlem SARISOY1, Kürşad TOKEL1, Osman AKDENİZ1, Rıza TÜRKÖZ2, Can
VURAN2, Uygar YÖRÜKER2, Bülent SARITAŞ2
1Başkent Üniversitesi İstanbul Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi, Pediatrik Kardiyoloji,
Ankara
2Başkent Üniversitesi İstanbul Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi, Kalp Damar Cerrahisi,
Ankara
AMAÇ: Mart 2007 ile Mart 2010 tarihleri arasında merkezimize çift girişli sol ventrikül (DILV),
ventriküloarteriyel (VA) diskordans tanısıyla başvuran yedi hastanın izlem sonuçları ve
deneyimlerimizi aktarmak.
BULGULAR: Tanı yaşları 19 gün ile 6 ay arasında değişen hastaların 6’sı erkekti. İki hastada aort
koarktasyonu (AK) tanıya eşlik ediyordu. Tanı sırasındaki ekokardiyografik ölçümlerden
bulboventriküler foramen (BVF) alan indeksi hesaplandı, ortalama 1.88±1.18 cm2/m2 bulundu.
Kateterde sağ ve sol ventrikül arasındaki gradient <= 12 mmHg idi. Hastaların hepsine 1-6 aylar
arasında pulmoner band ±septektomi ameliyatı, AK olan iki hastaya ek olarak koarktasyon tamiri
yapıldı. Beş hastada izlemde BVF restriksiyonu gelişti. Bu hastaların hepsinde tanı sırasında BVF
alan indeksi <2cm2/m2 idi. Koarktasyonu olan hastalarda BVF darlığı diğerlerine göre daha önce
gelişti. Bir hastada band, septektomi, AK tamirinden 1 ay sonra BVF daraldığı için hasta exitus
oldu. Hastalar 9-16 aylıkken bidireksiyonel kavopulmner anastamoz (BKPA) ameliyatı oldular.
BKPA öncesi kateterde BVF’deki gradient 9-19 mmHg bulundu. İzlemde BVF’i restriktif hale gelen
hastaların üçüne Damus-Kaye-Stensel (DKS) ameliyatı birine ise BVF genişletme uygulandı. BVF
alan indeksi >2 cm2/m2 olan iki hastanın DKPA sonrası 5 ve 6 aylık izlemleri sırasında BVF
daralmadı.
SONUÇ: DILV ve VA diskordans olgularında izlemde BVF restriksiyonu sık görülmektedir. Tanı
sırasında BVF alan indeksinin <2cm2/m2 olmasının ve AK’nın tanıya eşlik etmesinin prediktif
değeri vardır. Bu hastalarda subaortik obstrüksiyona yönelik erken girişim yapılmalıdır.
Anahtar Kelimeler: çift girişli sol ventrikül restriktif bulboventriküler foramen
7
9. Ulusal Pediatrik Kardiyoloji ve Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 05 – 08 Mayıs 2010, Eskişehir
S03 - SENNING AMELİYATI YAPILMIŞ HASTALARIN ORTA SÜRELİ İZLEMİ VE
REOPERASYON NEDENLERİ
Alper GÜRSU1, Birgül VARAN1, Nimet CINDIK1, Ayla OKTAY1, Murat ÖZKAN2, Sait AŞLAMACI2,
Kürşad TOKEL1
1Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk Kardiyolojisi Bilim Dalı, Ankara
2Başkent Üniversitesi Tıp Fakültesi Kalp Damar Cerrahisi Anabilim Dalı, Ankara
GİRİŞ: Senning ameliyatı yapılmış büyük arter transpozisyonlu (BAT) hastaların orta dönem
izlem sonuçlarının değerlendirilmesi ve reoperasyon nedenlerinin incelenmesi amaçlandı.
HASTALAR VE YÖNTEM: Hastanemizde 1996-2009 tarihleri arasında BAT tanısı almış ve atriyal
switch (Senning) ameliyatı yapılmış 95 çocuk hastanın dosyası retrospektif olarak incelendi,
kontrolde fizik inceleme, elektrokardiyografi, ekokardiyografi ve 16 hastaya Holter
monitorizasyonu yapıldı.
BULGULAR: Atriyal switch ameliyatı yapılan 95 hastanın 9’u postoperatif dönemde kaybedildi (%
9.4). Ameliyat yaşı ortalama 15.18 ± 23.91 ay (1 ay-12.5 yıl), izlem süresi ortalama 33.36 ±
43.66 ay (1- 16 yıl, ortanca 18 ay) olan hastaların 64’ü (%74.4) erkek, 22’si (%25.6) kız idi.
İzlem süresinde hastaların %12.8’inde tünel kaçağı ve %34.4’ünde aritmi saptandı. Hastaların
%8.2’sine ikinci ameliyat yapıldı. En sık reoperasyon nedeni % 4.6 oranı ile pulmoner venöz
baffle darlığı idi. Dört hastada sistemik ventrikül sistolik disfonksiyonu görüldü. Sistemik kapak
yetmezliği 21 hastada hafif, 1 hastada ağır idi.
SONUÇ: Senning ameliyatının kısa ve orta dönem sonuçları yüz güldürücüdür. Tekrar ameliyat
gerektiren en sık neden pulmoner venöz tünel darlığıdır. Hastaların sağ ventrikül disfonksiyonu,
aritmi, sistemik kapak yetmezliği ve tünel darlığı gibi sorunlar açısından takip edilmesi
gerekmektedir.
Anahtar Kelimeler: büyük arter transpozisyonu, izlem, reoperasyon, Senning ameliyatı
8
9. Ulusal Pediatrik Kardiyoloji ve Kalp Damar Cerrahisi Kongresi 05 – 08 Mayıs 2010, Eskişehir
S04 - ARTERİYEL SWİTCH AMELİYATI YAPILAN TRANSPOZİSYONLU HASTALARIMIZIN
İZLEMİ
Osman AKDENİZ1, Canan AYABAKAN1, Uygar YÖRÜKER2, Kürşad TOKEL1, Özlem SARISOY1, Rıza
TÜRKÖZ2, Can VURAN2, Bülent SARITAŞ2
1Başkent Üniversitesi İstanbul Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi, Pediatrik Kardiyoloji,
Ankara
2Başkent Üniversitesi İstanbul Sağlık Uygulama ve Araştırma Merkezi, Kalp Damar Cerrahisi,
Ankara
AMAÇ: Çalışmamızda arteriyel switch operasyonu sonrası yoğun bakım ünitesi (YBÜ) takibindeki
değişkenler ile ekokardiyografik parametreler incelenmiştir.
METOD: Çalışmaya şubat 2007-mart 2010 tarihleri arasında kliniğimizde takip ve tedavisi yapılan
60 büyük arter transpozisyonlu (BAT) hasta (29 basit,31 VSD'li BAT) dahil edilmiştir.
SONUÇLAR: Çalışmaya alınan hastaların 22’i kız (%36) çocuktu. Ortalama operasyon yaşı 34,43
+/- 50,5 gün (3-315 gün), ortalama vücut ağırlığı 3,54+/- 0,98 kg (2,1-9 kg) idi. Operasyon yaşı
ve kilosu VSD’li hastalarda anlamlı olarak daha yüksekti (p=0,0001 ve p=0,005). Sol ventrikül
kütlesi (LVkütle) VSD’li hastalarda anlamlı olarak fazlaydı (p=0.02). Ortalama inotropik ajan
kullanma süresi 6,66+/- 7,3 gündü ve basit BAT’lı hastalarda anlamlı olarak daha yüksekti
(p=0,02). Hastaların YBÜ'de kalma süreleri 8,8+/-7,7 gündü; VSD’li ve basit BAT’lı hastalar
arasında anlamlı farklılık yoktu (p=0,4). Hastaların operasyon yaşı, kilosu, preoperatif LVkütle ve
arka duvar kalınlığı ile YBÜ'de kalma süreleri arasında korelasyon bulunmadı. VSD’li BAT’lı
hastaların aortik klemp ve pompa süreleri basit BAT’lı hastalardan daha yüksekti
(p=0,001,p=0,001). VSD’li hastalarda aortik klemp ve pompa süreleri ile YBÜ’de kalma süreleri
arasında korelasyon izlendi (P< 0.001 ve p=0.021; r=0.827 ve r=-0.428) VSD’siz hastalarda ise
kilo ile pompa süreleri arasında korelasyon bulundu (p=0.032; r=-0.413). VSD’li hastalarda
pulmoner anülüs Z skorları basit BAT’lı hastalardan anlamlı olarak yüksekken (p=0,02); aortik
anülüs Z skorları iki grup arasında farklılık göstermiyordu (p=0,46). İki grup arasında postoperatif
aort yetmezliği gelişimi açısından da anlamlı farklılık yoktu (p=0,35) Hastaların 12’si (%20) düşük
kardiyak debi, sepsis gibi nedenlerle exitus oldu. Hastaların 20’sine (%33,3) revizyon işlemi (16
sternum kapatılması, 3 diyafram plikasyonu, 1 pulmoner arter rekonstrüksiyonu) yapıldı.
Anahtar Kelimeler: arteriyel switch ameliyatı takip
9
Description:Burada ağırlığı 5 kg'ın altında orta ve geniş çaplı PDA'lı semptomatik Yapılan kalp kateterizasyonunda distal transverse arkus hipoplazik olup 45 mmHg gradiyent Anahtar Kelimeler: Akut romatizmal ateş, klinik seyir, çocuk. 92