Untitled - TC Üsküdar Belediyesi

320 Pages·2016·11.56 MB·Turkish

TİKA KÜLTÜR YAYINLARI
Eser Adı
Uluslararası Melâmilik ve
Seyyid Muhammed Nûru'l-Arabî
Sempozyumu Bildirileri
Editör
Rıdvan YILDIRIM
Grafik Tasarım
Burak ANILIR
ISBN : 978-975-19-6501-1
1. Basım Ocak 2016
Basım Yeri
Özyurt Matbaacılık İnş. Taah. San. ve Tic. Ltd. Şti.
Zübeyde Hanım Mah. Büyük Sanayi 1. Cadde
Süzgün Sk. No: 7 İskitler / Altındağ / ANKARA
Tel. : [phone]
Fax : [phone]
Eserden doğabilecek her türlü ilmi ve hukuki
sorumluluk yazar/yazarlarına aittir.
T.C. Başbakanlık
Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı Başkanlığı
GMK Bulvarı No:164 / Tandoğan
Çankaya/ANKARA
Tel: [phone]
Fax: [phone]
9 - 10 Mayıs 2015 / ANTALYA
Editör
Rıdvan YILDIRIM
ANTALYA 2015

TAKRÎZ
Yeryüzünde güzelliği, iyi-
liği ve diğergamlığı çoğalt-
mak, nerede bir boynu bü-
kük, nerede bir çaresiz, gadre
uğramış, madun varsa ona
el uzatmak bu topraklarda
doğmuş her kişinin şiarıdır.
TİKA, milletimizin ali ce-
naplığının; varını paylaşan,
onaran, inşa, ihya ve mamur eden gönül genişliğinin ve inceliğinin müesses
ifadesidir. 21. yüzyılın ilk 15 yılını geride bıraktığımız bu zaman diliminde
kaosun, düzensizliğin, adaletsizliğin küreselleştiği bir dünyada, bir yandan
dinamik, aksiyoner, sorumluluk alan, çağının güncel sorunlarına çözümler
üreten TİKA, öte yandan Anadolu’nun bin yıllık mayasından beslenmek,
geleneğinden aldığı irfani soluğu dünyanın dört bir yanında temsil etmek
gayreti içindedir.
TİKA, insanı sadece ekonomik bir varlık olarak gören ve onun maddi
ihtiyaçlarını karşılamayı yegâne amaç olarak belirleyen, bunu dahi adilane
ve layıkı vechile yapamayan hegemonik söylemler karşısında insanı tarihiy-
le, çevresiyle, toplumla hâsılı büyük varlık âlemiyle birlikte bir bütün olarak
kavrayan ve onun hakiki ihtiyaçlarını samimi bir şekilde karşılamayı, mede-
niyetimizin incelmiş, aşkla ve irfanla yoğrulmuş vakıf ve yardımlaşma kültü-
ründen ilham alarak insana hizmet etmeyi yegâne gaye bilmektedir.
TİKA tarihsel ve kültürel bağlarımızın bulunduğu geniş coğrafyada ortak
maddi mirasımızı, camilerimizi, köprülerimizi, türbelerimizi onarırken yine
bütüncül bir paradigmanın içinden gayr-ı maddi kültür varlıklarımızın; mu-
sikinin mimariyle içiçe geçtiği, sesin sözle ve şekille buluştuğu o büyük zevk
ve estetik dünyamıza ruhunu veren irfani köklerimizin de izini sürüyor. 21.
Yüzyılda Yunus Emre, Mevlana, Hacı Bayram-ı Veli ve onların izinden giden
bütün Hak âriflerinin mirasını ihya etmek ve bütün insanlıkla buluşturmak;
kalkınmanın, refahın, hâsılı insanca yaşamanın da mutlak bir gereğidir.
19. yüzyılda Balkan coğrafyasında yaşamış Seyyid Muhammed Nûru’l-A-
rabî, Kahire’den başladığı yolculuğunu Antalya’dan geçerek Rumeli’nde son-
landırmış, bu gün Makedonya sınırları dâhilinde bulunan Usturumca’da
medfun bir mutasavvıftır. Onun barış ve esenlik içeren sözleri layıkıyla an-
laşılmış olsaydı belki de Balkanlar 20. Asrın en kanlı savaşlarına ve traje-
dilerine sahne olmayacaktı. TİKA, “hepsinden iyice bir gönle girmektir” ve
V
“gönüller yapmaya geldim” diyen, “yetmiş iki millete bir gözle, bir karıncaya
dahi ulu nazarla” bakan mana erlerinden ve onların soylu düşüncelerinden
ilham aldığı gibi bu düşünceleri yaptığı somut işlerle birlikte gittiği her yere
ulaştırmayı da önemsiyor.
Gösterişten uzak, samimi eylemi ve sürekli insanın kendine, iç dünyasına
dönük bir muhasebe halini önemseyen Melami bilgelik geleneğinin bu gün
de bize söyleyeceği çok şey vardır. Rakamlar, nicelikler, söylemler, kelimeler,
büyük konferanslar, raporlar ve istatistikler üzerine kurulu mevcut eşitsizlik-
leri yeniden üreten, yeni kolonyal bir kalkınma yardımı dili yerine samimi-
yeti, bütün kimliklerden arınmış en saf haliyle insanı ve onun ihtiyaçlarını
merkezine alan bir dilin inşasına dair irfani geleneğimiz bizlere bir hazine
sunmaktadır.
Bu bağlamda geçtiğimiz aylarda TİKA’nın organizasyonuyla ve Antalya
Büyükşehir Belediyesi’nin ev sahipliğinde düzenlenen Uluslararası Melami-
lik ve Seyit Muhammed Nûru’l-Arabî Sempozyumu’nun bildirilerini bir ara-
ya getiren bu çalışmanın memleketimizin kültür hayatına katkı sağlamasını
temenni ediyor emeği geçen bütün değerli hocalarımıza, TİKA çalışanlarına
ve Antalya Büyükşehir Belediyesi’ne teşekkür ediyorum.
Dr. Serdar Çam
TİKA Başkanı
Ankara 2015
VI
İÇİNDEKİLER
Takrîz / Serdar ÇAM ............................................................................................V
Melâmet ve Melâmetîliğe Takrîz / Mustafa TATCI ..........................................1
Melâmîlik Sempozyumu Açılış Konuşması / Ali ERBAŞ ..............................13
1. BÖLÜM - TEBLİĞLER ..................................................................................19
Mehmet Necmettin BARDAKÇI
Tasavvufun Teşekkül Devrinde Melâmetîlik ..............................................21
Abdülmecit İSLAMOĞLU
Melâmiyye’nin Temel İlkeleri İçin Referans Gösterilen Ayet ve Hadîsler ....43
Haşim ŞAHİN
İkinci Devre (Bayrâmî) Melâmîliğine Genel Bir Bakış .............................55
Ali BOLAT
Muhammed Nûru’l-Arabî’de Sülûk ve Mertebeleri ...................................79
Burak ANILIR
Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî Hazretlerinin Yaşadığı Dönem
ve Eserlerinin Özellikleri ..............................................................................95
Metin İZETİ
19. ve 20. Asırlarda Makedonya’da Dini ve Sosyal Hayatın
Oluşmasında Üçüncü Devre Melâmîliğin Rolü ve Önemi .....................107
Mahmut DIAFCHE
Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî’nin Ortaya Çıkışı ve Öğretisinin
Kosova-Makedonya Topraklarındaki Etkisi .............................................119
Raif VIRMİÇA
Kosova’da Üçüncü Devre Melâmîliğin yayılmasında
Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî’nin Faaliyetleri ve Halifeleri .............135
Amina Silijak JESENKOVİÇ
Bosna, Melâmîlik ve Devreleri: Kutuplar Kitaplarda mı Kaldı? ............155
Mehmed Akif KÖSEOĞLU
Melâmî Şeyhlerinin İstanbul’da Postnişin Olduğu Tekkeler ve
Günümüzdeki Durumları ...........................................................................165
VII
İsmail GÜLEÇ
Abdurrahim Fedâî’nin Hâfız Divânı’nın İlk Beytine Yaptığı Şerhin
Kendilerinden Öncekilerden Farkı ............................................................189
Fehmi ÖZDEN
Kosova ve Makedonya’da Yaşayan Melâmî Tekkeleri ..............................203
Mahmut DİPŞAR
Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî Hazretlerinin Öğretisinde
Tevhîd ve Rubûbiyyet Anlayışı ...................................................................215
Mustafa TEKÇE
Şerhlerinin Işığında Hazret-i Pîr’in Yüce Ufkuna İnsanın Yolculuğu ...221
Leyla İPEKÇİ
Nûru’l-Arabî Hazretleri’nin Niyâzî Mısrî Dîvânı Şerhine Bir Şerh:
Bir Nokta Olan İnsan Hakikati Hakkında ................................................235
Mustafa AYDOĞAN
Noktanın Sırrı ..............................................................................................243
Hayrettin KARA
Modern Psikoloji ve Muhammed Nûru’l-Arabî’nin
Noktanın Sırrı Kitabı ...................................................................................247
Ahmet ZILDZİC
Şeyh Abdullah el-Bosnavî’den Bir Mektup ...............................................253
Metin ŞENTÜRK
Seyyid Muhammed Nûru’l-Arabî Hazretleri ..........................................259
Sonuç Bildirgesi ...........................................................................................265
Melâmetnâme-i Derviş Ferdi / Burak ANILIR .............................................266
2. BÖLÜM - BELGELER .........................................................................267
3. BÖLÜM - RESİMLER .........................................................................281
VIII