Untitled - Dicle Üniversitesi

22 Pages·2013·1.48 MB·Turkish

KURULLAR

SEMPOZYUM ONURSAL BA(cid:1)KANI
Prof. Dr. Tarık YARILGAÇ (Ordu Üniversitesi Rektörü)

ONUR KURULU
Prof. Dr. Mustafa (cid:1)SEN (Cumhurba(cid:2)kanlı(cid:3)ı Genel Sekreteri)
Orhan DÜZGÜN (Ordu Valisi)
Prof. Dr. Bahaeddin YED(cid:1)YILDIZ (Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu Ba(cid:2)kanı)
Prof. Dr. Filiz KILIÇ (Nev(cid:2)ehir Üniversitesi Rektörü)
Prof. Dr. Ali Fuat B(cid:1)LKAN (Yunus Emre Vakfı Ba(cid:2)kanı)

DÜZENLEME KURULU
Prof. Dr. Tarık YARILGAÇ (Ordu Üniversitesi Rektörü)
Prof. Dr. Ahmet Ali BAYHAN (ODÜ Fen-Edebiyat Fak. Dekanı)
Prof. Dr. Cemil YAPAR (Ordu Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Salih OKUMU(cid:4) (Ordu Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Muhammet KUZUBA(cid:4) (Ordu Üniversitesi)
Yrd. Doç. Dr. Nuh DO(cid:5)AN (Ordu Üniversitesi)

SEMPOZYUM KOORD(cid:2)NATÖRÜ
Yrd. Doç. Dr. Muhammet KUZUBA(cid:4) (Ordu Üniversitesi)

B(cid:2)L(cid:2)M VE DANI(cid:1)MA KURULU
Prof. Dr. Namık AÇIKGÖZ, Mu(cid:3)la Üniv. Prof. Dr. M. Fatih KÖKSAL, Ahi Evran Üniv.
Prof. Dr. Metin AKAR, Giresun Üniv. Prof. Dr. Ahmet MERMER, Gazi Üniv.
Prof. Dr. Metin AKKU(cid:4), Atatürk Üniv. Prof. Dr. (cid:1)rfan MORINA, Piri(cid:2)tine Üniv.
Prof. Dr. (cid:1). Hakkı AKSOYAK, Gazi Üniv. Prof. Dr. Fehim NAMETAK,Int. University of Sarajevo
Prof. Dr. Walter ANDREWS,University of Washington Prof. Dr. Ömer OKUMU(cid:4), Qafqaz Üniv..
Prof. Dr. Mehmet ARSLAN, Cumhuriyet Üniv. Prof. Dr. Cihan OKUYUCU, Yıldız Teknik Üniv.
Prof. Dr. Ya(cid:2)ar AYDEM(cid:1)R, Gazi Üniv. Prof. Dr. Orhan Kemal TAVUKÇU, Rize Üniv.
Prof. Dr. Hatice AYNUR, (cid:1)stanbul (cid:4)ehir Üniv. Prof. Dr. Zehra TOSKA, Bo(cid:3)aziçi Üniv.
Prof. Dr. Azmi B(cid:1)LG(cid:1)N, (cid:1)stanbul Üniv. Prof. Dr. Ahmet SEVG(cid:1), Selçuk Üniv.
Prof. Dr. Adem CEYHAN, Celal Bayar Üniv. Prof. Dr. A. Atilla (cid:4)ENTÜRK, (cid:1)stanbul Üniv.
Prof. Dr. Ömür CEYLAN, Kültür Üniv. Prof. Dr. Kemal YAVUZ, (cid:1)stanbul Üniv.
Prof. Dr. Menderes CO(cid:4)KUN, Süleyman Demirel Üniv. Prof. Dr. Emine YEN(cid:1)TERZ(cid:1), (cid:1)stanbul Medeniyet Üniv.
Prof. Dr. Çetin DERD(cid:1)YOK, Çukurova Üniv. Doç. Dr. Üzeyir ASLAN, Marmara Üniv.
Prof. Dr. Muhammed Nur DO(cid:5)AN, (cid:1)stanbul Üniv. Doç. Dr. Ziya AV(cid:4)AR, Bozok Üniv.
Prof. Dr. Muhittin EL(cid:1)AÇIK, Kırıkkale Üniversitesi Doç. Dr. Ksenija AYKUT, Belgrad Üniv.
Prof. Dr. Kenan ERDO(cid:5)AN, Celal Bayar Üniv.. Doç. Dr. Yavuz BAYRAM, Ondokuz Mayıs Üniv.
Prof. Dr. Kerima F(cid:1)LAN, Int. University of Sarajevo Doç. Dr. Hasan Ali ES(cid:1)R, Rize Üniv.
Prof. Dr. (cid:1)lhan GENÇ, Ege Üniv. Doç. Dr. Hüseyin GÜFTA, Mustafa Kemal Üniv.
Prof. Dr. M. Muhsin KALKI(cid:4)IM, KTÜ. Doç. Dr. Mehmet KIRBIYIK, Selçuk Üniv.i
Prof. Dr. Mahmut KAPLAN, Fatih Üniv. Doç. Dr. Ömer ZÜLFE, Marmara Üniv.
Prof. Dr. Turgut KARABEY, Erzincan Üniv. Doç. Dr. Hakan TA(cid:4), Marmara Üniv.
Prof. Dr. Hasan KAVRUK, (cid:1)nönü Üniv. Dr. Mehmet KALPAKLI, Bilkent Üniv.
Prof. Dr. Atabey KILIÇ, Erciyes Üniv.

Sekreterya
Ar(cid:2). Gör. Muhammet ÖZDEM(cid:1)R
Ar(cid:2). Gör. Hamide EF(cid:1)L
Ar(cid:2). Gör. Zehra ERGEÇ
(cid:2)Ç(cid:2)NDEK(cid:2)LER

1. C(cid:2)LT

Açılı(cid:3) Konu(cid:3)maları
Prof. Dr. Tarık Yarılgaç (Ordu Üniversitesi Rektörü)
Orhan Düzgün (Ordu Valisi)

Prof. A. Atilla (cid:4)entürk ((cid:1)stanbul Üniversitesi Ö(cid:3)retim Üyesi)
Dr. Mehmet Kalpaklı (Bilkent Üniversitesi Ö(cid:3)retim Üyesi)
Dr. Ali Çavu(cid:2)o(cid:3)lu (Çavu(cid:2)o(cid:3)lu Ailesi Adına)
Divanlar Arasında Mehmed Çavu(cid:3)o(cid:4)lu
25-36
Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Tuncer
Mehmed Çavu(cid:3)o(cid:4)lu ve Metin (cid:1)erhi Üzerine Dü(cid:3)ünceler
37-40
Prof. Dr. Ahmet Mermer
Mehmed Çavu(cid:3)o(cid:4)lu Danı(cid:3)manlı(cid:4)ında Hazırlanan Tezler
41-64
Ay(cid:2)e Parlakkılıç
Mehmed Çavu(cid:3)o(cid:4)lu’nun (cid:1)iirleri Üzerine Bir (cid:2)nceleme
65-74
Yrd. Doç. Dr. Salih Okumu(cid:2) - Ar(cid:2). Gör. Dilara Karaka(cid:2) Koç
Mehmed Çavu(cid:3)o(cid:4)lu’nun (cid:1)iirlerinde (cid:1)ekil Özellikleri
75-87
Yrd. Doç. Dr. Salih Okumu(cid:2) - Zabit Yön
Mehmed Çavu(cid:3)o(cid:4)lu’nun (cid:1)iirlerinde A(cid:3)k
88-97
Yrd. Doç. Dr. Salih Okumu(cid:2) - Duygu Güner
Mehmed Çavu(cid:3)o(cid:4)lu'nun Yegâne Hikâyesi: Gürgen
98-108
Yrd. Doç. Dr. Salih Okumu(cid:2) - Yavuz Selim U(cid:3)urlu
Zihnî’nin Yûsuf u Züleyhâ Mesnevisi
109-125
Yrd. Doç. Dr. Ahmet Do(cid:3)an
Mevlid Üzerine Bir (cid:2)nceleme: Mevlid ve Yeniden Do(cid:4)u(cid:3)
126-134
Yrd. Doç. Dr. Ahmet (cid:1)çli
Kudsî Dîvânı Üzerine
135-148
Ahmet Kılıç
Klâsik Belâgat Gelene(cid:4)inin Son Örne(cid:4)i: Def’ül’(cid:3)-Mesâlib Fîedebi’(cid:3)-(cid:1)âir ve’l-Kâtib
149-164
Yrd. Doç. Dr. Ahmet Tanyıldız
Hevâyî’nin Nâbî’nin Gazellerine Yazdı(cid:4)ı Tehziller 165-182
Prof. Dr. Ali Fuat Bilkan
Ahmed-(cid:2) Dâî’nin Poetikası
183-202
Ar(cid:2). Gör. Alper Günaydın
Osman (cid:1)âkir’in Türkçe-Farsça Manzum Lugati: Nazm-ı Dil-ârâ
203-215
Prof. Dr. Atabey Kılıç
Latîfî ve Sâlim Tezkirelerinde “Ben” Ele(cid:3)tirisi
216-227
Ay(cid:2)e Sa(cid:3)lam
(cid:2)smail Hikmet’in “Azerbaycan Edebiyatı Tarihi” Kitabında Klasikler
228-239
Prof. Dr. Bedirhan Ahmedov
Divan (cid:1)iirinden Günümüze Terzilerin Piri (cid:2)dris Nebi
240-258
Bedriye Akta(cid:2)
Rumelili (cid:1)airler Zincirinin Tanınmayan Halkası Edirneli Bâlî Çelebi
259-274
Dr. Betül Sinan Nizam
Kutadgu Bilig’in Devlet Yönetimi Açısından (cid:2)ncelenmesi
275-284
Yrd. Doç. Dr. Burhan Kaçar
Nazim’in Arnavutça Divanı’nda Yer Alan Türkçe-Arnavutça Mülemmalar
285-298
Dr. Bünyamin Ça(cid:3)layan
Klasik Türk (cid:1)iirinde Buhûr-Ölüm (cid:2)li(cid:3)kisi
299-306
Duygu Dalbudak
Kıbrıslı (cid:1)air Handi’nin (cid:5)azellerinde (cid:2)rfani Sırların Poetik (cid:2)fade (cid:2)ncelikleri
307-327
Doç. Dr. Ebulfez Ezimli
Bâkî’de Hiciv
328-335
Eda Tok
“(cid:1)erh-i Sübha-yı Sıbyân”ı Sözlük Bilimi Açısından De(cid:4)erlendirme
336-341
Elif Karasio(cid:3)lu-Do(cid:3)aner
Sanat/Zanaat ve Sanatçı/Zanaatçı Kavramlarının I(cid:3)ı(cid:4)ında Osmanlı Divan
Edebiyatında (cid:1)iir ve (cid:1)air Kavramlarını Yeniden Dü(cid:3)ünmek 342-347
Emine Tu(cid:3)cu
Klasik Türk (cid:1)iirinde Hz. Yusuf’un Pazarda Satılmasının (cid:2)zleri
348-358
Prof. Dr. Emine Yeniterzi
(cid:1)eref Hanım Divanı’nda Bezm Istılâhları
359-372
Erol Çamyar
(cid:2)brahim Tâ’ib'in Nazireleri
3073-402
Yrd. Doç. Dr. Erol Gündüz
Muhemmed Sadik Ka(cid:3)gari Üzerindeki Ara(cid:3)tırmalar
403-408
Prof. Dr. Gayretcan Osman
Sehî Bey Dîvânı’na Yansıyan Arkaik Unsurlar
409-419
Yrd. Doç. Dr. Hakan Özdemir
Divan (cid:1)airinin Sessiz ve Gizli Anlatımı: Muva(cid:3)(cid:3)ah
420-453
Yrd. Doç. Dr. Hakan Yekba(cid:2)
Nidâ'î’nin Mubâhasât-ı Mükeyyifât Adlı Münâzarası ve Osmanlı
454-486
Hakan Sevindik
Klasik (cid:1)iirden Modern (cid:1)iire Cem Arkeolojisi ve Söylencesi
487-511
Yrd. Doç. Dr. Hasan Akta(cid:2)
Ahmed Pa(cid:3)a, Necatî Bey ve Bakî Dîvânlarında Bayram ve Bayram
Âdetleri 512-521
Doç. Dr. Hasan Ali Esir
18. Yüzyıl Osmanlı Toplum Hayatının Ha(cid:3)met Divanı’ndaki Akisleri
522-558
Hasan Do(cid:3)an
Hadîkatü’s-sü‘edâ Üzerinde Bir Söz Dizimi (cid:2)ncelemesi
559-576
Prof. Dr. Hasan Kavruk - Yrd. Doç. Dr. A. (cid:1)çli - Yrd. Doç. Dr. N. Sis
Bir (cid:1)ârih Olarak Hasan Ziyâ’î
577-585
Yrd. Doç. Dr. Hüseyin Gönel - Doç. Dr. Alena Çatoviç
Bâkî (cid:2)zinde Bir (cid:1)air: XVI. Yüzyıl Divan (cid:1)airi (cid:2)stanbullu Ümîdî Ahmed ve Nazireleri
586-606
(cid:1)brahim Etem Buyruk
2. C(cid:2)LT
Klâsik Edebiyatta Lâle Devri Dünyevîli(cid:4)inin Temelleri
607-623
Prof. Dr. (cid:1)lhan Genç
“Be-Nâm-ı Havâriyyûn-ı Bürûc-ı Fünûn” Örne(cid:4)inden Hareketle Soru-Cevap
Yöntemiyle Dil Ö(cid:4)retimi 624-644
Yrd. Doç. Dr. (cid:1)lyas Yazar
Dünya Edebiyatı Antolojilerine Giren (cid:2)lk Türk (cid:1)airi Pri(cid:3)tineli Mesihi’nin “Bahariye”
(cid:1)iiri 645-654
Prof. Dr. (cid:1)rfan Morina
Edebiyat Gazetesi Peyâm’da Yayımlanan Mevlevîlikle (cid:2)lgili Beyit ve Gazeller
655-660
Doç. Dr. Kahraman Bostancı
Bir Ça(cid:4)atay (cid:1)airi: Atayi ve Divanı
661-673
Prof. Dr. Kâzım Köktekin
Güzellik Meclisi: Hayâlî Bey’in “Kaldı” Redifli Gazelini Çok Sesli Okuma
Denemesi 674-682
Prof. Dr. Kâzım Yolda(cid:2)
Mücîb Tezkiresi’nin Orijinalli(cid:4)i Üzerine
683-690
Ar(cid:2). Gör. Kenan Özçelik
Nuhbetü’l-Âsâr’da Vefatlara Dü(cid:3)ülen Notlar
691-699
Prof. Dr. Mahmut Kaplan
Muamma Çözüm Teknikleri ve Örnek Muamma Çözümleri
700-707
Prof. Dr. Mehmet Arslan
Kadı Burhaneddin Divanı’nda Sevgilinin Her (cid:1)eyden Üstün Olması
708-718
Doç. Dr. Mehmet Kırbıyık
Klasik Türk Edebiyatı Metinleri Üzerinde Yapılmı(cid:3) Mukayese Çalı(cid:3)maları
719-730
Ö(cid:3)r. Gör. Mehmet Sait Çalka
Ta(cid:3)ralı Bir (cid:1)âir Âilesi: Çizmecizâdeler
731-747
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Sarı
Dertlî Kolundaki Â(cid:3)ıklarda Klasik Türk (cid:1)iirinin Etkileri
748-765
Yrd. Doç. Dr. Mehmet Yardımcı
Divan Edebiyatında Noktasız Harflerle Metin Olu(cid:3)turma Gelene(cid:4)i ve Ni‘metî’nin
Noktasız Harflerle Yazdı(cid:4)ı Mensur (cid:2)ki Mektubu 766-786
Yrd. Doç. Dr. Mehtap Erdo(cid:3)an
KLÂS(cid:1)K BELÂGAT GELENE(cid:2)(cid:1)N(cid:1)N SON ÖRNE(cid:2)(cid:1):
DEF’U’L-MESÂL(cid:1)B FÎEDEB(cid:1)’(cid:3)-(cid:3)Â’(cid:1)R VE’L-KÂT(cid:1)B

Yrd. Doç. Dr. Ahmet TANYILDIZ*

Özet
Batı retori(cid:1)inin etkisiyle farklı bir mecraya yönelen Osmanlı belâgat gelene(cid:1)i teorik
dönü(cid:2)ümünü bir anda gerçekle(cid:2)tirmemi(cid:2), son dönem eserlerinden anla(cid:2)ılaca(cid:1)ı üzere bir müddet arafta
kalmı(cid:2)tır. Eski ile yeniyi ba(cid:1)da(cid:2)tırma çabasında olan müelliflerin yanı sıra gelene(cid:1)i devam ettirenler
de görülmektedir.
Bu çalı(cid:2)manın konusu olan eser, kadîm belâgat gelene(cid:1)inin son örne(cid:1)idir. Müellif eserini
kurarken bilinçli bir (cid:2)ekilde klâsik belâgat gelene(cid:1)ini savunmu(cid:2), neredeyse tüm konuların örneklerini
mürekkep Osmanlı dili olarak kabul etti(cid:1)i Arapça, Farsça ve Türkçe vermeye gayret etmi(cid:2)tir.
Belâgatın yanı sıra in(cid:2)â ve kitâbet ilmini de ele alan müellif, resmî ve gayr-ı resmî yazılarda
kullanılabilecek kli(cid:2)e (cid:2)iir örneklerine yer vermi(cid:2) ve eserin sonunda edebî kavramları içeren bir
lugatçe hazırlamı(cid:2)tır.
Çalı(cid:2)mamızda eserin (cid:2)ekil özelliklerine ve içeri(cid:1)ine de(cid:1)inildikten sonra Arap belâgatini esas
alan müellifin konu örneklerindeki üç dil tercihine; belâgat konuları çerçevesinde âyet ve hadîsleri
kullanma gayretine vurgu yapılacak ve yazı(cid:2)malarda kullandı(cid:1)ı hazır (cid:2)iir kalıpları ile edebiyat
kavramları sözlü(cid:1)üne de temas edilecektir.
Anahtar Kelimeler: Belâgat, M. (cid:3)zzet Babanzâde, Def’u’l-Mesâlib Fîedebi’(cid:2)-(cid:4)â’ir ve’l-
Kâtib.

1. Giri(cid:4)
Son yüzyılın sanat ve edebiyat dünyası belâgat, retorik, metin teorisi, üslup
gibi meselelerin çokça tartı(cid:2)ıldı(cid:1)ı ve bu konular üzerine birçok eserin telif edildi(cid:1)i
bir evreden geçmi(cid:2)tir. Klâsik belâgat gelene(cid:1)ine ait meseleler teorik bir zeminde
ele alınmı(cid:2), öte yandan sanat ve edebiyatımızın etkisi altına girdi(cid:1)i Batı edebiyatını
ve retori(cid:1)ini anlama çabaları sonucunda yeni eserler ortaya konmu(cid:2)tur. Babanzâde
(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)
* Dicle Üniversitesi, Edebiyat Fakültesi, ahmettanyildiz@gmail(cid:2)(cid:3)(cid:4)(cid:5)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)
- 150 -

M. (cid:3)zzet ibn Ahmed de bu kavramları tanımlama süreci içerisinde klâsik belâgat
gelene(cid:1)ini do(cid:1)rudan savunan Def’u’l-Mesâlib Fîedebi’(cid:1)-(cid:2)â’ir ve’l-Kâtib adlı
oldukça hacimli bir eser kaleme almı(cid:2)tır.
Son yüzyılın klâsik belâgat gelene(cid:1)i ile ilgili kaynaklarda eser hakkında
de(cid:1)erlendirmeler bulunmasına ra(cid:1)men yazarı M. (cid:3)zzet hakkında herhangi bir bilgi
bulunmamaktadır(Yeti(cid:2) 1992: 386; Uysal 2010: 25; Yeti(cid:2) 2006: 52; 89-90; 211).
Öyleki isminin ba(cid:2)ında bulunan ve eserde de bu (cid:2)ekilde verilen ‘M’ kısaltması bile
herhangi bir yanlı(cid:2)a sebebiyet verilmesini önlemek için oldu(cid:1)u (cid:2)ekilde verilmi(cid:2)tir.
Ancak M. (cid:3)zzet adı Milli Kütüphane kataloglarında ‘Mehmed (cid:3)zzet’ (cid:2)eklindedir.1
Makalesinde M. (cid:3)zzet’in eserinden yararlanan bir yazar da ‘M[ehmed] (cid:3)zzet’
ifadesiyle yazarın adının Mehmed (cid:3)zzet oldu(cid:1)unu belirtmi(cid:2)tir(Tülücü 2005: 38).
Kaynaklardan anla(cid:2)ıldı(cid:1)ı üzere eserin basıldı(cid:1)ı dönem (1907) olan XX.
asrın ba(cid:2)ında birden fazla Mehmed (cid:3)zzet adı bulunmaktadır. Bunlardan biri 1890-
1930 yılları arasında ya(cid:2)amı(cid:2) olan Mehmed (cid:3)zzet’tir. Sosyolog olan yazar birçok
dergide de yazılar yazmı(cid:2)tır(Kızıloluk 2008: 44; Topalo(cid:1)lu 2003; Ayas 1953: 285).
Di(cid:1)eri ise Mâbeyn-i Humâyûn mütercimi olan Mehmed (cid:3)zzet’tir. Özellikle
ansiklopedik tarzda eserleri olan yazar, Daru(cid:2)(cid:2)afaka Okulu’ndan mezun olmu(cid:2),
daha sonra aynı okulda hocalık da yapmı(cid:2)tır.2 Söz konusu tarihlere yakın bir
dönemde (cid:3)stanbul’da bulunan bir Mehmed (cid:3)zzet daha vardır. Ancak bu (cid:2)ahsiyet
1841-1903 yılları arasında ya(cid:2)ayan (cid:3)stanbullu Hattat Mehmed (cid:3)zzet Efendi’dir ((cid:3)nal
1955: 163-167). Bunlardan ba(cid:2)ka Mehmed (cid:3)zzet adında iki (cid:2)ahsiyet daha vardır:
Kayserili Mehmed (cid:3)zzet Pa(cid:2)a (1843-1914) ve Antakyalı Attar-zâde Mehmed (cid:3)zzet
Efendi (1864-1915).3 Def’u’l-Mesâlib Fîedebi’(cid:1)-(cid:2)â’ir ve’l-Kâtib adlı eserin bu
müelliflerden hangisine ait oldu(cid:1)u a(cid:2)ikâr olmamanın yanı sıra kanaatimize göre bu
eserin müellifi bir ba(cid:2)ka M. (cid:3)zzet olmalıdır. Ayrıca adı geçen (cid:2)ahsiyetlerin eserleri
arasında Def’u’l-Mesâlib Fîedebi’(cid:1)-(cid:2)â’ir ve’l-Kâtib yoktur.
Yapılan taramalar neticesinde -eserin basıldı(cid:1)ı tarih de göz önünde
tutularak- Mehmed (cid:3)zzet’in kimli(cid:1)i üzerinde net bilgiler elde edilememektedir.
Ancak Def’u’l-Mesâlib Fîedebi’(cid:1)-(cid:2)â’ir ve’l-Kâtib’in mukaddime kısmındaki
ipuçlarından birtakım bilgi kırıntılarına ula(cid:2)ılmaktadır. Mukaddime kısmındaki bir
ifadeden hareketle yazarın Baban-zâde hânedanına mensup oldu(cid:1)u anla(cid:2)ılmaktadır
(s. 3). Ayrıca kitabın dı(cid:2) kapa(cid:1)ındaki veriye göre yazarın babasının adı Ahmed’dir.
(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)
(cid:6)(cid:7)(cid:8)(cid:9)(cid:5)(cid:8)(cid:10)(cid:1) (cid:11)(cid:12)(cid:12)(cid:8)(cid:13)(cid:1) (cid:14)(cid:6)(cid:15)(cid:16)(cid:17)(cid:18)(cid:6)(cid:19)(cid:20)(cid:19)(cid:21)(cid:1)(cid:22)(cid:8)(cid:23)(cid:24)(cid:25)(cid:26)(cid:27)(cid:18)(cid:7)(cid:8)(cid:28)(cid:29)(cid:27)(cid:30)(cid:31)(cid:1) !(cid:8)(cid:10)(cid:8)(cid:31)(cid:30)(cid:26)"(cid:18)#(cid:29)(cid:24)(cid:30)$(cid:1)%(cid:8)(cid:26)(cid:27)(cid:18)&(cid:29)(cid:13)(cid:30)(cid:31)'(cid:1) (cid:11)((cid:13))*(cid:31)(cid:25)(cid:27)(cid:1) (cid:22)(cid:8)$())(cid:10)(cid:8)(cid:13)(cid:1) +(cid:30)(cid:3))$(cid:8)(cid:13)(cid:1) ,(cid:10))(-(cid:1)
.)(cid:12)(cid:8)(cid:13)(cid:8)((cid:30)(cid:1)(cid:7))(cid:13)(cid:31)))(-(cid:1)(cid:6)(cid:20)/0(cid:1)1(cid:6)(cid:19)2(cid:19)3(cid:1)(cid:6)(cid:20)/0(cid:1)2(cid:16)(cid:1)(cid:7)(cid:30)(cid:27)(cid:1)45+(cid:1)6(cid:1)/(cid:15)(cid:17)2(cid:2)(cid:1)
2“O sırada Mabeyn-i Hümayun Mütercimi olan Darü(cid:2)(cid:2)afaka mezunu ve aynı zamanda Darü(cid:2)(cid:2)afaka’da ö(cid:1)retmenlik
yapan Mehmed (cid:3)zzet Bey’in müdahalesi sonucu Darü(cid:2)(cid:2)afaka’nın kapatılması önlenmi(cid:2)se de Darü(cid:2)(cid:2)afaka Maarif
Nezareti’ne ba(cid:1)lanmı(cid:2), Cemiyet da(cid:1)ılmı(cid:2), olaylara önderlik ettikleri belirlenen onbir ö(cid:1)renci ise ta(cid:2)radaki yatılı
idadi okullara nakledilmi(cid:2)ti…”
http://www.darussafaka.org.tr/tr-tr/Dernek/Sayfalar/OYal%C3%A7%C4%B1nGultekinTarihcesi.aspx”
“Yine Mâbeyn-i Hümâyûn mütercimlerinden Mehmed (cid:3)zzet tarafından hazırlanan ve de(cid:1)i(cid:2)ik muhtevaya sahip
olan Rehber-i Umûr-ı Beytiyye’nin yayımına ba(cid:2)ladı. Eser çocuk bakımı, yemek pi(cid:2)irme, biçki-diki(cid:2) örnekleri ve
çiçek yeti(cid:2)tirme vb. konularda pratik bilgiler ihtiva etmekteydi. Adından da anla(cid:2)ılaca(cid:1)ı üzere bir ev ve aile
ansiklopedisi olan bu eser 1908’de çıkarılan üçüncü ciltte ve çîm harfinde kaldı.” (Aykut 1991: 223-224)
3 Bu (cid:2)ahsiyetlerin hayatı ve eserleri hakkında ayrıntılı bilgi için bk. (cid:3)nal 2000: 1091-1106.(cid:1)
- 151 -

Eserde yazarın hayatına ili(cid:2)kin ba(cid:2)ka bir bilgi yoktur. Eserin muhtevasına
bakıldı(cid:1)ında yazarın Arapça ve Farsçayı gayet iyi bildi(cid:1)i görülmektedir. Çünkü
verdi(cid:1)i ço(cid:1)u (cid:2)iir örne(cid:1)ini Türkçeye kendisi çevirmi(cid:2)tir. Yaptı(cid:1)ı manzûm
tercümeler ve kendisine ait beyit örnekleri de göz önüne alındı(cid:1)ında ise (cid:2)iirle
u(cid:1)ra(cid:2)tı(cid:1)ı anla(cid:2)ılmaktadır.

2. Muhtevâ
Çalı(cid:2)manın ba(cid:2)lı(cid:1)ında bu eserin klâsik belâgat gelene(cid:1)inin son örne(cid:1)i
oldu(cid:1)u vurgusu, daha önce çe(cid:2)itli yayınlarda da söz konusu oldu(cid:1)undan tercih
sebebi olmu(cid:2)tur(Yeti(cid:2) 1992: 386; Uysal 2010: 25). Eser belâgat, (cid:2)iir ve in(cid:2)â, edebî
kavramlar lugati, çe(cid:2)itli sebeplerle yazı(cid:2)malarda kullanılabilecek örnek beyitler
derlemesi gibi oldukça çe(cid:2)itli ve renkli bir içeri(cid:1)e sahiptir.
Eserin ayrıntılı künyesi kapak kısmında (cid:2)öyle verilmektedir:
(cid:22)(cid:8)(cid:23)(cid:24)(cid:25)(cid:26)(cid:27)(cid:18)(cid:7)(cid:8)(cid:28)(cid:29)(cid:27)(cid:30)(cid:31)(cid:1) !(cid:8)(cid:10)(cid:8)(cid:31)(cid:30)(cid:26)"(cid:18)#(cid:29)(cid:24)(cid:30)$(cid:1)7(cid:8)(cid:26)(cid:27)(cid:18)&(cid:29)(cid:13)(cid:30)(cid:31)(cid:1)
(cid:7)(cid:25)8)$$(cid:30)$(cid:30)9(cid:1)(cid:7)(cid:2)(cid:1)(cid:24)(cid:11)(cid:12)(cid:12)(cid:8)(cid:13)(cid:1)(cid:11)(cid:31)*(cid:1)68(cid:5)(cid:8)(cid:10)(cid:1)
(cid:11)((cid:13))*(cid:31)(cid:25)(cid:27)(cid:1)
(cid:22)(cid:8)$()(cid:24)(cid:29)(cid:10)(cid:8)(cid:13)(cid:1)+(cid:30)(cid:3)(cid:29)$(cid:8)(cid:13)(cid:1),(cid:10))(-(cid:1).)(cid:12)(cid:8)(cid:13)(cid:8)((cid:30)(cid:1)(cid:7))(cid:13)(cid:31))(cid:24))(-*(cid:10))(cid:1):)(cid:31)(cid:24)(cid:1),(cid:27)(cid:25)*(cid:5)-"(cid:10)(cid:25)$(cid:1)
(cid:6)(cid:20)/0(cid:1)
Yazar eserin mukaddime kısmında belâgat konusunda kendisinden önce
de(cid:1)erli ki(cid:2)ilerin nice eserler verdi(cid:1)ini ve toplumu aydınlattıklarını ancak bu
eserlerin okullarda ders kitabı olarak okutulma amacıyla yazıldıklarını,
muhtevalarında Arapça örneklere pek rastlanmadı(cid:1)ını belirtir. Daha sonra bilinçli
bir (cid:2)ekilde klâsik belâgat gelene(cid:1)ini savunur ve eserde yer alacak örneklerin
özellikle mürekkep Osmanlı dili olarak kabul etti(cid:1)i Arapça, Farsça ve Türkçe
olması için çabaladı(cid:1)ını ifade eder:
;(cid:24)<(cid:27)(cid:8)(cid:5)(cid:29)(cid:18)=-(cid:1)(cid:8)((cid:27)(cid:29)(cid:23)(cid:1)(cid:8)*(cid:29)$(cid:29)(cid:9)(cid:25)(cid:1)(cid:31)(cid:8)$(cid:29)(cid:9)!*(cid:30)(cid:9)(cid:30)(cid:5)(cid:1)(cid:3)(cid:8)(cid:27)(cid:27)(cid:8)(cid:1)(cid:9)(cid:30)(cid:5)(cid:5)(cid:8)(cid:13)(cid:27)(cid:8)$(cid:30)*(cid:30)(cid:1)>)$(cid:23)(cid:1)(cid:30)(cid:27)(cid:8)(cid:1)(cid:24)(cid:25)(cid:27)?(cid:5)(cid:18)-(cid:1)
(cid:5)(cid:8)@A?$(cid:8)=(cid:30)(cid:1)(cid:5)B(cid:13)(cid:8)(cid:24))(cid:27)(cid:27)-C(cid:1)*(cid:30)(cid:3)(cid:8)(cid:1)(cid:29)(cid:28)(cid:29)$(cid:18)-(cid:1)(cid:31)(cid:8)(cid:10)!(cid:24))(cid:1)(cid:13))8$!$(cid:1)(cid:30)(cid:27)(cid:8)(cid:1)AB(cid:13)B(cid:31)D(cid:29)*(cid:8)(cid:18)=(cid:30)(cid:1)(cid:3)(cid:30)(cid:9)(cid:29)*)(cid:1)=(cid:29)(cid:10)E(cid:29)$(cid:1)
(cid:31)-$)C(cid:5)-"(cid:27))$(cid:10)(cid:25)$(cid:2)(cid:1) F(cid:30)((cid:29)*-(cid:5)-(cid:12)(cid:10))(cid:1) (cid:10))D-(cid:1) B(cid:10)(cid:8)(cid:31)(cid:29)(cid:18)=-(cid:1) (cid:8)((cid:27)(cid:29)(cid:23)(cid:10))*(cid:1) (cid:31))(cid:24)G(cid:18)-(cid:1) @(cid:8)7(cid:29)(cid:13)(cid:18)-(cid:1) A(cid:30)$(cid:29)(cid:5)(cid:1)
(cid:3)(cid:8)(cid:24))(cid:27)(cid:8)(cid:27)(cid:27)(cid:29)(cid:9)(cid:25)(cid:1)()(cid:24)=(cid:30)(cid:9)(cid:30)(cid:5)(cid:1)(cid:5)(cid:8)"A?$(cid:8)*(cid:1))*(cid:27))$(cid:25)H(cid:1)(cid:30)(cid:28)$(cid:30)*(cid:8)(cid:1)(cid:30)C(cid:13)(cid:30)(cid:23)(cid:29)I(cid:8)*(cid:1)D)=(cid:27)!(cid:1)(cid:29)(cid:28)(cid:29)$(cid:18)-(cid:1)(cid:31)(cid:29)$(cid:30)(cid:24))(cid:1)(cid:13))8$!$(cid:1)(cid:30)(cid:27)(cid:8)(cid:1)
)D(cid:27)(cid:29)(cid:23)-(cid:1)(cid:5)B((cid:13)(cid:8)(cid:23)!(cid:10)(cid:1)(cid:30)(cid:13)(cid:5)(cid:30)"(cid:27)(cid:8)$((cid:8)(cid:1)(cid:10)(cid:8)(cid:1))*(cid:3))C(cid:1)(cid:29)(cid:28)(cid:29)$(cid:18)-(cid:1)(cid:5)(cid:8)@A?$(cid:8)(cid:1)(cid:5)(cid:8)A(cid:29)(cid:13)(cid:30)(cid:31)(cid:10)(cid:8)(cid:1)(cid:13)(cid:8)(cid:10)$!((cid:1)(cid:4)(cid:27)(cid:25)*(cid:5))C(cid:1)B(cid:12)(cid:8)$(cid:8)(cid:1)
=)(cid:12)-(cid:27)(cid:25)J(cid:1)AB(cid:13)B(cid:31)(cid:18)(cid:30)(cid:1)(cid:8)(cid:10)(cid:8)(cid:31)(cid:30)=(cid:8)(cid:18)=(cid:30)(cid:1)(cid:24)6$)(cid:31)(cid:30)==(cid:8)(cid:10)(cid:8)A(cid:30)(cid:1)(cid:13))(cid:23)>!(cid:27)(cid:29)(cid:13)(cid:1))*(cid:27))$(cid:10))(cid:1)(cid:5)(cid:8)(cid:23)C?(cid:10)(cid:10)(cid:25)$(cid:2)(cid:1)K(cid:29)(cid:27)(cid:31)(cid:25)A(cid:30)(cid:1)
"(cid:30)(cid:5)(cid:10)(cid:30)(cid:1)+B$AL(cid:8)(cid:5)(cid:30)(cid:12)(cid:1)BL(cid:1)(cid:27)(cid:30)((cid:29)*(cid:10))*(cid:1)(cid:5)B$(cid:8)AA(cid:8)(cid:31)(cid:1)(cid:4)(cid:27)(cid:25)J(cid:1)(cid:8)(cid:10)(cid:8)(cid:31)(cid:30)==(cid:29)(cid:13)-(cid:1)(cid:23)(cid:8)7C)(cid:26)(cid:27)(cid:18)8)(cid:10)(cid:10)(cid:1)A(cid:8)((cid:31)(cid:18)(cid:30)(cid:1)(cid:23)B(8)(cid:13)(cid:1)
(cid:30)(cid:13)(cid:10)(cid:30)E(cid:30)(cid:1)8(cid:29)(cid:27)(cid:10)(cid:8)(cid:1)(cid:23)B(8)(cid:13)(cid:30)=(cid:27)(cid:8)(cid:1)(cid:5)B(cid:13)(cid:8)*(cid:29)((cid:30)(cid:31)(cid:1)AB(cid:13)B(cid:31)(cid:18)(cid:30)(cid:1)(cid:8)(cid:10)(cid:8)(cid:31)(cid:30)==(cid:8)=(cid:8)(cid:1)(cid:13)(cid:8)>(cid:29)(cid:10)B(cid:23)(cid:1)(cid:30)(cid:10)(cid:30)(cid:27)(cid:5)(cid:30)=(cid:4)$(cid:2)(cid:1)M(cid:30)*(cid:29)I(cid:8)*(cid:1)
(cid:24))(cid:27)(cid:29)(cid:1)(cid:9)(cid:29)@(cid:8)(cid:26)(cid:27)(cid:18)(cid:5))(cid:24)(cid:29)*!(cid:1)(cid:5)(cid:25)8)$$(cid:30)$(cid:18)(cid:30)(cid:1)8)C!$(cid:1)"(cid:25)(cid:1)D(cid:25)>?>-(cid:1)(cid:5)B(cid:27)(cid:29)8)N)(cid:1)(cid:30)(cid:27)(cid:8)(cid:1)D)=(cid:27)!(cid:1)(cid:13))(cid:23)>!(cid:27)(cid:29)(cid:13)-(cid:1)(cid:3)(cid:29)(cid:5)(cid:30)(cid:24)(cid:1)(cid:4)(cid:27))*(cid:1)
"(cid:25)(cid:1)A(cid:30)(cid:13)(cid:29)(cid:31)-(cid:1)AB(cid:13)B(cid:31)(cid:18)(cid:30)(cid:1)(cid:5)(cid:25)(cid:24)(cid:13)(cid:8)(cid:31)(cid:8)$(cid:8)(cid:18)=(cid:30)(cid:1)(cid:5)(cid:8)@A?$(cid:8)=(cid:8)(cid:1)(cid:30)C(cid:13)(cid:30)(cid:23)(cid:29)I(cid:8)*(cid:1)=)(cid:12)(cid:25)J(cid:1)(cid:9)(cid:8)$(cid:1)(cid:5)(cid:8)(cid:31)8)(cid:28)(cid:8)(cid:1)(cid:8)(cid:27)((cid:30)*(cid:8)(cid:18)=(cid:30)(cid:1)
(cid:28)(cid:8)(cid:27)(cid:29)(cid:28)(cid:8)(cid:10)(cid:8)*(cid:1)*)N(cid:5)(cid:8)*(cid:1)7(cid:8)(cid:1)*(cid:8)(cid:28)$(cid:8)*(cid:1)(cid:5)(cid:30)(cid:28)(cid:29)(cid:27)(cid:27)(cid:8)$(cid:1)!$(cid:29)(cid:10)(cid:1)(cid:30)(cid:13)(cid:10)B(cid:5)(cid:2)O(cid:1)(cid:14)((cid:2)(cid:1)/(cid:21)(cid:1)
Yazar mukaddime kısmından sonra ana bölümler halinde konu tasnifi
esasıyla mantık, belâgat ve edebiyat konularına de(cid:1)inir. (cid:3)lk ana konu bir mantı ve
felsefe konusu olan yakîniyyât meselesidir:
- 152 -

(cid:18)(cid:18)(cid:18)(cid:18)PPPP))))CCCC!!!!****(cid:30)(cid:30)(cid:30)(cid:30)========(cid:29)(cid:29)(cid:29)(cid:29)(cid:13)(cid:13)(cid:13)(cid:13)(cid:1)(cid:14)477(cid:8)(cid:27)(cid:30)==(cid:29)(cid:13)'(cid:1) -Q$(cid:30)==(cid:29)(cid:13)'(cid:1)(cid:7)(cid:8)"(cid:9)?(cid:10)(cid:29)(cid:13)'(cid:1)(cid:7)B(cid:3)(cid:8)$$(cid:8)(cid:31)(cid:29)(cid:13)'(cid:1)(cid:1))(cid:10)((cid:30)==(cid:29)(cid:13)'(cid:1)(cid:7)B(cid:13)(cid:8)7(cid:29)(cid:13)(cid:30)$(cid:29)(cid:13)(cid:21)(cid:1)
(cid:14)(cid:17)(cid:18)(cid:16)(cid:21)(cid:1)
(cid:18)(cid:18)(cid:18)(cid:18)&&&&))))GGGG(cid:29)(cid:29)(cid:29)(cid:29)====(cid:29)(cid:29)(cid:29)(cid:29)(cid:1)(cid:14)P)C!*(cid:30)==(cid:29)(cid:13)'(cid:1)(cid:7))C(cid:31)?(cid:27)(cid:29)(cid:13)'(cid:1)R)**(cid:30)==(cid:29)(cid:13)'(cid:1)(cid:7)(cid:25)(cid:9))==(cid:8)(cid:27)(cid:29)(cid:13)'(cid:1)%(cid:8)(cid:9)(cid:5)(cid:30)==(cid:29)(cid:13)'(cid:1)(cid:7)(cid:8)"(cid:9)?$(cid:29)(cid:13)'(cid:1)
(cid:7)B((cid:8)(cid:27)(cid:27)(cid:8)(cid:5)(cid:29)(cid:13)(cid:21)(cid:1)(cid:14)(cid:16)(cid:18)S(cid:21)

Daha sonra kelâm kavramını tanımlayarak kelâm-ı in(cid:2)âî ve kelâm-ı ihbârî
konularını açıklar:
(cid:18)&(cid:8)(cid:27)(cid:29)(cid:5)(cid:25)H(cid:1)(cid:7)(cid:8)(cid:23)(cid:9)?(cid:5)-=(cid:27))(cid:1)+)C(!(cid:5)(cid:30)(cid:1)(cid:14)&(cid:8)(cid:27)(cid:30)(cid:5)(cid:8)'(cid:1)F)(cid:23)N'(cid:1)%)(cid:12)(cid:24)'(cid:1)(cid:7)(cid:8)7G?(cid:24)(cid:21)(cid:1)(cid:14)S(cid:18)(cid:6)2(cid:21)(cid:1)
(cid:18)+(cid:8)$(cid:29)(cid:10)B(cid:23)B*(cid:1)+)(cid:24)$!(cid:23)(cid:30)(cid:1)(cid:14)(cid:6)2(cid:18)(cid:6)(cid:20)(cid:21)(cid:1)
(cid:18)&(cid:8)(cid:27)(cid:29)(cid:5)(cid:25)H(cid:1)(cid:11)D(cid:31)(cid:29)$(cid:1)7(cid:8)(cid:1)(cid:11)*"(cid:29)(cid:1)T-((cid:5)(cid:27))$-*)(cid:1)(cid:11)*C-((cid:29)(cid:5)-(cid:1)(cid:14)(cid:6)(cid:20)(cid:18)/0(cid:21)(cid:1)
(cid:1) (cid:18)(cid:1)&(cid:8)(cid:27)(cid:29)(cid:5)(cid:18)-(cid:1)(cid:11)D(cid:31)(cid:29)$!(cid:1)(cid:14)(cid:6)(cid:20)(cid:18)(cid:6)(cid:19)(cid:21)(cid:1)
(cid:1) (cid:18)(cid:1)&(cid:8)(cid:27)(cid:29)(cid:5)(cid:18)-(cid:1)(cid:11)*"(cid:29)I!(cid:1)(cid:14)(cid:6)(cid:19)(cid:18)/0(cid:21)(cid:1)

Yazar bu bölümden sonra belâgat konusuna girer. Fesâhatin tanımıyla
ba(cid:2)layan bu kısmı belâgati olu(cid:2)turan ilimlerin tanımıyla sonlandırır:
(cid:18) (cid:8)>(cid:29)8)(cid:13)(cid:1)7(cid:8)(cid:1)M(cid:8)(cid:27)(cid:29)U)(cid:13)(cid:1)M(cid:8)=(cid:29)*-*(cid:10))(cid:10)(cid:25)$(cid:1)(cid:14)/(cid:16)(cid:18)(cid:20)S(cid:21)(cid:1)
(cid:1) (cid:18)(cid:1) (cid:8)>(cid:29)8)(cid:13)(cid:1)
(cid:1) (cid:18)(cid:1)M(cid:8)(cid:27)(cid:29)U)(cid:13)(cid:1)
(cid:1) (cid:18)+(cid:8)*(cid:29)(cid:23)B$(cid:18)(cid:30)(cid:1)&(cid:8)(cid:27)(cid:30)(cid:5)(cid:8)(cid:1)
(cid:18)(cid:1)V)$(cid:29)(cid:31)(cid:8)(cid:13)(cid:1)
(cid:18)T-=(cid:29)()(cid:1)(cid:7)(cid:25)D(cid:29)(cid:27)(cid:8)(cid:23)(cid:8)(cid:13)(cid:1)
(cid:18)&(cid:8)(cid:27)(cid:29)(cid:5)(cid:10))(cid:1),(cid:27))*(cid:1) (cid:8)>(cid:29)8)(cid:13)(cid:1)
(cid:18)+(cid:8)*(cid:29)(cid:23)B$(cid:1)
(cid:18)+)(cid:24)C!(cid:10)(cid:1)
(cid:18)&(cid:8)(cid:28)$(cid:8)(cid:13)(cid:18)(cid:30)(cid:1)+(cid:8)A$(cid:29)$(cid:1)
(cid:18)+(cid:8)(cid:13)(cid:29)(cid:31)(cid:25)(cid:24)(cid:18)-(cid:1)(cid:11)G(cid:29)(cid:23)(cid:29)(cid:13)(cid:1)
(cid:18)(cid:7)B(cid:13)(cid:8)A(cid:8)(cid:27)(cid:27)(cid:30)(cid:5)(cid:10)(cid:8)(cid:1) (cid:8)>(cid:29)8)(cid:13)(cid:1)
(cid:1) (cid:18)&(cid:8)=(cid:23)(cid:30)==(cid:29)(cid:13)(cid:18)-(cid:1)(cid:7))8(?((cid:8)(cid:1)
(cid:1) (cid:18)&(cid:8)=(cid:23)(cid:30)==(cid:29)(cid:13)(cid:18)-(cid:1)&(cid:8)(cid:5)(cid:5)(cid:30)=(cid:29)(cid:13)(cid:1)(cid:14)(cid:11)((cid:13)(cid:30)C(cid:29)(cid:5)(cid:8)(cid:13)'(cid:1)(cid:11)((cid:13)(cid:30)(cid:10)(cid:29)$(cid:8)'(cid:1)(cid:24)6(cid:10)(cid:8)(cid:10)(cid:1)7((cid:2)(cid:21)(cid:1)
(cid:1) (cid:18)&(cid:8)=(cid:23)(cid:30)==(cid:29)(cid:13)(cid:18)-(cid:1)(cid:11)((cid:13)(cid:30)(cid:24)(cid:10)(cid:29)(cid:10)(cid:30)==(cid:8)(cid:1)
(cid:1) (cid:18)&(cid:8)=(cid:23)(cid:30)==(cid:29)(cid:13)(cid:18)-(cid:1)W(cid:8)(cid:23)((cid:29)*(cid:30)==(cid:8)(cid:1)
(cid:18)&(cid:8)(cid:27)(cid:29)(cid:5)(cid:10))(cid:1)M(cid:8)(cid:27)(cid:29)U)(cid:13)(cid:1)
(cid:1) (cid:18)+(cid:8)IA!(cid:10)(cid:1)
(cid:1) (cid:18):)$(cid:23)(cid:18)-(cid:1)6(cid:24)(cid:27)(cid:29)(cid:1)
(cid:1) (cid:18):)$(cid:23)(cid:18)-(cid:1)4((cid:23)(cid:8)(cid:27)(cid:1)
(cid:18)(cid:24)(cid:11)(cid:5)(cid:18)(cid:30)(cid:1)(cid:7))(cid:24)(cid:29)*!(cid:1)
(cid:18)(cid:24)(cid:11)(cid:27)(cid:5)(cid:18)(cid:30)(cid:1)M(cid:8)=(cid:29)*(cid:1)
(cid:18)(cid:24)(cid:11)(cid:27)(cid:5)(cid:18)(cid:30)(cid:1)M(cid:8)(cid:10)!(cid:24)(cid:1)