Table Of ContentMUĞLA İLİ 
DOĞA TURİZMİ MASTER PLANI 
2013 – 2023
ÇALIŞMANIN MAKSADI 
 
Bu çalışmanın amacı; doğal güzellikleri, tarihi ve turistik yapısı ile zengin bir doğa 
turizmi potansiyeline sahip olan İzmir’de, bugünün ve geleceğin ihtiyaçlarını göz önüne 
alarak doğal kaynak değerlerin, sürdürülebilirlik, katılımcılık ve çevreye duyarlılık temel 
ilkeleriyle planlanarak doğa turizminin geliştirilmesini sağlamaktır. Bu plan ile Muğla 
İlinde doğa turizminin geliştirilmesi için amaç, hedef ve stratejiler saptanarak yapılması 
gereken projeler belirlenmiştir. 
Bu master plan, Muğlaİlinin doğa turizmi konusundaki üst düzey amaç ve hedeflerini 
açıklamaktadır.  Planda  2012-2022  yıllarını  kapsayan  10  yıllık  dönem  için  toplu  bir 
değerlendirme yapılmaktadır. Bu kapsamda, master plan çerçevesinde daha alt düzeyde 
detaylı eylem, taktik ve stratejik planları hazırlanması gerekmektedir. 
Master planın hazırlanmasında 3 temel ilke benimsenmiştir. Bunlar; 
  Sürdürülebilirlik 
  Katılımcılık 
  Çevreye Duyarlılık 
Master planın hazırlanmasında ise aşağıdaki aşamalar sırasıyla gerçekleştirilmiştir: 
  Master plan ekibinin oluşturulması, 
  Stratejinin belirlenmesi, 
  Toplantı ve ön değerlendirmeler, 
  Örnek master planların incelenmesi, 
  Taslak dispozisyonun hazırlanması, 
  Taslak dispozisyonda yapılacak çalışma ve faaliyetlerin belirlenmesi, 
  Faaliyetler için görev dağılımının yapılması, 
  Veri toplama, 
  Veri değerlendirme, 
  Tüm verilerin bütünleştirilmesi, 
  Yorumlama   
  Grafik, tasarım ve editleme. 
Çalışmanın hazırlanmasında ilk olarak mevcut literatürdenekoturizm ile ilgili genel 
bilgiler derlenip özetlenirken, ulusal ve uluslararası düzeyde ekoturizm çalışmalarından 
örnekler verilmiştir. 
i
Çalışmanın hazırlanmasında katılımcı yaklaşım ilkesi ile uluslararası politikalara uyum 
benimsenmiştir.  Bu  yaklaşım  ile  ulusal  ve  uluslararası  politikalar  paralelinde  doğa 
turizminin  geliştirilmesi  konusunda  sivil  toplum  kuruluşlarının  ve  ilgili  tüm  kamu 
kuruluşlarının görüşleri alınmış ve değerlendirilmiştir. 
Bu çalışmada; kamu kurum kuruluşları ve sivil toplum örgütleri ile birebir görüşmeler 
yapılmıştır. Elde edilen veriler Orman ve Su İşleri Bakanlığı IV. Bölge Müdürlüğü Muğla 
Şube Müdürlüğü personeliyle irdelenerek sonuçlar yorumlanmıştır. 
Muğla  İlinde doğa turizminin geliştirilmesi ve master planın uygulanabilirliği için 
tehditler, fırsatlar, güçlü ve zayıf yönler ile bir GZTF analizi ile değerlendirilmiştir. 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
ii
ÖNSÖZ 
Ülkemizde ve dünyada  turizm  hareketlerinin her geçen  gün büyüdüğü  göz önüne 
alındığında,  turizmi  çeşitlendirmek  ve  otel  turizminin  dışında  alternatifler  oluşturmak 
zorunluluğu ortaya çıkmıştır. Zira insanoğlunun gelişen teknoloji ve hızlı kentleşmeye bağlı 
olarak turizmden beklentileri de farklılaşmaya  başlamıştır. Stresli ve  yoğun iş  ortamında 
çalışanlar  dinlenmek  için  insanların  yoğun  bulunduğu  yerlerden  uzaklaşmayı,  çalışma 
yorgunluğunu doğa ile başbaşa tatil yerlerinde dinlenerek geçirmeyi tercih eder olmuşlardır. 
Bu nedenlerle de ekoturizm son yıllarda artan bir ivme ile gelişimini sürdürmektedir.  
Bakanımız Sayın Prof. Dr. Veysel EROĞLU’nun emirleri ve Doğa Koruma ve Milli 
Parklar Genel Müdürümüz Sayın Ahmet ÖZYANIK’ın talimatları doğrultusunda “Muğla İli 
Doğa Turizmi Master Planı” hazırlanması çalışmalarına başlanmıştır.  
Bu  doğrultuda,  Muğla  Şube  Müdürlüğümüzce  konu  ile  ilgili  bir  uzman  ekip 
oluşturulmuş ve “Doğa Turizmi Master Planı” hazırlanmıştır. Söz konusu plan, Şube Müdürü 
Mustafa  Kamil  USLU  koordinatörlüğünde,  Muğla  Sıtkı  Koçman  Üniversitesi-Turizm 
İşletmeciliği ve Otelcilik Yüksek Okul’ndan Yrd.Doç.Dr. Cafer TOPALOĞLU, Yrd.Doç.Dr. 
Burhan KILIÇ, Arş.Gör. Filiz GÜMÜŞ,Muğla İl Kültür ve Turizm Müdürlüğünden Müdür 
Yardımcısı  Filiz  MUTLU,  Şube  Müdürü  Burhan  COŞKUN,  Muğla  Orman  Bölge 
Müdürlüğünden Odun Dışı Ürün ve Hizmetler Şube Müdürü Yüksel YANMADIK, Muğla 
Çevre  ve  Şehircilik  İl  Müdürlüğünden  Çevre  Mühendisi  Hale  USLU,  Biyolog  Ayhan 
TOPRAK, Muğla İl Gıda Tarım ve Hayvancılık Müdürlüğünden Mühendis Bahadır TAMER, 
Muğla  Şube  Müdürlüğümüzde  görev  yapan  Ziraat  Mühendisi  Erdem  GÖKMEN,  Çevre 
Mühendisi  Yusuf  Metehan  ÇİFTÇİ’nin  katılımlarıyla  oluşan  proje  ekibi  tarafından 
yapılmıştır.  
Bu planla; doğal güzellikleri, tarihi ve turistik yapısı ile zengin bir doğa turizmi 
potansiyeline sahip olan İzmir’de, bugünün ve geleceğin ihtiyaçlarını göz önüne alarak doğal 
kaynak  değerlerin,  sürdürülebilirlik,  katılımcılık  ve  çevreye  duyarlılık  temel  ilkeleriyle 
planlanarak, doğa turizminin geliştirilmesi amaçlanmıştır. 
Muğla İli Doğa Turizmi Master Planının hazırlanmasında katkı veren tüm paydaşlarımıza ve 
Muğla  Doğa  Sporları  ve  Tenis  Kulübü  Derneği  Başkanı  Gökhan  ÇAVLAV’a  teşekkür 
ederim. 
    Mustafa Kamil USLU 
Muğla Şube Müdürü 
iii
İÇİNDEKİLER 
ÇALIŞMANIN MAKSADI ................................................................................................................... İ 
ÖNSÖZ ................................................................................................................................................. İİİ 
İÇİNDEKİLER .................................................................................................................................... İV 
TABLOLAR   LİSTESİ ................................................................................................................... Vİİİ 
ŞEKİLLER LİSTESİ .......................................................................................................................... İX 
GİRİŞ…………………………….……………………………...……………………………………...1 
 I.BÖLÜM 
SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ VE KAYNAKLAR 
 
1.1.  DOĞAL  ALANLAR,  YÖRE  İNSANININ  GELENEKSEL  HAYATI,  KIRSAL 
KALKINMA, SÜRDÜRÜLEBİLİR TURİZM ALTERNATİFİ ve MUĞLA VİLAYETİNDE 
SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ ............................................................................................ 5 
1.2.  DOĞAL ALANLAR VE SÜRDÜRÜLEBİLİR KALKINMA .......................................... 6 
1.3.  SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ ............................................................................... 7 
1.4.  SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ GELİŞME STRATEJİSİ ................................. 9 
 
II.BÖLÜM 
SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA TURİZMİ GELİŞİMİNE İLİŞKİN ÇALIŞMALAR 
 
2.1.  KAYNAK ANALİZİ ..................................................................................................... 12 
2.1.1.  Kaynak Analizinde Ele Alınacak Unsurlar ................................................................ 12 
2.2.  TURİZM POTANSİYELİ ............................................................................................. 15 
2.3.  TAŞIMA KAPASİTESİ ................................................................................................ 18 
2.3.1.  Taşıma Kapasitesinin Elemanları .............................................................................. 19 
 
III. BÖLÜM 
İLGİ GRUBU ANALİZİ VE YEREL ORGANİZASYONUN OLUŞTURULMASI 
3.1.  İLGİ GRUPLARI / PAYDAŞLARI ...................................................................................... 21 
iv
3.2.  İLGİ GRUBU KATEGORİLERİ ......................................................................................... 21 
3.3.  İLGİ GRUBU ANALİZİ ........................................................................................................ 22 
3.4.  TOPLUM TEMELLİ YAKLAŞIM ...................................................................................... 23 
3.5.  YEREL ORGANİZASYONUN OLUŞTURULMASI ........................................................ 23 
3.6.  TARİHÇE ............................................................................................................................... 23 
3.7.  MUĞLA İLİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ ......................................................................... 27 
3.7.1.  Coğrafya ............................................................................................................................. 27 
3.7.2.  Ulaşım ................................................................................................................................. 28 
3.7.3.  Ekonomi ............................................................................................................................. 28 
3.7.3.1. Endüstri ......................................................................................................................... 28 
3.7.3.2. Tarım ve Hayvancılık................................................................................................... 29 
3.7.4.  Orman Varlığı.................................................................................................................... 29 
3.7.5.  İdari .................................................................................................................................... 29 
3.8.  İLGİ GRUBU VE PAYDAŞ ANALİZİ ................................................................................ 30 
 
 IV. BÖLÜM 
MUĞLA İLİNİN DOĞA TURİZM ARZI 
4.1.  MUĞLA İLİNİN DOĞA TURİZMİ DEĞERLERİ ............................................................ 33 
4.2.  MUĞLA  İLİNDE  DOĞA  TURİZMİ  AMAÇLI  KULLANILAN  VE  KORUMA 
STATÜLÜ ALANLAR ....................................................................................................................... 60 
4.2.1.  Muğla İlinde Bulunan Korunan Alanlar ......................................................................... 60 
4.2.1.1. Korunan Alanların Doğa Turizmi Bakımından Değerlendirilmesi ................................... 60 
4.2.1.2. Muğla İlindeki Milli Parklar ................................................................................................. 63 
4.2.1.7.1.Marmaris Milli Parkı .......................................................................................................63 
4.2.1.7.2.Saklıkent Milli Parkı ........................................................................................................66 
4.2.1.3. Muğla İlindeki Tabiat Parkları ............................................................................................. 71 
4.2.1.3.1.Bafa Gölü Tabiat Parkı ....................................................................................................72 
v
4.2.1.3.2.Usuluk Tabiat Parkı .........................................................................................................73 
4.2.1.3.3.Güvercinlik Tabiat Parkı .................................................................................................74 
4.2.1.3.4.Kovanlık Tabiat Parkı .....................................................................................................75 
4.2.1.3.5.Çubucak Tabiat Parkı .....................................................................................................76 
4.2.1.3.6.İnbükü Tabiat Parkı ........................................................................................................76 
4.2.1.3.7.Çetibeli Tabiat Parkı ........................................................................................................77 
4.2.1.3.8.Katrancı Tabiat Parkı ......................................................................................................78 
4.2.1.3.9.Küçük Kargı Tabiat Parkı ..............................................................................................79 
4.2.1.3.10.Ömer Eşen Tabiat Parkı ................................................................................................81 
4.2.1.3.11.Ölüdeniz – Kıdrak Tabiat Parkı ...................................................................................82 
4.2.1.4. Muğla İlindeki Tabiatı Koruma Alanları ve Tabiat Anıtları ............................................. 87 
4.2.1.4.1.Sırtlandağı Tabiatı Koruma Alanı ..................................................................................87 
4.2.1.4.2.Kartal Gölü Tabiatı Koruma Alanı ................................................................................88 
4.2.1.5. Muğla İlindeki Tabiatı Anıtları ............................................................................................. 88 
4.2.1.6. Muğla İlindeki Yaban Hayatı Geliştirme Sahaları ve Avlaklar ......................................... 91 
4.2.1.6.1.Köyceğiz Yaban Hayatı Geliştirme Sahası ....................................................................91 
4.2.1.6.2.Yılanlı Çakmak Yaban Hayatı Geliştirme Sahası .........................................................92 
4.2.1.6.3.Boğaziçi Örnek Avlağı .....................................................................................................93 
4.2.1.7. Muğla İlindeki Sulak Alanlar ................................................................................................ 96 
4.2.1.7.1.Dalaman Sulak Alanları ..................................................................................................96 
4.2.1.7.2.Dalyan Sulak Alan Ekosistemi ........................................................................................97 
4.2.1.7.3.Köyceğiz Gölü Sulak Alanı ..............................................................................................98 
4.2.1.7.4.Metruk Tuzla ve Güllük Deltesı Sulak Alanı ...............................................................100 
4.2.1.7.5.Girdev Gölü Sulak Alanı ...............................................................................................101 
4.2.1.7.6.Gölköy Sulak Alanı ........................................................................................................102 
4.2.1.8. Muğla İlindeki Özel Çevre Koruma Alanları .................................................................... 105 
vi
4.2.1.8.1.Datça – Bozburum Özel Çevre Koruma Bölgesi .........................................................107 
4.2.1.8.2.Fethiye – Göcek Özel Çevre Koruma Bölgesi ..............................................................108 
4.2.1.8.3.Gökova Özel Çevre Koruma Bölgesi ............................................................................109 
4.2.1.8.4.Köyceğiz – Dalyan Özel Çevre Koruma Bölgesi ..........................................................110 
4.2.1.8.5.Patara Özel Çevre Koruma Bölgesi (Muğla İli Bölümü) ............................................111 
4.2.1.9. Muğla İlindeki Mesire Yerleri ............................................................................................. 113 
4.3.  MUĞLA İLİNDEKİ DOĞA TURİZMİ ÇEŞİTLERİ ...................................................... 118 
 
V. BÖLÜM 
SEÇKİN VE YÜKSEK DEĞER TAŞIYAN (X) YILDIZ ALANLARIN 
DEĞERLENDİRİLMESİ VE POTANSİYELİNİ GELİŞTİRME İMKANLARININ 
ORTAYA KONULMASINA İLİŞKİN ANALİZLER 
5.1.  SAKLIKENT MİLLİ PARKI ............................................................................................. 120 
5.2.  KOVANLIK TABİAT PARKI ............................................................................................ 125 
5.3.  ÇUBUCAK TABİAT PARKI .............................................................................................. 130 
5.4.  İNBÜKÜ TABİAT PARKI .................................................................................................. 136 
5.5.  ÖMER EŞEN TABİAT PARKI .......................................................................................... 141 
5.6.  ÖLÜDENİZ – KIDRAK TABİAT PARKI ........................................................................ 146 
5.7.  METRUK TUZLA SULAK ALANI ................................................................................... 151 
5.8.  BAFA GÖLÜ SULAK ALANI ............................................................................................ 157 
 
VI. BÖLÜM 
MUĞLA İLİ İÇİN SÜRDÜRÜLEBİLİR DOĞA STRATEJİLERİ 
6.1.  GELİŞME STRATEJİLERİ ............................................................................................... 164 
6.2.   PAZARLAMA STRATEJİSİ ............................................................................................. 164 
6.3.   ZİYARETÇİ YÖNETİMİ STRATEJİSİ ........................................................................... 164 
vii
6.4.  İZLEME  VE  DEĞERLENDİRME  STRATEJİSİ  (TURİZMİN  ETKİLERİNİN  VE 
SÜRDÜRÜLEBİLİRLİĞİN İZLENMESİ) .................................................................................... 164 
 
TABLOLAR   LİSTESİ 
Tablo 1.  Turizme Arz Olunabilecek Tesis Ve Yatak Sayısı (Ekim-2012)…………....  18 
Tablo 2.    Muğla İli Doğa Turizmi Master Planı İlgi Grubu ve Paydaş Analizi………..  30 
Tablo 3.    Muğla’da Doğa Turizmi İle İlgili Faaliyet Gösteren STK’lar……………….  32 
Tablo 4.  Muğla İlinde Bulunan Termal Tesisler………………………………………  59 
Tablo 5.  Korunan Alanların Doğa Turizmi Faaliyetlerine Uygunlukları…………......  62 
Tablo 6.  69 
Muğla İlindeki  Milli Parkların Bilinirlik Derecesi…………………………. 
Tablo 7.  69 
Muğla İlindeki Milli Parklara ait SWOT Analizi……………………............ 
Tablo 8.  70 
Muğla İlindeki Milli Parklar Fırsatlar / Tehditler…………………………… 
Tablo 9.  Muğla İlindeki Tabiat Parkları………………………………………………  71 
Tablo 10.  84 
Muğla İlindeki Tabiat Parkları Bilinirlik Derecesi………………………….. 
Tablo 11.  85 
Muğla İlindeki Tabiat Parklarına ait SWOT Analizi……………………...... 
Tablo 12.  86 
Muğla İlindeki  Tabiat Parkları Fırsatlar / Tehditler……………………....... 
Tablo 13.  Muğla’da Bulunan Tabiat Anıtı Bilgileri……………………………………  89 
Muğla İlindeki  Tabiatı Koruma Alanları ve Tabiat Anıtları Bilinirlik   
Tablo 14. 
Derecesi……………………………………………………………………...  89 
 
Muğla İlindeki Tabiatı Koruma Alanları ve Tabiat Anıtlarına ait SWOT 
Tablo 15. 
90 
Analizi……………………………………………………………………..... 
 
Muğla İlindeki Tabiatı Koruma Alanları ve Tabiat Anıtları Fırsatlar / 
Tablo 16. 
90 
Tehditler…………………………………………………………………….. 
Tablo 17.  94 
Muğla İlindeki YHGS ve Avlakların Bilinirlik Derecesi………………….... 
Tablo 18.  Muğla İlindeki YHGS ve Avlaklara ait SWOT Analizi……………………..  94 
Tablo 19.  95 
Muğla İlindeki YHGS ve Avlaklar Fırsatlar / Tehditler……………………. 
Tablo 20.  Muğla İlindeki Sulak Alanlar………………………………………………..  96 
Tablo 21.  103 
Muğla İlindeki Sulak Alanların Bilinirlik Derecesi………………………… 
Tablo 22.  Muğla İlindeki Sulak Alanlara ait SWOT Analizi…………………………..  103 
Tablo 23.  104 
Muğla İlindeki Sulak Alanlar Fırsatlar / Tehditler………………………….. 
Tablo 24.  Muğla İlinde Bulunan ÖÇK Alanları………………………………………..  106 
Tablo 25.  112 
Muğla İlindeki Özel Çevre Koruma Alanları Bilinirlik Derecesi…………... 
Tablo 26.  Muğla İlindeki Özel Çevre Koruma Alanlarına ait SWOT Analizi…………  112 
Tablo 27.  113 
Muğla İlindeki Özel Çevre Koruma Alanları Fırsatlar / Tehditler………….. 
viii
Description:0 m ile 52m'lere inen ve duvar dalışı için çok uygun olmasına karşın dip büyüsüne kapılarak .. hamamı, aroma banyosu, 2 adet şifalı çamur havuzu bulunmaktadır.  Doğusunda Sarnıç Sırtları, batısında Örmece Sırtları, kuzeyinde