Türkiye'de Lisansüstü Düzeyde Yapılan Disiplinler Arası Müzik Araştırmaları ve Sonuçları

19 Pages·2011·0.25 MB·Turkish

Uluslararası Sosyal Ara(cid:1)tırmalar Dergisi
The Journal of International Social Research
Cilt: 4 Sayı: 17 Volume: 4 Issue: 17
Bahar 2011 Spring 2011(cid:1)

TÜRK(cid:2)YE’DE L(cid:2)SANSÜSTÜ DÜZEYDE YAPILAN D(cid:2)S(cid:2)PL(cid:2)NLER ARASI MÜZ(cid:2)K
ARA(cid:3)TIRMALARI VE SONUÇLARI
THE INTERDISCIPLINARY MUSIC RESEARCHES DONE AT GRADUATE LEVEL
IN TURKEY AND THEIR RESULTS
Ahmet Serkan ECE*••••
Canan ÇE(cid:3)(cid:2)T**

Özet
Bilimsel ara(cid:1)tırmaların hızla ço(cid:2)alması ile farklı alanlarda oldu(cid:2)u gibi
aynı alanda aynı konu üzerine çalı(cid:1)ılmı(cid:1) birçok ara(cid:1)tırmaya ula(cid:1)ılması
sonucunda, yapılmı(cid:1) olan ara(cid:1)tırmaları bir araya getirerek inceleyen
de(cid:2)erlendiren ara(cid:1)tırmalara ihtiyaç duyulmaya ba(cid:1)lanmı(cid:1)tır.
Bu ara(cid:1)tırmada; müzikle hangi disiplinler arası, ne kadar ara(cid:1)tırma
yapıldı(cid:2)ı, hangi sonuçlara ula(cid:1)ıldı(cid:2)ı ve müzikle di(cid:2)er alanların nasıl
ili(cid:1)kilendirildi(cid:2)ini belirlemek amaçlanmı(cid:1)tır. Yapılan çalı(cid:1)ma, ülkemizde
lisansüstü düzeyde yapılan disiplinler arası müzik ara(cid:1)tırmalarının ve
sonuçlarının tartı(cid:1)ılarak incelendi(cid:2)i, verilerin doküman incelemesiyle
olu(cid:1)turuldu(cid:2)u, sonuçların açıklanıp yorumlandı(cid:2)ı betimsel bir ara(cid:1)tırmadır.
Ara(cid:1)tırmaya dahil edilen çalı(cid:1)malar, alanlara göre 6 gruba ayrılarak
de(cid:2)erlendirilmeye çalı(cid:1)ılmı(cid:1)tır. En çok müzik ve ö(cid:2)renme, en az müzik
tedavi/egzersiz alanında ara(cid:1)tırma bulundu(cid:2)u ve büyük ço(cid:2)unlu(cid:2)unun yüksek
lisans seviyesinde tamamlanmı(cid:1) oldukları gözlenmi(cid:1)tir. Ara(cid:1)tırmaların sonuçları
ise konularına göre 3 gruba ayrılarak de(cid:2)erlendirilmi(cid:1), elde edilen bulgular
yorumlanarak sonuçlandırılmı(cid:1) ve alana özgü öneriler sunulmu(cid:1)tur.
Anahtar Kelimeler: Müzik Ara(cid:1)tırmaları, Müzikbilim, Disiplinler Arası
Müzik Ara(cid:1)tırmaları, Lisansüstü Müzik Ara(cid:1)tırmaları.

Abstract
With the rapid growth of scientific examination it has been reached lots
of researches studied in different fields on the same topic in the same field and so
it is needed to start the research that has been examining and evaluating the
examinations done by bringing them together .
In this study it is aimed to determine how much research in which
interdisciplinary music was done, which results were achieved and how the
music was associated with other fields. This study is a descriptive examinition
(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)
*• Doç. Dr., Abant (cid:3)zzet Baysal Üniversitesi E(cid:2)itim Fakültesi Güzel Sanatlar E(cid:2)itimi Bölümü.
** Abant (cid:3)zzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Yüksek Lisans Ö(cid:2)rencisi.
(cid:1)
- 600 -
done by examining the results of the discussions of the interdisciplinary
postgraduate level music researches in our country, creating data of the
docoment examination and explaining and interpreting the results.
The studies included in the research were evaluated by dividing into 6
groups according to the fields. It was seen that most of the investigations belong
to music and learning but least of them belong to music and treatment/exercise
and the vast majority of the researches were completed at postgraduate level, the
results of research were evaluated by dividing into 3 groups, the findings were
concluded by interpreting and field-specific recommendations were presented.
Key Words: Music Research, Musicology, Interdisciplinary
MusicResearches, Postgraduate Music Researches

1.Giri(cid:1)
Eski ça(cid:2)lardan bu yana insanlar kendilerini ve çevrelerini tanımak,
kar(cid:1)ıla(cid:1)tıkları problemlere çözüm yolları bulabilmek için do(cid:2)ru bilgilere ula(cid:1)ma çabası
içindedir.
Bilim, teknolojik geli(cid:1)melerin de sa(cid:2)ladı(cid:2)ı olanaklarla, insanların ihtiyaçları
do(cid:2)rultusunda sistematik yöntemlerle do(cid:2)ru bilgilere ula(cid:1)maktadır. Ula(cid:1)ılan yeni
bilgiler, yeni beklentilere ve ihtiyaçlara sebep oldu(cid:2)u için bilim alanında yapılan
çalı(cid:1)malar her geçen gün artmaktadır. Bilim alanında yapılan her çalı(cid:1)ma; kendinden
önceki çalı(cid:1)malar için sonuçları peki(cid:1)tirici ya da tamamlayıcı, kendinden sonraki
çalı(cid:1)malar içinse bir kaynak niteli(cid:2)indedir.
Yapılan çalı(cid:1)malara paralel olarak bir geli(cid:1)im süreci göstermektedir bilim.
Ula(cid:1)ılan yeni bilgilerin artmasıyla, bilimsel ara(cid:1)tırmaların sayısı da hızla artmaktadır.
Bilimsel ara(cid:1)tırmaların artması ile birlikte, yapılan ara(cid:1)tırmaları inceleyen
de(cid:2)erlendiren ara(cid:1)tırmalara ihtiyaç duyulmaya ba(cid:1)lanmı(cid:1)tır.
Günümüzde artık birçok farklı alanda, farklı problemler üzerine ara(cid:1)tırmalar
bulundu(cid:2)u gibi, aynı konuyla ilgili birden çok ara(cid:1)tırmaya da ula(cid:1)ılmaktadır. Bir
problem için daha güvenilir sonuçlara ula(cid:1)abilmek amacıyla, aynı konu üzerinde
yapılmı(cid:1) birçok ara(cid:1)tırma bulunmaktadır.
Daha güvenilir sonuçlara ula(cid:1)abilmek amacıyla aynı konu üzerine yapılan bu
ara(cid:1)tırma sonuçlarının her zaman birbirini destekler nitelikte olmadı(cid:2)ının gözlenmesi
ile, giderek ço(cid:2)alan ara(cid:1)tırmalar sonucunda, daha önce yapılmı(cid:1) olan çalı(cid:1)ma
sonuçlarının bir araya getirilerek de(cid:2)erlendirilmesini gerektirmi(cid:1)tir.
Akgöz (2004:107)’ün belirtti(cid:2)i gibi ‘Günümüzde bilimsel çalı(cid:1)maların sayısı
hızla artmaktadır. Belirli bir konuda yapılmı(cid:1), birbirinden ba(cid:2)ımsız çalı(cid:1)malarda
sıklıkla birbirinden farklı sonuçlara ula(cid:1)ılmaktadır. Bu bilgi yı(cid:2)ınını yorumlamak ve
yeni çalı(cid:1)malara yol açmak için, kapsayıcı ve güvenilir nitelikte üst çalı(cid:1)malara ihtiyaç
vardır.’(Akt: Özcan, 2008:3)
Benzer sonuçlara ula(cid:1)ılan çalı(cid:1)malar ise ara(cid:1)tırmaların güvenirlili(cid:2)ini
artırmaktadır. Bu çalı(cid:1)maların da hangi konular üzerine çalı(cid:1)ıldı(cid:2)ı ve hangi sonuca
varıldı(cid:2)ının ortaya konması için bir araya toplanması gerekmektedir. Yeni yapılacak
olan ara(cid:1)tırmalar için daha önce hangi alanlarda ne kadar ara(cid:1)tırma yapılmı(cid:1) oldu(cid:2)u,
(cid:1)
(cid:1)
- 601 -
bu çalı(cid:1)maların hangi konular üzerinde durdu(cid:2)unu gösteren ve sonuçlarını betimleyen
ara(cid:1)tırmalar önem ta(cid:1)ımaktadır.
Bilimsel çalı(cid:1)maların ço(cid:2)alması ve aynı konu üzerine yapılan birçok
ara(cid:1)tırmanın bulunması sonucunda, yeni ara(cid:1)tırmalar için konu seçimi daha önemli bir
hal almı(cid:1)tır. Yapılacak olan yeni ara(cid:1)tırmalarda seçilen konunun, daha önce yapılmı(cid:1)
olan ara(cid:1)tırmaların sonucuna bir katkı sa(cid:2)layacak nitelikte olması veya daha önce
çalı(cid:1)ılmamı(cid:1) bir problem üzerine olması gerekmektedir. Belirli bir konu üzerine
yapılan ara(cid:1)tırmaların bir araya toplanması ve sonuçlarının de(cid:2)erlendirilmesi,
yapılacak olan yeni ara(cid:1)tırmalarda sa(cid:2)lam bir literatür olu(cid:1)turması ve konu seçiminde
yol göstermesi bakımından da büyük önem ta(cid:1)ımaktadır.
1.1.Müzik Alanında Yapılan Lisansüstü Ara(cid:1)tırmalar
Müzi(cid:2)in, lisans düzeyinde üniversitelere ilk giri(cid:1)i, Ege Üniversitesi Güzel
Sanatlar Fakültesi’nde gerçekle(cid:1)tirilmi(cid:1)tir. Aynı alandaki ilk yüksek lisans programı
(1977) ile doktora programı (1982) yine bu fakültede ilgili bölümün giri(cid:1)imiyle
açılmı(cid:1)tır. Yüksek Ö(cid:2)retim Kanunu’nun çıktı(cid:2)ı 1982 yılına kadar, yalnız Ege
Üniversitesi Musiki Bölümü’nde yapılmakta olan lisans ve lisansüstü müzik ö(cid:2)renimi,
YÖK’ün kurulmasıyla ülke düzeyinde gündeme gelmi(cid:1)tir. Çünkü bu yasayla üç büyük
kentimizdeki Devlet Konservatuvarları ile sayıları dörde çıkmı(cid:1) olan Müzik E(cid:2)itimi
Bölümleri, üniversite çatısı altına alınarak, lisans ö(cid:2)renimi vermeye ba(cid:1)lamı(cid:1)tır.
Bunlara geçmi(cid:1)leri daha az olan Türk Musikisi Devlet Konservatuvarlarını da eklersek
olayın önemi kendili(cid:2)inden anla(cid:1)ılır. Bu kurumlara zamanla lisansüstü programlar
açılmı(cid:1)tır (Gedikli, 1999:89).
Günümüzde artık birçok farklı üniversitede, farklı enstitülere ba(cid:2)lı olarak
yürütülen lisansüstü programlar bulunmaktadır. Yapılan tarama sonucunda, müzik
alanında 28 üniversitede birbirine benzer içeriklerde, programın amaç ve hedefleri
do(cid:2)rultusunda olu(cid:1)turulmu(cid:1) dersler barındıran yüksek lisans programlarının
yürütüldü(cid:2)ü belirlenmi(cid:1)tir.1 Sosyal Bilimler, E(cid:2)itim Bilimleri ve Güzel Sanatlar
Enstitülerinden birine ba(cid:2)lı olarak yürütülen bu programlar; Müzik, Müzik
Ö(cid:2)retmenli(cid:2)i, Müzik Bilimleri, Müzik Bilimleri ve Teknolojisi, Müzik E(cid:2)itimi, Müzik
ve Sahne Sanatları Kompozisyon, Müzik ve Sahne Sanatları Müzik Bilimleri, Müzik ve
Sahne Sanatları Performans, Müzikoloji olarak da(cid:2)ılım göstermektedir.
Enstitülere ba(cid:2)lı farklı/benzer isimlerdeki lisansüstü programlarda müzikle
ilgili alan üzerine yapılmı(cid:1) [ çalgılar (yapım, tarihi özellikleri, çalma teknikleri),
besteciler (Türk ve dünya tarihinden bestecilere ait ya(cid:1)am öyküleri, eserlerinin çalı(cid:1)ma
ve yazım teknikleri, Türk ve dünya sanat hayatına yaptıkları katkılar), eserler ( Türk ve
dünya müzik tarihindeki farklı dönemlere ait, farklı formda yazılmı(cid:1) olan eserlerin
armonik ve çalgısal olarak içeriklerinin çözümlenmesi), metotlar (seslendirme /
çalı(cid:1)ma teknikleri), müzik dersleri (geçmi(cid:1)ten günümüze müzik dersi ö(cid:2)retim
programları ve derslerin içerikleri, kredileri), müzik bölümü ö(cid:2)rencileri ve müzik
ö(cid:2)retmenlerinin programlarla, derslerle olan sorunları, beklentileri vb, özel yetenek
sınavları (özel yetenek sınavlarını etkileyen durumlar, sınavlardaki katsayılar, bu
katsayıların yerle(cid:1)tirmedeki oranları ve ayrıca özel yetenek sınavları ile ö(cid:2)retim
programında yer alan derslerin birbiri ile olan ili(cid:1)kileri, müzik türleri ] lisansüstü
çalı(cid:1)malarının oldu(cid:2)u bilinmektedir.
(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)
1 http://www.yukseklisans.com.tr/ (26.03.2010)
(cid:1)
(cid:1)
- 602 -
Bilimin; yapılan çalı(cid:1)malarla paralel olarak ilerledi(cid:2)ini dü(cid:1)ünürsek, yeni
yapılacak olan bir çalı(cid:1)manın; ihtiyaç duyulan bir eksi(cid:2)i tamamlayacak, bir ihtiyacı
kar(cid:1)ılayacak, daha sonraki çalı(cid:1)malara katkı sa(cid:2)layacak bir nitelikte olması gerekti(cid:2)i
dü(cid:1)ünülmektedir.
Bu ara(cid:1)tırma; müzi(cid:2)in en çok hangi alanlar ile disiplinler arası çalı(cid:1)malarda yer
aldı(cid:2)ının saptanması ve bu çalı(cid:1)malarda ortaya çıkan sonuçların kar(cid:1)ıla(cid:1)tırılarak
irdelenmesi amacını ta(cid:1)ımaktadır. Ayrıca müzik ve farklı disiplinler arası yapılmı(cid:1) olan
ara(cid:1)tırmaların bir araya getirilmesi, müzikle hangi disiplinler arası ara(cid:1)tırmalar
yapıldı(cid:2)ı, aynı disiplin üzerine farklı yer ve zamanlarda ne kadar ara(cid:1)tırma yapıldı(cid:2)ı,
hangi konular üzerinde duruldu(cid:2)u, hangi sonuçlara ula(cid:1)ıldı(cid:2)ı, di(cid:2)er alanlar ve
müzi(cid:2)in nasıl ili(cid:1)kilendirildi(cid:2)inin belirlenmesi, yine bu ara(cid:1)tırmanın amaçları
kapsamındadır. Köklü (s:177)’nün aktardı(cid:2)ı bir çalı(cid:1)mada Glass (1977)’a göre; sosyal ve
davranı(cid:1) bilimlerinde tek bir deneyin ya da çalı(cid:1)manın yeterince kesin cevaplar
sa(cid:2)ladı(cid:2)ı seyrek olarak gerçekle(cid:1)mektedir. Bu açıdan, benzer ara(cid:1)tırma sorularını
açıklayan çalı(cid:1)maların sentezi ve bütünle(cid:1)tirilmesi önem kazanmaktadır. (Özcan, 2008
s:6)
2.Literatür
Yapılan taramalar sonucunda disiplinler arası müzik ara(cid:1)tırmalarının
incelendi(cid:2)i, ara(cid:1)tırma sonuçlarının tartı(cid:1)ıldı(cid:2)ı çalı(cid:1)malara rastlanılmamı(cid:1) olup, farklı
disiplinlerde yapılan benzer ara(cid:1)tırma sonuçlarının istatistiksel olarak analiz edildi(cid:2)i
meta analiz çalı(cid:1)maları bulunmaktadır.
Rudy (2001) meta analizi, birçok ara(cid:1)tırma sonucunun ortak bir ölçü birimine
çevrilerek kar(cid:1)ıla(cid:1)tırılmasını ve istatistiksel i(cid:1)lemlerle etki büyüklüklerinin
hesaplanmasını sa(cid:2)lamak olarak tanımlarken; Durlak (1995) meta analizin bilimsel
ara(cid:1)tırmada bir literatür tarama yöntemi oldu(cid:2)unu, di(cid:2)er literatür tarama
yöntemlerinden farkının, ara(cid:1)tırma bulgularının bir araya getirilip
bütünle(cid:1)tirilmesinde ve analizinde istatistiksel yöntemleri temel alması oldu(cid:2)unu ifade
etmektedir (Akt: (cid:4)ahin, 2005 s:29)
Ülkemizde 2000’li yıllarla birlikte: bilgisayar destekli dil ö(cid:2)renme, Uzunboylu,
Özçınar (2009); bilgisayar destekli ö(cid:2)retim, Camnalbur (2008); bilgisayar tutumunda
cinsiyet, Topçu (2009); uzaktan e(cid:2)itim, (cid:4)ahin (2005); kavram haritaları, Günhan (2009);
e(cid:2)itim yöneticilerinin cinsiyet ve hizmetiçi e(cid:2)itim durumunun göreve etkisi, Özcan
(2008); tarımsal uygulama, Küçükönder (2007); kategorik veriler, Yıldız (2009); özel
e(cid:2)itim, Karasu (2009); ya(cid:1)am verileri, Karasoy, Ata (2008); ve özellikle tıp alanında
[(cid:4)ahin (1999), Demirel (2005)], meta analiz çalı(cid:1)malarının sayıca artarak yer almaya
ba(cid:1)ladı(cid:2)ı lisansüstü tez ve ara(cid:1)tırmalarının bulundu(cid:2)u bilinmektedir.
Meta analiz yönteminde; bir alanın ba(cid:1)ka bir alan üzerine olan etkisi
incelenmekte, belirlenen bu iki alan üzerine farklı yer ve zamanlarda yapılmı(cid:1) olan
ara(cid:1)tırma sonuçları bir araya getirilerek etki büyüklü(cid:2)ü hesaplanmaktadır.
Bu ara(cid:1)tırma; aynı alan üzerine yapılmı(cid:1) olan ara(cid:1)tırma sonuçlarını bir araya
getirmesi bakımından meta analiz yöntemine benzemekle birlikte, alan uzmanlarıyla
yapılan görü(cid:1)meler sonucunda, müzi(cid:2)in, sınırlılıkla belirlenen farklı disiplinlerdeki
birçok ara(cid:1)tırmayı (deneysel ve/veya betimsel ) ve sonuçları birlikte tartı(cid:1)masından
dolayı meta analizi ara(cid:1)tırmaları dı(cid:1)ında tutulmu(cid:1)tur.

(cid:1)
(cid:1)
- 603 -
3.Yöntem
Bu ara(cid:1)tırma, ülkemizde lisansüstü düzeyde yapılan disiplinler arası müzik
ara(cid:1)tırmalarının ve sonuçlarının tartı(cid:1)ılarak incelendi(cid:2)i, verilerin doküman
incelemesiyle olu(cid:1)turuldu(cid:2)u, betimsel bir ara(cid:1)tırmadır.
Kaptan (1998:59)’a göre betimleme ara(cid:1)tırmaları, mevcut olayların daha önceki
olay ve ko(cid:1)ullarla ili(cid:1)kilerini de dikkate alarak, durumlar arasındaki etkile(cid:1)imi
açıklamayı hedef alır.
‘Doküman incelemesi, ara(cid:1)tırılması hedeflenen olgu veya olgular hakkında
bilgi içeren yazılı materyallerin analizini kapsar. Nitel ara(cid:1)tırmalarda doküman
incelemesi tek ba(cid:1)ına bir veri toplama yöntemi olabilece(cid:2)i gibi di(cid:2)er veri toplama
yöntemleri ile birlikte de kullanılabilir’(Yıldırım, (cid:4)im(cid:1)ek, 2006:187).
Ara(cid:1)tırmanın evrenini, ülkemizde lisansüstü düzeyde yapılmı(cid:1), farklı
disiplinlerin müzik ile ili(cid:1)kilendirildi(cid:2)i tüm tezler olu(cid:1)turmaktadır.
Ara(cid:1)tırmanın örneklemini ise YÖK tez tarama katalogundan ula(cid:1)ılabilen ve
Türkçe yayınlanmı(cid:1) olan farklı ara(cid:1)tırma modellerinin kullanıldı(cid:2)ı 42 lisansüstü
(yüksek lisans-doktora) tez olu(cid:1)turmaktadır. Örneklemin olu(cid:1)turulmasında özellikle
e(cid:2)itim ve e(cid:2)itimin farklı alanlarının müzikle olan ili(cid:1)kilerinin irdelendi(cid:2)i çalı(cid:1)malar
alınmı(cid:1), tıp, reklam müzikleri, bilgisayar (bilgisayar kullanımı/yazılımlar/yazılımların
etkisi/bilgisayar destekli analiz), pedagojik temeller (yakla(cid:1)ım), hareket analizi,
mimarlık, akustik, psikoloji, ki(cid:1)ilik ve özdüzenleme alanlarında yapılan çalı(cid:1)malar ile
müzi(cid:2)in kendi alt disiplinlerini içine alan ara(cid:1)tırmalar2 ve sanatta yeterlilik tezleri
ara(cid:1)tırma sınırları dı(cid:1)ında tutulmu(cid:1)tur.
Ara(cid:1)tırmada verilerin toplanırken, YÖK tez verileri ve istatistikleri üzerine alan
uzmanları / görevlilerle ileti(cid:1)ime geçilmi(cid:1), tezlerin belli aralıklarla bilgisayar ortamına
girilmesinden dolayı net sonucu veremeyeceklerinin ö(cid:2)renilmesinden sonra
ara(cid:1)tırmanın yapıldı(cid:2)ı Nisan 2010 itibari ile “müzik” dizin terimi ile yapılan taramada
2477 ara(cid:1)tırma belirlenmi(cid:1)tir. Bunlardan 114 tanesi müzi(cid:2)in, e(cid:2)itimle ilgili farklı
alanlarla ili(cid:1)kisi üzerine yapılan çalı(cid:1)malardır. 114 ara(cid:1)tırma içerisinden sınırlılıkta
geni(cid:1) olarak ifade edilen (cid:1)ekli ile 39 tanesi çalı(cid:1)ma dı(cid:1)ında tutulmu(cid:1) ve geriye kalan 75
ara(cid:1)tırmanın içerisinden ula(cid:1)ılabilen (yazar tarafından payla(cid:1)ıma açık) ve Türkçe
yayınlanmı(cid:1) 42 tez ara(cid:1)tırmaya dahil edilmi(cid:1)tir.
Disiplinler arası müzik ara(cid:1)tırmalarının grupları olu(cid:1)turulurken , bir
ara(cid:1)tırmanın konusu gere(cid:2)i birden çok alt gruba girebilece(cid:2)i görülmü(cid:1), tezleri belirli
bir sınırlamanın içine koymanın pek mümkün olmadı(cid:2)ı anla(cid:1)ılmı(cid:1)tır. Bu nedenle alt
gruplar olu(cid:1)turulurken birbirine yakın konuların bir arada bulunabilece(cid:2)i geni(cid:1) /
kapsamlı bir ba(cid:1)lık altında olmasına ve tartı(cid:1)manın bu ba(cid:1)lık adı altında yer alması
gerekti(cid:2)ine karar verilmi(cid:1)tir.
(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)
2 Çalgılar (yapım, tarihi özellikleri, çalma teknikleri), besteciler (Türk ve dünya tarihinden bestecilere ait ya(cid:1)am
öyküleri, eserlerinin çalı(cid:1)ma ve yazım teknikleri, Türk ve dünya sanat hayatına yaptıkları katkılar), eserler ( Türk ve
dünya müzik tarihindeki farklı dönemlere ait, farklı formda yazılmı(cid:1) olan eserlerin armonik ve çalgısal olarak
içeriklerinin çözümlenmesi), metotlar (çalı(cid:1)ma teknikler), müzik dersleri (geçmi(cid:1)ten günümüze müzik dersi ö(cid:2)retim
programı ve derslerin içerikleri, kredileri) ,müzik alan dersleri, müzik bölümü ö(cid:2)rencileri ve müzik ö(cid:2)retmenleri
(programlarla, derslerle olan sorunları, beklentileri vb), özel yetenek sınavları (özel yetenek sınavlarını etkileyen
durumlar, sınavlardaki katsayılar, bu katsayıların yerle(cid:1)tirmedeki oranları ve ayrıca özel yetenek sınavları ile ö(cid:2)retim
programında yer alan derslerin birbiri ile olan ili(cid:1)kileri, müzik türleri.
(cid:1)
(cid:1)
- 604 -
Müzik ve Ö(cid:1)renme ba(cid:1)lı(cid:2)ı altında, müzik e(cid:2)itimi sırasında aktif ö(cid:2)renme,
i(cid:1)birlikli ö(cid:2)renme, probleme dayalı ö(cid:2)renme modeli, bilgiyi i(cid:1)leme modeli, nöro
linguistik programlama teknikleri, materyal kullanımı uygulamaları; kelime kazanımı,
yabancı dil ve hayat bilgisi, matematik derslerinde müzik uygulamaları; matematiksel
yetenek ile ritimsel yetenek ve akademik ba(cid:1)arı ile müzik dersi ili(cid:1)kisi üzerine yapılan
çalı(cid:1)malara;
Müzik ve Çocuk Geli(cid:2)imi ba(cid:1)lı(cid:2)ı altında, müzi(cid:2)in çocuk geli(cid:1)imine (benlik,
kavram geli(cid:1)im, motor becerileri, dil geli(cid:1)imi, ses geli(cid:1)imi ve ilk okuma ) etkisi üzerine
yapılan çalı(cid:1)malara;
Müzik ve Özel E(cid:1)itim ba(cid:1)lı(cid:2)ı altında, müzi(cid:2)in özel e(cid:2)itim alanındaki çocukların
(zihinsel engelli, otistik, ö(cid:2)renme güçlü(cid:2)ü çeken, i(cid:1)itme engelli, görme engelli) e(cid:2)itim
sürecine, ö(cid:2)renmelerine, duyarlılıklarına etkileri üzerine yapılan çalı(cid:1)malara;
Müzik ve Sanat (resim, drama) ba(cid:1)lı(cid:2)ı altında, resim e(cid:2)itimi sırasında müzik
uygulamaları ve müzik e(cid:2)itimi sırasında drama uygulamaları üzerine yapılan
çalı(cid:1)malara;
Müzik ve Tedavi/Egzersiz ba(cid:1)lı(cid:2)ı altında, müzik terapisinin sınav kaygısı, öfke ve
psikolojik belirtiler ile ö(cid:2)renciler üzerindeki terapik etkileri ve müzikle yapılan
egzersizlerin sürekli kaygıya etkisi ile performans üzerindeki etkileri üzerine yapılan
çalı(cid:1)malara;
Müzik ve Zeka ba(cid:1)lı(cid:2)ı altında, müzik yetene(cid:2)i ile ki(cid:1)ilik ve müzikal zeka ile
akademik ba(cid:1)arı ili(cid:1)kisi; di(cid:2)er zeka türleri ile müzikal zeka ili(cid:1)kisi; çoklu zeka kuramı
dayanaklı i(cid:1)lenen müzik dersleri üzerine yapılan çalı(cid:1)malara yer verilmi(cid:1)tir.
Tablo 1: Örneklem Gurubundaki Ara(cid:1)tırmaların alt Guruplar ve Da(cid:2)ılımlarının Yüzde Frekans Tablosu
S Lisansüstü Çalı(cid:1)malar
N
Müzik ve di(cid:4)er alanlar* Yüksek Lisans Doktora Toplam
f % f % f %
1 Müzik-Ö(cid:2)renme 9 30 6 50 15 35.7
2 Müzik-Çocuk Geli(cid:1)imi 4 13.3 1 8.3 5 11.9
3 Müzik-Özel E(cid:2)itim 6 20 6 14.2
4 Müzik-Sanat 6 20 1 8.3 7 16.6
5 M(reüszimik, dvrea ma) 2 6.6 2 16.6 4 9.5
Tedavi/Egzersiz
6 Müzik-Zekâ 3 10 2 16.6 5 11.9
GENEL TOPLAM 30 100 12 100 42 100
*Belirlenen alanlardaki ara(cid:1)tırma sayıları dipnotta3 ifade edilen anahtar kelimelerin YOK Tez Tarama
Katalo(cid:2)u’nda taranması sonucunda olu(cid:1)turulmu(cid:1)tur.

Tablo 1’e genel olarak bakıldı(cid:2)ında, disiplinler arası müzik ara(cid:1)tırmalarının
büyük bir bölümünün yüksek lisans tezi seviyesinde (yüksek lisans:30; doktora:12)
(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)
3 YÖK tez tarama katalogundan ‘müzik’, ‘müzik e(cid:2)itim’, ‘müzik etkisi’ kelime ve/veya kelime guruplarının
yanında, müzik, bilgisayar, resim, özel e(cid:2)itim, ö(cid:2)renme güçlü(cid:2)ü, otistik, matematik, ilk okuma, kavram geli(cid:1)imi,
yabancı dil, hayat bilgisi, drama, motor becerileri, akademik ba(cid:1)arı, spor, çoklu zeka, egzersiz, aktif ö(cid:2)renme, i(cid:1)birlikli
ö(cid:2)renme, ingilizce, görsel sanatlar, kelime kazanımı, terapi, tedavi, benlik, dil kelimelerinin tek ve/veya birlikte
aranması sonucu detaylı bir tarama yapılmı(cid:1)tır.

(cid:1)
(cid:1)
- 605 -
çalı(cid:1)ıldı(cid:2)ı görülmektedir. Ülkemizde müzik ve özel e(cid:2)itim alanında doktora
seviyesinde ara(cid:1)tırmaların olmadı(cid:2)ı dikkat çekicidir. Tabloyu alan da(cid:2)ılımlarına göre
inceledi(cid:2)imizde, müzik alanının en fazla hem yüksek lisans hem de doktora
seviyelerinde toplam % 35.714 ile ö(cid:2)renme boyutu ile ili(cid:1)kilendirilerek ara(cid:1)tırıldı(cid:2)ı,
onu % 16.6 ile müzik-sanat ara(cid:1)tırmalarının izledi(cid:2)i görülmektedir.
Tablo 2: Örneklem Gurubundaki Ara(cid:1)tırmaların Ba(cid:2)lı Oldu(cid:2)u Enstitüler ve Da(cid:2)ılımlarının Yüzde ve
Frekans Tablosu
S Lisansüstü Çalı(cid:1)ma Sayısı
N Enstitüler
Yüksek lisans Doktora Toplam
f % f % f %
1 E(cid:2)itim Bilimleri 16 53.3 7 58.3 23 54.7
2 ESonssytiatlü Bsüil imler Enstitüsü 11 36.6 3 25 14 33.3
3 Fen Bilimleri Enstitüsü 1 3.3 1 8.3 2 4.7
4 Güzel Sanatlar Enstitüsü 1 3.3 1 2.3
5 Sa(cid:2)lık Bilimleri Enstitüsü 1 3.3 1 8.3 2 4.7
GENEL TOPLAM 30 100 12 100 42 100

Tablo 2’de görüldü(cid:2)ü gibi; disiplinler arası müzik ara(cid:1)tırmalarının büyük
ço(cid:2)unlu(cid:2)unun %54.7 oranında e(cid:2)itim bilimleri enstitüsünde yapıldı(cid:2)ı ve onu sosyal
bilimler enstitüsünün izledi(cid:2)i, fen bilimleri ile sa(cid:2)lık bilimleri enstitüsünde aynı
oranda ara(cid:1)tırma bulundu(cid:2)u belirlenmi(cid:1)tir. Disiplinler arası müzik ara(cid:1)tırmalarının
sadece 1’inin yüksek lisans seviyesinde güzel sanatlar enstitüsünde gerçekle(cid:1)tirilmesi
doktora seviyesinde ise bu alanda bir çalı(cid:1)ma yapılmamı(cid:1) olması dikkat çekicidir.
4.Bulgular
4.1. Müzik ve Ö(cid:2)renme üzerine yapılan ara(cid:1)tırmalar ve sonuçları
Tablo 3: Müzik - Ö(cid:2)renme Üzerine Yapılan Ara(cid:1)tırmalar ve Betimsel Özelliklerinin Da(cid:2)ılımları
S Tez Konusu / Yazar Ara(cid:1)tırman Tez Üniversit Enstit Yıl
N ın Türü e ü
yapıl.bölü
m4
1 (cid:3)lkö(cid:2)retim 6.Sınıfların Müzik Dersinde Müzik Yüksek Marmara E(cid:2)itim 200
Aktif Ö(cid:2)renme Yönteminin Ö(cid:2)renci Ö(cid:2)retmenli Lisans Üniv. Bilimle 6
Ba(cid:1)arısına Etkisi (Yaltur, N) (cid:2)i ri
2 Müzik E(cid:2)itiminde Aktif Ö(cid:2)renme Müzik Yüksek Dokuz E(cid:2)itim 200
Tekniklerine Dayalı Ders Programlarının Ö(cid:2)retmenli Lisans Eylül Bilimle 7
(cid:3)lkö(cid:2)retim 6.Sınıf Ö(cid:2)rencilerinin Müzik (cid:2)i Üniv. ri
Ö(cid:2)retimi, Derse Yönelik Görü(cid:1)leri Ve
3 (cid:3)(cid:1)birlikli Ö(cid:2)renmenin Müzik Ö(cid:2)retimi Ve Müzik Doktor Dokuz Sosyal 199
Güdüsel Süreçler Üzerindeki Etkisi E(cid:2)itimi a Eylül Bilimle 5
4 (cid:3)(cid:1)birlikli Ö(cid:2)renmenin Blok Flüt Ö(cid:2)retimi E(cid:2)itim Doktor Dokuz Sosyal 199
Ve Ö(cid:2)renme Stratejileri Üzerindeki Etkileri Prog. a Eylül Bilimle 5
(Kocaba(cid:1), A) Üniv. r
5 Probleme Dayalı Ö(cid:2)renme Modelinin Müzik Doktor Marmara Fen 200
Piyano Ve Ö(cid:2)retimi Alanındaki Yeterlilik Ö(cid:2)retmenli a Üniv. Bilimle 8
Algısına Etkisi (Ünal, Z.O.) (cid:2)i ri
6 Bilgiyi (cid:3)(cid:1)leme Modeline Dayalı Piyano Müzik Doktor Gazi E(cid:2)itim 200
E(cid:2)itiminde Genel Ö(cid:2)renme Stratejilerinin Ö(cid:2)retmenli a Üniv. Bilimle 7
Yeri Ve Görsel (cid:3)majlar Olu(cid:1)turma (cid:2)i ri
Yönteminin Kullanılabilirlik Düzeyi
(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)(cid:1)
4 Ara(cid:1)tırmanın yapıldı(cid:2)ı bölüm isimlerindeki farklılık üniversite, enstitü, ve enstitülere ba(cid:2)lı anabilim dallarından
kaynaklanmı(cid:1) olabilir.
(cid:1)
(cid:1)
- 606 -
7 Piyano E(cid:2)itiminde Nöro Linguistik Müzik Doktor Gazi E(cid:2)itim 200
Programlama Tekniklerinin Ö(cid:2)renci Ö(cid:2)retmenli a Tezi Üniv. Bilimle 3
Ba(cid:1)arısı Üzerindeki Etkileri (Ömür,Ö) (cid:2)i ri
8 (cid:3)lkö(cid:2)retim 6.Sınıf Müzik E(cid:2)itim Yüksek Kafkas Sosyal 200
Dersi,’Türkiye’deki Ba(cid:1)lıca Müzik Türleri Programlar Lisans Üniv. Bilimle 7
Ve Genel Özellikleri’ Ünitesinde Materyal ı ve r
Kullanımının Ö(cid:2)renci Ba(cid:1)ar ısı Üzerine Ö(cid:2)retimi
9 Kelime Kazanımında Müzi(cid:2)in Etkisi Türkçe Yüksek Marmara E(cid:2)itim 200
(Çelikkol, Ö.) Ö(cid:2)retmenli Lisans Üniv. Bilimle 7
10 Yabancı Dilde Sözcük Ö(cid:2)retiminde Müzik Yabancı Dil Yüksek Ankara Sosyal 200
Kullanımının Etkilerinin Beyin Temelli Ö(cid:2)retimi Lisans Üniv. Bilimle 4
Ö(cid:2)renme Kuramı I(cid:1)ı(cid:2)ında Ara(cid:1)tırılması r
11 (cid:3)lkö(cid:2)retim 4.Sınıfta (cid:3)ngilizce dersindeki Müzik Doktor Gazi E(cid:2)itim 200
(cid:4)arkıların Müzik Ö(cid:2)retmeni Destekli Ö(cid:2)retmenli a Üniv. Bilimle 7
Ö(cid:2)retiminin Ö(cid:2)rencilerin (cid:3)ngilizce Dersine (cid:2)i ri
(cid:3)li(cid:1)kin Tutumları Ve Ba(cid:1)arıları Üzerine
12 (cid:3)lkö(cid:2)retim Okulları 2. Sınıf Hayat Bilgisi Müzik Yüksek Gazi E(cid:2)itim 200
Dersinde Müzik Destekli Ö(cid:2)retim Ö(cid:2)retmenli Lisans Üniv. Bilimle 6
Yöntemleri Kullanılmasının Ö(cid:2)renci (cid:2)i ri
Kazanımlarına Etkisi (Ankara Altınordu
13 (cid:3)lkö(cid:2)retim Okullarında Müziklendirilmi(cid:1) Müzik Yüksek Abant Sosyal 200
Matematik Oyunlarıyla Yapılan Ö(cid:2)retimin E(cid:2)itimi Lisans (cid:3)zzet Bilimle 8
Akademik Ba(cid:1)arı Ve Tutma Etkisi (Dinçer, Baysal r
14 Matematiksel-Mantıksal Yetenek (cid:3)le Müzik Yüksek Gazi E(cid:2)itim 200
Ritimsel Yetenek Arasındaki (cid:3)li(cid:1)kiler (Atli, Ö(cid:2)retmenli Lisans Üniv. Bilimle 7
15 (cid:3)lkö(cid:2)retim Düzeyindeki (cid:3)lkokullar ve Müzik Yüksek Dokuz E(cid:2)itim 200
Devlet Okullarının 6,7 Ve 8.Sınıf Ö(cid:2)retmenli Lisans Eylül Bilimle 7
Ö(cid:2)rencilerinin Müzik dersine (cid:3)li(cid:1)kin (cid:2)i Üniv. ri
Tu tumları Ve Akademik Ba(cid:1)arıları
Tablo 3’e bakıldı(cid:2)ında müzik ve ö(cid:2)renme üzerine yapılan ve ula(cid:1)ılabilen
disiplinler arası yapılmı(cid:1) lisansüstü çalı(cid:1)maların 10 tanesinin müzik, 3 tanesinin e(cid:2)itim
programları ve ö(cid:2)retimi, di(cid:2)erlerinin de Türkçe ve yabancı dil bölümünde yapılmı(cid:1)
çalı(cid:1)malar oldu(cid:2)u, toplam 15 ara(cid:1)tırmanın 9’unun yüksek lisans seviyesinde, 6’sının
doktora seviyesinde konu olarak belirlenmi(cid:1) ve tamamlanmı(cid:1) oldukları görülmektedir.
Yine tablodan, ara(cid:1)tırmaların 4 tanesi dı(cid:1)ındaki tüm çalı(cid:1)maların son 5 yıl içinde
tamamlandı(cid:2)ı, ve ülkemizde farklı enstitülere ba(cid:2)lı farklı üniversitelerde yapıldıkları
görülmektedir.
Müzik ve ö(cid:2)renme üzerine yapılan ara(cid:1)tırmaların bir kısmında müzik dersinde
farklı ö(cid:2)renme modellerinin etkisi incelenirken di(cid:2)er bir kısmında ise farklı alanlarda
müzik uygulamalarının etkisi incelenmi(cid:1)tir. Aktif ö(cid:2)renme, i(cid:1)birlikli ö(cid:2)renme, bilgiyi
i(cid:1)leme modeline dayalı, probleme dayalı ö(cid:2)renme, nöro linguistik programlama ve
materyal kullanımına yönelik uygulamaların; müzik e(cid:2)itimi sırasında ö(cid:2)renciler ve
e(cid:2)itim sürecine olumlu etkileri gözlenmi(cid:1)tir. Türkçe, yabancı dil, hayat bilgisi,
matematik derslerinde müzik destekli e(cid:2)itimin incelendi(cid:2)i ara(cid:1)tırtmalarda ise; kelime
kazanımında, matematik alanında ve sözcük ö(cid:2)retiminde ö(cid:2)rencilerin ders ba(cid:1)arısının
artırılmasında olumlu etkiler gözlenmi(cid:1)tir.
Aktif ö(cid:2)renme üzerine Yaltur (2006) ve Çizmeci (2007)’nin yaptı(cid:2)ı ara(cid:1)tırmalar
sonucunda; müzik bilgilerinin ö(cid:2)renilmesi, müziksel i(cid:1)itme becerilerinin geli(cid:1)tirilmesi,
çalgı ve materyal kullanımının, yaratıcılı(cid:2)ı geli(cid:1)tiren oyun etkinlikleri ile geleneksel
ö(cid:2)retim yöntemlerinden daha ba(cid:1)arılı oldu(cid:2)u, derse olan ilgi ve dikkati artırdı(cid:2)ı
gözlenmi(cid:1)tir.
(cid:3)(cid:1)birlikli ö(cid:2)renme ile ilgili yapılan ara(cid:1)tırmalarda; müzik bilgilerinin
ö(cid:2)renilmesinde nota ile ö(cid:2)renme yöntemine göre anlamlı bir fark olu(cid:1)turmazken,
kulaktan notalı ö(cid:2)renme yöntemine göre güzel (cid:1)arkı söyleme ve müziksel i(cid:1)itme
(cid:1)
(cid:1)
- 607 -
becerilerinin geli(cid:1)tirilmesi ile derse olan tutuma kar(cid:1)ı daha ba(cid:1)arılı oldu(cid:2)u (Bilen,
1995); müzi(cid:2)e ili(cid:1)kin tutum, müziksel alan bilgileri, müziksel ö(cid:2)renme stratejileri ve
blok flüt çalma becerileri üzerinde geleneksel ö(cid:2)renme tekniklerinden daha etkili
oldu(cid:2)u, fakat söz konusu beceri ve stratejilerin cinsiyet de(cid:2)i(cid:1)kenine göre farklılık
göstermedi(cid:2)i açıklanmı(cid:1)tır. (Kocaba(cid:1),1995)
Probleme dayalı ö(cid:2)renme modelinin (Ünal, 2008), bilgiyi i(cid:1)leme modeli
(Kurtuldu, 2007) ve nöro linguistik programlama tekniklerinin (Ömür, 2003)
incelendi(cid:2)i ara(cid:1)tırmalarda; piyano e(cid:2)itimi sırasında uygulanan bu yöntemlerin
ö(cid:2)renciler ve ö(cid:2)renme süreci üzerindeki olumlu etkileri gözlenmi(cid:1)tir. Akarsu
(2007)’nun ara(cid:1)tırmasında ise; müzik e(cid:2)itimi sırasında materyal kullanımının olumlu
yönde etkilerinin gözlenmesiyle birlikte, okullarda materyal kullanımına uygun ortam
olmadı(cid:2)ı ve materyal kullanımının yeterli seviyede olmadı(cid:2)ı belirlenmi(cid:1)tir.
Türkçe dersinde müzik zekasından yararlanmanın ders ba(cid:1)arısını artırdı(cid:2)ı
(Çelikkol, 2007); Hayat Bilgisi dersinde müzik destekli ö(cid:2)retim yönteminin ders
ba(cid:1)arısını artırdı(cid:2)ı( Kaplan, 2006); Matematik dersinde müziklendirilmi(cid:1) matematik
oyunlarının ders ba(cid:1)arısını ve ö(cid:2)rencilerin derse olan tutumlarını olumlu yönde
etkiledi(cid:2)i (Dinçer, 2008); Cengiz(2004)’in ara(cid:1)tırmasında beyin temelli ö(cid:2)renme kuramı
ı(cid:1)ı(cid:2)ında yabancı dil alanında sözcük ö(cid:2)retiminde müzi(cid:2)in olumlu etkileri oldu(cid:2)u,
(cid:4)aktanlı (2007)’nın ara(cid:1)tırmasında (cid:3)ngilizce dersindeki (cid:1)arkıların müzik ö(cid:2)retmeni
deste(cid:2)i ile ö(cid:2)retilmesinin ders ba(cid:1)arısını artırdı(cid:2)ı gözlenmi(cid:1)tir.
Matematiksel-mantıksal yetenek ile ritimsel yetenek arasında(Atlı, 2007) ve
müzik dersine kar(cid:1)ı olan tutum ile akademik ba(cid:1)arı arasında (Öztopalan, 2007) anlamlı
bir ili(cid:1)ki oldu(cid:2)u açıklanmı(cid:1)tır.
4.2. Müzik ve Çocuk Geli(cid:1)imi üzerine yapılan ara(cid:1)tırmalar ve sonuçları
Tablo 4: Müzik–Çocuk Geli(cid:1)imi Üzerine Yapılan Ara(cid:1)tırmalar ve Betimsel Özelliklerinin Da(cid:2)ılımları
S Tez Konusu/Yazar Ara(cid:1)tırmanın Tez Türü Üniversite Enstitü Yıl
N yapıl. bölüm
1 Müzi(cid:2)in 0-3 Ya(cid:1) Grubu Çocuklarında Müzik Yüksek Gazi Üniv. E(cid:2)itim 2006
Geli(cid:1)imlerine Etkilerinin (cid:3)ncelenmesi E(cid:2)itimi Lisans Bilimler
(Deleverova, B.) i
2 Okul Öncesi E(cid:2)itimde Üç Ya(cid:1) Doktora Gazi Üniv. E(cid:2)itim 2007
Dönemindeki 35-40 Aylık Çocuklara Müzik Bilimler
Uygulanan Ses E(cid:2)itiminin (cid:3)(cid:1)itme E(cid:2)itimi i
Kayıplı Ve (cid:3)(cid:1)itme Kayıtsız Çocukların
Müziksel Ses Geli(cid:1)imlerine Etkisi
(Temiz, E.)
3 5-6 Ya(cid:1) Grubu Piyano E(cid:2)itimi Gören ve Müzik Yüksek Gazi Üniv. E(cid:2)itim 2008
Piyano E(cid:2)itimi Görmeyen Çocukların Ö(cid:2)retmenli(cid:2) Lisans Bilimler
Motor Becerilerinin Kar(cid:1)ıla(cid:1)tırılması i i
(Özçelebi, B.)
4 Okul Öncesi Dönem 60-72 Aylık Müzik Yüksek Marmara E(cid:2)itim 2008
Çocuklara Uygulanan Müzik Ö(cid:2)retmenli(cid:2) Lisans Üniv. Bilimler
E(cid:2)itiminin Kavram Geli(cid:1)imi Üzerindeki i i
Etkisi(Av(cid:1)alak, K.)
5 Mesleki Müzik E(cid:2)itimi Alan Ve Müzik Yüksek Marmara E(cid:2)itim 2005
Almayan Lise Ö(cid:2)rencilerinin Benlik Ö(cid:2)retmenli(cid:2) Lisans Üniv. Bilimler
Kavramlarının (cid:3)ncelenmesi (Azeri, S.) i i

(cid:1)
(cid:1)
- 608 -
Tablo 4’e bakıldı(cid:2)ında müzik ve çocuk geli(cid:1)imi üzerine yapılan ve ula(cid:1)ılabilen
disiplinler arası yapılmı(cid:1) lisansüstü çalı(cid:1)maların hepsinin müzik bölümünde yapılmı(cid:1)
çalı(cid:1)malar oldu(cid:2)u, 4 tanesinin yüksek lisans seviyesinde, bir tanesinin doktora
seviyesinde konu olarak belirlenmi(cid:1) ve tamamlanmı(cid:1) oldu(cid:2)u görülmektedir.
Ara(cid:1)tırmaların hepsinin son 5 yıl içerisinde aynı enstitüde farklı iki üniversitede
tamamlandı(cid:2)ı görülmektedir.
Müzik ve çocuk geli(cid:1)imi üzerine yapılan ara(cid:1)tırmaların hepsinde müzi(cid:2)in
çocuk geli(cid:1)imi ve ö(cid:2)renme ile, benlik kavramı üzerinde olumlu etkileri gözlenmi(cid:1)tir.
0-3 ya(cid:1) grubunda müzik e(cid:2)itiminin ülkemizde yaygın olmadı(cid:2)ı, müzi(cid:2)in;
çocukların geli(cid:1)imine olumlu etkileri oldu(cid:2)u, dil-matematik gibi di(cid:2)er alanlarda
ilerleme sa(cid:2)ladı(cid:2)ı, çocukların ba(cid:1)arısını artırdı(cid:2)ı (Deleverova, 2006); 3 ya(cid:1) döneminde
uygulanan ses e(cid:2)itimin çocukların müziksel ses geli(cid:1)imi açısından etkili bir süreç
oldu(cid:2)u ve i(cid:1)itme kaybının müziksel ses geli(cid:1)imin olumsuz yönde etkiledi(cid:2)i (Temiz,
2007); 5-6 ya(cid:1) grubundaki çocuklara uygulanan piyano e(cid:2)itiminin çocuklarda motor
beceri düzeylerini artırdı(cid:2)ı (Özçelebi, 2008); okul öncesi dönemde müzik e(cid:2)itiminin
bili(cid:1)sel geli(cid:1)im basamakları içerisinde kavram geli(cid:1)imine olumlu etkilerinin oldu(cid:2)u
(Av(cid:1)alak, 2008) açıklanmı(cid:1)tır.Azeri (2005)’nin ara(cid:1)tırmasında ise; mesleki müzik
e(cid:2)itimi alan lise ö(cid:2)rencilerinde benlik kavramının daha olumlu oldu(cid:2)u gözlenmi(cid:1)tir.
4.3. Müzik ve Özel E(cid:2)itim üzerine yapılan ara(cid:1)tırmalar ve sonuçları
Tablo 5: Müzik – Özel E(cid:2)itim Üzerine Yapılan Ara(cid:1)tırmalar ve Betimsel Özelliklerinin Da(cid:2)ılımları
Sıra Tez Konusu/Yazar Ara(cid:1)tırmanın Tez Türü Üniversite Enstitü Yıl
No yapıldı(cid:4)ı
bölüm
1 Zihinsel Engelli Çocuklarda Müzik Psikoloji, Yüksek Maltepe Sosyal 2006
Dinlemenin Ö(cid:2)renme Üzerindeki (cid:3)nsan Bil. Lisans Üniv. Bilimler
Etkisi (Kurt, G)
2 Müzi(cid:2)in Bir Yaygın Geli(cid:1)imsel Müzik Yüksek Dokuz Güzel 2008
Bozukluk Tipi Olan Otizmde Ortaya Bilimleri Lisans Eylül Sanatlar
Çıkan Problemli Davranı(cid:1)lar Üniv.
Üzerindeki Etkisi: Ritim Uygulaması
Çerçevesindeki Dört Örnek Olay
(Berrakçay, O.)
3 Müzi(cid:2)in Ö(cid:2)renme Güçlü(cid:2)ü Çeken Müzik Yüksek Selçuk Sosyal 2006
Çocukların Duyarlılıklarına Etkisi Ö(cid:2)retmenli(cid:2)i Lisans Üniv. Bilimler
(Öner, A.K.)
4 (cid:3)(cid:1)itme Engelli Çocukların (cid:3)lkö(cid:2)retim Müzik Yüksek (cid:3)nönü Fen 1993
Programlarında Müzik E(cid:2)itimi E(cid:2)itimi Lisans Üniv. Bilimler
((cid:3)zgü, (cid:4).)
5 Gören ve Görmeyen (cid:3)lkö(cid:2)retim Psikoloji Yüksek Maltepe Sosyal 2007
Ö(cid:2)rencilerinin Renk-Nota Lisans Üniv. Bilimleri
E(cid:1)le(cid:1)tirmesine Yakla(cid:1)ımları
(E(cid:2)ilmez, G.)
6 Zihinsel Engelli Ö(cid:2)renciler için Özel E(cid:2)itim Yüksek A(cid:3)BÜ Sosyal 2008
Müzik Terapi Yöntemine Göre Lisans Bilimler
Hazırlanan Sosyal Beceri Ö(cid:2)retim
Programının Etkilili(cid:2)inin
(cid:3)ncelenmesi (Çadır, D.)

Tablo 5’e bakıldı(cid:2)ında; müzik ve özel e(cid:2)itim üzerine yapılan ve ula(cid:1)ılabilen
disiplinler arası yapılmı(cid:1) lisansüstü çalı(cid:1)maların 3 tanesinin müzik, 2 tanesinin
psikoloji, 1 tanesinin özel e(cid:2)itim bölümünde yapılmı(cid:1) çalı(cid:1)malar oldu(cid:2)u, toplam 6
(cid:1)