türkiye'de kültür öğretimi temelinde yabancı dil olarak korece öğretimi ve kültürlerarası uzmanlık

192 Pages·2011·2.98 MB·Turkish

T.C.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
DOĞU DİLLERİ VE EDEBİYATLARI (KORE DİLİ VE EDEBİYATI)
ANABİLİM DALI

TÜRKİYE’DE KÜLTÜR ÖĞRETİMİ TEMELİNDE YABANCI
DİL OLARAK KORECE ÖĞRETİMİ VE
KÜLTÜRLERARASI UZMANLIK

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Eunmi YU

ANKARA-2011
T.C.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
DOĞU DİLLERİ VE EDEBİYATLARI (KORE DİLİ VE EDEBİYATI)
ANABİLİM DALI

TÜRKİYE’DE KÜLTÜR ÖĞRETİMİ TEMELİNDE YABANCI
DİL OLARAK KORECE ÖĞRETİMİ VE
KÜLTÜRLERARASI UZMANLIK

YÜKSEK LİSANS TEZİ

Eunmi YU

Tez Danışmanı
Doç. Dr. M. Ertan GÖKMEN

ANKARA-2011
T.C.
ANKARA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
DOĞU DİLLERİ VE EDEBİYATLARI (KORE DİLİ VE EDEBİYATI)
ANABİLİM DALI

TÜRKİYE’DE KÜLTÜR ÖĞRETİMİ TEMELİNDE YABANCI
DİL OLARAK KORECE ÖĞRETİMİ VE
KÜLTÜRLERARASI UZMANLIK

Yüksek Lisans Tezi
Tez Danışmanı : Doç. Dr. M. Ertan GÖKMEN

Tez Jürisi Üyeleri
Adı ve Soyadı İmzası
Prof. Dr. N. Engin UZUN ........................................
Doç. Dr. Seda GÖKMEN ........................................
Doç. Dr. M. Ertan GÖKMEN ........................................

Tez Sınavı Tarihi : 21.06.2011
İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ
1. GİRİŞ
1.1. TEZİN ADI........................................................................................................i
1.2. ARAŞTIRMA PROBLEMİ...............................................................................i
1.3. TEZİN KONUSU..............................................................................................ii
1.4. TEZİN AMACI................................................................................................iii
1.5. TEZİN ÖNEMİ................................................................................................iii
1.6. TEZİN KURAMSAL ÇERÇEVESİ................................................................iv
1.6.1. KÜLTÜRLERARASI DUYARILIK.......................................................iv
1.6.2. KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİMSEL UZMANLIK...............................iv
1.7. KURAMSAL TARTIŞMA...............................................................................v
1.8. TEZİN BÖLÜMLERİ.......................................................................................v
1.8.1. ARAŞTIRMA EVRENİ VE ÖRNEKLEM...............................................v
1.8.2. VERİ TOPLAMA TEKNİKLERİ.............................................................v
2. KURAMSAL ÇERÇEVE......................................................................................1
2.1. KÜLTÜRLERARASI YETERLİLİK...............................................................2
2.1.1. KÜLTÜR KAVRAMI................................................................................2
2.1.2. DİL..............................................................................................................7
2.1.3. DİL VE KÜLTÜR İLİŞKİSİ......................................................................9
2.1.4. KÜLTÜRLERARASI İLETİŞİM.............................................................13
2.2. DEĞER YARGISI KURAMI .........................................................................18
2.2.1. BİREYSEL VE TOPLUMSAL DEĞER YARGILARI...........................21
2.2.2. GÜÇLER ARASI MESAFE.....................................................................24
2.2.3. BELİRSİZLİKTEN KAÇINMA .............................................................26
2.2.4. ERKEK MERKEZLİ VE KADIN MERKEZLİ KÜLTÜR.....................29
2.2.5. UZUN VADEL İ HEDEFLER VE KISA VADELİ HEDEFLER............32
2.2.6. ÜST-BAĞLAMSAL VE ALT BAĞLAMSAL KÜLTÜR.......................34
2.3. KORE’NİN DEĞER YARGILARI.................................................................36
2.4. LİTERATÜRDEKİ BAŞLICA TÜRKÇE-KORECE KARŞILAŞTIRMALI
ÇALIŞMALAR ........................................................................................71
3. ARAŞTIRMA YÖNTEMİ...................................................................................74
3.1. ARAŞTIRMA EVRENİ VE ÖRNEKLEM.....................................................74
3.2. VERİ TOPLAMA TEKNİKLERİ...................................................................76
4. ANKET İNCELEMELERİ..................................................................................77
4.1. TÜRK ÖĞRENCİLERİN KORE KÜLTÜRÜ HAKKINDAKİ TEMEL
DÜŞÜNCE VE GÖRÜŞLERİ..................................................................77
4.2. TÜRKİYEDE YAŞAYAN KORELİLERİN KÜLTÜR ANLAYIŞLARI.....86
4.3. TÜRK VE KORE KÜLTÜRLERİNİN KARŞILAŞTIRILMASI..................89
4.3.1. “BİZ” KÜLTÜRÜ....................................................................................92
4.3.2. GÖRGÜ KURALLARI KÜLTÜRÜ........................................................97
4.3.3. ORTAKLIK KÜLTÜRÜ........................................................................102
4.3.4. İLİŞKİ KÜLTÜRÜ.................................................................................107
4.3.5. İTİBAR KÜLTÜRÜ...............................................................................112
4.3.6. HİSSİYAT KÜLTÜRÜ..........................................................................117
4.3.7. STATÜ KÜLTÜRÜ ...............................................................................121
4.3.8. ERKEK MERKEZLİ KÜLTÜR.............................................................125
4.3.9. KADERCİLİK KÜLTÜRÜ ...................................................................127
4.3.10. ÜST BAĞLAMSAL KÜLTÜRÜ........................................................131
4.3.11. ÇABUK-ÇABUK KÜLTÜRÜ ...........................................................137
4.3.12. EN İYİYİ HEDEFLEME KÜLTÜRÜ ................................................140
4.3.13. DAYALILIK KÜLTÜRÜ ...................................................................145
GENEL DEĞERLENDİRME VE SONUÇ..........................................................149
KAYNAKÇA...........................................................................................................156
EKLER....................................................................................................................168
ÖZET.......................................................................................................................177
SUMMARY.............................................................................................................178
ÖNSÖZ

Dilin, hem bireyler arasındaki zihinsel faaliyetler hem de kültürün karşılıklı
olarak etkileşim içinde bulunması aynı zamanda karşılıklı olarak sürekli etkileşim
halinde olmasını gerektiren bir olgu olması nedeni ile dil; düşünce ve kültürle çok
yakın bir ilişki içindedir. Bir ulusun kültürünün o ulusun dili içerisinde tamamen
eridiği düşünüldüğünde, bunun doğal bir sonucu olarak dil kültürün içerisinde ortaya
çıkan bir ürün olarak görülebilmektedir. Bir başka deyişle dil kültürel bir var oluştur.
Bu nedenle bir dili öğrenmek aynı zamanda o dilin kültürünü de öğrenmek anlamına
gelmektedir.
Bu çalışmanın amacı, Korece’yi yabancı dil olarak öğrenen Türk öğrencilerin
Kore kültürünü daha iyi tanıyarak anlamalarına yardımcı olarak yalnızca bu dili
konuşabilen bireyler yerine Kore’nin hem dili hem de kültürü hakkında uzmanlaşmış
bireyler olmalarını sağlamaktır. Kültürel anlamda uzmanlaşmış olan öğrencilerin dili
öğrenmelerinin daha kolay olduğu düşünülmektedir.
Tezde değer yargısı kuramını geliştirmiş olan Hofstede’in yapmış olduğu beş
farklı değer yargısı sınıflandırması ve Hall’un geliştirmiş olduğu üst/alt bağlam
ayrımına bağlı kültür bağlamanından yola çıkılarak bir sınıflandırma yapılmıştır.
Yapılan sınıflandırmaya ek olarak, daha önce yapılmış olan araştırmaların
doğrultusunda Kore’nin değer yargılarını yansıtan on üç farklı değer yargısı detaylı
olarak açıklanmıştır.
Hazırlanan anketlerin uygulanması ve analiz edilmesi ile Korece öğrenen
Türk öğrencilerin Kore’nin değer yargıları ve kültürü hakkındaki bilgi ve farkındalık
seviyelerinin değerlendirilmesi, ayrıca Korelilerin değer yargılarının Türklerin değer
yargıları ile benzer ya da farklı olup olmadıkları belirlenmeye çalışılmıştır.
Son olarak bu tezi yazmada ve tez konusunu belirlemede bana her zaman destek olan
ve değerli fikirlerinden ve üstün bilgi birikiminden faydalanmamı sağlayan değerli
hocam Doç. Dr. M. Ertan GÖKMEN’e ve bu tezi yazmaya başladığım andan tezin
bitimine kadar bana her alanda her türlü yardımı göstemekten kaçınmayan değerli
hocam Arş.Gör.Pınar ALTUNDAĞ’a, her zaman yanımda olup benden desteklerini
esirgemeyen ve beni bu konuda her zaman teşvik eden sevgili aileme, fikirlerini
benimle her zaman paylaşarak tezin hazırlanmasında düzenlenmesinde ve son halini
almasında bana yardımcı olan eşim Yrd. Doç.Dr. Jongee PARK’a ve son olarak tezin
veri toplama aşamasında düşüncelerini benimle paylaşıp anketleri cevaplandıran
Kore Dili ve Edebiyatı öğrencileri ve Türkiye’de yaşayan Korelilere ayrıca bu tezde
katkısı bulununan diğer bütün arkadaşlarıma sonsuz teşekkürlerimi sunmak
istiyorum.
1. GİRİŞ

1.1. TEZİN ADI

Bu tezin adı “Türkiye’de Kültür Öğretimi Temelinde Yabancı Dil Olarak
Korece Öğretimi ve Kültürlerarası Uzmanlık”dır.

1.2. ARAŞTIRMA PROBLEMİ

Dil kültürün ifade edildiği en önemli araçlardan birisi olduğundan yabancı dil
öğretiminde yalnızca dil öğretimi ile sınırlı kalmayıp kültür öğretimini de göz
önünde bulundurmak gereklidir. Korece öğrenen öğrencilerin Kore kültürü hakkında
yeterli bilgiye sahip olmadıklarında dil öğreniminde çeşitli sorunlar yaşadıkları
görülebilmektedir. Kültürel farklılıklardan doğan sorunlar eğitim konusunda olduğu
kadar bireyler ve toplumlar arasındaki iletişimi de olumsuz etkileyebilmektedir.
Türkiye’de yaşamakta olan Korelilerin de aynı şekilde Türk kültürü
hakkındaki yeterli bilgiye sahip olmamaları ya da anadili Türkçe olan Türklerin Kore
kültürü hakkında yeterli bilgiye sahip olmamaları hem bireyler arasında hem de
toplumlar arasında iletişimsizlik sorunlarına yol açabilmektedir.
i
Yabancı dil olarak Korece öğrenen Türk öğrencilerin dil odaklı eğitim alıp
kültürel bilgilerinin eksik kalması ve Türkiye’de yaşayan Korelilerin Türk kültürünü
yeterince anlayamamalarından doğan problemlerin belirlenmesi bu araştırmanın asıl
çıkış noktasını oluşturacaktır. Böylece iki kültür arasında geçiş sağlanabilmesi ve bu
süreçte dil öğrenimi açısından olumlu ya da olumsuz etkilerin belirlenmesi mümkün
olacaktır.

1.3. TEZİN KONUSU

Yapılacak araştırmanın konusunu, Türkiye’de yaşayan Korelilerin Türkçe
öğrenme süreçlerinde kültürel açıdan ve dil açısından karşılaştıkları güçlükler,
Korece’yi yabancı dil olarak öğrenen Türk öğrencilerin Korece’yi öğrenme
süreçlerinde kültürel ve dilsel açıdan karşılaştıkları güçlükler, bireylerin kendi
kültürleri ile karşı kültür arasındaki ilişkiye dair algıları ve bütün bunların dil
öğretimi üzerindeki olumlu ya da olumsuz etkilerinden oluşmaktadır. Bu sebeple, bu
çalışmada, iki kültür arasındaki benzerlikler ve farklılıkların saptanması, literatürde
daha önceki çalışmalar da göz önünde bulundurularak, bu çalışmaya özgün olarak
hazırlanmış anketlerin Korece öğrenen Türk öğrenciler ile Türkçe öğrenen ya da
öğrenmekte olan Korelilere uygulatılarak elde edilen verilere göre yapılacaktır.
Anketlerden elde edilen verilerin değerlendirilmesi yapılarak Türkiye’de Korece’nin
yabancı dil olarak öğretimi sürecine katkı sağlayacak sonuçlara ulaşılacaktır.

ii