TÜRK KARASULARINDA MAKİNE ARIZASINDAN KAYNAKLANAN GEMİ KAZALARI VE ANALİZİ ...

148 Pages·2007·3.1 MB·Turkish

TÜRK KARASULARINDA MAKİNE ARIZASINDAN
KAYNAKLANAN GEMİ KAZALARI VE ANALİZİ

Hüseyin Tolga SANAL

YÜKSEK LİSANS TEZİ
KAZALARIN ÇEVRESEL VE TEKNİK ARAŞTIRILMASI
ANA BİLİM DALI

GAZİ ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ

KASIM 2007
ANKARA
Hüseyin Tolga SANAL tarafından hazırlanan TÜRK KARASULARINDA
MAKİNE ARIZASINDAN KAYNAKLANAN GEMİ KAZALARI VE ANALİZİ
adlı bu tezin Yüksek Lisans tezi olarak uygun olduğunu onaylarım.

Doç. Dr. Can E. BALAS ……………………………….
Tez Danışmanı, Kazaların Çevresel ve Teknik Araştırılması Anabilim Dalı

Bu çalışma, jürimiz tarafından oy birliği ile Kazaların Çevresel ve Teknik
Araştırılması Anabilim Dalında Yüksek Lisans tezi olarak kabul edilmiştir.

Yrd.Doç.Dr. Selim TÜRKBAŞ ……………………………….
Makine Mühendisliği, Gazi Üniversitesi

Doç. Dr. Can E. BALAS ……………………………….
İnşaat Mühendisliği, Gazi Üniversitesi

Prof. Dr. Ayşen ERGİN ……………………………….
İnşaat Mühendisliği, Ortadoğu Teknik Üniversitesi

Yrd.Doç.Dr. Ebru Vesile ÖCALIR ……………………………….
Trafik Planlaması ve Uygulaması Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi

Dr. Nur Jale ECE ……………………………….
Kazaların Çevresel ve Teknik Araştırılması Anabilim Dalı, Gazi Üniversitesi

Tarih: 02/11/2007

Bu tez ile G.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü Yönetim Kurulu Yüksek Lisansı onamıştır.

Prof. Dr. Nermin ERTAN ……………………………….
Fen Bilimleri Enstitüsü Müdürü
TEZ BİLDİRİMİ

Tez içindeki bütün bilgilerin etik davranış ve akademik kurallar çerçevesinde elde edilerek
sunulduğunu, ayrıca tez yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan bu çalışmada orijinal
olmayan her türlü kaynağa eksiksiz atıf yapıldığını bildiririm.

Hüseyin Tolga SANAL
iv
TÜRK KARASULARINDA MAKİNE ARIZASINDAN
KAYNAKLANAN GEMİ KAZALARI VE ANALİZİ
(Yüksek Lisans Tezi)

Hüseyin Tolga SANAL

GAZİ ÜNİVERSİTESİ
FEN BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
Kasım 2007

ÖZET
Gemide olan bir olaydan kaynaklanan ve/veya bir gemi ile ilişkili olarak; ölüm
veya ölüm tehlikesi bulunan, tam/kısmi uzuv kaybı ile sonuçlanan
yaralanmalar; insan kaybı; geminin batması veya terk edilmesi yahut kayıp
sayılması; gemide ağır maddi hasar meydana gelmesi; geminin çatışması,
geminin karaya oturması; gemi veya gemilerden kaynaklı çevresel zarar
oluşması gibi sonuçların bir veya birden fazlasını meydana getiren olay deniz
kazası olarak tanımlanmaktadır.
Deniz kazası nedenleri üzerine yapılan araştırmalarda, kazaya neden olan
birçok faktör sıralanmaktadır. Bu faktörler doğal faktörler, beşeri faktörler ve
teknik faktörler olarak gruplandırılabilir.
Bu çalışmada; kontrol edilemez değişkenleri içeren doğal faktörler, sosyo-
ekonomik ve psikolojik değişkenleri kapsayan ve belirli bir bütünlük içindeki
gemi personelinin oluşturduğu beşeri faktörler araştırma kapsamı dışında
bırakılarak, makine arızası kaynaklı deniz kazaları incelendiği için daha çok
teknik faktör odaklı kazalar üzerinde durulmuştur. Çalışmada Denizcilik
Müsteşarlığı Ana Arama Kurtarma Koordinasyon Merkezi ile Deniz Kazalarını
İnceleme Komisyonu tarafından oluşturulan ve 1998–2006 dönemini kapsayan
veri tabanı kullanılmıştır.
v
Sonuç olarak, Türk Karasularında meydana gelen gemi kazalarında makine
donanımının etkisinin önemli olduğu gerçeği verilerin istatistiksel analizi ve
yorumlanması ile gösterilmiştir.

Bilim Kodu : 911.1.083
Anahtar Kelimeler : İstatistiki Analiz, Deniz Kazası, Makine Arızası
Sayfa Adedi : 129
Tez Yöneticisi : Doç. Dr. Can E. BALAS
vi
VESSEL CASUALITIES OCCURED ON TURKISH TERRITORIAL
WATERS RESULTED FROM MACHINARY FAILERE AND ANALYSIS
(M.Sc. Thesis)

Hüseyin Tolga SANAL

GAZİ UNIVERSITY
INSTITUTE OF SCIENCE AND TECHNOLOGY
November 2007
ABSTRACT
The incidents resulted from a defect on a ship and/or conluded with injuries
which are resulted in death/danger of death and complete/partial member loss
related to ship ; the incidents that cause fatality, ship-wreck, abondenment, ship
loss, serious damages on ship, ship collision, grounding, and environmental
damages caused by ship/ships are defined as “marine accidents”.
The researches on marine accidents have offered lots of factors causing
accidents. These can be classified as natural factors, human factors, and
technical factors.
This study mainly focuses on technical factors by examining machinery
defaults, excluding the natural factors that include non-controllable variables,
and human factors that include socioeconomic and psychological variables of
crew. The study has been supported by the database that includes the years
between 1998 and 2006 and is constituted by Undersecretariat of Marine Affairs
Main Search and Resque Coordination Centre and Marine Accidents
Investigation Commision.
vii
Finally, the fact that the effects of machinery on marine accidents on Turkish
Territorial Waters are important is shown through the statistical analysis and
interpretation of the data.

Science Code : 911.1.083
Key Words : Statistical Analysis, Marine Casuality, Machinery Failure
Page Number : 129
Adviser : Assoc. Prof. Dr. Can E. BALAS
viii
TEŞEKKÜR

Çalışmalarım boyunca değerli yardım ve katkılarıyla beni yönlendiren Hocam
Doç. Dr. Can E. BALAS’a, Denizcilik Müsteşarlığı Ana Arama Kurtarma Merkezi
personeline, manevi destekleriyle beni hiçbir zaman yalnız bırakmayan eşim ve
aileme, çalışmamın istatistiksel kısmında özverili desteğiyle katkıda bulunan Dr.
Metin KARACA’ya teşekkürü bir borç bilirim.
ix
İÇİNDEKİLER
Sayfa
ÖZET...........................................................................................................................iv

ABSTRACT................................................................................................................vi
TEŞEKKÜR..............................................................................................................viii

İÇİNDEKİLER..........................................................................................................ix

ÇİZELGELERİN LİSTESİ......................................................................................xiv

ŞEKİLLERİN LİSTESİ.............................................................................................xv

SİMGELER VE KISALTMALAR.........................................................................xviii

1. GİRİŞ......................................................................................................................1

2. TÜRK BOĞAZLARI VE KAZALAR.....................................................................6

2.1. Türk Boğazlarının Özellikleri...........................................................................6

2.2. Türk Boğazlarında Deniz Trafiği......................................................................6

2.3. Türk Boğazları İle İlgili Hukuki Anlaşalar.....................................................8

3. DENİZ KAZALARINDA SİGORTA SİSTEMİ...................................................11

3.1. Denize Yağ veya Yakıt Kaçaklarında P&I Klüplerinin Rolü........................13

3.2. Sigorta Garantörlüğü (Insurance Guarantor)..................................................13

4. MAKİNE DAİRESİNİN TANIMLANMASI, OPERASYONLAR VE
İŞLETMECİNİN GÖREVLERİ...........................................................................14

4.1. Deniz Suyu Sistemi........................................................................................15

4.2. Tatlı Su Sistemi...............................................................................................16

4.3. Yakıt Transfer Sistemi...................................................................................17

4.4. Kompresör ve Hava Sistemi...........................................................................18

4.5. HFO Seperatör Sistemi.................................................................................20

4.6. Dümen Sistemi................................................................................................21
x
Sayfa

4.7. Stern Tüp Sistemi...........................................................................................22

4.8. D/O Seperatör Sistemi.....................................................................................23

4.9. L/O Seperatör Sistemi....................................................................................24

4.10. Buhar Kondenseri..........................................................................................25

4.11. Servis Tankları.............................................................................................26

4.12. Settling Tanklar.............................................................................................27

4.13. Dizel Jeneratörler.........................................................................................28

4.14. Evaporatör.....................................................................................................29

4.15. Sintine Sistemi.............................................................................................30

4.16. Turbo Jeneratör.............................................................................................31

4.17. Soğutma Sistemi...........................................................................................32

4.18. Ana Makine Yakıt Sistemi............................................................................33

4.19. Ana Makine Yağlama Yağı Sistemi.............................................................34

4.20. Ana Makine Aşırı Doldurma Sistemi............................................................35

4.21. Baca Kazanı.................................................................................................36

4.22 .Sintine Seperatörü.........................................................................................37

4.23. Ana Makine Yatak Sistemi..........................................................................38

4.24. Buhar Sistemi...............................................................................................39

4.25. Liman Kazanı...............................................................................................40

4.26. Köprüüstünden Ana Makine Kontrolü..........................................................41

4.27. Auto Chief Ana Makine Kontrolu................................................................42

4.28 Aotu Chief Gösterge Paneli...........................................................................43

4.29. Gemi Makine Dairesi Servis Gereksinimleri...............................................43