Türk İnkilâbında Devletçilik ve Ticaret Serbestisi. Bugünkü hukukumuzda ve cemiyetimizde Kadın. Devletçilik. Medenî hukukta nesebin ehemmiyeti. Selçuklular zamanında ve sonra Anadolu Kaplıcaları Tarihi üzerine

124 Pages·1939·6.006 MB·Turkish

by  Şevket Bilgişin, Sabri Şakir Ansay, Süheyp Derbil, Hüseyin Cahit Oğuzoğlu, Süheyl Ünver

JN
9798 U.C. BERKELEY LIBRARY
C8 UC-NRLF
C14
no.8 $B 582 741

1 Surbeyes tombaitago Hall Partie
ti. }; 4.2
steve confere
4 yet
C. H. P.
Konferanslar Serisi
Kitap : 8
For benica
C
NEW
LIBRARY
no
OCT 21970
Türk İnkilâbmda Devletçilik eTRYEWOAFLCAAUUFOR DEVLETÇİLİK
Ticaret Serbestisi
Süheyp Derbil
ŞevketBilgisin
Ankara Hukuk Fakültesi Ankara Hukuk Fakültesi
Ticaret Hukuku Prof. İdare Hukuku Prof.
Bugünkü hukukumuzda ve
Medeni hukukta nesebin ehemmiyeti
cemiyetimizde Kadın
Prof. Dr. Hüseyin Cahit Oğuzoğlu
Sabri Şakir Ansay
Ankara Hukuk Fakültesi
Ankara Hukuk Fakültesi
Medeni Hukuk Prof.
Hukuk Usulü Muhakemeleri Prot.
Selçuklular zamanında ve sonra
Anadolu Kaplıcaları Tarihi üzerine
Dr. A. Süheyl Ünver
Tip Tarihi Enstitüsü Direktörü
Ankara
Recep Ulusoğlu Basımevi
1939

JN9798
cac14
110.8
+
Türk İnkılâbında Devletçilik ve Ticaret Serbestisi 1
Yazan: Şevket BİLGİŞİN
Ankara Hukuk Fakültesi Profesörü
: 5008
1
Türk İnkılâbında Devletçilik ve Ticaret Serbestisi
Yazan: Şevket BİLGİŞİN
Ankara HukukFakültesi Profesörü
Sözlerime başlarken, İzmirin yüksek ruhlu, yüksek seviyeli halkını
derin bir saygı ve sevgi ile selâmlarım. Yüksek huzurunuzda teşrih ede.
ceğim mevzuu, bilhassa İzmiri ve İzmir halkını düşünerek iltizam ettim.
Yalnız Ege Bölgesinin değil, bütün Türkiyenin en parlak bir incisi olan
İzmir, Türk iktisadiyatında, iktisadî tarihinde, her devirde olduğu gibi,
bugünde lleri ve şereflibir mevki ihraz etmektedir. Bu güzel ticaret lima.
nımızda yaşayan Türkler, nesillerdenberi, babadan evlâda intikal etmiş
bir istidat ile iktisadî hayatımızın daima mümtaz ve çalışkan unsurları ol
duklarını her devirde isbat ettiler.
Türkiyede (Millî İktisat) devrini açan Atatürk İnkılâbının iktisadî ha
yat görüşlerini teşrih etmek, inkılâp ideolojimizin devletçilik şeklinde te
cellî eden görüşlerini ve prensiplerini incelemek için İzmir muhitini bu
bakımdan tercih eyledim. "
Bu geniş mevzuu, bir konferansın dar hacmine sıkıştırmanın müşkülâ
tını takdir edenlerdenim. Bunun içindir ki, cihan iktisatcılarını ve bütün
efkârı umumiyesini meşgul eden İktisatta Devletcilik mevzuunun sonsuz
nazariye ve münakaşalarından bahsedecek değilim. «İktisatta Devletcilik>>
sistemini, yalnız Türk İnkılâbı bakımından, Türk İnkılâbının anlayış ve
kavrayışı bakımından tetkike çalışacağım. Bu ineclemelerde, mehazlarım
her şeyden önce Atatürk'ün unutulmaz sözleri, Atatürk'ün İnkılâp bayrağı
etrafında toplanan millî şeflerin sözleri nihayet yine Atatürk'ün kurduğu
ve onun dehâsından çıkan inkılâp prensiplerini yaşatıp müdafaa eden par
timizin, Halk Partisinin programıdır.
Bu itibarla tetkikatımız, nazariyelerden ziyade realitelere istinat ede
--- 4
cektir; Türk İnkılâbı nasıl ve ne gibi sâikler ile, iktisadî faaliyetlerde dev
letin alâka ve müdahalesini bir sistem haline getirmiştir. Bu sistemin ka
rakteristik vasıfları nelerdir? İktisadî faaliyet sahasında devlet ile ferdler
arasındaki karşılıklı münasebetlerin şekil ve mahiyetleri nedir? Ve ni
hayet bütün bu sistemin tatbikattaki filî ve kanunî tecellileri nelerdir
İşte mevzuumuzun ana hatları..
Türkiyede, Devletin millî iktisat ile alâkası «İnkılâp» devrine başlıyor.
Esasen Cumhuriyetten önceki devirlerde, Türkiyenin iktisaden tam bir
istiklâle malik olduğu iddia edilemez. Siyasî istiklâlimizin bile tamamiye.
tini sarsan kapitülâsyonlar, iktisadî bakımdan Türkiyeyi yarı müstemleke
vaziyetine düşürmüştü.
Ziraî bakımdan, ziraat memleketi denilen Türkiye, kendi halkını en
iptidaî bir ihtiyacı olan ekmeğini ve (un) unu bile hariçten tedarike mec
bur kalıyordu. Sanayi bakımından orta çağlarda hayli inkişaf etmiş bulu
nan küçük evve el sanayii, on dokuzuncu ve yirminci asırların baş döndü.
rücü makinaląşma inkişafı karşısında büsbütün sönmüş bunun modern sa
nayi ikame edilememişti.
Haricî ticaret, ecnebilerin ve Türk olmayanların elinde.. Kredi mües
seseleri, bankalar keza yabancıların ve Türk olmayanların elinde.. nakliye
müesseseleri, demiryolları, tramvaylar gemiler ve dahilî kabotaj.. Maden.
leri istismarı ve saire, bir meblağın iktisadî bünyesinde en mü
him rolleri oynayan en esaslı iktisadî kaynakların hiç birisinde bu memle.
ketin sahibi olan Türkün nüfuz ve iktidarından eser görülemiyor. Bütün
bu kaynaklar, yabancılar hesabına işliyordu.
Osmanlı Devleti, köhne bir zihniyetin tesirleri altında kendisini sadece
dahilde ve hariçte inzibat ve emniyetin temini ile alâkadar olmadı; bütün
fon kaynaklarının ancak sağlam bir millet bünyesinden çıkabileceğini, bir
milletin sağlamlığı da ancak iktisadî varlığının mükemmeliyeti ile ölçüle
bileceğini, Osmanlı saltanatı düşünemedi bile..
Bu saltanat kendisine en esaslı vazife telâkki ettiği, haricî emniyeti de