tüketici yakınlığı ve tüketici ulus merkezciliğinin yabancı ürün satın alma niyeti üzerindeki etkilerinin

146 Pages·2017·2.74 MB·Turkish

by  Dilara Baran

Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
İşletme Anabilim Dalı
Pazarlama Bilim Dalı

TÜKETİCİ YAKINLIĞI VE TÜKETİCİ ULUS
MERKEZCİLİĞİNİN YABANCI ÜRÜN SATIN ALMA NİYETİ
ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Dilara ATAK

Yüksek Lisans Tezi

Ankara, 2018

TÜKETİCİ YAKINLIĞI VE TÜKETİCİ ULUS
MERKEZCİLİĞİNİN YABANCI ÜRÜN SATIN ALMA NİYETİ
ÜZERİNDEKİ ETKİLERİNİN ARAŞTIRILMASI

Dilara ATAK

Hacettepe Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü
İşletme Anabilim Dalı
Pazarlama Dalı

Yüksek Lisans Tezi

Ankara, 2018

v
TEŞEKKÜR
Tez hazırlama sürecinde her daim yanımda olan, desteğini benden esirgemeyen,
akademik ve manevi anlamda bana her konuda yardımcı olan, sabrı, nezaketi ve hızıyla
beni kendisine hayran bırakan saygıdeğer hocam ve tez danışmanım Doç.Dr. Canan
ERYİĞİT’e teşekkür ederim.
Kıymetli yorumlarıyla bana yol gösteren, çalışmamın gelişmesine katkı sunan değerli
hocalarım Prof. Dr. Bahtışen KAVAK’a, Doç.Dr. Beyza GÜLTEKİN’e, Doç. Dr.
Öznur ÖZKAN TEKTAŞ’a ve Dr.Öğr.Üyesi Selma KALYONCUOĞLU’na
teşekkürlerimi sunarım.
Bana okumayı sevdiren, bakış açısıyla ufkumu genişleten, huzuru her daim yanında
bulabildiğim canım babam Ethem BARAN’a ve azmine ve zekasına hayran olduğum,
sonsuz sevgisiyle beni hep kucaklayan bir tanecik annem Güleren BARAN’a
minnettarım, siz olmasanız başaramazdım…
Son olarak, bana benden daha çok inanan, elimi ilk tuttuğu günden beri hiç bırakmayan
yol arkadaşım Tuğberk ATAK iyi ki varsın. Hep yanımda ol…
vi
ÖZET
ATAK, Dilara. Tüketici Yakınlığı ve Tüketici Ulus Merkezciliğinin Yabancı Ürün Satın
Alma Niyeti Üzerindeki Etkilerinin Araştırılması, Yüksek Lisans Tezi, Ankara, 2018.
Bu çalışmanın amacı, ulus merkezcilik ve tüketici yakınlığının yabancı ürün satın alma
niyeti üzerindeki etkilerinin araştırılmasıdır. Çalışmada Almanya ve Alman ürünleri
analiz için seçilmiş, bahsedilen etkiler Ankara’da 314 katılımcıdan elde edilen veriye
uygulanan çoklu regresyon ve düzenleyici değişkenli hiyerarşik regresyon analizleri ile
incelenmiştir.
Çalışmanın bulgularına göre, tüketicinin ulus merkezci eğilimi ne kadar yüksekse,
yabancı ürün satın alma niyeti o kadar düşük olmaktadır. Ayrıca Türkiye’deki
tüketiciler tarafından Almanya’ya duyulan tüketici yakınlığının Alman ürünü satın alma
niyetini pozitif yönde etkilediği bulunmuştur. Bununla birlikte, tüketici ulus
merkezciliği, tüketici yakınlığı ve ürün yargısının Alman ürünü satın alma niyetine
etkileri birlikte incelendiğinde, ulus merkezciliğin negatif yönde en etkili, ürün
yargısının pozitif yönde ikinci etkili ve son olarak da tüketici yakınlığının pozitif yönde
etkili olduğu tespit edilmiştir. Bu bulgulara ek olarak, tüketici yakınlığının tüketici ulus
merkezciliği ile yabancı ürün satın alma niyeti ilişkisinde düzenleyici rolü saptanmıştır.
Analiz sonuçlarına göre, tüketici yakınlığı seviyesinin yüksek olması durumunda ulus
merkezciliğin yabancı ürün satın alma niyeti üzerindeki negatif etkisi azalmaktadır.
Anahtar sözcükler
Tüketici Ulus Merkezciliği, Tüketici Yakınlığı, Ürün Yargısı, yabancı Ürün Satın Alma
Niyeti
vii

ABSTRACT

ATAK, Dilara. Investigating the Effect of Consumer Affinity and Consumer
Ethnocentrism on Foreign Product Purchase Intention, Master’s Thesis, Ankara, 2018.
The purpose of this study is to investigate the effects of consumer ethnocentrism and
consumer affinity on intention to puchase foreign products. Germany and German
products were selected for the analysis and the effects were examined using multiple
regression and multiple regression with interaction terms analysis through with data
gathered from 314 participants from Ankara.
Findings of the study shows that the higher the consumer ethnocentrism the lower the
intention to purchase foreign products. Moreover, for Turkish consumers, the consumer
affinity for Germany has direct and positive effect on the intention to buy German
products. Nevertheless, when the effects of consumer ethnocentrism, consumer affinity
and product judgment on intention to purchase German products were examined jointly,
the results indicates that, the consumer ethnocentism has the most effective one which is
negatively effect the purchase intention. The second effective factor is product judgment
which has positive effect on purchase intention. Lastly consumer affinity has the least
effective one among others. Moreover, consumer affinity has moderating role on the
relationship between ethnocentrism and foreign product purchase intention. The
findings revealed that the negative effect of the consumer ethnocentrism on the foreign
product purchase intention decreases when the level of consumer affinity is high.

Key words
Consumer Ethnocentrism, Consumer Affinity, Product Judgment, Foreign Product
Pruchase Intention