Table Of Content(cid:56)(cid:73)(cid:74)(cid:85)(cid:70)(cid:49)(cid:66)(cid:81)(cid:70)(cid:83)(cid:52)(cid:70)(cid:83)(cid:74)(cid:70)(cid:84) (cid:36)(cid:90)(cid:71)(cid:83)(cid:70)(cid:84)(cid:49)(cid:66)(cid:81)(cid:86)(cid:83)(cid:66)(cid:86)(cid:40)(cid:88)(cid:90)(cid:79)
(cid:53)(cid:41)(cid:38) (cid:56)(cid:38)(cid:45)(cid:52)(cid:41) (cid:58) (cid:40)(cid:58)(cid:46)(cid:51)(cid:34)(cid:38)(cid:40)
(cid:45)(cid:34)(cid:47)(cid:40)(cid:54)(cid:34)(cid:40)(cid:38) (cid:42)(cid:47) (cid:58)(cid:47) (cid:58)(cid:51) (cid:48)(cid:38)(cid:52)
(cid:53)(cid:41)(cid:38) (cid:37)(cid:42)(cid:40)(cid:42)(cid:53)(cid:34)(cid:45) (cid:37)(cid:37)(cid:42)(cid:40)(cid:42)(cid:37)(cid:48)(cid:45)
(cid:34)(cid:40)(cid:38)
(cid:43)(cid:70)(cid:83)(cid:70)(cid:78)(cid:90) (cid:38)(cid:87)(cid:66)(cid:84)
WhitePaperSeries CyfresPapurauGwyn
THE WELSH Y GYMRAEG
LANGUAGE IN YN YR OES
THE DIGITAL DDIGIDOL
AGE
Jeremy Evas
YsgolyGymraeg,PrifysgolCaerdydd
SchoolofWelsh,CardiffUniversity
GeorgRehm,HansUszkoreit
(Golygyddion,editors)
Editors
Georg Rehm HansUszkoreit
DFKI DFKI
Alt-Moabit 91c Alt-Moabit 91c
Berlin 10559 Berlin 10559
Germany Germany
e-mail: [email protected] e-mail: [email protected]
ISSN 2194-1416 ISSN 2194-1424 (electronic)
ISBN 978-3-642-45371-7 ISBN 978-3-642-45372-4 (eBook)
DOI 10.1007/978-3-642-45372-4
Springer Heidelberg NewYork Dordrecht London
LibraryofCongressControlNumber:2014931205
(cid:2)Springer-VerlagBerlinHeidelberg2014
Thisworkissubjecttocopyright.AllrightsarereservedbythePublisher,whetherthewholeorpartofthematerialis
concerned, specifically the rights of translation, reprinting, reuse of illustrations, recitation, broadcasting,
reproduction on microfilms or in any other physical way, and transmission or information storage and retrieval,
electronic adaptation, computer software, or by similar or dissimilar methodology now known or hereafter
developed.Exemptedfromthislegalreservationarebriefexcerptsinconnectionwithreviewsorscholarlyanalysis
ormaterialsuppliedspecificallyforthepurposeofbeingenteredandexecutedonacomputersystem,forexclusive
use by the purchaser of the work. Duplication of this publication or parts thereof is permitted only under the
provisions of the Copyright Law of the Publisher’s location, in its current version, and permission for use must
always be obtained from Springer. Permissions for use may be obtained through RightsLink at the Copyright
ClearanceCenter.ViolationsareliabletoprosecutionundertherespectiveCopyrightLaw.
Theuseofgeneraldescriptivenames,registerednames,trademarks,servicemarks,etc.inthispublicationdoesnot
imply,evenintheabsenceofaspecificstatement,thatsuchnamesareexemptfromtherelevantprotectivelawsand
regulationsandthereforefreeforgeneraluse.
Whiletheadviceandinformationinthisbookarebelievedtobetrueandaccurateatthedateofpublication,neither
theauthorsnortheeditorsnorthepublishercanacceptanylegalresponsibilityforanyerrorsoromissionsthatmay
bemade.Thepublishermakesnowarranty,expressorimplied,withrespecttothematerialcontainedherein.
Printedonacid-freepaper
SpringerispartofSpringerScience+BusinessMedia(www.springer.com)
RHAGARWEINIAD PREFACE
Mae’rpapurgwynhwnynrhanogyfressy’nhyrwyddo is white paper is part of a series that promotes
gwybodaethamdechnolegiaitha’iphotensial. Mae’n knowledgeaboutlanguagetechnologyanditspoten-
targedu addysgwyr, newyddiadurwyr, llunwyr pol- tial.Itaddressesjournalists,politicians,languagecom-
isi,gwleidyddion,cynrychiolwyrachymunedauieith- munities, educators and others. e availability and
yddolaceraill.Maefaintodechnolegiaithsyddargael use of language technology in Europe varies between
ynEwropa’rdefnyddohoniynamrywiorhwngieith- languages.Consequently,theactionsthatarerequired
oedd. Oganlyniad,mae’rcamaugweithreduymaeeu to further support research and development of lan-
hangenigefnogiymchwilbellachaciddatblygutechn- guage technologies also differ. e required actions
olegauiaithhefydynwahanolargyferpobiaith.Mae’r depend on many factors, such as the complexity of a
camau gweithredu angenrheidiol yn dibynnu ar sawl givenlanguageandthesizeofitscommunity.
ffactor,megiscymhlethdodyriaithanifereisiaradwyr. META-NET,aNetworkofExcellencefundedbythe
Yn y gyfres hon o bapurau gwyn, mae META-NET, European Commission, has conducted an analysis of
rhwydwaith o ragoriaeth a ariennir gan y Comisiwn current language resources and technologies in this
Ewropeaidd,wedicynnaldadansoddiado’radnoddau whitepaperseries. eanalysisfocusesonthe23offi-
athechnolegauieithyddolcyfredolsyddargael.Canol- cialEuropeanlanguagesaswellasotherimportantna-
bwyntiodd y dadansoddiad ar 23 iaith swyddogol tionalandregionallanguagesinEurope.eresultsof
Ewrop yn ogystal ag ieithoedd cenedlaethol a rhan- thisanalysissuggestthattherearetremendousdeficits
barthol pwysig eraill Ewrop. Mae canlyniadau’r dad- intechnologysupportandsignificantresearchgapsfor
ansoddiadhwnynawgrymubodllawerofylchauym- eachlanguage. egivendetailedexpertanalysisand
chwilsylweddolargyferpobiaith. Bydddadansodd- assessmentofthecurrentsituationwillhelpmaximise
iadmwymanwl-arbenigolacasesiado’rsefyllfabresen- theimpactoffutureresearch.
nolynhelpuifanteisioi’reithafarymchwilacileihau As of November 2011, META-NET consists of 54
risgiau. Fis Tachwedd 2011, roedd META-NET yn research centres in 33 European countries. META-
cynnwys 54 o ganolfannau ymchwil o 33 o wledydd NET is working with stakeholders from economy
Ewropeaidd sydd yn gweithio gyda rhanddeiliaid o’r (sowarecompanies,technologyprovidersandusers),
economi (cwmnïau meddalwedd, darparwyr a defny- government agencies, research organisations, non-
ddwyr technoleg) asiantaethau llywodraethol, sefydl- governmental organisations, language communities
iadau ymchwil, sefydliadau anllywodraethol, cymun- andEuropeanuniversities. Togetherwiththesecom-
edauieithyddolaPhrifysgolionEwropeaidd. Arycyd munities,META-NETiscreatingacommontechnol-
â’r cymunedau hyn, mae META-NET wrthi’n creu ogyvisionandstrategicresearchagendaformultilin-
gweledigaeth gyffredin ar gyfer technoleg ac agenda gualEurope2020.
ymchwilstrategolargyferEwropamlieithogyn2020
III
META-NET–offi[email protected]–http://www.meta-net.eu
Maeawduryddogfenhonynddiolchgariawduronypapur e author of this document is grateful to the authors of
gwyn ar yr Almaeneg [1] am ganiatâd i ailddefnyddio peth thewhitepaperonGermanforpermissiontore-useselected
deunyddannibynnol-ar-iaitho’udogfenaciLauraAmey,John language-independentmaterialsfromtheirdocument[1],and
Judge,JonathanMorris,MichaelSpeed,aColinWilliamsam toLauraAmey,JohnJudge,JonathanMorris,MichaelSpeed,
eucymorthgyda’rpapurhwn. andColinWilliamsfortheirhelpwiththispaper.
Ariannwyd datblygu’r papur gwyn hwn gan Raglen Seith- edevelopmentofthiswhitepaperhasbeenfundedbythe
fed Fframwaith a Rhaglen Cefnogi Polisi TG y Com- SeventhFrameworkProgrammeandtheICTPolicySupport
isiwn Ewropeaidd o dan y contractau T4ME (Cytundeb ProgrammeoftheEuropeanCommissionunderthecontracts
Grant249119),CESAR(CytundebGrant271022),META- T4ME (Grant Agreement 249119), CESAR (Grant Agree-
NET4U(CytundebGrant270893)aMETA-NORD(Cyt- ment 271022), METANET4U (Grant Agreement 270893)
undebGrant270899). andMETA-NORD(GrantAgreement270899).
IV
TABL CYNNWYS CONTENTS
Y Gymraeg yn yr Oes Ddigidol
1 CrynodebGweithredol 1
2 Ieithoeddmewnperygl: heriDechnolegIaith 3
2.1 MaeffiniauieithyddolynllesteirioCymdeithasGwybodaethEwrop . . . . . . . . . . . . . . . . 4
2.2 EinHieithoeddmewnPerygl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.3 MaeTechnolegIaithyndechnolegallweddolargyfergalluogi . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
2.4 CyfleoeddargyferTechnolegIaith . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
2.5 CaffaelIaithmewnBodauDynolaPheiriannau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
3 YGymraegynyGymdeithasGwybodaethEwropeaidd 9
3.1 Ffeithiaucyffredinol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9
3.2 NodweddionyGymraeg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10
3.3 Datblygiadaudiweddar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
3.4 HyrwyddoaRheoleiddioIaith . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14
3.5 HyfforddiantIaithaThechnolegymmydAddysg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
3.6 AgweddauRhyngwladol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16
3.7 YGymraegaryRhyngrwyd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
4 CymorthTechnolegiaithargyferyGymraeg 18
4.1 PensaernïaethRhaglenni . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
4.2 MeysyddRhaglenCraidd . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
4.3 Corpora. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28
4.4 ArgaeleddOfferacAdnoddau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
4.5 CymhariaethDrawsieithyddol . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
4.6 Casgliadau . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
5 YnglŷnâMETA-NET 34
THE WELSH LANGUAGE IN THE DIGITAL AGE
1 ExecutiveSummary 35
2 Languagesatrisk: achallengeforLanguageTechnology 37
2.1 LanguageBordersholdbacktheEuropeanInformationSociety . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
2.2 OurLanguagesatRisk . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
2.3 LanguageTechnologyisakeyenablingtechnology . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 39
2.4 Opportunitiesforlanguagetechnology . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
2.5 LanguageAcquisitioninHumansandMachines . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
3 TheWelshLanguageintheEuropeanInformationSociety 43
3.1 GeneralFacts . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
3.2 ParticularitiesoftheWelshLanguage . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 44
3.3 Recentdevelopments . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 46
3.4 LanguagePromotionandRegulation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48
3.5 LanguageandTechnologyinEducation . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
3.6 InternationalAspects . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
3.7 WelshontheInternet . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
4 LanguageTechnologySupportforWelsh 52
4.1 ApplicationArchitectures . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52
4.2 CoreApplicationAreas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53
4.3 TranslationWorkflowandContentManagementSystems . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 59
4.4 AvailabilityofToolsandResourcesforWelsh . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
4.5 Cross-languageComparison . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 62
4.6 Conclusions . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 64
5 AboutMETA-NET 67
A Cyfeiriadau--References 68
B AelodauMETA-NET--META-NETMembers 71
C CyfresPapurauGwynMETA-NET--TheMETA-NETWhitePaperSeries 74
1
CRYNODEB GWEITHREDOL
Iaith yw’r prif ddull o gyfathrebu rhwng pobl. Mae’n Aryrunpryd,maeSaesnegyntroi’nlinguafrancawrth
ein galluogi i fynegi syniadau a theimladau, yn ein i’rsefydliadauEwropeaiddgyfathrebuâ’udinasyddion.
helpu i ddysgu ac addysgu, mae’n hanfodol ar gyfer Yn y DU, fel enghrai o hyn, mae gennym sefyllfa
byw. Dyma’r prif ddull o drosglwyddo diwylliant, ac debyg. Ganfodllawerowasanaethaucyhoeddusbell-
mae’nsymbolo’nhunaniaeth.Oystyriedyglobaleiddio achyncaeleudarparunaillai’nuniongyrcholneu’nan-
sydd ohoni, mae gennym lawer o ddulliau o gyfathr- uniongyrcholdrwyddulliautechnolegol, maedarparu
ebu’n hawdd gyda phobl o bob cwr o’r byd. Er eng- achofnodidewisiaith,a’rdechnolegiaithangenrheid-
hrai, mae’r technolegau gwybodaeth a chyfathrebu ioliroi’rdewishwnarwaithbellachynfaterobwysam
newydd wedi galluogi datblygu rhwydweithiau cym- sawl rheswm. Mae’r cyfiawnhad mwyaf perthnasol yn
deithasolsyddwediannogagwellarhyngweithiorhwng ymwneudâhyrwyddo:dinasyddiaethweithgar,tegwch
pobl o bron pob gwlad a diwylliant. Hefyd, yn ystod oranmynediadatwasanaethaumeddygol,hygyrchedd
y blynyddoedd diwethaf, yr ydym wedi gweld symud- argyferyrhai,erenghrai,syddânamareugolwg,a
iadau mawr o bobl tramor rhwng ein gwledydd, h.y. chynrychiolaethddemocrataiddeihun.
twristiaeth neu fewnfudo—sy’n creu’r angen am gyf-
athrebu ymysg gwahanol ieithoedd. Yn aml bydd y
Galltechnolegbontiorhwnggwahanolieithoedd
broblemcyfathrebutraws-ieithoghonyncaeleidatrys
drwyddefnyddiolinguafranca. YngngwledyddEwrop
O’ichyfunoâdyfeisiaudeallusarhaglenni,byddtechn-
ceir enghrai eglur o amrywiaeth ieithyddol a diwyll-
olegiaithydyfodolyngalluhelpudinasyddionisiarad
iannol er gwaethaf y ffaith i Ewrop ymffurfio fwyfwy
ynrhwyddâ’igilyddagwneudbusnesâ’igilydd,hydyn
ynendidgwleidyddolaceconomaiddpenodolynystod
oedosnadydyntynsiaradiaithgyffredin.Maehyn,yng
y 60 mlynedd diwethaf. O ganlyniad, mae’n anochel
nghyd-destundeddfwriaethieithyddolsyddnewyddei
einbodynwynebuheriauieithyddolmewnbywydbob
phasiosy’neffeithioarygwasanaethaucyhoeddusyng
dyddynogystalagymmeysyddbusnes,gwleidyddiaeth
Nghymru,ynhollbwysig. Byddatebiontechnolegiaith
a’rgwyddorau.
ynypendrawyngwasanaethufelpontunigrywrhwng
gwahanolieithoedd. Foddbynnag, mae’rtechnolegau
Mae’nanocheleinbodynwynebuheriau
iaithacofferprosesulleferyddsyddargaelaryfarchnad
ieithyddolmewnbywydbobdyddynogystalag
ymmeysyddbusnes,gwleidyddiaetha’r arhynobryd(ynamrywioosystemauatebcwestiwni
gwyddorau ryngwynebauiaithnaturiol,gangynnwyssystemaucyf-
ieithuacoffercrynhoi,ymhlithllaweroraieraill),yndal
Bydd sefydliadau’r Undeb Ewropeaidd yn gwario tua ifodhebgyrraeddynoduchelgeisiolhwn.Morgynnar
biliwn Ewro y flwyddyn ar gynnal eu polisi amlieith- â diwedd y 1970au, sylweddolodd yr Undeb Ewrope-
rwydd, h.y. cyfieithu testunau a chyfieithu ar y pryd. aiddberthnaseddarwyddocaoltechnolegiaithfelgrym
1
i yrru undod Ewropeaidd, a dechrau ariannu’r pros- Ewroporanaeddfedrwyddygwaithymchwilapharod-
iectauymchwilcyntafofewnymaesdatblygolhwn.Ar rwyddyrymatebiadnabodagweithreduatebioniaith.
yr un pryd, sefydlwyd prosiectau cenedlaethol ac awt- Unogynigionachasgliadausy’ndeillioo’rdystiolaeth
onomig a oedd yn cynhyrchu canlyniadau gwerthfawr o’rhynsyddargaelywbodyGymraegynunoieithoedd
ond ni chafwyd gweithgarwch Ewropeaidd cydlynol. yrUEsyddangenymchwilbellachcynbodtechnoleg
Maeprifdechnolegauiaithheddiwyndibynnuarddull- iaith yn barod i’w defnyddio mewn sefyllfaoedd bob
iau ystadegol nad ydynt yn fanwl gywir, nad ydynt yn dyddyneang,cynbodyriaithwedi’inormaleiddioym
gwneuddefnyddoddulliauieithyddoldyfnach,rheolau mydtechnolegachynbodydechnoleghonno’nnormal-
agwybodaeth.Erenghrai,byddbrawddegau’ncaeleu eiddio’rGymraegi’wllawnbotensial. Trabotechnoleg
cyfieithu’nawtomatiggangymharubrawddegnewydd iaithyndechnoleggalluogiacnidynnodynddieihun
ynerbynmiloeddofrawddegauagyfieithwydynflaen- argyferyperson-yn-y-stryd,mae’nhanfodolbodieith-
orolganfodaudynol. Maeansawddyrallbwniraddau oeddllaifelyGymraegynderbynsylwdyledusneubydd
helaethyndibynnuarfaintacansawddycorpwssampl eusiaradwyryncaeleudifreinioymhellach.
syddargael.Foddbynnag,maehydynoedydullystad-
egollled-anghywirynllawermwycynhyrchiolnallafur
Mae’nhanfodolbodieithoeddlleiafrifolyncael
cyfieithydd unigol nad yw’n ymelwa ar dechnoleg o’r
sylwdyledus,neubyddeusiaradwyryncaeleu
fath, neu’n ymelwa ar rannu amser-go-iawn â gwaith difreinioymhellach
cyfieithwyr eraill drwy Gof Cyfieithu. Er y gall cyf-
ieithubrawddegausymlynawtomatigmewnieithoedd
Mewnardalllenafyddywsiaradwyriaithyndodiad-
a chanddynt symiau digonol o ddeunydd testun ddar-
nabod ei gilydd mewn modd ethnig neu fel arall, mae
parucanlyniadaudefnyddiol,maedulliauystadegolbas
gandechnolegrôlfawri’wchwaraeorancofnodidewis
ynrhwymofethuynachosieithoeddachanddyntgorff
iaithdinasyddion. Byddai’rsefyllfagalluogiddelfrydol
llawer llai o ddeunydd sampl, neu yn achos brawdd-
honyngweldydechnolegyngalluogiasiantau’rwladwr-
egauachanddyntstrwythuraucymhleth. Dadansoddi
iaeth a sectoraueraill i gynnig gwasanaethau ynGym-
priodweddaustrwythuroldyfnachieithoeddyw’runig
raeg mewn modd rhagweithiol, gan y bydd dewis iaith
fforddymlaenosdymuniradeiladurhaglennisy’nper-
dinasyddioneisoesynhysbysiddynt. Erbodysefyllfa
fformio’n dda ar draws ystod eang o ieithoedd. Felly,
ddeddfwriaetholyngNghymruaddisgrifirisodyndat-
yratebibroblemcyfathreburhwngieithoeddywadeil-
blygu ei disgwrs ar gyfer y wladwriaeth i fod yn ddar-
adutechnolegaugalluogiallweddol.Ermwyncyrraedd
parwrgwasanaethauo’rfath, byddtechnolegyngallu-
ynodhwnachadwamrywiaethddiwylliannolacieith-
ogitegwchorandarpariaethiaithibobdinesydd(e.e.
yddolEwrop,yngyntaf,maeangendadansoddiadsyst-
cyfeirio galwadau ffôn Cymraeg yn awtomatig i staff
ematigonodweddionieithyddolhollieithoeddEwrop,
sy’nsiaradCymraeg, cyfatebstaffCymraegynygwas-
achyflwrpresennoltechnolegiaithi’wcefnogi. Dyma
anaethaucymdeithasol/meddygolâdefnyddwyrgwas-
bwrpasypapurgwynhwnsy’nymwneudâ’rGymraeg.
anaethsy’nsiaradCymraegacynyblaen).
Yratebibroblemcyfathreburhwngieithoeddyw
adeiladutechnolegaugalluogiallweddol Byddtechnolegyngalluogitegwchoran
darpariaethiaithibobdinesydd
Fel y mae’r gyfreshon o bapuraugwyn ynei ddangos,
maegwahaniaethdramatigrhwngaelod-wladwriaethau
2
2
IEITHOEDD MEWN PERYGL:
HER I DECHNOLEG IAITH
Rydymyndystionichwyldrodigidolsy’neffeithiocyf- ‚ mae creu gwahanol gyfryngau megis papurau
athrebua’rgymdeithasmewnmodddramatig. Weith- newydd,radio,teledu,llyfrau,afformataueraillwedi
iau mae’r datblygiadau diweddar mewn technoleg bodlonianghenioncyfathrebugwahanol.
gwybodaethddigidolachyfathrebuyncaeleucymharu
Yn yr un modd, yn ystod yr ugain mlynedd diwethaf,
â’r wasg argraffu a grëwyd gan Gutenberg. Beth gall y
maetechnoleggwybodaethwedihelpuiawtomeiddioa
gymhariaethhoneiddweudwrthymamydyfodolcym-
hwylusoymhellachprosesuiaithachyfnewidgwybod-
deithas gwybodaeth Ewrop a’n hiaith ni yn benodol?
aeth:
WediiGutenbergddyfeisio’rwasg,cafwyddatblygiadau
gwirioneddol mewn cyfathrebu a chyfnewid gwybod-
‚ mae meddalwedd cyhoeddi bwrdd gwaith wedi
aeth trwy ymdrechion megis cyfieithu’r Beibl i ieith-
cymrydlleteipioachysodi;
oeddbrodorol.
‚ mae Microso PowerPoint, ac yn fwy diweddar,
Prezziwedidisodlitryloywderautaflunydd;
Maemoddcymharu’rchwyldrodigidolâgwasg ‚ maee-bostyncaniatáuiddogfennaugaeleuhanfon
argraffuGutenberg
a’uderbynyngyflymachnadefnyddiopeiriantffacs;
‚ mae Skype a rhaglenni eraill yn darparu galwadau
Ynycanrifoedddilynol,datblygwydtechnegaudiwyll- ffôn rhad ar y rhyngrwyd a chynnal cyfarfodydd
iannolidrinprosesuiaithachyfnewidgwybodaethyn rhithwir;
well: ‚ maefformatauamgodiosainafideoyneigwneudyn
hawddcyfnewidcynnwysaml-gyfryngol;
‚ fe wnaeth safoni orgraffyddol a gramadegol y prif
‚ maepeiriannauchwilioaryweyndarparumynediad
ieithoedd alluogi lledaenu syniadau gwyddonol a
ynseiliedigarallweddeiriau;
deallusolnewyddyngyflym
‚ maegwasanaethauar-leinmegisGoogleTranslateyn
‚ fe wnaeth datblygu ieithoedd swyddogol greu pos-
cynhyrchucyfieithiadaucyflymondbras;
ibilrwyddiddinasyddiongyfathrebuofewnffiniau
‚ mae platffyrm cyfryngau cymdeithasol megis Fac-
penodol(ynamlrhaigwleidyddol)
ebookaTwitterynhwylusorhannucyfathrebu,cyd-
‚ mae addysgu a chyfieithu ieithoedd wedi galluogi
weithio,agwybodaeth.
cyfnewidfeydd ar draws ieithoedd; mae creu can-
llawiaugolygyddolallyfryddiaetholwedisicrhauan- Er bod yr offer a’r rhaglenni hyn yn ddefnyddiol, nid
sawdddeunyddprint ydyntetoyngallucynnalcymdeithasEwropeaiddam-
3
