Вооружение древних кочевников казахских степей = Қазақ даласының ежелгі көшпелілөрінің ңару-жарақтары = The armament of the ancient nomads of the Kazakh steppes

200 Pages·42.716 MB·English-Kazakh

by  Чотбаев А.

Қазақстан Реслубпикасыньң Білім және теілым министрлігі
Ғылым комитеті
Ә.Х. MapfynaH агтьіндатеї Археоломя институтыньң
Астана қаласындал^і филиалы
Министерство образования и науки Республики Казахстан
Комитет науки
Филиал Інституте археологии им. А.Х. Маргулана в г. Астана
Republic of Kazakhstan Ministry of education and sdence
Committee of sdence
Branch of the of Archaeology named alter A Kh. Margulan in Astana
Айдос Чотбаев
Aidos Chotbayev
ҚАЗАҚ ДАЛАСЬ! НЫҢЕЖЕЛГІ КӨШПЕЛІЛЕРІНІҢ
ҚАРУ-ЖАРАҚТАРЫ
ВООРУЖЕНИЕ ДРЕВНИХ КОЧЕВНИКОВ
КАЗАХСКИХ СТЕПЕЙ
THE ARMAMENT OF THE ANCIENT NOMADS
OF THE KAZAKH STEPPES
Астана 2013
Astana 2013
УДК 902
ББК63.4
*tT2------
«Ә.Х. Маргұлаи Филиал «Институт
лмнлагм Археологи археологии имени гылыми редактор: А. Онгар
•«истміуты» Астана А.Х. Мфгулана»
-Aitaoju'tarij филиалы • горски Астана Научный редактор:
3hief editor
КІТАПХАНА ,
Оарапшы: К.С. Ахметжан
инв* — g ls ty
Рецензент:
Чотбаев А. Қазақ даласының ежелгі көшпелілөрінің ңару-жарақтары. Вооружение древ­
них кочевников казахских степей. The armament of the ancient nomads of the Kazakh steppes. -
Астана: Ә.Х. Марғұлан атындағы Археология институтының Астана қаласындагы филиалының баспа
тобы, 2013. - 200 б.- Қазақша, орысша, ағылшынша.
ISBN 978-601-7106-15-7
Кітапта жарияланган өрхеолсгиялық жәдігерлердің негізінде Қазақстанның көне турғын-
дарының қару-жарақ пен сауыт-саймандар кешечі алгаш рет қарастырылады. Бул жумыста қола
және ерте темір дөуірі жауынгерлерінің қару турлері мен сауыт-саймандарының көрнөктілері гана
усыныпып отыр.
Кітап археологтар, тарихшылар, ежепгі әскери өнөр зерттеуиіілері мен жалпы көнс тарихқа
қызыгатындарға арналады.
В книге впервые рассматриваются вопросы комплекса вооружения и экипировки древнего
населения Казахстана. основанные на уже опубликованных археологических материалах. В работе
представлены яркие экземпляры разной категории оружия и экипировки воина эпохи бронзы и
раннего железного века.
Книга рекомендована археологам, оружиеведам древности, историкам и всем любителям
древней истории.
In the book for the first time distinguish the complex of weapons and equipment of the ancient population
of Kazakhstan, based on already published archaeological materials. In this work vivid representatives of
warriors with various categories of the weapon and equipment are presented, during an era of bronze and
the early Iron Age.
The book is designed for archeologists, groups of people who produced of antiquities weapon, historians
and for all lovers of ancient history.
УДК 902
ББК 63.4
Баспаға Ә.Х. Марғулан атындағы Археология институтының
Астана қаласындағы филиалының ғылыми-үйлестірушілік кеңесі усынган
Рекомендовано к изданию научно-координационным советом филиала
Института археологии им. А.Х. Маргулана в г. Астана
Recommended for publishing by the Scientific-coordination Council of Branch
of the of Archaeology named after A.Kh. Margulan in Astana
ISBN 978-601-7106 15-7 © Чотбаев A., 2013
© Филиал Института археологии
им. А.Х. Маргулана в г. Астана, 2013
© Исмаилова А., дизайн, 2013

КІРІСПЕ......................................................................................................... 12
Б.З.Д. VIII-VI ҒАСЫРЛАРДАҒЫ КӨШПЕЛІЛЕРДІҢ
ҚАРУ-ЖАРАҒЫ МЕН САУЫТ-САЙМАНДАРЫ........................................ 21
ЖАҚЫННАН ¥РЫС САЛУ ҚАРУЛАРЫ.................................................... 33
Қанжарпар.............................................................................................. 34
Шақандар мен найзапар........................................................................... 53
АЛЫС ҚАШЫҚТАН ¥РЫС САЛУ ҚАРУЛАРЫ....................................... 65
Садақ....................................................................................................... 66
Жебепер................................................................................................... 70
ЖАУЫНГЕРЛІК ЖАРАҚТАР ..................................................................... 101
flynbifa.................................................................................................... 102
Әскери бепдіктер:.................................................................................. 108
Қорамсақ............................................................................................... 115
ӘСКЕРИ ІСТІҢ ДАМУЫНЫҢ БІРҚАТАР МӘСЕЛЕЛЕРІ........................ 121
ҚОРЫТЫНДЫ................................................ ......... ........... .............135
ВВЕДЕНИЕ.......................... ...................................................................... 12
ВООРУЖЕНИЕ И ЭКИПИРОВКА
КОЧЕВНИКОВ VIII-VI ВВ. ДО Н.Э............................................................. 21
ОРУЖИЕ БЛИЖНЕГО БОЯ....................................................................... 33
Кинжалы................................................................................................... 34
Чеканы и копья....................................................................................... 58
ОРУЖИЕ ДИСТАНЦИОННОГО БОЯ....................................................... 65
Пук............................................................................................................ 66
Стрелы........,.......................................................................................... 70
ВОИНСКОЕ СНАРЯЖЕНИЕ..................... 101
Шлем........................ 102
Боевые пояса......................................................................................... 105
Колчан..................................................................................................... 115
НЕКОТОРЫЕ ВОПРОСЫ РАЗВИТИЯ ВОЕННОГО ДЕЛА .................. 121
ЗАКЛЮЧЕНИЕ ............................................................................................. 135
INTRODUCTION......................................................................................... 140
ARMAMENTAND EQUIPMENT OF THE NOMADS
IN VIII-VI CENTURIES BC........................................................................... 143
CLOSE COMBAT WEAPON....................... 147
Daggers.............. 148
Horsman-hammer and spears...................................................................... 155
RANGED WEAPON...................................................................................... 159
Bow........................................................................................................... 160
Arrows......................................................................................................... 166
MILITARY EQUIPMENT................................. 177
Helmet....................................................................................................... 178
Fighting belts............................................................................................ 178
Quiver.......................................... 181
SOME QUESTIONS OF MILITARY SCIENCE DEVELOPMENT............. 183
CONCLUSION.............................................. 189
ӘДЕБИЕТ. ЛИТЕРАТУРА. LITERATURE .................................................. 193