Termessos Kral Gılgamış Toprak Kokan İnsanlar: Çobanlar

60 Pages·2017·20.72 MB·Turkish

DOĞA & KÜLTÜR DERGİSİ
TURAÇ
Termessos
Kral Gılgamış
Toprak Kokan İnsanlar: Çobanla
r
1
İçindekiler
Turaç                          3
Tanrım Beni Yavaşlat                 4
Termessos                        6
Özgür İspanyol Atlısı                  12
Ahmet Amca                       13
Toprak Kokan İnsanlar: Çobanlar            14
Ölümsüzlüğü Arayan Kral: Gılgamış          17
Odun Kömürü                       18
Dağların Kudreti: Sedir Ağacı              22
Kazankaya Kanyonu                    25
Bakır                                           32
Alakoç - Çamkoru Rotası                 34
Uzaylılar Hoşgeldiniz                    51
Tınaztepe Mağaraları                    52
2
T U R A Ç
Çukurova’nın nadir kuşlarındandır Turaç cm’dir Aşırı avlanma nedeniyle nesli
Güneş bereketli Çukurova’nın üzerinde tehlike altındadır Erkeğine “mavru “,
parlarken çıkar bir kayanın üzerine ve dişisine “bozca” denir Çok zeki bir
atar nidasını O kadar güçlüdür ki ötüşü kuştur Yerin, asla belli etmez ve görmek
çok uzaklardan duyulur Turaç türkülere neredeyse imkânsızdır Bir tehlike anında
bozlaklara da konu olmuştur Şöyle yerden dik olarak havalanır, süzülerek
anlatır Âşık Kul Mustafa Turaç’ı konar, konduktan sonra koşmaya başlar
ve pamuk tarlaları içinde izini kaybettirir
Çukurova turaç senin öz kuşun Doğal olarak Çukurova bölgesi başta
Çiy yağarken garip garip ötmez mi? olmak Akdeniz sahil kesiminde yayılış
Senin sesin ilkbaharın nişanı gösterir Bunun haricinde Hatay,
Aşiretler yaylasına göçmez mi? Şanlıurfa, Kahramanmaraş’ta da
Sülüngiller familyasından olan Turaç bulunmaktadır
kuşunun boyu yaklaşık olarak 30-35
Ötme, turaç, ötme; işin var senin
Şahan salıp avlanacak yer değil
Vardım, gördüm, ağlar göçmüş yurdundan;
Vatan tutup eğlenecek yer değil
Güzel, senin ak saraylı yurdun var;
Divitin var, kalemin var, ördün var;
Güzel, senin türlü türlü derdin var;
Hoşça sallan, karşındaki tor değil
Bir düğme diktirem göğsün ağ ise
Etrafı da lale, sümbül, bağ ise
Eğer güzel bende gönlün yoğ ise,
Benim işim minnet ile zor değil
Karac`oğlan der: Gezelim yurtları,
Söyleyelim başa gelen dertleri,
Sevmeseydim senin gibi sertleri
Ah, neyleyim, aklım başa yar değil
KARACAOĞLAN
3
T ANR IM BENİ YAVAŞLAT
Aklımı sakinleştirerek, kalbimi dinlendir
Zamanın sonsuzluğunu göstererek, bu telaşlı hızımı dengele
Günün karmaşası içinde, bana, sonsuza kadar yaşayacak tepelerin sükûnetini ver
Sinirlerim ve kaslarımdaki gerginliği, belleğimde yaşayan akarsuların melodisiyle yıka,
götür
Uykunun o büyüleyici ve iyileştirici gücünü duymama yardımcı ol
Anlık zevkleri yaşayabilme sanatını öğret
Bir çiçeğe bakmak için yavaşlamayı, güzel bir köpek ya da kedi okşayabilmek için dur-
mayı, güzel bir kitaptan birkaç satır okumayı, balık avlayabilmeyi, hülyalara dalabilmeyi
öğret
Her gün bana kaplumbağa ve tavşan masalını hatırlat
Hatırlat ki, yarışı her zaman hızlı koşanın bitirmediğini, yaşamda hızı artırmaktan çok
daha önemli şeyler olduğunu bileyim
Heybetli meşe ağacının dallarından yukarıya doğru bakmamı sağla
Bakıp göreyim ki, onun böyle güçlü ve büyük olması, yavaş ve iyi büyümesine bağlıdır
Beni yavaşlat Tanrım ve köklerimi yaşam toprağının kalıcı değerlerine doğru gönderme-
me yardım et
Yardım et ki, kaderimin yıldızlarına doğru daha olgun ve daha sağlam olarak yükseleyim
Ve hepsinden önemlisi
Tanrım, bana değiştirebileceğim şeyleri değiştirmek için cesaret, değiştiremeyeceğim
şeyleri kabullenmek için sabır, ikisi arasındaki farkı bilmek için akıl ve beni aşkın körlüğün-
den ve yalanlarından koruyacak dostlar ver
4
5
T ER MES SOS
V
ar olanların mükemmelliğini anlamak
için onları tekrar keşfetmeye gerek
ulaşabilirsiniz Bölge aynı zamanda bir milli
yoktur Şüphesiz fırsat verildiğinde onlar
park olduğu için girişte bizi Doğa Koruma
kendini size gösterecektir” diyor yazar
ve Milli Parklar Genel Müdürlüğü’nün görev-
Henri Charrière, Banko adlı kitabında Antal-
lileri karşılıyor Cüzi bir giriş ücreti var Aynı
ya’nın kuzeyinde sizden böyle bir fırsat bek-
zamanda giriş noktasından, Türkiye’deki
leyen bir antik kent var: Termessos Güllük
tüm müze ve ören yerlerinde geçerli Müze-
Dağları’nın yer yer çam ormanlarıyla kaplı
kart’ı da tedarik edebilirsiniz
kayalıklarına bir kartal gibi konmuş, var olan
mükemmelliğini misafirlerine göstermek için
can atan, yaşayan bir antik kent Termessos
Türkiye’nin en iyi korunmuş antik kentlerin-
den birisi olan Termessos’un girişine Antal-
ya-Korkuteli yolundan sola dönerek rahatça
6 7
ANTİK TİYATRO
Milli park içerisinde su, yalnızca
girişte var İçeride bir şeyler satın
alabileceğiniz hiçbir yer yok Bu
yüzden yanınıza mutlaka suyunuzu
ve yiyeceğinizi almanız gerekiyor
Sorunsuz şekilde giriş yaptıktan
sonra artık tırmanış için hazırız Milli
park içerisinde 8 km’lik manzara-
larla dolu asfalt yol bizi bekliyor
Yol oldukça dönemeçli, o yüzden
dikkatli olmakta fayda var Çevre-
nizde yaban hayvanlarını da görme-
niz oldukça olası Dağın yamacına
asılmış giderken yol kenarındaki
meşelikten çevik hareketlerle bir
tavşan önüme çıkıyor Yaklaşık 50
metre bana eşlik ettikten sonra çalılıklarda- antik kente varıyoruz Arabamızı uygun bir
ki yerine geri dönüyor Yol boyunca uygun yere park ettikten sonra milli park ofisindeki
yerlerde durup fotoğraf çekiyorum İlerle- görevli ile beraber rotamıza karar veriyoruz
dikçe kendinizi tarih atmosferi içerisinde Kent orman içerisinde geniş bir alan üzerine
buluyorsunuz Yüzyıllar öncesinde Romalı kurulu bu yüzden gezimizi verimli geçirmek
kralların, Mısırlı tüccarların, Büyük İsken- için haritaya ihtiyacımız var Haritanızı milli
der’in ordusunun ilerlediği yolda şimdi siz park ofisinden alabilirsiniz
ilerliyorsunuz Güzel duygularla beraber
6 7
Gymnasium
Gynasium
Çantamı sırtıma alıp orman içindeki sevimli kurulmuş Girişini kapatan 15 metre uzun-
patikada kuş sesleri eşliğinde ilerliyorum luğunda bir duvar var Patikam beni sola
Şehrin en iyi korunmuş yapılarından Gym- döndürüyor Agoraya doğru ilerliyorum
nasium karşıma çıkıyor Gymnasiumlar antik Agoralar Antik Yunan’da pazar yeri olarak
çağlarda yarışmalara katılacak atletlerin kullanılan alanlar Agorayı gezerken şehrin
idman yaptıkları, aynı zamanda toplantılar su sarnıçlarını keşfediyorum Beş bölmeli
ve diğer entelektüel etkinliklerin yapıldığı sarnıç olarak adlandırılan yapıları görüyo-
yapılarıdır Sapasağlam duvarlarıyla zamana rum Sarnıçların üzeri, kazaları önlemek için
meydan okuyan bu yapıyı hayranlıkla izli- demir kafeslerle kapatılmış
yorum Kent içindeki tiyatroya doğru yola
koyuluyorum
“Zaman patikamda” ilerlerken şehrin üst
tahkimat adı verilen esas yapıların bulundu-
ğu alanına ulaşıyorum Burası iki dağ ara-
sındaki vadinin sonundaki yüksek düzlüğe
8 9
ANTİK TİYATRO
Rotamı takip ederek yıkıntılar arasındaki kü- Kararlarında doğru bir tercih yaptıklarını
çük patikadan tekrar tiyatroya doğru ilerli- dilim döndüğünce anlatmaya çalışıyorum
yorum Kulağıma yüzyıllar ötesinden süzü- Tiyatroyu diğer antik tiyatrolardan ayıran
len opera sanatçısının sesi geliyor Tiyatroya özelliğine gelecek olursak, Termessos Tiyat-
biraz daha yaklaşınca oldukça şık giyimli rosu uçurumun kenarına kurulmuş ve mü-
bir kadının şarkı söylediğini görüyorum kemmel bir manzara sunuyor izleyicilerine
Arkadaşlarıyla beraber İtalya’dan gelmişler Burada İtalyan arkadaşlarımla beraber öğle
Tur ile gelmişler ancak turun programındaki yemeğimi yerken onlara hep İtalya’ya git-
değişiklikleri beğenmedikleri için turdan ayrı mek istediğimden bahsediyorum ve harita-
olarak gezmeyi seçmişler mı kontrol edip onlardan ayrılıyorum
Antik Tiyatro
8 9
Kayalara oyulmuş tapınak
Bu sefer hedefim Alcetas’ın mezarı
Büyük İskender’in ölümünden son-
ra ülkesi, komutanlarınca 7 bölgeye
bölünmüş ve komutanlar arasında
çatışmalar çıkmış Bunlardan bir tane-
si olan Anadolu Bölgesi, İskender’in
komutanları olan Antigonos ve Alcetas
arasındaki çatışmalara sahne olmuştur
Antigonos ile yaptığı savaşı kaybeden
Alcetas, Termessos’a sığınmış, Termes-
soslular yine bir cesaret örneği göste-
rerek Komutan Alcetas’ı Antigonos’a
vermek istememişler Bunun üzerine
şehir yeniden kuşatılmış Bunun üzerine
Termessos’un ileri gelenleri aralarında
anlaşıp Alcetas’ı teslim etmeye karar
vermişler Durumu haber alan cesur
komutan Alcetas, kendini öldürerek
esareti reddetmiştir Termessos’un ileri
Alcetas’ın Kabartması
gelenleri Alcetas’ın cesedini Komutan
Antigonos’a teslim etmişler Antigo- çalanmış vücudunu alarak, onun için büyük bir
nos, cesedi parçalara ayırarak kral yolu taştan kahraman anıt mezarı yapmışlar Ormanın
boyundaki kazıklara geçirmiş Bu olayın içerisindeki uzun patikadan yürüyerek mezara
üzerine Termessoslu gençler bu olaya varıyorum Mezar, kaya oyulmuş iki duvardan
çok kızmışlar İçlerinde bazılarının ba- oluşuyor Duvarın birinde ata binmiş halde tasvir
baları bile varken şehrin tüm ileri gelen- edilmiş Alcetas’ın heykeli, diğer duvarda ise çift
lerini öldürmüşler ve Alcetas’ın par- başlı kartal kabartması bulunuyor
10 11