TC SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ TÜRKĠYE'DEKĠ KADASTRO ...

206 Pages·2015·8.7 MB·Turkish

i

T.C.
SELÇUK ÜNĠVERSĠTESĠ
FEN BĠLĠMLERĠ ENSTĠTÜSÜ

TÜRKĠYE’DEKĠ KADASTRO YENĠLEME ÇALIġMALARINDA ORTOFOTO
VE YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU GÖRÜNTÜLERĠNĠN
KULLANILABĠLĠRLĠĞĠNĠN ARAġTIRILMASI

Fazıl NACAR

DOKTORA TEZĠ

HARĠTA MÜHENDĠSLĠĞĠ
ANABĠLĠM DALI

MAYIS 2015
KONYA
Her Hakkı Saklıdır

iii

TEZ BĠLDĠRĠMĠ

Bu tezdeki bütün bilgilerin etik davranıĢ ve akademik kurallar çerçevesinde elde
edildiğini ve tez yazım kurallarına uygun olarak hazırlanan bu çalıĢmada bana ait
olmayan her türlü ifade ve bilginin kaynağına eksiksiz atıf yapıldığını bildiririm.

DECLARATION PAGE

I hereby declare that all information in this document has been obtained and
presented in accordance with academic rules and ethical conduct. I also declare that, as
required by these rules and conduct, I have fully cited and referenced all material and
results that are not original to this work.

Ġmza

Fazıl NACAR

Tarih:
iv

ÖZET
DOKTORA TEZĠ

TÜRKĠYE‟DEKĠ KADASTRO YENĠLEME ÇALIġMALARINDA ORTOFOTO VE
YÜKSEK ÇÖZÜNÜRLÜKLÜ UYDU GÖRÜNTÜLERĠNĠN
KULLLANABĠLĠRLĠĞĠNĠN ARAġTIRILMASI

Fazıl NACAR

Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü
Harita Mühendisliği Anabilim Dalı

DanıĢman: Doç. Dr. Hakan KARABÖRK

2015, 196 Sayfa

Jüri

Doç. Dr. Hakan KARABÖRK
Prof. Dr. Cemal BIYIK
Prof. Dr. Ferruh YILDIZ
Doç. Dr. Mustafa ATASOY
Yrd. Doç. Dr. ġaban ĠNAM

Ülkemizde ilk tesis kadastrosu 100 yılı aĢan bir zaman almıĢ, son yıllarda ihaleli kadastronun da
devreye girmesiyle % 99 civarında tamamlanmıĢtır. Bu uzun süreçte gerek ölçü yöntemindeki
değiĢiklikler ve gerekse teknolojideki geliĢmeler nedeniyle değiĢik ölçü sisteminde farklı yöntemlerle
paftalar üretilmiĢ ve bu sebeple kadastro tamamlanmadan yenileme ihtiyacı doğmuĢtur. YaklaĢık 30-40
yıldır kadastro paftaları görülen çeĢitli eksiklikler nedeniyle yenilenmektedir. Son dönemde kadastro
yasasında yapılan değiĢiklikle kadastronun amaçları arasına “Mekansal bilgi sisteminin altlığını
oluĢturma‟‟ eklenmiĢtir. Bu yeni hedefle birlikte kadastro yenileme faaliyetleri dünya bankası kredileriyle
de desteklenerek artmıĢ, özellikle köylerde grafik yöntemle üretilen paftaların yenilenmesine hız
verilmiĢtir. Kadastro mevzuatımız ikinci kadastroyu yasaklamıĢ ancak istisnai bir madde ile yenileme
çalıĢmalarının önü açmıĢtır. Ancak yapılan kadastro yenileme çalıĢmaları “mekânsal bilgi sisteminin
altlığını oluĢturma” amacını sağlamaktan uzak olup sadece sayısallaĢtırma yapılmaktadır. Kadastronun
yaĢayan bir olgu olduğu sürekli güncel tutulması gerektiği son yıllardaki teknolojik geliĢmelerle daha da
belirgin hale gelmiĢtir. Özellikle ortofoto ve yüksek çözünürlüklü uydu görüntülerinin kadastro yenileme
çalıĢmalarında kullanılabilirliği sağlanırsa ülke kadastrosu sürekli güncel tutulabilecektir.
Bu amaçla Konya, Adana ve ġanlıurfa‟da 3 pilot bölge (eğimin fazla olmadığı ve açık alanlar)
seçilmiĢtir. Bu bölgelerde CORS yöntemiyle GNSS kullanılarak detay alımı yapılmıĢtır. Konya 1/1000 ve
1/2000 ölçeğinde, Adana 1/5000 ölçeğindeki ve ġanlıurfa‟daki 1/5000 ölçekli WorldView-2 yüksek
çözünürlüklü uydu görüntüsünden elde edilen ortofoto ve vektör haritalar parsellerin ve alt parsellerin
alanları elde edilmiĢtir.
Tapu alanı ile Kadastro paftasının sayısallaĢtırılmasıyla elde edilen alan, ortofoto alanı, vektör
harita alanı ve alım (arazi) alanı karĢılaĢtırılmıĢtır. Ayrıca en az ve en çok cephe kayıklıkları tüm bölgeler
için belirlenmiĢtir. Jeodezik ölçme, hava fotogrametrisi ve yüksek çözünürlüklü uydu görüntüsünden elde
edilen pafta maliyetleri hesaplanarak analiz yapılmıĢtır. Yapılan çalıĢma ıĢığında, yenileme
kadastrosunda, hava fotografından ve yüksek çözünürlüklü uydu görüntülerinin elde edilen 1/5000 ölçekli
ortofoto görüntülerinin kullanılabileceği sonucuna varılmıĢtır.

Anahtar kelimeler: Kadastro, ortofoto, yenileme, yüksek çözünürlüklü uydu görüntüleri
v

ABSTRACT
Ph.D THESIS

Investigation of using orthophoto and high-resolution satellite imagery for cadastral
renovation work in Turkey
Fazıl NACAR

SELÇUK UNIVERSITY

Graduate School of Naturel and Applied Sciences
Department of Geodesy and Photogrammetry

Advisor: Assoc. Prof. Dr. Hakan KARABÖRK

2015, 196 Pages
Jury

Assoc. Prof. Dr. Hakan KARABÖRK
Prof. Dr. Cemal BIYIK
Prof. Dr. Ferruh YILDIZ
Assoc. Prof. Dr. Mustafa ATASOY
Assist.Prof. Dr. ġaban ĠNAM

Establishment cadastre took exceeding a century in our country , it is completed circa 99% with the come
into play of land registry by tendering in recent years. Map sheets are produced by different methods in
different measurement system due to changes in both measurement methods and development in
technology within this long process and therefore it has appeared in need of renewing map sections. Map
sections are renewed about 30 to 40 years due to the various deficiency identified. Recently, “Creating the
Base of Spatial Information System” has been included among the objectives of land registry with
changes in land registry legislation. Land registry activities have increased supporting by World Bank
loans support with this new goal and specifically the renewal of the map sections, which is produced by
graphic method have been accelerated. Our land registry legislation is banned to second land registry
process however it is paved the way of renovation process with an exceptional item in the legislation.
However, activities of the land registration is too far from achieving objective of “Creating the Base of
Spatial Information System” only digitization is carried out. It is a case of living in the land registration
and technological developments in recent years is constantly kept up to date with the need has become
more pronounced. Specifically, if usability of ortho-photos and high resolution satellite images can
provided in the of land registration process, the country cadastre information will be kept up to date.
Tree pilot area in Konya, Adana and ġanlıurfa (areas where not more the slope and open) have been
selected for this purpose. In these regions, details are measured using CORS and GNSS methods. the
areas of plots and sub-plots in scales of 1/1000 and 1/2000 in Konya and 1/5000 in Adana and 1/5000 in
ġanlıurfa have been obtained from ortho-photos and vector maps which is obtained from WorldView-2
high resolution satellite imagery.
The area is obtained by digitizing the deed area and land registration plots, ortho-photo area, vector map
area and purchasing (land purchase) area have been compared. Additionally, minimum and maximum
offsets for facades have been identified for these regions. The cost of sheets obtained from geodetic
measurements, aerial photogrammetry and high resolution satellite imagery have been calculated and
analyzed. As a result of works performed, it was concluded that ortho-photos in scales of 1/1000 which
are obtained from aerial photographs and high resolution satellite imagery can be used in renovation of
cadastral process.

Key words: Cadastre, high-resolution satellite imagery, orthophotos, renovation
vi

TEġEKKÜR

ÇalıĢmalarım süresince değerli katkılarını esirgemeyen baĢta danıĢmanım Sayın,
Doç. Dr. Hakan KARABÖRK olmak üzere, Sayın Prof. Dr. Ferruh YILDIZ‟ a, Sayın
Doç. Dr. Mehmet Çağlar MEġHUR‟ a, Sayın Doç. Dr. Tayfun ÇAY‟ a, Sayın Harita
Teknikeri Vedat KARA‟ ya, Arazi çalıĢmalarında yardımcı olan Sevgili Öğrencilerime
teĢekkürlerimi sunarım.
Ayrıca çalıĢmalarım süresince benden manevi desteklerini esirgemeyen sevgili
eĢim ve çocuklarıma da teĢekkür ederim

Fazıl NACAR
KONYA, 2015
vii

ĠÇĠNDEKĠLER

ÖZET ………..………………………………………………………..……… iv
ABSTRACT .………………………………………………………..…………. v
ĠÇĠNDEKĠLER…………………………………………………..………….. vii
KISALTMALAR………………………………………………..…………….. x
1.GĠRĠġ ................................................................................................................. 1
2. KAYNAK ARAġTIRMASI ............................................................................ 7
3. MATERYAL VE METOD ........................................................................... 20
3.1 Adana – KarataĢ - Gökçeli ve Çakırören Mahallesi ÇalıĢma Bölgesi ........... 20
3.2 ġanlıurfa – Akçakale - Aydınlı ve Deniz Mahallesi ÇalıĢma Bölgesi .......... 27
3.3 Konya – Selçuklu - Dokuz ve AĢağıpınarbaĢı Mahallesi ÇalıĢma Bölgesi .. 34
3.4 Kadastro Yenileme ÇalıĢmaları ..................................................................... 44
3.4.1. 2859 Tapulama ve kadastro paftalarının yenilenmesi ............................... 44
3.4.2. 22-A Yönetmeliği ...................................................................................... 45
3.4.3. Yenileme mevzuatlarının karĢılaĢtırması .................................................. 46
3.4.4 Diğer Yenileme Faaliyetleri........................................................................ 47
3.4.4.1 Hata düzeltmesi yoluyla yapılan yenileme faaliyetleri ............................ 47
3.4.4.2 SayısallaĢtırma yolu ile yenileme ............................................................ 48
3.5 Dijital (Sayısal) Fotogrametri ........................................................................ 49
3.5.1 Ortofoto ....................................................................................................... 49
3.5.1.1 Sayısal ortofoto ........................................................................................ 49
3.5.2 Dijital fotogrametrinin avantajları .............................................................. 50
3.6. Son Dönemde Aktif Olarak Kullanılan Uyduların Teknik Özellikleri ve
Harita Yapım Açısından Değerlendirilmesi ........................................................ 51
3.6.1. TH-01 uydu görüntüsü ............................................................................... 51
3.6.2 GeoEye-1 uydu görüntüsü .......................................................................... 52
3.6.3 GÖKTÜRK-2 uydu görüntüsü ................................................................... 52
3.6.4 KOMPSat-5 uydu görüntüsü ...................................................................... 52
3.6.5 SPOT 6 & 7 uydu görüntüsü ...................................................................... 52
3.6.6 TerraSAR-X uydu görüntüsü ...................................................................... 53
3.6.7 QuickBird-2 uydu görüntüsü ...................................................................... 53
3.6.8 WorldView-1 uydu görüntüsü .................................................................... 53
3.6.9 WorldView-2 uydu görüntüsü .................................................................... 53
viii

3.6.10 WorldView-3 uydu görüntüsü .................................................................. 54
3.7 ÇalıĢma Esnasında Kullanılan Mesleki Programlar ..................................... 54
3.7.1 Netcad 5.0 .................................................................................................. 54
3.7.2 TUSAGA – Aktif ( CORS ) ........................................................................ 54
3.7.3 Erdas Imagine yazılımı ............................................................................... 56
4. UYGULAMA ................................................................................................. 57
4.1 Adana –KarataĢ- Çakırören ve Gökçeli Mahalleleri ÇalıĢma Bölgesi ......... 57
4.2.ġanlıurfa-Akçakale-Deniz ve Aydınlı Mahalleleri ÇalıĢma Bölgesi ............. 77
4.3 Konya- Merkez –Dokuz ve AĢağıpınarbaĢı Mahalleleri ÇalıĢma Bölgesi .... 91
5. DEĞERLENDĠRME .................................................................................. 102
5.1 ÇalıĢma Alanlarındaki Parsellerin Ġncelenmesi ........................................... 102
5.1.1 Adana ili KarataĢ ilçesi Çakırören mahallesi ............................................ 102
5.1.2 Adana ili KarataĢ ilçesi Gökçeli mahallesi ............................................... 116
5.1.3 ġanlıurfa ili Akçakale ilçesi Deniz mahallesi ........................................... 134
5.1.4 ġanlıurfa ili Akçakale ilçesi Aydınlı mahallesi ........................................ 141
5.1.5 Konya ili Selçuklu ilçesi AĢağıpınarbaĢı mahallesi .................................. 146
5.1.6 Konya ili Selçuklu ilçesi Dokuz mahallesi ............................................... 149
5.2 Yöntemlerin Maliyet Analizi ....................................................................... 157
5.2.1 Adana ili KarataĢ bölgesi .......................................................................... 157
5.2.1.1 1/5 000 Ölçekli fotogrametrik harita üretimi maliyet hesabı (2014
fiyatlarına göre-sayısal kamera kullanımı durumunda); .................................... 158
5.2.1.1.1. Jeodezik çalıĢmalar ............................................................................ 158
5.2.1.1.2. Hava kamerası ile fotoğraf çekimi ..................................................... 158
5.2.1.1.3. Fotogrametrik nirengi iĢlemleri ve yöneltme parametreleri (Xo, Yo,
Zo, ω, φ, К) ........................................................................................................ 159
5.2.1.1.4. Kıymetlendirme ................................................................................. 159
5.2.1.1.5. Sayısal ortofoto üretimi ..................................................................... 160
5.2.1.1.5.1 Sadece sayısal ortofoto görüntüsü üretilirse .................................... 160
5.2.1.1.5.2 Kıymetlendirme ile beraber sayısal ortofoto görüntüsü üretilirse ... 160
5.2.2 Konya ili Selçuklu bölgesi ........................................................................ 162
5.2.2.1 1/1000 Ölçekli fotogrametrik harita üretimi maliyet hesabı (2013
fiyatlarına göre-analog kamera kullanımı durumunda) ..................................... 162
5.2.2.1.1. Jeodezik çalıĢmalar ............................................................................ 163
5.2.2.1.2. Hava kamerası ile fotoğraf çekimi ..................................................... 163
ix

5.2.2.1.3. Bir adet analog fotoğrafın (23 cm x 23 cm) fotogrametrik tarayıcılarla
sayısallaĢtırılması ............................................................................................... 163
5.2.2.1.4. Fotogrametrik nirengi iĢlemleri ve yöneltme parametreleri (Xo, Yo,
Zo, ω, φ, К) ........................................................................................................ 164
5.2.2.1.5. Kıymetlendirme ................................................................................. 164
5.2.2.1.6. Sayısal ortofoto üretimi ..................................................................... 165
5.2.2.1.6.1 Sadece sayısal ortofoto görüntüsü üretilirse .................................... 165
5.2.2.1.6.2 Kıymetlendirme ile beraber sayısal ortofoto görüntüsü üretilirse ... 165
5.2.2.1.7. Hava fotoğraflarının banyosu, baskısı ve büyültmesi ........................ 165
5.2.2.2 1/1000 Ölçekli fotogrametrik harita üretimi maliyet hesabı (2014
fiyatlarına göre-sayısal kamera kullanımı durumunda) ..................................... 168
5.2.2.2.1. Jeodezik çalıĢmalar ............................................................................ 168
5.2.2.2.2. Hava kamerası ile fotoğrafı çekimi .................................................... 168
5.2.2.2.3. Fotogrametrik nirengi iĢlemleri ve yöneltme parametreleri (Xo, Yo,
Zo, ω, φ, К) ........................................................................................................ 169
5.2.2.2.4. Kıymetlendirme ................................................................................. 169
5.2.2.2.5. Sayısal ortofoto üretimi ..................................................................... 169
5.2.2.2.5.1 Sadece sayısal ortofoto görüntüsü üretilirse ................................... 169
5.2.2.2.5.2 Kıymetlendirme ile beraber sayısal ortofoto görüntüsü üretilirse .. 169
5.3 ġanlıurfa Ġli Akçakale Bölgesi ..................................................................... 171
5.2.3.1 1/5 000 Ölçekli harita üretimi maliyet hesabı (2014 fiyatlarına göre-uydu
görüntüsü kullanımı durumunda) ...................................................................... 171
5.2.3.1.1. Jeodezik çalıĢmalar ............................................................................ 172
5.2.3.1. 2. Uydu görüntüsü alımı ....................................................................... 172
5.2.3.1.3. Jeoreferanslama ................................................................................. 172
5.2.3.1.4. Kıymetlendirme ................................................................................. 172
5.2.3.1.5. Sayısal ortofoto üretimi ..................................................................... 173
5.2.3.1.5.1 Sadece sayısal ortofoto görüntüsü üretilirse ................................... 173
5.2.3.1.5.2 Kıymetlendirme ile beraber sayısal ortofoto görüntüsü üretilirse ... 173
6. SONUÇ VE ÖNERĠLER ............................................................................ 176
7.KAYNAKLAR .............................................................................................. 180
EKLER ……………...……………………………………………………… 185
ÖZGEÇMĠġ ……...………………………………………………………… 195
x

KISALTMALAR LĠSTESĠ
FIG : Uluslar Arası Kadastrocular Birliği
TKMP : Türkiye Kadastro Modernizasyon Projesi
TKGM : Tapu ve Kadastro Genel Müdürlüğü
TUCBS : Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi
GNSS : Global Navigation Satellite System
GAP : Güneydoğu Anadolu Projesi
BÖHHBÜYY : Büyük Ölçekli Harita ve Harita Bilgileri Üretim Yönetmeliği
YKN : Yer Kontrol Noktası
INSPIRE : Infrastructure for Spatial Information
CBS : Coğrafi Bilgi Sistemi
TUCBS : Türkiye Ulusal Coğrafi Bilgi Sistemi
S.Ü : Selçuk Üniversitesi
TAKBĠS : Tapu Kadastro Bilgi Sistemi
UBM : Ulusal Bilgi Sistemi
SYM : Sayısal Yükseklik Modeli
LPS : Leica Photogrametrik System
INS : Intertial Navigation System
RGBI : Red Green Blue Infrared
ABD : Amerika BirleĢik Devleti
CAD : Computer Aided Design
TUBĠTAK : Türkiye Bilimsel ve Teknolojik AraĢtırma Kurumu
KKTC : Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti
ITRF96 : Uluslararası Koordinat Sistemi
TUSAGA : Türkiye Ulusal Sabit GNSS Ağı
HGK : Harita Genel Komutanlığı
LĠHKAP : Lisanslı Harita Kadastro Mühendisleri Büroları