Tanrı Beyni

233 Pages·3.459 MB·Turkish

by  Linoel Tiger, Michael McGuire

BEYİN NEDEN İNANÇ ÜRETİR?
T . f l . N .
R . l
m
B . l
E.T. ü ,
mrnm
■ ■ ■ ■ ■ ■ IbbbJ UhbhJ
LINOEL TIGER
MICHAEL McGUlRE
ALFA
m m
r~ r~
o O
O O
c: m
55 ^
5
z
es
m
-<
2
■ ı

TANRI BEYNİ
Beyin Neden İnanç Üretir?'
LIONEL TIGER
Neıv York Times, Wall Street Journal, Rolling Stone, Harvard Business Re-
view ve Brain and Behavioral Science dergilerinde makaleleri yayınlanan
Tiger, Rutgers Üniversitesi Antropoloji Bölümü Charles Darvvin
Kürsüsünde profesördür. Men in Groups, The Imperial Animal (Robin
Fox’la birlikte), The Pursuit of Pleasure, OptimismıThe Biology of Hope
ve The Decline of Males adlı çok satan kitapların yazarıdır.
MICHAEL McGUlRE
Aralarında Danvinian Psychiatry’nin de (A. Troisi’yle birlikte)
bulunduğu onun üzerinde kitabın yazarı ya da editörüdür. Biyome-
dikal Araştırma Vakfinm başkanlığım, Bradshavv Vakfinın ve Gruter
Hukuk ve Davranış Enstitüsünün yöneticiliğini yürütmektedir.
Ayrıca Uluslararası İnsan Davranış Bilimleri Derneğinin de yöneti­
cisidir. Daha önce California Üniversitesinde psikiyatri ve biyo-
davranış profesörü ve Ethology and Sociobiology dergisinde de editör
olarak görev yapmıştır.
AYŞE SEDA TOKSOY
1959 Ankara doğumlu. Editör ve çevirmen. İngilizce ve Almancadan
kırkı aşkın çevirisi bulunuyor. Zaman Kavanozu adlı derlemesinin
ardından deneme ve gezi notlarım blog yazarlığıyla sürdürmekte.
İstanbul’da yaşıyor.
Tanrı Beyni
© 2011, ALFA Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.
God’s Brain
© 2010, Lionel Tiger and Michael McGuire
Kitabın Türkçe yayın hakları Akçalı Ajans aracılığıyla Alfa Basım Yayım Dağınm Ltd. Şti.’ne
aittir. Tanıtım amacıyla, kaynak göstermek şartıyla yapılacak kısa alıntılar dışında, yaymanın
yazılı izni olmaksızın hiçbir elektronik veya mekanik araçla çoğaltılamaz. Eser sahiplerinin
manevi ve mali hakları saklıdır.
Yayıncı ve Genel Yayın Yönetmeni M. Faruk Bayrak
Genel Müdür Vedat Bayrak
Yayın Yönetmeni Mustafa Küpüşoğlu
Dizi Editörü Kerem Cankoçak
Redaksiyon Ayşe Kedikli
Kapak Tasarımı Begüm Çiçekçi
Sayfa Tasarımı Mürüvet Durna
ISBN 978-605-106-371-3
1. Basım: Eylül 2011
2. Basım: Ağustos 2014
Baskı ve Cilt
Melisa Matbaacılık
ÇiftehavuzlarYolu Acar Sanayi Sitesi No: 8 Bayrampaşa-İstanbul
Tel: [phone] Faks: 0(212) 674 97 29
Sertifika no: 12088
Alfa Basım Yayım Dağıtım San. ve Tic. Ltd. Şti.
Alemdar Mahallesi Ticarethane Sokak No: 15 34110 Fatih-Istanbul
Tel: [phone] (pbx) Faks: 0(212) 519 33 00
www.alfakitap.com - [email protected]
Sertifika no: 10905
LINOEL TIGER
MICHAELMCGUIRE
TANRI BEYNİ
BEYİN NEDEN İNANÇ ÜRETİR?
Çeviri
Ayşe Seda Toksoy
ALFA
I BİLİM

İÇİNDEKİLER
ÖNSÖZ, 6
Teşekkür, 8
Bölüm 1
Olanaksız Değilse de
Ne Şaşırtıcı Bir Öyküdür Bu 9
Bölüm 2
Dini Görmek İçin Hem Teleskoba
Hem de Mikroskoba İhtiyacınız Vardır 20
Bölüm 3
Ruhun Serüvenleri 45
Bölüm 4
Cinsellik İnancı 68
Bölüm 5
Yasa Olarak Din ve Biyolojinin İnkârı 82
Bölüm 6
Din Maymun İşi mi? 99
Bölüm 7
Benim Beynim, Senin Ayinin,
Bizim İnayet Halimiz 123
Bölüm 8
Kilisedeki Fil Kafatasınızın İçinde 144
Bölüm 9
Bilmeceler, Cevaplar, Yeni Bilmeceler 165
Bölüm 10
Peki Sizin Beyin Sakinleştiricisi
Puanınız Kaç? 185
Bölüm 11
Sonuçtan Çok Başlangıç 193
Dizin, 217
ÖNSÖZ
Bu kitabın ortaya çıkışını tetikleyen ilk unsur, beynin dine
ilişkin yarattıkları ile bunun sonucu oluşan geniş çaplı ve
uzun ömürlü sosyal sistemler arasındaki kayda değer farkın
büyüleyici bilmecesi oldu. Bunun insan davranışının olabil­
diğince ustalıkla ele alınması gereken son derece önemli bir
yönü olduğu açıktı. Ancak işimiz zordu; çünkü konu hakkm-
daki kamusal söylemin çoğu bir yanda dinlere karşı çıkan­
ların keskin muhalefetleri ile kuşatılmışken diğer yanda ise
inanç biçimlerini sorgu ve kuşkulardan koruma gerekliliğini
savunan kişiler ve hatta yönetimlerin özgüvenli kararlılık­
ları vardı.
Konu teorik bir mesele olmaktan çıkmıştı. Uygulamada
ortaya çıkan hararetli sonuçlar başlangıçta belirlediğimiz
bilimsel odak noktamızı belirgin bir şekilde değiştirdi. Ya­
şadığımız ülkede dinsel inanç, yönetimin bir özelliği olduğu
kadar seçilmişlerin kamuya yönelik sorumluluklarının bir
ön koşulu da sayılmaktadır. ABD aynı zamanda, tüm güçlü
iktidarları inanç ateşiyle beslenen bir dünyayla ayrılamaz
biçimde bütünleşmiş durumda. Bu dünya, içinde yaşayanla­
rın ihtiyaçları, acılan, başarısızlıktan ve travmalarla dolup
taşsa da, inancın ateşlediği bir coşku ve genellikle militanca
bir gayretle, bir inanç sisteminin diğeri üzerinde tartışmasız
egemenliğini sağlamak için mücadele veren sayısız ülkeyi
bünyesinde barındırıyor. İnsanlar sadece kafalarından ge­
çenler veya boyunlarındaki muskalar yüzünden öldürülüyor.
Yale gibi güçlü bir üniversite, büyük bir özgüvenle hareket
eden bazı fanatiklerin de daha önce de yaptıkları gibi, öfke­
lerini yayınevi editörlerini öldürmeye kadar vardırmaların­
dan kaygılandığı için, tam olarak da bu kitabın konusu olan,
dini bir figürün resimlerini yayımlamayı reddediyor. Gele­
neksel dinin egemen olduğu yerlerdeki hoşgörülü ve meşru
bir topluluğun sessiz avuntusu bir teselli biçiminin diğerine
kıyasla üstünlüğünü öne süren dehşet verici bir şiddet yan
yana duruyor. Uluslararası siyaset ve toplumun değer arayı­
şı kavgası içinde din, çoğu zaman kalabalık toplantı odasın­
daki fil sürüsünü andırıyor. Bir vakitler toplumsal düzenin
huzurlu özüne duyulan saygıdan geri kalanlar, tüm bunların
asıl nedeni olan güdü, ihtiyaç ya da beceriyle ilgili olarak
yapılacak her konuşmanın önüne set çekiyor. İnsan beyniyse
olanca yoğunluğuyla hâlâ iş başında.
Michael McGuire
Lionel Tiger