Tablo 4.12 Deney ve Kontrol Grupları Analiz Basamağı Erişi Testi Öntest ve

203 Pages·2014·1.6 MB·Turkish

VAK’AYA DAYALI ÖĞRETİM PROGRAMININ ETKİLİLİĞİ

EFFECTIVENESS OF CASE BASED CURRICULUM

Suzan Beyza KAPTI

Hacettepe Üniversitesi
Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliğinin
Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı İçin
Öngördüğü
Doktora Tezi
olarak hazırlanmıştır.

2014
Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürlüğü'ne,
Suzan Beyza KAPTI’nın hazırladığı “Vak’aya Dayalı Öğretim Programının Etkililiği”
başlıklı bu çalışma jürimiz tarafından Eğitim Bilimleri Anabilim Dalı, Eğitim
Programları ve Öğretim Bilim Dalı'nda Doktora Tezi olarak kabul edilmiştir.

Başkan Prof. Dr. Fatma HAZIR BIKMAZ
Üye (Danışman) Prof. Dr. Nuray SENEMOĞLU
Üye Prof.Dr. Selahattin GELBAL
Üye Doç. Dr. Sevgi TURAN
Üye Yrd. Doç. Dr. Canay DEMİRHAN İŞCAN

ONAY

Bu tez Hacettepe Üniversitesi Lisansüstü Eğitim-Öğretim ve Sınav Yönetmeliği’nin
ilgili maddeleri uyarınca yukarıdaki jüri üyeleri tarafından ..... / ..... / ........ tarihinde
uygun görülmüş ve Enstitü Yönetim Kurulunca ..... / ..... / ......... tarihinde kabul
edilmiştir.

Prof. Dr. Berrin AKMAN
Eğitim Bilimleri Enstitüsü Müdürü

ii
VAK’AYA DAYALI ÖĞRETİM PROGRAMININ ETKİLİLİĞİ

Suzan Beyza KAPTI

ÖZ
Bu araştırmanın amacı vak’aya dayalı öğretim programının etkili olup olmadığını
ve vak’aya dayalı öğrenmeye ilişkin öğretim elemanı ve öğrencilerin görüşlerini
belirlemektir.
Araştırma Polis Meslek Hukuku 1 dersini alan Polis Akademisi ikinci sınıf
öğrencileri (deney1=33, deney2=36, kontrol=34) ile yapılmıştır. Çalışmada nicel ve
nitel araştırma yöntemleri birlikte kullanılmıştır. Nicel veri toplama araçları olarak
öğrencilerin hedeflerle tutarlı öğrenme düzeylerini belirlemeye yönelik olarak
hazırlanan erişi testi, izleme testleri, öz ve akran değerlendirme formu kullanılmış
ve verilerin analizinde Kovaryans Analizi (ANCOVA), tekrarlı ölçümler için ANOVA
ve Pearson Korelasyon tekniği kullanılmıştır. Nitel veriler ise öğrencilerle ve
öğretim elemanıyla yapılan görüşmelerle toplanmış ve elde edilen verilerin
analizinde içerik analizi ve betimsel analiz birlikte kullanılmıştır.
Araştırma kapsamında vak’aya dayalı geliştirilen öğretim programı; ünite
konularının sunuş yoluyla öğretim stratejisi işe koşularak işlenilmesinden sonra
vak’aların kullanılması yoluyla ders işlenişinin tasarlanmasını içeren VDÖ1 tekniği
ve ünite konularının herhangi bir yöntemle işlenmeden, öğrencilerin doğrudan
vak’alar üzerinden bilgiye ulaşmalarının sağlanması şeklinde ders işlenişinin
tasarlanmasını içeren VDÖ2 tekniği ile iki farklı deney grubunda uygulanmıştır.
Araştırma sonucunda vak’aya dayalı geliştirilen öğretim programının iki farklı
teknikle işe koşulduğu her iki deney grubunda ve kontrol grubunda yer alan
öğrencilerin öğrenme düzeyleri arasında gerek öğrencilerin toplam öğrenme
düzeyleri gerekse bilgi, kavrama, analiz ve değerlendirme basamağındaki
öğrenme düzeylerinde deney grupları lehine anlamlı farklılık olduğu ortaya
çıkmıştır. Ancak iki deney grubu arasında anlamlı bir fark gözlenmemiştir.
Vak’aya dayalı öğretim programının uygulanmasına ilişkin yapılan görüşmelerde
öğretim elemanı ve her iki deney grubunda yer alan öğrenciler genel olarak;
vak’aya dayalı öğrenmenin (VDÖ) gerçek yaşamla ilişki kurduğu ve bu şekilde
iii
öğrencilerin ilgi ve meraklarını arttırdığı, öğrenmeyi kolaylaştırdığı, bilginin
somutlaşmasını ve kalıcılığını sağladığı, öğrencinin derse katılımını arttırdığı,
kuramla uygulamayı birleştirme fırsatı sunduğu, öğrencileri eksikliklerinin farkına
vararak araştırmaya sevk ettiği ve onları mesleğe hazırladığını ifade etmişlerdir.
Öğretim elemanı ve öğrenciler ayrıca, VDÖ’nün bilişsel becerileri, duyuşsal
özellikleri ve sosyal becerileri geliştirmede olumlu katkıları olduğu yönünde görüş
belirtmişlerdir.

Anahtar sözcükler: Vak’aya dayalı öğrenme, vak’aya dayalı öğrenme teknikleri,
vak’aya dayalı öğretim programı, polis meslek hukuku

Danışman: Prof. Dr. Nuray SENEMOĞLU, Hacettepe Üniversitesi, Eğitim Bilimleri
Anabilim Dalı, Eğitim Programları ve Öğretim Bilim Dalı

iv
EFFECTIVENESS OF CASE BASED CURRICULUM

Suzan Beyza KAPTI

ABSTRACT
The purpose of this study is to investigate the effectiveness of case-based
curriculum as well as identifying the views of instructors’ and students’ on case-
based learning approach.
Police Academy senior students who registered for the Police Vocational Law I
course (experimental 1: 33, experimental 2: 36, control: 34) took part in this study.
The research used both qualitative and quantitative methods. Summative test,
formative tests, and self and peer evaluation forms were developed in order to
specify students’ achievement through curriculum objectives and used to derive
quantitative data. The quantitative data was analyzed by statistical procedures
such as Covariance Analysis (ANCOVA) and ANOVA for repeated measures and
Pearson Correlation methods. The qualitative data was derived by instructor and
student interviews and the derived data was administered by both content and
descriptive analysis.
A case-based curriculum was developed and implemented in two different
experimental group with two different techniques as CBL1 and CBL2. In CBL1, the
instructor first presented the content of the unit and then use the cases. In CBL2,
the instructor directly started with the cases without presenting any content. So, in
CBL2 the students were expected to gain learning objectives through the CBL
cases directly.
The research findings revealed that there was a statistically significant difference
on students’ total achievement level as well as students’ learning levels on
knowledge, comprehension, analysis, and evaluation between experimental and
control groups in favor of both experimental groups. The quantitative results
apparently showed that experimental groups performed better than control groups
but no significant difference was recorded between two experimental groups.
The interview data derived from both instructor and students indicate that CBL
interacts with the real life and this enhances students’ interests and curiosity on
course subjects, facilitates learning process, concretizes knowledge consistently,
v
increased students’ involvement, provides opportunity to combine both theory and
practice, lead students research by making them aware of their deficiencies, and
finally prepares them for the profession. In addition, instructors and students
stated that CBL was effective for improving students’ cognitive skills, affective
characteristics and social skills.

Keywords: Case based learning, case based learning techniques, case based
curriculum, police vocational law

Advisor: Prof. Dr. Nuray SENEMOĞLU, Hacettepe University, Department of
Educational Science, Division of Curriculum and Instraction
vi
ETİK BEYANNAMESİ
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, tez yazım kurallarına uygun
olarak hazırladığım bu tez çalışmasında,
 tez içindeki bütün bilgi ve belgeleri akademik kurallar çerçevesinde elde
ettiğimi,
 görsel, işitsel ve yazılı tüm bilgi ve sonuçları bilimsel ahlak kurallarına
uygun olarak sunduğumu,
 başkalarının eserlerinden yararlanılması durumunda ilgili eserlere bilimsel
normlara uygun olarak atıfta bulunduğumu,
 atıfta bulunduğum eserlerin tümünü kaynak olarak gösterdiğimi,
 kullanılan verilerde herhangi bir tahrifat yapmadığımı,
 ve bu tezin herhangi bir bölümünü bu üniversitede veya başka bir
üniversitede başka bir tez çalışması olarak sunmadığımı
beyan ederim.

İmza
Suzan Beyza KAPTI

vii
TEŞEKKÜR
Akademik hayatımın en önemli dönüm noktası olan bu tezin hazırlanma sürecinde
emeği geçen ve bana destek olan herkese teşekkürü bir borç bilirim.
Özellikle, doktora çalışmalarına başladığım zamandan beri her zaman kendisini bu
yolda bir rehber olarak gördüğüm, alandaki uzmanlık bilgisiyle devamlı olarak
aydınlandığım, eğitim felsefemi onun ufuklarıyla şekillendirdiğim saygıdeğer tez
danışmanı hocam Sayın Prof. Dr. Nuray SENEMOĞLU’na sonsuz teşekkürlerimi
sunarım.
Ayrıca tez yazım ve savunma sürecinde bana bilgi ve donanımlarıyla devamlı
destek olan ve yol gösteren saygıdeğer tez hocalarım Prof. Dr. Fatma HAZIR
BIKMAZ, Prof.Dr. Selahattin GELBAL, Doç. Dr. Sevgi TURAN ve Yrd. Doç. Dr.
Canay DEMİRHAN İŞCAN’a şükranlarımı sunarım.
Bunun yanında, doktoraya başladığımda tanıştığım, birlik olup bütün zorlukları
beraber aştığım, ortak çalışmalarımızla akademik yolculuğumu daha zevkli hale
getiren canım arkadaşım Dr. Dilek İLHAN BEYAZTAŞ’a teşekkürlerimi sunarım.
Özellikle tez yazım sürecinde bana her türlü yardımı esirgemeyen ve
çalışmalarımda her zaman bana destek olan Hacettepe Üniversitesi Eğitim-
Öğretim Planlamacıları arkadaşlarım Dr. Nagihan BOZTUNÇ ÖZTÜRK, Leyla
YILMAZ FINDIK, Eren Halil ÖZBERK ve Araştırma Görevlisi arkadaşlarım Funda
UYSAL ve Sultan DEMİRCAN’a çok teşekkür ederim.
Benim tüm yoğunluğumu hiçbir zaman sorun yapmayarak her zaman bana destek
olan biricik aileme, eşime ve çocuklarım Eren ve Büşra’ya da sonsuz teşekkürler!
Son olarak, doktora çalışmaları süresinde her türlü idari işlemleri gerçekleştiren
Hacettepe Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü çalışanlarına, bu çalışmanın
deneysel araştırma bölümünde katkı sağlayan PA Güvenlik Bilimleri Fakültesi
yetkilileri ve öğretim üyelerine ve çalışmaya maddi destek sağlayan Hacettepe
Üniversitesi Bilimsel Araştırma Programı’na (BAP) teşekkür ederim.
.

viii
İÇİNDEKİLER
ETİK BEYANNAMESİ ........................................................................................... vii
TEŞEKKÜR .......................................................................................................... viii
İÇİNDEKİLER ......................................................................................................... ix
TABLOLAR DİZİNİ ................................................................................................ xii
ŞEKİLLER DİZİNİ ................................................................................................. xiv
SİMGELER VE KISALTMALAR DİZİNİ ................................................................ xiv
1. GİRİŞ ……………... ............................................................................................. 1
1.1. Problem Durumu ........................................................................................... 1
1.2. Araştırmanın Amacı ve Önemi ...................................................................... 6
1.3. Problem Cümlesi: ......................................................................................... 8
1.3.1. Alt Problemler: ........................................................................................ 8
1.4. Sayıltılar: ..................................................................................................... 10
1.5. Sınırlılıklar: .................................................................................................. 10
1.6. Tanımlar:..................................................................................................... 10
1.7. Araştırmanın Kuramsal Temeli ................................................................... 12
1.7.1. Vak’aya Dayalı Öğrenme (VDÖ) .......................................................... 12
1.7.2. Farklı VDÖ Uygulamaları ..................................................................... 14
1.7.3. VDÖ’de Kazandırılan Özellikler ............................................................ 20
1.7.4. VDÖ’nün Olumlu ve Olumsuz Yönleri .................................................. 29
1.7.5. VDÖ ve PDÖ Farkı ............................................................................... 31
2. İLGİLİ ARAŞTIRMALAR .................................................................................... 34
2.1. Yurt Dışında Yapılan Araştırmalar .............................................................. 34
2.2.Yurt İçinde Yapılan Araştırmalar .................................................................. 48
3. YÖNTEM ........................................................................................................... 53
3.1. Araştırmanın Deseni ................................................................................... 53
3.2. Çalışma Grubu ........................................................................................... 53
3.3. Veri Toplama Araçları ................................................................................. 54
3.3.1. Erişi Testi ............................................................................................. 55
3.3.2. İzleme Testleri ...................................................................................... 56
3.3.3. Öz ve Akran Değerlendirme Formu ...................................................... 57
3.3.4. Öğretim Elemanı ve Öğrenci Görüşme Formları .................................. 57
3.4. Denel İşlemler ve Verilerin Toplanması ...................................................... 59
3.4.1. Program Tasarısı Hazırlama Aşaması ................................................. 59
3.4.2. Denel İşlem Aşaması ........................................................................... 61
3.5. Verilerin İşlenmesi ve Çözümlenmesi ......................................................... 64
4. BULGULAR VE TARTIŞMA .............................................................................. 67
4.1. Birinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ............................................................ 67
4.1.1 Bilgi Basamağı Öğrenme Düzeylerine İlişkin Bulgular........................... 68
4.1.2. Kavrama Basamağı Öğrenme Düzeylerine İlişkin Bulgular .................. 70
4.1.3 Uygulama Basamağı Öğrenme Düzeylerine İlişkin Bulgular ................. 71
ix
4.1.4 Analiz Basamağı Öğrenme Düzeylerine İlişkin Bulgular........................ 72
4.1.5 Değerlendirme Basamağı Öğrenme Düzeylerine İlişkin Bulgular .......... 74
4.2. İkinci Alt Probleme İlişkin Bulgular .............................................................. 76
4.3. Üçüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular .......................................................... 79
4.4. Dördüncü Alt Probleme İlişkin Bulgular ....................................................... 82
4.5. Beşinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ........................................................... 84
4.6. Altıncı Alt Probleme İlişkin Bulgular ............................................................ 88
4.6.1. VDÖ’nün Uygulanmasına İlişkin Öğrenci Görüşleri .............................. 89
4.6.2. VDÖ’nün Uygulanmasına İlişkin Öğretim Elemanı Görüşleri ................ 94
4.6.2.1. Programın Yapısına İlişkin Görüşler ............................................. 94
4.6.2.2. VDÖ Etkinliklerinin Niteliğine İlişkin Görüşler ................................ 96
4. 7. Yedinci Alt Probleme İlişkin Bulgular ......................................................... 99
4.7.1. VDÖ’nün Bilişsel Becerileri Kazandırmadaki Katkısına İlişkin
Görüşler ................................................................................................ 99
4.7.1.1 VDÖ’nün Bilişsel Becerileri Kazandırmadaki Katkısına İlişkin
Öğrenci Görüşleri .................................................................................... 100
4.7.1.2 VDÖ’nün Bilişsel Becerileri Kazandırmadaki Katkısına İlişkin
Öğretim Elemanı Görüşleri ...................................................................... 102
4.7.2 VDÖ’nün Duyuşsal Becerileri Kazandırmadaki Katkısına İlişkin
Görüşler .............................................................................................. 104
4.7.2.1. VDÖ’nün Duyuşsal Özellikleri Kazandırmadaki Katkısına İlişkin
Öğrenci Görüşleri .................................................................................... 104
4.7.2.2. VDÖ’nün Duyuşsal Becerileri Kazandırmadaki Katkısına İlişkin
Öğretim Elemanı Görüşleri ...................................................................... 107
4.7.3 VDÖ’nün Sosyal Becerileri Kazandırmadaki Katkısına İlişkin Görüşler
................................................................................................................ 108
4.7.3.1. VDÖ’nün Öğrencilere Sosyal Becerileri Kazandırmadaki Katkısına
İlişkin Öğrenci Görüşleri ........................................................................... 109
4.7.3.2. VDÖ’nün Öğrencilere Sosyal Becerileri Kazandırmadaki Etkililiğine
İlişkin Öğretim Elemanı Görüşleri ............................................................ 112
4.8. Nicel ve Nitel Verilerin Bütünleştirilmiş Tartışması .................................... 114
4.8.1 VDÖ Programının Öğrencilerin Bilişsel Becerilerine Katkısı ................ 115
4.8.2 VDÖ Programının Öğrencilerin Duyuşsal Özelliklerine Katkısı ........... 118
4.8.3 VDÖ Programının Öğrencilerin Sosyal Becerilerine Katkısı ................ 120
4.8.4 Vak’aya Dayalı Öğretim Programının Yapısı ve VDÖ Etkinliklerinin
Niteliği ................................................................................................. 121
5. SONUÇ VE ÖNERİLER ............................................................................... 124
5.1. Sonuçlar.................................................................................................... 124
5.2. Öneriler ..................................................................................................... 126
5.2.1. Uygulamaya Dönük Öneriler .............................................................. 126
5.2.2. Yeni Yapılacak Araştırmalara Dönük Öneriler .................................... 127
KAYNAKÇA ......................................................................................................... 129
EKLER DİZİNİ ..................................................................................................... 136
EK 1. BELİRTKE TABLOSU ................................................................................ 137
EK 2. ERİŞİ TESTİ KLASİK SORULAR CEVAP ANAHTARI .............................. 138
EK 3. 65 SORULUK DENEMELİK TEST MADDE ANALİZİ SONUÇLARI .......... 149
EK 4. ERİŞİ TESTİ .............................................................................................. 150
x