Table Of ContentSzachy dla przyszłych mistrzów
Jerzy Konikowski
Copyright © 2015 by Wydawnictwo RM
All rights reserved
Wydawnictwo RM, 03-808 Warszawa, ul. Mińska 25
[email protected]
www.rm.com.pl
Żadna część tej pracy nie może być powielana i rozpowszechniana, w jakiejkolwiek formie
i w jakikolwiek sposób (elektroniczny, mechaniczny) włącznie z fotokopiowaniem, nagrywa-
niem na taśmy lub przy użyciu innych systemów, bez pisemnej zgody wydawcy.
Wszystkie nazwy handlowe i towarów występujące w niniejszej publikacji są znakami towa-
rowymi zastrzeżonymi lub nazwami zastrzeżonymi odpowiednich firm odnośnych właścicieli.
Wydawnictwo RM dołożyło wszelkich starań, aby zapewnić najwyższą jakość tej książce, jed-
nakże nikomu nie udziela żadnej rękojmi ani gwarancji. Wydawnictwo RM nie jest w żadnym
przypadku odpowiedzialne za jakąkolwiek szkodę będącą następstwem korzystania z infor-
macji zawartych w niniejszej publikacji, nawet jeśli Wydawnictwo RM zostało zawiadomione
omożliwości wystąpienia szkód.
ISBN 978-83-7773-359-2
Redaktor prowadzący: Irmina Wala-Pęgierska
Redakcja: Bartosz Działoszyński
Korekta: Justyna Mrowiec
Projekt okładki: Grażyna Jędrzejec
Zdjęcie na okładce: shutterstock.inc
Redaktor techniczny: Anna Nieporęcka
Skład: Marcin Fabijański
Druk i oprawa: Oficyna Wydawnicza READ ME – Drukarnia w Łodzi,
Olechowska 83, (42) 649-33-91, [email protected], http://druk.readme.pl
W razie trudności z zakupem tej książki prosimy o kontakt
z wydawnictwem: [email protected]
Spis treści
Objaśnienie symboli . . . . . . . . . . 7 Obrona francuska . . . . . . . . 55
Wstęp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Obrona Caro-Kann . . . . . . . 57
Wprowadzenie . . . . . . . . . . . . . . 11 Obrona Pirca . . . . . . . . . . . . 60
Obrona Alechina . . . . . . . . . 61
Obrona skandynawska . . . . 63
I. SZYBKI KURS OTWARĆ Debiut Nimzowitscha . . . . . 64
SZACHOWYCH . . . . . . . . . . . . . . 15
3. Debiuty zamknięte . . . . . . 65
1. Debiuty otwarte . . . . . . . . . 17 Nieprzyjęty gambit
Debiut centralny . . . . . . . . . 17 hetmański . . . . . . . . . . . . . . 65
Gambit północny . . . . . . . . 18 Przyjęty gambit hetmański . . 70
Debiut gońca . . . . . . . . . . . 19 Obrona słowiańska . . . . . . . 71
Debiut Ałapina . . . . . . . . . . 20 Pionkiem hetmańskim . . . . . 74
Przyjęty gambit królewski . . 21 Obrona Nimzowitscha . . . . . 76
Nieprzyjęty gambit Obrona hetmańsko-
królewski . . . . . . . . . . . . . . 24 -indyjska . . . . . . . . . . . . . . . 79
Partia wiedeńska . . . . . . . . . 26 Partia katalońska . . . . . . . . . 81
Obrona Philidora . . . . . . . . . 28 Gambit budapeszteński . . . . 82
Gambit łotewski . . . . . . . . . 29 Obrona królewsko-indyjska . 83
Gambit słonia . . . . . . . . . . . 30 Nowoczesny Benoni . . . . . . 86
Partia rosyjska . . . . . . . . . . . 31 Stary Benoni . . . . . . . . . . . . 88
Debiut trzech skoczków . . . 33 Gambit Blumenfelda . . . . . . 88
Debiut czterech skoczków . . 34 Gambit wołżański . . . . . . . . 89
Debiut Ponzianiego . . . . . . . 35 Obrona staroindyjska . . . . . . 90
Partia szkocka . . . . . . . . . . . 36 Obrona Grünfelda . . . . . . . . 92
Obrona dwóch skoczków . . 38 Obrona holenderska . . . . . . 94
Partia włoska . . . . . . . . . . . 41 Obrona polska . . . . . . . . . . 96
Gambit Evansa . . . . . . . . . . 43 Partia angielska . . . . . . . . . . 97
Partia węgierska . . . . . . . . . 44 Otwarcie Rétiego . . . . . . . . . 99
Partia hiszpańska . . . . . . . . . 45 Otwarcie Larsena . . . . . . . . .100
Otwarcie Birda . . . . . . . . . .101
2. Debiuty półotwarte . . . . . . 50 Otwarcie van Geeta . . . . . . .101
Obrona sycylijska . . . . . . . . 50 Otwarcie orangutana . . . . . .102
6 Szachy dla przyszłych mistrzów
II. ZASADY PRACY NAD V. ANALIZA I KOMENTOWANIE
REPERTUAREM DEBIUTOWYM 105 PARTII . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Struktury pionkowe . . . . . . . . .108
Wolny pionek . . . . . . . . . . . . .108 VI.KOMPUTER W TRENINGU
Izolowany pionek SZACHISTY . . . . . . . . . . . . . . . . 153
w centrum . . . . . . . . . . . . . . .112
Wiszące pionki . . . . . . . . . . . .115 Programy szachowe . . . . . . . . .153
Formacja c3/d4 lub c6/d5 . . . .119 Bazy szachowe . . . . . . . . . . . .153
Zdwojony pionek . . . . . . . . . .122 Internet . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
Poczta elektroniczna
(e-mail) . . . . . . . . . . . . . . . . . .154
III. ĆWICZENIE TECHNIKI Trening drogą
LICZENIA WARIANTÓW ORAZ elektroniczną. . . . . . . . . . . . . .154
ZMYSŁU TAKTYCZNEGO . . . . . 127 Opracowanie repertuaru
debiutowego . . . . . . . . . . . . . .155
Rozwiązania kombinacji . . . . .132 Rozwiązywanie testów . . . . . . .155
Analiza partii . . . . . . . . . . . . . .155
Trening praktyczny . . . . . . . . .155
IV. ZNACZENIE GRY Materiały szkoleniowe . . . . . . .155
KOŃCOWEJ. . . . . . . . . . . . . . . . 135
Rozwiązania zadań . . . . . . . . .139 Indeks partii . . . . . . . . . . . . . . . 157
Indeks debiutów . . . . . . . . . . . 158
Literatura . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
Objaśnienie symboli
! silne posunięcie
!! bardzo silne posunięcie
? słabe posunięcie
?? bardzo słabe posunięcie
!? posunięcie zasługujące na uwagę
?! posunięcie o wątpliwej wartości
+- białe mają decydującą przewagę
-+ czarne mają decydującą przewagę
± białe mają przewagę
μ czarne mają przewagę
² białe mają minimalną przewagę
³ czarne mają minimalną przewagę
= pozycja jest równa
÷ pozycja jest skomplikowana
„ z kontrgrą
: bicie
+ szach
# mat
Wstęp
K
ażdy początkujący szachista świadczenia i samozaparcia. Analiza
zadaje sobie z pewnością py- wariantów czy nawet pojedynczych
tanie: jak trenować, aby nie- ruchów kosztuje wiele czasu. Trzeba
ustannie i szybko podwyższać swoje mieć naprawdę dużo cierpliwości,
kwalifikacje sportowe. aby się tym solidnie zajmować.
Zasadniczym warunkiem właściwe- Nie ma żadnych wątpliwości, że
go rozwoju młodego zawodnika – pra ca analityczna z debiutami jest
oprócz praktyki turniejowej – jest pra- twórcza i pomaga rozwinąć wiele
ca szkoleniowa. Zajęcia z trenerem po zy tywnych cech i umiejętności,
od grywają ogromną rolę. Jednakże takich jak wytrwałość w szukaniu
szachista, który ogranicza się wyłącz- niez nanych dróg czy zdolności anali-
nie do słuchania wykładów, będzie tyczne. Inspiruje też do nieustannego
robił postępy w ślimaczym tempie. poznawania nowych pozycji w grze
Dlatego praca samoszkoleniowa za- środkowej, które są ściśle związane
wodnika jest bardzo ważnym elemen- z wieloma otwarciami. Ponadto czę-
tem w procesie doskonalenia własne- sto zmusza nawet do analizy końcó-
go poziomu gry. wek, co oznacza, że daje okazję do
Wiedza w szachach nieustannie się zajmowania się także problemami
rozwija. Każdy turniej jest praktycz- pozostałych faz partii. Trening ogra-
nie kuźnią nowych pomysłów, z któ- niczający się tylko do poznawania
rymi powinien zapoznać się każdy ogólnych zagadnień gry środkowej
zawodnik z ambicjami sportowymi. czy końcówek jest niewystarczający
Szczególnie w sferze teorii otwarć do opanowania wiedzy pozwalającej
szachowych spotykają nas ciągłe nie- na osiąganie sukcesów turniejowych.
spodzianki, którymi trzeba się zająć Takie szkolenie jest mało efektywne
w trakcie treningu. Kto zlekceważy i rodzi nawyk schematycznego myśle-
studiowanie początkowej fazy partii, nia. W tym przypadku nie ma wielkiej
ten szybko pogubi się w gąszczu no- pracy twórczej, ponieważ przeważnie
wych wariantów oraz idei. przegląda się takie same lub podobne
Faza debiutowa uległa w ostat- pozycje.
nich czasach znacznym przemianom Tę książkę przygotowałem z my-
i ciągle jest przedmiotem dogłębnych ślą o mło dzieży, która zdobyła już
badań teoretycznych i praktycznych. podstawową wiedzę o grze w szachy
Ta praca wymaga dużej wiedzy, do- i chce bliżej poznać tajniki fachowe-
10 Szachy dla przyszłych mistrzów
go treningu. Poradnik może być także „Pa norama Szachowa”, „Poradnik Sza-
pomocą w działalności szkoleniowej chisty”, „Przegląd Szachowy”, „Szachy
trenerów. –Chess”, „Wybrane zagadnienia teorii
W książce korzystałem z moich tek- i praktyki szachowej”, a także z pra-
stów opublikowanych w krajowych cy dyplomowej na I klasę trenerską
periodykach specjalistycznych, takich przygotowanej w Centralnym Ośrod-
jak: „Szachist a”, „Magazyn Szachista”, ku Sportu w Warszawie w 2002 roku.
