Table Of ContentDan Kiley
SYNDROM PIOTRUSIA PANA o
nigdy nie dojrzewających mężczyznach
JACEK SANTORSKI & CO
AGENCJA WYDAWNICZA
WYDAWNICTWO SYSTEM
WARSZAWA 1993
Spis treści
Słowo od autora 7
Przedmowa 9
Część pierwsza: Wprowadzenie
1. Czy znacie tego mężczyznę-dziecko? 13
2. Syndrom Piotrusia Pana u dorosłych: test 21
3. Syndrom Piotrusia Pana: charakterystyka ogólna 27
Część druga: Syndrom Piotrusia Pana
4. Nieodpowiedzialność 43
5. Niepokój 58
6. Osamotnienie 78
7. Konflikt ról seksualnych 89
8. Narcyzm 104
9. Męski szowinizm 115
10. Kryzys: niewydolność społeczna 123
11. Po trzydziestce: zwątpienie 138
Część trzecia: Praca nad zmianą
12. Dla rodziców 149
13. Dla żon i partnerek 173
14. Dla przyjaciół i rodzeństwa 195
15. Dla Piotrusiów 202
Użyteczne lektury 218
Mojej żonie Nancy,
która, jak Blaszany Dzwoneczek,
każdy dzień zmienia w przygodę.
Słowo od Autora
Historie przypadków przedstawione w tej książce mają być z założenia
instruktażowe. Ze względu na dobro tych, którzy starali się rozpoznać u siebie
syndrom Piotrusia Pana i uporać się z nim, zmieniłem pewne okoliczności
wydarzeń i dokonałem kompilacji indywidualnych przypadków. Powstałe
w rezultacie tych zabiegów historie zmagań moich pacjentów z syndromem
Piotrusia Pana nie straciły nic ze swego realizmu - choć zachowana została
zasada dyskrecji.
Jakiekolwiek podobieństwo opisywanych przypadków z przeżyciami pra-
wdziwych rodzin czy osób jest czysto przypadkowe.
Życie ma być niesamowicie wielką przygodą.
Piotruś Pan
Przedmowa
Nie jest to zagrożenie dla życia - a zatem i nie choroba. Narażone jest jednak
zdrowie psychiczne - czyli to coś więcej niż zwykły kłopot. Nie mogę nazwać
tego odkryciem - gdyż objawy są dobrze znane. Jednak ich uwarunkowania
nie zostały nigdy rozszyfrowane - toteż książka moja jest czymś więcej niż
tylko starym towarem w nowym opakowaniu.
„To" jest osobliwym zjawiskiem psychologicznym. Nie podpada pod żad-
ną uznaną kategorię, a jednocześnie nikt nie neguje jego istnienia. W mojej
specjalności nazywa się taką anomalię zespołem lub syndromem. W żargonie
lekarskim syndromem określa się zespół objawów występujących czy poja-
wiających się w pewnych sytuacjach - także w trakcie pełnienia różnych ról
społecznych.
Pragnę opowiedzieć wam o syndromie, który stwarza wiele problemów
w naszym życiu społecznym. Wiemy o jego istnieniu, ale nikt dotychczas nie
nazwał go ani nie wyjaśnił.
Zgłębiałem problem przez wiele lat, próbując wyłuskać sens z zawiłej plą-
taniny przyczyn i skutków. Podejrzewam, że od lat ujawniał się w pojedyn-
czych przypadkach; jednak w ciągu ostatniego ćwierćwiecza obciążenia, jakie
niosło współczesne życie, sprzyjały występowaniu tego syndromu znacznie
częściej niż kiedykolwiek przedtem. Wszystko wskazuje na to, że nadchodzą-
ce lata przyniosą dalsze pogorszenie.
Osoba obciążona syndromem Piotrusia Pana była moim pierwszym przy-
padkiem klinicznym - choć wtedy o tym jeszcze nie wiedziałem. Pracowałem
dla wojska, udzielając porad młodym ludziom, którym okres dorastania
zbiegł się ze służbą w lotnictwie.
Młody człowiek miał na imię George. Pomimo dwudziestu dwóch lat
sprawiał wrażenie dziesięciolatka. Swoje emocje ujawniał w sposób przesad-
ny, niewłaściwy i głupawy. Mówił wiele, lecz niewiele miał do powiedzenia.
Nadszedł moment, gdy powinien podjąć życiowe decyzje - on tymczasem
tęsknił za beztroskimi czasami szkolnymi. Miałem nadzieję, że zdoła przemóc
strach przed staniem się mężczyzną. Do dziś nie wiem, czy mu się to udało.
Lata spędzone na udzielaniu porad nastolatkom, studentom i młodym
parom pogłębiły moją wiedzę o trudnościach i cierpieniach okresu dorastania.
Z wolna zacząłem sobie uświadamiać, że jest niepokojąco wielu młodych
mężczyzn, którzy nie dorośli. Coś było nie w porządku.
W mojej książce skupiam się na problemach mężczyzn, którzy nigdy nie
stali się dorośli; dochodzę przyczyn i zastanawiam się, co na to można po-
radzić. Po przeczytaniu pierwszych dwóch rozdziałów będziecie mogli już
Przedmowa
rozpoznać syndrom Piotrusia Pana u znajomych. Spodziewam się, że wy-
krzykniecie „aha!", gdy nagle ich zachowanie stanie się dla was zrozumiałe.
Tacy mężczyźni, gdy dobiegają dwudziestki bądź niedawno ją przekro-
czyli, nie narzucają; sobie w życiu żadnych ograniczeń. Wpadają w
pułapkę narcyzmu, a nierealistyczny świat, podsuwany przez własne „ja",
usprawiedliwia uleganie wszelkim porywom fantazji. Później, po latach
nieudanego dopasowywania się do rzeczywistości, w ich życiu zachodzi
przewartościowanie. "Chce" zostaje zastąpione przez „powinienem". A
jedynym sposobem dochodzenie do akceptacji samego siebie jest nieustanne
poszukiwanie akceptacji u innych. Napady złości mają, dowieść ich męskiej
stanowczości. Tacy mężczyźni przyjmują uczucia innych jako rzecz naturalna
i nigdy nie nauczyli się ich odwzajemniać. Udają, że są dorośli - a
zachowują się jak rozkapryszone dzieci.
Inteligentne, wrażliwe dziecko nie od razu staje się niedojrzałym, poiry-
towanym dorosłym. Rodzice mają wiele możliwości powstrzymywania tego
procesu; stąd książka ta przeznaczona jest również dla rodziców. Jednak naj-
większe szanse zamiany „nigdy" w „kiedyś" mają żony i partnerki. Dlatego
pisałem ją w dużej mierze z myślą o kobietach, których mężem lub partnerem
życiowym jest Piotruś Pan. Przyjaciele i krewni również mogą pospieszyć
z pomocą - więc książka adresowana jest do wszystkich dorosłych zaintere-
sowanych problemem. Dla mężczyzny nigdy nie jest za późno by dorosnąć
- toteż przeznaczam ją również dla tych, których syndrom Piotrusia Pana
bezpośrednio dotyczy.
Kimkolwiek jesteście: żonami, kochankami, rodzicami, dziadkami, czy po-
prostu przyjaciółmi - możecie pomóc, niezależnie od tego, ile lat ma duży
chłopiec. A kiedy będziecie usiłowali go zrozumieć, pamiętajcie - kochajcie
dziecko, gdyż ono nie wierzy w siebie; nie traćcie wiary w mężczyznę, gdyż
on stracił wiarę w siebie. I, co najważniejsze - słuchajcie go, gdyż on nie
słucha siebie.
Żeby Piotruś Pan mógł uporać się ze swoim problemem, musi pokonać
największą odległość, jaka istnieje: tę, która dzieli jego usta od jego uszu.
Część pierwsza
Wprowadzenie
