Symptomy psychoanalizy : Jacques Lacan: od filozofii do antyfilozofii

434 Pages·2018·10.763 MB·Polish

by  Michał Gusin

Michał Gusin
Symptomy psychoanalizy
Jacques Lacan: od filozofii do antyfilozofii
universitas

Symptomy psychoanalizy
Jacques Lacan: od filozofii do antyfilozofii

Michał Gusin
Symptomy psychoanalizy
Jacques Lacan: od filozofii do antyfilozofii
Kraków
Publikacja dofinansowana przez Dolnośląską Szkołę Wyższą, ze
środków MNiSzW przyznanych na utrzymanie potencjału badawczego
w roku 2014 r. - decyzja nr 203549/E-680/S/2014 z dnia 25 lutego 2014
© Copyright by Michał Gusin and Towarzystwo Autorów i Wydawców
Prac Naukowych UNIVERSITAS, Kraków 2018
ISBN 97883-242-2697-9
e-ISBN 97883-242-2912-3
Opracowanie redakcyjne, skład i projekt okładki
Pracownia Mole
Na okładce
Luca Signorelli, Kłamstwa Antychrysta (Śmierć Antychrysta),
fresk, ok. 1500
Emilii i Sarze

Wstęp
Intencja napisania książki przestaje być rozpoznawalna po
jej napisaniu. Z pierwotnej chmury konceptów zostaje mate-
rialność liter uporządkowanych w tytuł, którego arbitralność
w niczym nie przypomina przeznaczenia ewokowanego inten­
cją pisania. Książka jest rodzajem przedstawienia, w którym
to, co wystawione, ma zastępować przedstawianie. W istocie
materializuje się na podstawie niewiedzy odnośnie do tego,
co pochodzi z wiedzy o tym, że się wie to, co ma się napisać.
Dlatego ma szansę odmienić własną trajektorię - nawet zaczęta
może się nie skończyć.
Ta książka, jako skończona, w niczym już nie zmieni swoje­
go biegu. Dlatego zacząć może się od wskazania tychże intencji,
które uruchomiły proces pisania. Była to przede wszystkim au­
tentyczna potrzeba uporządkowania tego, co nazywa się myślą
Jacques’a Lacana: psychoanalityka, pisarza, mówcy, myśliciela,
ekscentryka, heretyka. Była to także potrzeba uporządkowania
tego, jak widzieli i czytali go inni i dlaczego o tej lekturze chcieli
dalej pisać. Wreszcie potrzeba uchwycenia tego, jak Lacan
Wstęp 5
czytał innych. W tym sensie książka wyrosła z potrzeby rozpo­
znania przestrzeni, w której myślenie się porusza. Byłaby czymś
w rodzaju podręcznej mapy, a także apologią aktu lektury.
Pracami o Jacques’u Lacanie można by wypełnić bibliotekę -
ich liczba jest nadzwyczaj imponująca. Jednocześnie zauważyć
można w tej obfitości dysproporcje w recepcji dzieła fran­
cuskiego psychoanalityka w poszczególnych językach. I tak
pokaźnej ilości literatury anglojęzycznej, hiszpańskojęzycznej
oraz, rzecz jasna, pisanej w ojczystym języku Lacana odpowia­
da względnie niewielka liczba prac niemiecko- czy włosko-
języcznych. Na tym tle obecność autora Écrits w języku polskim
jest zastanawiająco nikła. Funkcjonują oczywiście dobre pol­
skie prace o Lacanie, brak natomiast tłumaczeń jego dzieł1.
Ów brak powoduje konieczność każdorazowo nowego przeło­
żenia i osadzenia w języku polskim słowa i tekstu autora Rzeczy
freudowskiej, a zadanie to bywa niełatwe. Niniejsza książka
rodząca się ze spotkania z tymże brakiem siłą rzeczy mierzy
się także z kwestią translacji. W niej bowiem akt czytania sta­
je się aktem pisania, a ten staje się (jest) przyczyną materialną
tego, co może być na nowo czytane. Widać to na samym po­
czątku drogi „Lacana czytelnika Freuda”, ale także czytelnika
Platona, Arystotelesa, św. Tomasza z Akwinu, Kartezjusza, Spi­
nozy, Kanta, Hegla czy Heideggera.
Obierając za oś tematyczną relację (i rację) Lacana wobec
tradycji filozoficznej, chciałem pokazać wymiar diachroniczny
jego pracy myśli, pracy, która w filozofii i jako filozofia zwykle
i Teksty z Écrits ukazują się stopniowo w periodyku „Psychoanaliza”,
polskie przekłady poszczególnych seminariów krążą także w psycho­
analitycznych grupach roboczych.
6 Wstęp