Süleyman Demirel

922 Pages·2004·6.27 MB·Turkish

by  Süleyman Demirel

Süleyman Demirel
21. Yüzyıl'ın Yol Haritası:
Demokrasi
ve Kalkınma
m
w w w . i s p a r t a y a . c o
Süleyman Demirel'in
Özgeçmişi
Süleyman Demirel, l Kasım 1924'te Isparta'nın Atabey
ilçesine bağlı İslâmköy'de doğdu. İlköğrenimini
doğduğu köyde tamamlayan Demirel, ortaokul ve liseyi
Isparta ve Afyon'da bitirdi. Demirel, Şubat 1949 da
İstanbul Teknik Üniversitesi İnşaat Fakültesi'nden
mezun oldu.
Elektrik İşleri Etüd İdaresi'nde aynı yıl göreve başlayan
Demirel, önce 1949-1950, daha sonra 1954-1955
yıllarında Amerika Birleşik Devletleri'nde barajlar,
sulama ve elektrifikasyon konularında ihtisas yaptı.
Seyhan Barajı'nın yapım çalışmalarında mühendis
olarak görev yapan Demirel, 1954 yılında Barajlar
Dairesi Başkanı, 1955 yılında da Devlet Su İşleri Genel
Müdürü oldu. Pek çok baraj ve elektrik santralı, sulama
tesisi inşasına nezaret etti.
Askerliğini yapmak üzere 1960 yılında bu görevinden
ayrılan Demirel, 1962-1964 yıllan arasında serbest
müşavir-mühendis olarak çalıştı. Aynı dönemde
Ortadoğu Teknik Üniversitesinde "Su Mühendisliği"
konusunda dersler verdi.
Süleyman Demirel siyasî yaşamına, 1962 yılında Adalet
Partisi Genel İdare Kurulu Üyeliği ile başladı. 28 Kasım
1964 tarihinde AP 2. Büyük Kongresi'nce Genel Başkan
seçilen Demirel, Şubat-Ekim 1965 tarihleri arasında
Suat Hayri Ürgüplü başkanlığında kurulan koalisyon
hükümetinde "Başbakan Yardımcısı" olarak görev aldı.
10 Ekim 1965'te Genel Seçimler'de başında bulunduğu
Adalet Partisi seçimleri kazandı. Tek başına iktidar
oldu. Demirel, bu seçimlerde Isparta Milletvekili olarak
Parlamento'ya girdi ve "Türkiye'nin 13. Başbakanı"
olarak hükümeti kurdu. Bu hükümet 4 yıl sürdü.
12 Ekim 1969 tarihindeki Genel Seçimler'de de Adalet
Partisi yine tek başına iktidar oldu. Bunu müteakip
Demirel, 14. T.C. Hükûmeti'ni kurdu. 12Mart 1971'de
Başbakanlık görevini bıraktı.
1971 ve 1980 arasında; 1975, 1977 ve 1979'da 3 defa
daha hükûmet kurdu. 12 Eylül 1980 Askeri Müdahalesi
üzerine görevi bıraktı ve 7 sene yasaklı olarak siyaset dışı
kaldı. 6 defa hükûmetten gitti, 7 defa hükûmet kurdu.
6 Eylül 1987'da yapılan halk oylaması ile "yasaklar"
halk tarafından kaldırıldı ve 24 Eylül 1987 tarihinde,
Doğru Yol Partisi Olağanüstü Kongresi'nce "Genel
Başkanlığa" seçildi. 29 Kasım 1987'de yapılan Genel
Seçimler'de "Isparta Milletvekili" olarak tekrar
TBMM'ne girdi.
20 Ekim 1991 seçimlerinden 1. Parti olarak çıkan
Demirel başkanlığındaki Doğru Yol Partisi, SHP ile
"koalisyon hükûmeti"ni kurdu. Bu, Demirel'in
Başbakanlığını yaptığı "7. Hükûmet" oldu.
30 yaşında Genel Müdür, 40 yaşında önce Parti Genel
Başkanı, sonra da Başbakan olan Demirel, 12 seneye
yaklaşan Başbakanlık görevinde, "Türkiye'nin
kalkınması ve gelişmesi"ne büyük hizmetlerde
bulunmuştur.
1964 Kasım'ından, 1993 Mayıs'ına kadar geçen 29 sene
içerisinde Demirel, 6 dönem Isparta Milletvekilliği
yapmıştır.
16 Mayıs 1993 tarihinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi
tarafından "9. Cumhurbaşkanı" seçilen Demirel, 7 sene
süren bu görevini, 16 Mayıs 2000 yılında tamamlamıştır.
Daha sonra; İsrail-Filistin arasındaki çatışma ile ilgili
olarak Kasım 2000'de kurulan uluslararası "Mitchell
Komisyonu"nun üyesi oldu.
2001 yılında kurulan "Balkan Siyasî Kulübü"nün
kurucu üyelerindendir.
Nazmiye Demirel ile evli olan Demirel, İngilizce
bilmektedir. Demirel'in pek çok yazılı kitabı, makalesi
ve konuşmaları bulunmaktadır.
ÖNSÖZ Süleyman Demirel
'Hasta Adam Türkiye"den,
'Dünya Devleti Türkiye "ye
"Yurdumuzu, Dünya'nın en mâmur ve en medenî
memleketleri seviyesine çıkaracağız."
Atatürk
16 Mayıs 2000 tarihinde, Cumhurbaşkanlığı görevim sona erdi. O
tarihten bu yana geçen 2,5 sene zarfında çeşitli etkinlikler yaptım.
Halkın içinde oldum, ülkenin çeşitli köşelerini ziyaret ettim.
Uluslararası etkinliklere katıldım.
23.397 kişi ile konuştum. 169.305 km. gezi yaptım. Çeşitli
plâtformlarda 200'e yakın konuşma yaptım.
Bu konuşmalardan seçilmiş 61 adedi, bu kitapta toplandı.
Asrın başında "Hasta Adam" olan Türkiye, asrın sonunda "Dünya
Devleti" olmuştu. Çağı yakalamıştı. Dünya neyi tartışıyorsa, Türkiye
de onun içinde idi.
"Daha temiz, daha zengin, daha hür ve daha güvenli bir Dünya ile;
"küresel toplum" a ulaşma, hedef alınmıştı.
20. yüzyılın değerlendirildiği, 21. yüzyıldan beklentilerin dile
getirildiği, iletişim ve ulaşım devrimlerinin, bilim ve yüksek
teknolojinin açtığı muhteşem imkân ve fırsatların gündeme geldiği
günler yaşandı.
10 Önsöz
Küreselleşme, Avrupa'nın bütünleşmesi, Sovyetler Birliği'nin
dağılmasından sonra yeni siyasî coğrafya Avrasya; Ortadoğu, bölgesel
işbirlikleri, Balkanlar, Kafkasya; demokrasi, insan hakları, pazar
ekonomisi, daha iyi yönetim, istikrar, yoksulluk, kalkınma, eğitim,
kültür, spor, sanat; çocuklar, kadınlar, yaşlılar, özürlüler, çevre ve
kirlenme, işsizlik, gelir dağılımını düzeltme ve bunların hepsinin
başında ulusal ve evrensel hukukun üstünlüğüne dayanılarak; "İç
Barış"ın, "Bölgesel Barış"ın ve "Dünya Barışı"nın korunması gibi
konular; bilgi çağının sağladığı büyük kolaylıklardan yararlanarak,
evrensel bir boyutta tartışılmakta idi. Bu tartışmalara, ben de katıldım.
Çeşitli zeminlerde ve değişik zamanlarda yaptığım konuşmaların
bir özeti, bu kitapta verilmektedir.
Bunları değerlendirirken, günün şartlarının etkisi altında kalındığı
unutulmamalıdır.
Bu konuşmaların dosyalarda kalmasına gönlüm razı olmadı. Bu
kitap, onun için hazırlandı.
Kitabın hazırlanmasında emeği geçen Sayın Ergün Güneş ve Sayın
Türker Sanal'a teşekkür ederim.
Çok titiz bir çalışma ile bütün hazırlıkları gözden geçirerek, kitaba
nihaî şeklini veren Sayın Aysun Nebrekli'ye ve Sayın Hulusi Turgut'a
özellikle teşekkürü bir borç bilirim.
Ankara, Ocak 2003 Süleyman Demirel
'AVRUPA PROJESİ', DEMOKRATİK VE
KALKINMIŞ BİR AVRUPA HEDEFLİYOR
'Birleşik Avrupa' için yeni kimlik oluşturulurken, 'Ulusal
Kimlik' ile 'Avrupa Kimliği'ni birleştiren 'Anayasal
Vatandaşlık', 'Vatanseverlik' kavramı esas alınmalıdır.
Editör'ün Notu:
9. Cumhurbaşkanı Süleyman Demirel, 6 Haziran 2000
tarihinde, Ankara'daki Avrupa Birliği ülkeleri
büyükelçilerinin düzenledikleri yemeğe "Şeref Konuğu"
olarak katıldı. Demirel, Avusturya'nın Ankara
Büyükelçisi Dr. Ralph Scheide'nin evsahipliğini üstlendiği
yemekte yaptığı konuşmada, "Geçmişte çoğunuzla
birlikte çalışma deneyimimiz oldu. Bu vesile ile,
Cumhurbaşkanlığı görevini yürüttüğüm süre boyunca
gerçekleştirdiğimiz yakın işbirliğinden dolayı, hepinize
teşekkür ederim. Sizlerle gelecekte tekrar çalışmayı
umuyorum." dedi. Demirel'in konuşması şöyle idi:
Bugün burada bölünmemiş, demokratik, müreffeh
ve barış içinde bir Avrupa yaratmak olan yeni
Avrupa projesinin yorulmaz bir destekçisi olarak
duruyorum. Bir politikacı olarak, demokratik değerleri
ve Avrupa'sız Türkiye ya da Türkiye'siz Avrupa
olamayacağı fikrini daima savunmuşumdur ve bunun
için mücadele etmişimdir.
AB Helsinki Zirvesi'nin Türkiye'nin tam üyeliğe
adaylığını onaylayan 10 Aralık 1999 tarihli kararı,
sadece Türkiye - AB ilişkilerinin tarihinde değil, aynı
zamanda Avrupa'nın kendi tarihinde de önemli bir köşe
taşı olma özelliğine sahiptir.
Avrupa tarihinde yeni bir çağ başlamıştır. Bu çağ,
geçmiş çağlardan farklı olacaktır. Ufukta anayasal
demokrasilerin dayanışması esasına dayalı birleşik bir
Avrupa görünmektedir.
Bu bağlamda, Almanya Dışişleri Bakanı Sayın
Joschka Fischer'in "bağlılık" kavramı esasına dayanan
ulus devletlerden oluşan bir Avrupa Federasyonu
önerisinin dikkatle değerlendirilmesi gerekmektedir.
"Ulus Devletlerden Oluşan Bir Avrupa
Basitçe açıklamak gerekirse, egemenliğin Avrupa ve
ulus devlet arasında bölünmesi anlamına gelen bu
kavramın insanların dikkatine sunulması
gerekmektedir.
Bizler, Avrupalılar olarak ortak geleceğimizi birlikte
kurmalıyız. Farklı insanları, kültürleri, dilleri, tarihleri
ve ulusal kurumları ile 28 Avrupa ülkesinin
entegrasyonu önümüzdeki zorlu konulardan biridir.
Sayın Fischer'in önerisi ile ilgili bir değerlendirme
yapmak için henüz çok erkendir. Ancak şu aşamada,
kendilerinin sadece entegrasyonun ulus devlet ile
birlikte gerçekleştirilmesi halinde ve ulusal kurumların
değerlerinin korunması ve ortadan kaldırılmaması
şartıyla, zorluklara rağmen Avrupa projesinin üzerinde
çalışılabilir olduğu yönündeki değerlendirmesine
katılıyorum.
Daha önce de belirttiğim gibi, Avrupa artık hiçbir
zaman tekrar bölünmemelidir. Tüm kıtanın barışı,
istikrarı ve refahı, Avrupa projesinin başarısına
bağlıdır. Özellikle Balkan ülkeleri için, Avrupa
perspektifi bölgedeki kalıcı barışın ve refahın yolunu
açacak anahtar durumundadır.
Doğu ve Güneydoğu Avrupa'daki hemen hemen her
ülke geçmişinden karmaşık etnik ve politik sorunlar
devralmıştır. Geniş Avrupa entegrasyonundaki
demokrasi, hukukun üstünlüğü ve ortak kader bu
sorunlara kalıcı çözümler getirecektir. Avrupa
entegrasyonu bu ülkeler arasındaki sınırları ortadan
kaldıracak, işbirliği ve ortaklık için yeni ufuklar
açacaktır.
Yeni Avrupa Kimliği'nin Kapsamı
Bu sebeple, yeni bir Avrupa kimliği geliştirmek için
çaba sarfetmek zorundayız. Bu kimlik, ulusal
kimlik ile Avrupa kimliğini birleştiren bir anayasal
vatandaşlık ve vatanseverlik kavramı esas alınarak
oluşturulmalıdır.
Herkes için eşitlik, özgürlük ve kardeşlik kavramları
ile tanımlanan Avrupa kimliği, barışın, refahın ve
istikrann kapısını açar. Bu kimlik hiçbir şekilde din
esasına dayandırılmamalıdır. Bu kimliğin temel esası
demokrasi, insan haklarına saygı ve hukukun
üstünlüğü gibi değerlerden oluşmalıdır.
Türkiye'nin AB'ye giriş süreci dönüşü olmayan bir
yola girmiştir. Ancak, adaylık bu yolun sonu değildir.
Türkiye katılım kriterlerini bilmektedir. Sadece
Kopenhag Kriterleri'ne uyum için değil, aynı zamanda
Maastricht Kriterleri'ne ve Avrupa Para Birliği'ne uyum
için de hazırlıklar yapmamız gerekmektedir.
Esasen, bu hedef Türkiye'nin daha fazla kalkınmak,
daha zengin olmak, refaha ve mutluluğa daha çabuk
ulaşmak yolunda kendisi için tespit etmiş olduğu bir
hedeftir. Türkiye bu projeyi başarı ile tamamlamak için
kararlı olmalıdır.
Sıradan bir vatandaş olarak son üç haftadır yapmış
olduğum görüşmeler, Cumhurbaşkanı sıfatı ile
edindiğim, Türkiye'nin bu amaç doğrultusundaki
gerekli ulusal konsensüse ve iradeye sahip olduğu
yönündeki görüşlerimi doğrulamıştır. Bu ulusal
konsensüsü şimdi ulusal bir harekete dönüştüreceğiz.
Bu, Türk siyasetinin önümüzdeki yıllardaki temel
uğraşı olacaktır.
Sadece hükûmet organlarının değil, aynı zamanda
yerel yönetimlerin, üniversitelerin, iş çevrelerinin,
sendikaların ve sivil toplum örgütlerinin de bu amaç
doğrultusunda üzerlerine düşen görevi yapmaya hazır
olduğuna tüm kalbimle inanıyorum.
Sokaktaki Adama, Neleri Anlatacağız?
Avrupa idealini sokaktaki insanın anlayabileceği bir
şekilde onlara anlatmak ve onları entegrasyon
sürecinin bir parçası haline getirmek görevi
politikacılara düşmektedir.
Önümüzdeki günlerde "uyumlu hale getirme"
teriminin AB ile ilişkilerimizi açıklamada kullanılacak
anahtar kelime olacağını bir kez daha tekrarlamak
istiyorum.
Helsinki Zirvesi ile başlatılan yeni dinamikte zaman
unsurunu en iyi şekilde değerlendirmeliyiz ve hızımızı
kaybetmemeye dikkat etmeliyiz.
1. Demokrasi, insan haklarına saygı ve hukukun
üstünlüğü alanlarındaki eksikliklerimizi
tamamlamalıyız. Türkiye Cumhuriyeti
Anayasasındaki temel haklar ve özgürlükler ile
ilgili bölüm, Türkiye'nin uluslararası taahhütleri
ile uyumlu hale getirilmelidir.
2. Türkiye idarî yapısını yeniden gözden geçirmeli ve
demokrasi kurumlarının istikrarlı işleyişini tesis
etmelidir.
3. Türkiye kapsamlı bir yargı reformuna gitmelidir.
4. AB standartlarını yakalamak ve Maastricht
Kriterleri'ne uyum sağlamak için mevcut
ekonomik reform çabaları ile birlikte yolsuzlukla
mücadeleye ve özelleştirmeye hız verilmelidir.
5. Türkiye'nin AB ile entegrasyonu için olağanüstü
öneme ve önceliğe sahip bir başka konu ise,
Türkiye'nin, Kafkaslar'dan Orta Asya'ya ve
Ortadoğu'ya, Rusya ve Ukrayna'yı kapsamak
üzere Hazar Havzası ve Karadeniz Havzası'ndan
Yunanistan ve Kıbrıs da dahil olmak üzere
Akdeniz'e uzanan geniş coğrafyadaki aktif
politikalarım ve önder rolünü devam ettirmesidir.
Türkiye, farklı kültürleri ve medeniyetleri bir araya
getirmedeki benzersiz özelliği ve kendisini çevreleyen
geniş bölgeye siyasî, ekonomik ve sosyal boyutları ile
birlikte Avrupa'nın ortak değerlerini taşımadaki
anahtar rolü sayesinde Avrupa entegrasyonuna daha
da güç ve zenginlik katacaktır.
Güneydoğu Avrupa İstikrar Paktı, Karadeniz
Ekonomik İşbirliği, ECO, Kafkas İstikrar Paktı önerimiz,
Balkanlar'ın, Kafkaslar'ın ve Orta Asya'nın istikrar ve
refahına bulunduğumuz katkılar, Yunanistan ile
kurduğumuz diyalog, Kıbrıs'taki taraflar arasındaki
yakınlaşma görüşmeleri, Rusya ile kurduğumuz iki
taraflı ve çok taraflı ilişkiler, Bakü-Ceyhan Petrol Boru
Hattı ve doğal gaz boru hatlarının tamamlanması ile
küresel bir enerji terminali haline gelmemiz gibi bölgesel
işbirliği girişimlerindeki liderliğimiz ve etkin rolümüz,
Avrupa ile ortak geleceğimiz için öneme sahip olan dış
politika konulan arasındadır.
21. Yüzyıl İçin Umutlu Bir Avrupa
A B ' n i n, 21. yüzyıldaki kurumsal yapılaşmasını
tesis edecek olan reformların eşiğinde
olduğunu biliyoruz.
Büyük oranda kurumsal reformların
gerçekleştirilmesine adanan "Hükûmetlerarası
Konferans" çalışmalarının tüm üye ve aday ülkelerin
kabul edebileceği bir şekilde sona erdirileceğini umut
ediyoruz.