Söz'ün Anlamı - Teolojik Dilin Paradoksal Görünümü Üzerine Bir Çözümleme

184 Pages·2010·5.86 MB·Turkish

by  Temel Yeşilyurt

ilâhiyât
63
Doç.Dr. Temel YEŞİLYURT
SÖZ'ÜN ANLAMI
TEOLOJİK DİLİN
PARADOKSAL GÖRÜNÜMÜ ÜZERİNE
BİR ÇÖZÜMLEME
TEMEL YEŞİLYURT
1969 Yılında Erzurum'un Olur ilçesine bağlı Beşkaya Köyii'nde doğdu. İlkokulu
köyünde Ortaöğrenimini Çataksu Köyünde tamamladı. Liseyi Ordu-Perşenıbe
Otelcilik ve Turizm Meslek Lisesinde bitirdi. 1991 Yılında Erciyes Üniversitesi
İlahiyat Fakültesinden mezun olduktan sonra, iki yıllık öğretmenlik yaşamı
esnasında Yüksek Lisansını tamamladı (1994). 1998 yılında doktorasını tamamla-
yarak 'doktor' unvanını aldı. 2002 yılında doçent oldu ve halen Fırat Üniversitesi
İlahiyat Fakültesi öğretim üyesi olarak çalışmaktadır. Değişik dergilerde
yayımlanmış pek çok telif ve çeviri makalesi yanında belli başlı eserleri şunlardır:
Ebu'l-Berekât en-Nesefi ve İslam Düşüncesindeki Yeri, Malatya 2000; Tanrının
Aşkmlığı Bağlamında Ru'yetullah Sorunu, Malatya, 2001; Tanrı'nm Anlamı, (Robert
H. King'ten çeviri), İnsan Yayınları, İstanbul, 2001; Dinî Bilgini İmkanı (derleme
ve çeviri), İnsan Yayınları, İstanbul, 2003; İslam İnancının Ana Umdeleri, (Ebu'l-
Beıekât en-Nesefi'den tahkik ve çeviri), Malatya, 2000.
ilâhiyât
Araştırma-İnceleme 63
Doç.Dr. Temel Yeşilyurt
Söz'ün Anlamı
-Teoiojik Dilin Paradoksal Görünümü Üzerine Bir Çözümieme-
ISBN 978-9944-409-13-1
1. Baskı: Şubat 2007
© AVRASYA Yay. Rek. Mat. Eğt. ve Tur. Tic. Ltd. Şti.
Dizgi: ilâhiyât
Sayfa Düzeni: ilâhiyât
Kapak: ilâhiyât
Baskı: Özkan Mat.Gz. San. Tic. Ltd.Şti.
Güleryüz Sanayi Sit. 30. Cd. 538. Sk. No: 60-62 tvedik Ankara 0(312) 395 48 91
ilâhiyât
Dr. Mediha Eldem Sokak 41/12 06420 Kızılay ANKARA
tel.: [phone] tel. ve faks: 0 (312) 433 66 68
e-posta: [email protected]
SÖZ'ÜN ANLAMI
TEOLOJİK DİLİN
PARADOKSAL GÖRÜNÜMÜ ÜZERİNE
BİR ÇÖZÜMLEME
Doç.Dr. Temel YEŞİLYURT
Muaz'm Annesine
İÇİNDEKİLER
KISALTMALAR 7
ÖNSÖZ 9
GİRİŞ
TEOLOJİ VE DİL [13-18]
BİRİNCİ BÖLÜM
SÖZ'ÜN MAHİYETİ [19-60]
1. TEOLOJİK DİLİN YAPISI 19
2. TEOLOJİK DİLİN MANTIĞI 24
3. TEOLOJİK DİLİN İMKÂNI 35
4. TEOLOJİK DİLİN BOYUTLARI 41
4.1. Aşkınlık Boyutu 42
4.2. İçkinlik Boyutu 47
5. TEOLOJİDE LİNGUİSTİK GÜÇLÜKLER 51
5.1. Söz'ün Alanıyla İlgili Güçlükler : 54
5.2. Öznenin Doğasına İlişkin Güçlükler 56
5.3. Söylemin Doğasına İlişkin Güçlükler 58
İKİNCİ BÖLÜM
SÖZ'ÜN PARADOKSAL YAPISI [61-92]
1. PARADOKSUN DOĞASI 6l
1.1. Paradoks Kavramı 63
1.2.'Paradoksun Çeşitleri 65
1.3- Paradoksun Amacı 66
2. PARADOKSUN LİNGUİSTİK GÖRÜNÜMÜ 68
2.1. Çelişiklik 69
2.2. Tutarsızlık 71
2.3. Belirsizlik 73
2.4. Anlamsızlık 74
3. TEOLOGUN PARADOKSAL DÜNYASI 76
3.1. Teologun Linguistik Çaresizliği 77
3-2. Teolojide Paradoksu Doğuran Nedenler 79
3.2.1. Teolojide Dil-Nesne Uyumsuzluğu 80
3.2.2. Söylenilemez Olanı Dile Getirmek: Tanrı'nın Aşkınlığı .... 82
3.2.3. İnsanın Sonlu Tabiatı ya da Sonsuz Olanı Bilme Zarureti .. 84
4. TEOLOJİK DİLİN ANLAMSIZLIĞI 87
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
SÖZ'ÜN ANLAMLILIĞI [93-163]
1. TEOLOJİNİN LİNGUİSTİK ANLAMLILIĞI 93
1.1. Teoiojik Söylem ve Anlamlılık 95
1.2. Teoiojik Söylemde Anlamlılık Ölçütleri 97
1.2.1. Kesinlik: Doğruluk-Doğrulanabilirlik 99
1.2.2. Nesnellik 104
1.2.3. Tutarlılık 106
1.2.4. Literallik 108
1.2.5. Açıklanabildik 110
2. TEOLOJİK ANLATIMLARIN BİLİŞSELLİĞİ 113
3. PARADOKSUN ÖTESİ: ANLAM VE DERİNLİK 119
3.1. Paradoksları Ciddiye Almak 121
3.2. Paradoksal Anlatımları Özel Bir Mantık Türüne İrca Etmek .... 123
3.3. Görünüşün Yanıltıcılığından Kaçınmak 126
3.4. Paradoks-Çelişki Eşitsizliği 127
3.5. Anlamı En Geniş Düzlemde Oluşturmak 130
3.6. Tefekkürün Kamçılayıcı Bir Unsuru Olarak Paradokslar 132
3.7. Paradoksların Pratik ve Pragmatik Değeri 134
3.8. Yorumda Tenzih-Teşbih Dengesi Oluşturabilmek 135
3.9. Kelâmî Dile Yükseklik Kazandırmak 140
3.10. Rasyonalitenin Sığlığından Kaçınmak 141
4. BAZI TEOLOJİK PARADOKSLAR VE ANLAMLILIK 143
4.1. Ezelî Bilgi/İrade ve İnsanın Özgürlüğü Paradoksu 147
4.2. İki Fail Paradoksu 154
4.3. "Ne Aynı ne Gayrı" Paradoksu 158
SONUÇ [165-168]
BİBLİYOGRAFYA [169-177]
DİZİN [179-181]
KISALTMALAR
A.O.Y. : Ankara Okulu Yayınları
B.D.T. : Baker's Dictionary of Theology
Bkz. : Bakınız
Çev. : Çeviren
D.E.Ü.Y. : Dokuz Eylül Üniversitesi Yayınları
Ed. : Edited
F.Ü.İ.F.D. : Fırat Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergisi
Haz. : Hazırlayan
N.E.P.T. : New Essays In Philosophical Theology
O.Ü.İ.F.D. : Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesi Dergi-
si
R.L.P.R.K. : Religious Language and the Problem of Religious
Knowledge
s. : Sayfa
Tah. : Tahkik Eden
Trans. : Translated by
Trs. : Tarihsiz
Vd. : ve devamı
Yay. : Yayınlayan
M.E.B.Y. : Milli Eğitim Bakanlığı Yayınları