Table Of ContentT.C.
CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
EĞİTİM BİLİMLERİ ANA BİLİM DALI
EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİM BİLİM DALI
YÜKSEK LİSANS TEZİ
SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÜSTBİLİŞSEL
OKUMA STRATEJİLERİ İLE ÇOKLU ZEKA
ALANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Tuğba BABACAN
Tez Danışmanı
Yrd. Doç. Dr. Tuncay DİLCİ
SİVAS
2012
T.C.
CUMHURİYET ÜNİVERSİTESİ
EĞİTİM BİLİMLERİ ENSTİTÜSÜ
EĞİTİM BİLİMLERİ ANA BİLİM DALI
EĞİTİM PROGRAMLARI VE ÖĞRETİMİ BİLİM DALI
YÜKSEK LİSANS TEZİ
SINIF ÖĞRETMENİ ADAYLARININ ÜSTBİLİŞSEL
OKUMA STRATEJİLERİ İLE ÇOKLU ZEKA
ALANLARI ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ
Tuğba BABACAN
Tez Danışmanı
Yrd. Doç. Dr. Tuncay DİLCİ
SİVAS
2012
TEZ VERİ GİRİŞ FORMU
i
TEŞEKKÜR
Çalışmanın şekillenmesi aşamasında tez danışmanım olarak bana her konuda
yol gösteren ve hiç çekinmeden değerli vakitlerini ayıran hocam Yrd. Doç. Dr.
Tuncay DİLCİ’ YE teşekkürlerimi ifade etmekten büyük mutluluk duyarım.
Dünyanın bir ucundan da olsa gerek yazışmalarımızda, gerek
telefonlaşmalarımızda bana hem akademik anlamda hem de çalışmaya yönelik
güdülenme düzeyimi artırmada destek oldukları için Gary J. CONTI ve Joyce A.
MCCLELLAN, Roman TARABAN’a teşekkürlerimi bir borç bilirim.
Yüksek Lisans ders ve tez döneminde fikirleriyle çalışmama katkı sağlayan,
yeni bakış açıları kazanmama yardım eden tüm bölüm hocalarıma ve uygulama
esnasında hoşgörüyle yardımlarını esirgemeyen Sınıf Öğretmenliği, Okul Öncesi ve
İngiliz Dil ve Edebiyat Ana Bilim Dalı hocalarına müteşekkir olduğumu belirtmek
isterim.
Ölçek uyarlama sürecinin dil geçerliliği aşamasında Yrd. Doç. Dr. Hakan
Demiröz, Yrd. Doç. Dr. Ertuğ Yavuz, Öğ. Gör. Hüseyin Erdin, Yrd. Doç. Dr. Faruk
Türker, Okt. Ajda Güney, Okt. Ozan Varlı, Arş. Gör. Pelin İrgi, Okt. Ezgi Aydemir,
Okt. İhsan Topçu’ya; uzman görüşü almada bana yardımcı olan Doç. Dr. Erdal
Toprakçı, Yrd. Doç. Dr. Celal Teyyar Uğurlu, Yrd. Doç. Dr. Meral Uras, Arş. Gör.
Hatice Yıldız, Arş. Gör. Serkan Buldur, Yrd. Doç. Dr. Hikmet Yılmaz, Yrd. Doç. Dr.
Elif Küçük Balta’ya ve istatistikî analizlerinde önerilerde bulunan Yrd. Doç.Dr.
Ziynet ÇINAR, Öğrt. Gör. Hatice Gonca USTA’ya çok teşekkür ederim.
Son olarak çalışmalarımı yürütebilmem için bana her türlü huzurlu ortamı
sağlayan ve çalışma sürecinde yaşanan pek çok zorluğa hiç şikâyet etmeden göğüs
geren annem Hatice TAŞLI’ya ve eşim Hasan BABACAN’a en derin teşekkürlerimi
bir borç bilirim. Teşekkür etmem gereken ve belki de teşekkürü en fazla hak eden
biricik kızım sevgili Elif, bu tez büyük oranda sana ayırmam gereken zamanlardan
çalınarak yapılmış bir çalışmadır. Bu süreçte gösterdiğin anlayış ve fedakârlığa ne
kadar teşekkür etsem azdır.
ii
İÇİNDEKİLER
TEŞEKKÜR .................................................................................................................. i
İÇİNDEKİLER ............................................................................................................ ii
TABLOLAR LİSTESİ ................................................................................................. v
ŞEKİLLER LİSTESİ ................................................................................................. vii
EKLER LİSTESİ ...................................................................................................... viii
KISALTMALAR LİSTESİ ......................................................................................... ix
ÖZET............................................................................................................................ x
ABSTRACT ............................................................................................................... xii
BİRİNCİ BÖLÜM ....................................................................................................... 1
1.GİRİŞ ........................................................................................................................ 1
1.1. PROBLEM DURUMU ................................................................................... 1
1.2. OKUMA VE OKUDUĞUNU ANLAMA ..................................................... 4
1.2.1.Okuma Stratejileri ........................................................................................ 6
1.3. ÜSTBİLİŞ ..................................................................................................... 10
1.3.1. Üstbiliş ve Okuma ................................................................................ 14
1.3.1.1. Üstbilişsel Okuma Stratejileri ....................................................... 16
1.3.1.1.1. Kavram Haritası ......................................................................... 19
1.3.1.1.2. Sesli Düşünme Tekniği .............................................................. 20
1.3.1.1.3. Kendini Sorgulama..................................................................... 21
1.3.1.1.4. Özetleme .................................................................................... 21
1.3.1.1.5. Tahmin Etme .............................................................................. 22
1.3.1.1.6. Bilgi İstek Kartı (KWL) ............................................................ 22
1.3.1.1.7. Şema, Soru Sor, Kazanılan Bilgi (SQUNK) .............................. 23
1.3.1.1.8. Gözden Geçir, Ön Bilgiyle İlişkilendir ...................................... 23
1.3.1.1.9. Amacı Belirleme ........................................................................ 24
1.3.2. Güçlü ve Zayıf Okuyucular .................................................................. 24
1.4. ÇOKLU ZEKA KURAMI ............................................................................ 26
1.4.1. Çoklu Zekayı Etkileyen Etmenler ........................................................ 28
1.4.2. Çoklu Zeka Alanları ............................................................................. 29
1.4.2.1. Dilsel/Sözel Zeka .......................................................................... 29
1.4.2.2. Bedensel Zeka ............................................................................... 29
1.4.2.3. Görsel Zeka ................................................................................... 30
1.4.2.4. Müziksel Zeka............................................................................... 30
1.4.2.5. Mantıksal Zeka ............................................................................. 30
1.4.2.6. İçsel Zeka ...................................................................................... 31
1.4.2.7. Kişilerarası Zeka ........................................................................... 31
1.4.2.8. Doğacı Zeka .................................................................................. 31
1.4.2.9. Varoluşçu Zeka ............................................................................. 32
1.4.2.9.1. Varoluşçu Zekayı Belirleyen Kıstaslar ......................................... 33
1.5. ÇOKLU ZEKANIN EĞİTİM ORTAMINA YANSIMASI ......................... 34
1.6.OKUMA VE ÇOKLU ZEKA........................................................................... 36
1.7.PROBLEM CÜMLESİ ..................................................................................... 38
1.7. 1. Alt Problemler: ......................................................................................... 39
1.8.ARAŞTIRMANIN AMACI ............................................................................. 39
1.9.ARAŞTIRMANIN ÖNEMİ .............................................................................. 40
1.10. SAYILTILAR ................................................................................................ 41
iii
1.11. SINIRLILIKLAR........................................................................................... 41
1.12. TANIMLAR .................................................................................................. 42
İKİNCİ BÖLÜM ........................................................................................................ 43
2.İLGİLİ YAYIN VE ARAŞTIRMALAR ................................................................ 43
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM ................................................................................................... 56
3.YÖNTEM ................................................................................................................ 56
3.1. ARAŞTIRMA MODELİ ................................................................................ 56
3.2. ÇALIŞMA EVRENİ VE ÖRNEKLEM .......................................................... 56
3.3. VERİ TOPLAMA ARAÇLARI ..................................................................... 57
3.3.1. Kişisel Bilgi Formu ................................................................................... 58
3.3.2. Çoklu Zeka Ölçeği ..................................................................................... 58
3.3.2.1. ÇZÖ’nün Güvenirliği ve Geçerliği ..................................................... 59
3.3.2.2. Türkçeye Uyarlama Çalışması ............................................................ 61
3.3.2.2.1. Dil Geçerliği ................................................................................. 61
3.3.2.2.2. Yapı Geçerliği ............................................................................... 63
3.3.2.2.3. Güvenirlik ..................................................................................... 63
3.3.3. Üstbilişsel Okuma Stratejileri ................................................................... 64
3.4. VERİLERİN ANALİZİ ................................................................................... 65
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM .............................................................................................. 68
4.BULGULAR VE YORUM ..................................................................................... 68
4.1.1. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Üstbilişsel Okuma Stratejilerini
Kullanma Düzeylerine İlişkin Bulgular ve Yorumlanması .................................... 68
4.1.2. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Çoklu Zeka Alanlarına Dayalı
Profillerine İlişkin Bulgular ve Yorumlanması ...................................................... 71
4.1.3. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Analitik Okuma
Stratejilerini Yordamasına Dayalı Bulgular ve Yorumlanması .............................. 74
4.1.4. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Pragmatik
Okuma Stratejilerini Yordamasına Dayalı Bulgular ve Yorumlanması ................. 79
4.1.5. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Cinsiyet
Değişkenine Göre Analitik Okuma Stratejilerini Yordamasına Dayalı Bulgular ve
Yorumlanması ......................................................................................................... 84
4.1.6. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Cinsiyet
Değişkenine Göre Pragmatik Okuma Stratejilerini Yordamasına Dayalı Bulgular
ve Yorumlanması .................................................................................................... 90
4.1.7. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Sınıf
Değişkenine Göre Analitik Okuma Stratejilerini Yordamasına Dayalı Bulgular ve
Yorumlanması ......................................................................................................... 96
4.1.8. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Sınıf
Değişkenine Göre Pragmatik Okuma Stratejilerini Yordamasına Dayalı Bulgular
ve Yorumlanması .................................................................................................. 105
4.1.9. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Yaşanılan Yer
Değişkenine Göre Analitik Okuma Stratejilerini Yordamasına Dayalı Bulgular ve
Yorumlanması ....................................................................................................... 116
4.1.10. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Yaşanılan Yer
Değişkenine Göre Pragmatik Okuma Stratejilerini Yordamasına Dayalı Bulgular
ve Yorumlanması .................................................................................................. 121
BEŞİNCİ BÖLÜM ................................................................................................... 129
iv
5.1. ARAŞTIRMANIN ALT PROBLEMLERİNE İLİŞKİN SONUÇ VE
ÖNERİLER .............................................................................................................. 129
5.1.1. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Üstbilişsel Okuma Stratejilerini
Kullanma Düzeylerine İlişkin Sonuç ve Öneriler ................................................. 129
5.1.2. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Çoklu Zeka Alanlarına Dayalı
Profillerine İlişkin Sonuç ve Öneriler ................................................................... 130
5.1.3. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Analitik Okuma
Stratejilerini Yordamasına İlişkin Sonuç ve Öneriler ........................................... 131
5.1.4. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Pragmatik
Okuma Stratejilerini Yordamasına İlişkin Sonuç ve Öneriler .............................. 132
5.1.5. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Cinsiyet
Değişkenine Göre Analitik Okuma Stratejilerini Yordamasına İlişkin Sonuç ve
Öneriler ................................................................................................................. 132
5.1.6. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Cinsiyet
Değişkenine Göre Pragmatik Okuma Stratejilerini Yordamasına İlişkin Sonuç ve
Öneriler ................................................................................................................. 133
5.1.7. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Sınıf
Değişkenine Göre Analitik Okuma Stratejilerini Yordamasına İlişkin Sonuç ve
Öneriler ................................................................................................................. 133
5.1.8. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Sınıf
Değişkenine Göre Pragmatik Okuma Stratejilerini Yordamasına İlişkin Sonuç ve
Öneriler ................................................................................................................. 134
5.1.9. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Yaşadığı Yer
Değişkenine Göre Analitik Okuma Stratejilerini Yordamasına İlişkin Sonuç ve
Öneriler ................................................................................................................. 134
5.1.10. Sınıf Öğretmenliği Bölümü Öğrencilerinin Zeka Alanlarının Yaşadığı Yer
Değişkenine Göre Pragmatik Okuma Stratejilerini Yordamasına İlişkin Sonuç ve
Öneriler ................................................................................................................. 135
KAYNAKLAR ........................................................................................................ 137
EKLER ..................................................................................................................... 160
Description:Strateji, bireyin dil edinimini gerçekleştirmek için seçtiği bilinçli taktiklerdir stratejilerin okuyucu tarafından bilinçli olarak seçildiği anlaşılmaktadır. Retrieved from http://0csaweb109v.csa.com.bianca.penlib.du.edu ED50215.
