Table Of ContentTÜRKİYE VE DÜNYADA TEKNOPARK UYGULAMALARI: Teknopark İstanbul Örneği 
 
Serap Tepe 1, A. Halim Zaim 2 
İstanbul Ticaret Üniversitesi, Mühendislik ve Tasarım Fakültesi, 
1 {[email protected]} Endüstri Mühendisliği Bölümü Öğretim Üyesi 
2 {[email protected]} Bilgi Teknolojileri Uygulama ve Araştırma Merkez Müdürü 
 
 
ÖZET 
 
Üniversite sanayi işbirliği sonucu ortaya çıkan özgün yapı olarak adlandırılan teknoparkların önemi her geçen 
gün artmaktadır. Günümüzde sayıları hızla artan bu yapıların bulundukları ülkelere katma değer sağlama 
noktasındaki  görevleri  düşünüldüğünde  bu  yapıları  tanıma,  gelişme  süreçleri  ve  gerek  Türkiye  gerekse 
dünyadaki teknopark uygulamaları hakkında bilgi sahibi olunması girişimciliğin ve yeni teknoloji üretkenliğinin 
arttırılması noktasında  zorunlu hale  gelmiştir. Bu çalışmada ülkemizin gelişimine çok büyük katma değer 
sağlayabilecek teknopark yapısının verimliliği ile ilgili yapılması kurgulanan iş planlarından bahsedilecektir. Bu 
bağlamda amaç teknopark yapısının verimliliği ile ilgili etkinlik analizi  yapılarak, teknopark performansının 
değerlendirilmesi için bir  model önerisinde  bulunulmasıdır. Öncelikle Türkiye’deki ve  dünyadaki teknopark 
yapısından bahsedilecek, bu yapıyla ilgili yayınlanmış çalışmalar irdelenecektir. İncelenen çalışmalar ışığında 
teknopark verimliliği ile ilgili bir model kurgulamak hedeflenecektir. Bu modeli kurgularken Teknopark İstanbul 
pilot bölge olarak seçilmiş, bu teknoparkta bulunan 110 firma ve teknopark yönetimi ile yüz yüze görüşülerek 
anketler  uygulanmıştır.  Sonraki  safhada  pilot  bölgede  başarısı  teyit  edilen  modelin  diğer  teknoparklara 
uygulanması ve bu modelin teknoparklar için bir indeks değeri üretecek şekilde bir portalın kurgulanması 
hedeflenmektedir.  
 
Anahtar  Sözcükler:  Teknopark,  Etkinlik  Analizi,  Performans  Değerlendirme,  Türkiye  ve  Dünyada 
Uygulamalar 
 
 
 
TECHNOPARK APPLICATIONS IN TURKEY AND THE WORLD: A case study on Technopark İstanbul   
 
 
 
ABSTRACT 
 
Technoparks are important organizations emerging by the partnerships between universities and industry. 
Considering the fact that these organizations grow rapidly in numbers and add immense value to hosting 
country, defining them correctly and gaining knowledge on their progress as well as on various practical aspects 
of technopark applications in Turkey and in the World is a vital task. In this work, the action plans aiming to 
increase the efficiency of the technoparks, as a important value adding tool with extreme leverage effects on 
development of Turkey, will be discussed. Hence, the aim of this study is to propose a model to evaluate the 
*Bu çalışma Bilgi Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülmektedir. Çalışma kısmi 
olarak  İstanbul  Ticaret  Üniversitesi  Yayın,  Araştırma  ve  Proje  Koordinasyon  Kurulu  tarafından 
desteklenmektedir. [2015/12 tarih 012 numaralı proje]  Sayfa 1
performance of technoparks by analyzing the efficiency measures we determined. Having this aim in mind, we 
firstly address the Turkish and world experience on technoparks and discuss the scientific works focusing on 
this field. Based on the literature review, a model measuring the efficiency of technoparks will be built. While 
designing the model, Teknopark İstanbul is selected as pilot subject and a comprehensive survey study is 
applied on management of the technopark and 110 firms located in Teknopark İstanbul. In the next stage, 
provided that the success of the proposed model is proved by this pilot study, the same model will be applied to 
other technoparks with the ultimate goal that the model will be evolved to a recognized efficiency index for 
technoparks  
1. Giriş 
 Günümüzde firmaların kısa zamanda yeni ürün geliştirebilmeleri, yeni teknolojiler elde edebilmeleri 
hızla artan küresel rekabet nedeniyle oldukça zor bir hale gelmektedir. Gelişmekte olan ülkelerdeki firmalar için 
küresel  rekabette  hayatta  kalabilme  teknolojik  gelişime  verilen  önemle  kıyaslanmaktadır.  Gelişmekte  olan 
ülkeler incelendiğinde bu ülkelerin ilerlemelerini öncelikle teknoloji transferi yaparak sağlamayı hedefledikleri 
gözlenmektedir. Ancak, bu durum detaylı incelendiğinde yurtdışından yapılan teknoloji transferi uygulamalarında 
en  üst  düzey  teknolojilerin  transfer  edilmesine  müsaade  edilmediği  veya  maliyetlerin  çok  fazla  olduğu 
görülmektedir. Bundan dolayı firmaların yurt içinde yapılan teknoloji transferlerine ilgi göstermelerinin gerekliliği 
saptanmıştır. 
  Yurt içinde bilginin üretilmesi ve üretilen bilginin uygulamaya geçirilebilmesi yoluyla teknoloji üretmek ve 
geliştirmek mümkün gözükmekte ve bu durum rekabet kavramına anlam ve değer katmaktadır. Çünkü rekabet 
edebilirlik  kavramı,  verimliliği  yükseltebilme  becerisidir.  Verimliliği  yükseltebilme,  sürekli  teknolojik  yenilik 
yaratma yetkinliği ile mümkündür. Dolayısıyla, yurt içinde yeni ürün veya yeni teknolojiyi üretip ülke gelişimine 
katkı sağlamanın birinci adımı üniversiteler ile firmaların işbirliğini sağlamak, ikinci adımı ise bu birliktelikten 
oluşan sonucu katma değere dönüştürecek girişimcilik yapısını aktive etmektir. Rekabet edebilirliği sağlayacak 
olan husus, bu yapının var edeceği katma değerdir. Bu işbirliğinin sağlanabilmesi devlet desteği ile yani teşvik 
edici yasal düzenlemelerle mümkündür.   
2.Teknopark Tanımı ve Önemi 
2.1.Kavram ve Tanımlar 
Teknoparklar,  üniversiteler,  araştırma  kurumları  ve  sanayi  kuruluşlarının  aynı  ortam  içerisinde 
araştırma, geliştirme ve inovasyon çalışmalarını sürdürdükleri; birbirleri arasında bilgi ve teknoloji transferi 
gerçekleştirdikleri;  akademik,  ekonomik  ve  sosyal  yapının  bütünleştiği  organize  araştırma  ve  is 
merkezleridir.(Bilkent Cyberpark İnternet Sitesi, 2015). 
Teknoparklar,  teknoloji  üretiminin  gerçekleştiği,  küresel  pazarda  rekabet  edebilme  adına  ülkenin, 
firmaların ve üniversitelerin çalışmalarına pozitif etki yapan organizasyonlardır. (Kılıç,2009). Yalçınkaya (1996), 
teknoparkları şu şekilde tarif etmektedir: ‘Teknoloji üreten ya da uyarlayan şirketlerin, işletmelerin tamamı ya da 
sadece araştırma birimleriyle  veya birkaç araştırma projesi ile değişen sürelerde katıldıkları ve üniversite 
öğretim elemanları ile işbirliği yaptıkları yerlerdir.’ Uluslararası Bilim Parkları Birliği (IASP) (2012) ne göre ise 
teknopark, profesyoneller tarafından yönetilen ve inovasyon kültürünü destekleyerek, bilgi tabanlı kuruluşların 
ve bunlarla ilgili iş dallarının birbirleriyle iletişimini, rekabetçiliğini güçlendiren ve gerçekleştirdiği bu amaçlarla 
toplumun  refah  seviyesini  artırmayı  hedefleyen  organizasyonlardır.  Yine  IASP’nin  internet  sitesinde 
teknoparkalar için şu tanımlar dikkat çekmektedir. Teknoparklar, bir veya birden fazla üniversite, araştırma 
merkezi ve/veya diğer kurumlara resmi veya işlevsel bağları olan, inovasyon destekleyici fonksiyonlara sahip bir 
teşebbüstür.  United  Kingdom  Science  Park  Association  (UKSPA)  ise  Teknoparkları,  bir  üniversite  veya 
araştırma kurumu ile bağlar kurarak, içerisinde teknoloji odaklı firma ve organizasyonların oluşmasını özendiren, 
bu firma ve organizasyonların gelişmesine ve yeni ürün/hizmetler üretmesine destekler sağlayan bir girişimdir 
şeklinde tanımlamıştır (Eroğlu, 2002). 
 
  Teknoparklar, ülkelerde farklı oluşumları nedeniyle farklı kavramlarla ifade edilmiştir. ABD’de Research 
Park  (Araştırma  Parkı),  İngiltere’de  Science  Park  (Bilim  Parkı),  Fransa’da  Technopôle  (Teknoloji  Kenti)  , 
Japonya’da  Technopolis  (Teknoloji  Kenti)  Almanya’da  Grunderzentrum  (Kurucu  Merkez)...gibi.  Ayrıca, 
Enterprise Center (Girişimci Merkezi), Innovation Center (Yenilik Merkezi), Industrial Park (Endüstriyel Park), 
Business Center (İş Merkezi) gibi terimler de kullanılmaktadır.  
*Bu çalışma Bilgi Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülmektedir. Çalışma kısmi 
olarak  İstanbul  Ticaret  Üniversitesi  Yayın,  Araştırma  ve  Proje  Koordinasyon  Kurulu  tarafından 
desteklenmektedir. [2015/12 tarih 012 numaralı proje]  Sayfa 2
Kurulduğu ülkenin bilim ve teknoloji politikası, olanakları, endüstri dokusu, coğrafi yapısı ve teknolojik 
gelişmişlik  düzeyine  göre  farklı  uygulama  biçimleri  gösteren  teknoparklar  için  farklı  tanımlar  da 
yapılabilmektedir. Bu tanımlardan bazıları şöyle sıralanabilmektedir: 
Bilim Parkları; büyük ve güçlü bir üniversite  yanında toplanan ileri teknoloji kökenli firma veya araştırma 
geliştirme kuruluşlarından oluşmuş sitelerdir. 
Araştırma Parkları; Çeşitli araştırmalara dayalı olarak geliştirilmiş projelere sahip büyük işletmeler veya yeni 
teknolojilere dayalı genç işletmelerin bir üniversite veya araştırma kurumuyla yakın ilişkiler kurarak, bilimsel 
esaslı  teknoloji  üretimine  destek  sağlayan  organizasyonlardır.  Projelerin  temel  araştırma  kapsamında  ve 
prototip üretimine dek desteklendiği bu parklarda, uygulama aşamasında ürünün seri üretimi ve pazarlanması 
araştırma parklarının faaliyet alanı dışında kalır. 
Yenilik Merkezi; Yeni ve ileri teknolojiye dayalı firmaların doğması ve gelişmesi için bir dizi destek hizmetinin 
üniversitelerle yakınlık kurularak gerçekleşmesini sağlamayı amaçlar. 
İlk Gelişim Merkezi; Belirli destekleri (malzeme, danışmanlık, eğitim vb.) belirli koşullar altında (kiracılık süresi 
vb.) girişimcilere sağlayarak, onların teknolojilerini geliştirmelerine katkıda bulunmayı amaçlayan yapılardır. 
Kiracı durumundaki girişimciler, pazara çıkmaya hazır hale geldiklerinde yerlerini yeni girişimcilere bırakırlar. 
Teknoloji  Geliştirme  Merkezleri;  Teknoloji  bazlı  firmaların  kuruluşunu  desteklemeyi,  üniversitenin  bilimsel 
potansiyelinden ve altyapısından endüstri için yararlanmayı ve ekonominin yapısını geliştirmeyi hedefler. 
Teknoparklar; Üniversite ile sanayi işbirliğinin somutlaştığı yerlerdir. Genellikle yeni veya ileri teknolojide mal 
üretmek  isteyen  müteşebbislerin,  sınai  ve  ticari  faaliyetlerini  üniversitelerin  yanında  veya  yakınında 
yürütebilmelerine ve bu üniversitelerden yararlanabilmelerine imkân vermek için kurulmuş sitelerdir.(Harmancı 
ve Önen,2009)    
     
2.2.Teknoparkların Tarihsel Gelişimi 
Teknopark yapısı adına dünyadaki ilk uygulamalar İkinci Dünya Savaşı sonrası görülmeye başlanmıştır. 
İlk teknopark, 1952 yılında ABD’nde Kuzey California’da kurulan Stanford Research Park (Silikon Vadisi) 
olmuştur. Daha sonra 1959 yılında Kuzey Carolina’da Research Triangle Park kurulmuştur. Teknoparkların 
kurulduğu ikinci ülke İngiltere’dir. 1972 yılında Edinburgh’ta Heriot-Watt Üniversitesi Teknoparkı ve Cambridge 
Teknoparkı, İngiltere’de kurulan ilk teknoparklardır. İkinci Dünya Savaşı sonrası petrol fiyatlarındaki yükselme, 
üretimin azalması, ekonominin durgunluk halinde seyretmesi ülkeleri zorlamış ve bu olumsuz durumlardan 
kurtulmak  için  ülkeler  üniversite  sanayi  işbirliğine  önem  vermeye  başlamışlardır.1980ler  teknoparkların 
gelişmesinin hız kazanmaya başladığı dönemlerdir. Bu tarihlerde ABD’de 12,Belçika ve Fransa’da 7,İngiltere’de 
2  olmak  üzere  toplam  teknopark  sayısı  21’e  ulaşmıştır.(Çelik,2011)  Dünyadaki  teknoparkların  kurulma 
dönemleri  incelendiğinde,  en  büyük  artışın  %48  ile  1990’lı  yıllarda  olduğu  ve  2000’li  yıllardan  sonra  da 
sayılarının oldukça hızlı bir biçimde artmaya başladığı gözlenmektedir. 
Türkiye’de teknopark kurulması 1980’li yıllarda başlamıştır. Öncelikle Biyo-teknoloji, uzay araştırmaları ve uydu 
teknolojisi, elektronik, yenilenebilir-enerji kaynaklar, yeni malzemeler, deniz bilimleri, demir ve kömür teknolojisi, 
hayvan  ve  bitki  geliştirme  ile  gıda  teknolojisi  alanlarında  çalışacak  teknoparklar  kurulması  hedeflenmiştir. 
16.11.1990 tarihinde, TUR/90/T01 numaralı ve “Türkiye’de Teknoparklar Kurulması İçin Program” başlıklı proje, 
UNFSTD  ile  hükümetimiz  arasında  imzalanmıştır.  Programa  göre  İTÜ,  ODTÜ,  Ege  Üniversitesi,  Anadolu 
Üniversitesi  ve  TÜBİTAK  MAM’da  beş  teknopark  kurulması  öngörülmüştür.  ODTÜ  ve  TÜBİTAK  MAM 
teknoparkları  4691  sayılı  Kanun  çıkmadan  önce  kurularak  faaliyet  başlamışlardır.  2001  yılından  bu  yana 
Türkiye’de 39 Teknopark kurulmuştur. 
  
2.3.Teknoparkların Kuruluş Amaçları ve Fonksiyonları 
Teknoparkların kuruluş amacı, üniversite, sanayi ve devlet işbirliğini sağlamaktır. Ortak çalışmalar ile 
ülke sanayisinin ihtiyacı olan teknolojileri yurt içi kaynaklardan karşılamak, üniversitelerin eğitim faaliyetlerini 
zenginleştirmek  ve  etkinleştirmek,  sanayinin  problemlerini  çözüme  kavuşturmada  akademik  uzmanlıktan 
faydalanmak ve sanayinin rekabet gücünü arttırmak teknoparkların amaçları arasında yer alır (Özdemir, 2006). 
Teknoparklar kuruldukları ülkelerde milli politikaya uyumlu yeni sanayiler geliştirmek, gerileme veya 
durgunluk yaşayan sektörlere canlılık kazandırmak ve yenilikçi ortamlar oluşturmak gibi prensipleri hayata 
geçirmeyi amaçlayan yapılardır. 
 
2.4.Teknoparkların Kuruluş Modelleri 
Teknoparklar, kuruluşuna öncülük eden paydaşlara göre şu şekilde gruplandırılabilirler: 
*Bu çalışma Bilgi Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülmektedir. Çalışma kısmi 
olarak  İstanbul  Ticaret  Üniversitesi  Yayın,  Araştırma  ve  Proje  Koordinasyon  Kurulu  tarafından 
desteklenmektedir. [2015/12 tarih 012 numaralı proje]  Sayfa 3
Devlet  Esaslı  Model:  Bu  modelde  teknoparkın  kuruluşunu  doğrudan  devlet  üstlenir.  Bu  modelde  devlet, 
teknopark kurulacak alandaki altyapı çalışmalarını yapar, teknoparkta yer alacak kuruluşlara vergi kolaylıkları 
gibi imkânlar sunar. 
Üniversite  Esaslı  Model:  Bu  modelde  üniversite  kendi  arazisinde  kendi  kaynakları  ile  teknopark  kurar. 
Teknoparkın  kurulması  ve  işletilmesine  dair  tüm  süreçlerde  belirleyici  aktör  üniversitedir.  Bu  durum,  dış 
müdahale endişelerinden bağımsız olmayı gündeme getirir, ancak bu avantajın yanında iş dünyasından kopuk 
olma dezavantajı söz konusudur. 
 
Özel Sektöre Dayalı Model: Bu modelde finans yapısı güçlü şirketler üniversiteler ile işbirliği yapmaktadır. 
Teknoparkın kurulmasını sağlayan şirket yönetimde söz sahibidir. 
 
Karma Model: Bu yapıda üniversiteler, yerel yönetimler, banka, sivil toplum örgütleri ya da vakıflar birlikte 
hareket ederek teknopark kurarlar. 
 
2.5.Teknoparkların Paydaşlara Sunduğu Faydalar 
Üniversiteye  Sağladığı  Faydalar:  Üniversiteler,  yoğun  akademik  gündemlerinden  dolayı  bazı  durumlarda 
sektörün  ihtiyaçlarını  net  olarak  gözlemleyememektedirler.  Bu  sebeple  üniversitelerin  sektör  ihtiyaçlarını 
gözlemleme adına teknoparklarda bulunan firmalarla ortak projeler yapması, sektörle ilgili güncel bilgileri takip 
edebilmesi onlar için yüksek katma değerli bir çalışma olmaktadır. Üniversiteler bu paylaşımın çıktılarını eğitim 
programlarına dâhil edebilir. Böylece üniversiteler öğrencilerine yaparak yaşayarak öğrenme fırsatı sunmuş olur. 
Ayrıca, üniversitedeki laboratuvarlar, sektörle iç içe olmanın verdiği avantajdan faydalanarak, test ve ölçümleme 
cihazlarını, donanım ve teçhizatlarını devamlı olarak sektörün ihtiyaçlarına cevap verecek şekilde güncel ve 
kullanılabilir durumda tutma olanağına kavuşturulabilir.(www.kho.edu.tr) 
Ayrıca üniversiteden mezun olanlara istihdam yaratılması da teknoparkların üniversiteler için sağlayacağı bir 
diğer fayda olarak zikredilebilir. 
Girişimcilere  Sağladığı  Faydalar:  Teknoparkların  girişimcilere  sağladıkları  katkılar  şöyle  sıralanabilir:  Proje 
esaslı çalışma kültürünü  öğretir  ve geliştirir. Üniversite ile  işbirliği sağlar. Ar-Ge  yapısını  öğretir ve  vergi 
muafiyetleri sağlar. Nitelikli eleman kapasitesini artırır. Teknoparklarda çalışan firmalar, diğer firmalarla yüksek 
bir etkileşim içerisindedirler. Kısa zamanda çok yol alması gereken firmaların yapı içerisindeki diğer firmalarla 
iletişimi, birlikte vakit geçirmesi, proje yapması, konferanslara katılması bu firmalara yeni ufuklar açar. Böylece 
firmanın gelişim hızı artar, ortaya çıkan ürünün kalitesi ve pazara çıkma süresinde belirgin değişiklikler olur. 
(Bella Vista ve Sanz, 2009).  
Bölgeye Sağladığı Faydalar: Teknoparklar, üniversiteler ve sanayi arası iletişim sağlayarak, ülkenin itibarını 
güçlendirir, üretkenliğini artırır, rekabetçiliğine de katkıda bulunur, işsizlik oranını azaltır ve ülkenin uluslararası 
sahada söz sahibi olmasına vesile olur. (Polat, 2003).  
 
3.Yurtdışı Teknopark Faaliyetleri 
 
ABD, teknopark yapısını dünyada ilk kez faaliyete geçirmiş ülke olarak diğer ülkelere öncülük yapmış ve 
teknopark hareketinin tüm dünyaya yayılmasını sağlamıştır.ABD’deki teknoparkların çoğu federal hükümetler 
tarafından desteklenmiştir.  En eski ve olgunlaşmış üç teknoparkın (Research Triangle Park, Silicon Valley ve 
Route128) temelleri bu sırada atılmıştır. ABD’de teknopark kavramının gelişim süreci Stanford ‘ta, üniversite, 
yerel yönetim ve finans kurumlarının ortak girişimi ile elektronik sektörüne yönelik olarak gerçekleştirilmiştir. Bu 
girişim, Silicon Valley’e dönüşmüş ve hemen ardından birçok Bilim Parkı’nın kurulmasına öncülük etmiştir.  
  Teknoparklar  hususunda  öncülük  eden  ülkelerden  biri  de  Çin’dir.  Çin’de  kurulan  teknoparkların 
başlangıcı  1980’lerin  sonlarına  doğru  olmuştur.  Çin  hükümeti,  teknolojik  gelişmeye  katkı  yapan  firmaların 
yapacakları Ar-Ge harcamaları için destek sağlamakla beraber firmalara sağlanan düşük kira, altyapı indirimleri 
gibi piyasanın % 50 altında maliyetli hizmetler sunmaya başlamıştır. Hükümet tarafından sağlanan bu destekler 
sayesinde teknolojik girişimlerin oranı % 30’dan % 80’lere yükseltilmiştir.  Hindistan’da  90’lı  yıllarda 
ekonominin serbestleşmesi ile birlikte teknoloji gelişimi alanında yeni bir süreç başlamıştır. Ülkede üniversite 
sanayi işbirliği konuşulmaya başlanmış, yapılan işbirlikleri ile teknolojik gelişmeler konusunda önemli adımlar 
atılmıştır. Şüphesiz bu adımlardan en önemlisi uluslararası standartlarda teknoparkların kurulması olmuştur. 
Uluslararası Teknoloji Parkı (International Technology Park-ITPL),1997 yılında kurulmuş olup, Hindistan’daki 
kurulan teknoparkların en önemlisi ve büyüğüdür.  
  İsrail, 1940’lı yıllardan bu yana teknoloji alanında önemli gelişmelere imza atmaktadır. İsrail’de 1946 
yılında ilk teknopark kurulmuştur. Staf Weirtheimer tarafından İsrail’de kurulan 5 teknopark halen dünya çapında 
*Bu çalışma Bilgi Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülmektedir. Çalışma kısmi 
olarak  İstanbul  Ticaret  Üniversitesi  Yayın,  Araştırma  ve  Proje  Koordinasyon  Kurulu  tarafından 
desteklenmektedir. [2015/12 tarih 012 numaralı proje]  Sayfa 4
rekabet edebilir ürünler üreten sayılı teknoparklardandır. Bu teknoparkların en belirgin özelliği, ürettikleri ileri 
teknolojileri sayesinde yüksek verimliliğe sahip olmaları ve ihracata yönelik büyümeyi gerçekleştirmeleridir. 
Cambridge Science Park ise İngiltere’de Trinity College tarafından 1970’de kurulmuştur. İngiltere’nin en 
eski ve en saygın parkıdır. 
   Sophia Antipolis Fransa’da 1960’da kurulmuştur. Alanı: 2.400 hektar olup 1.260 şirkette yaklaşık 26.000 
personel çalışmaktadır. Honeywell, Orange, Wipro, Air France, Amadeus, HP, Schneider Electric, France 
Telecom gibi önemli şirketlere ev sahipliği yapmaktadır. 
 
4.Türkiye’de Teknopark Faaliyetleri 
Türkiye’de Mart 2011 tarihi itibariyle 39 adet Teknoloji Geliştirme Bölgesi (Ankara 6 adet, İstanbul 5 
adet, Kocaeli 3 adet, İzmir, Konya, Antalya, Kayseri, Trabzon, Adana, Erzurum, Mersin, Isparta, Gaziantep, 
Eskişehir, Bursa, Denizli, Edirne, Elazığ, Sivas, Diyarbakır, Tokat, Sakarya, Bolu, Kütahya, Samsun, Malatya, 
Urfa ve Düzce illerinde 1 adet) kurulmuştur. Bu merkezler üniversite sanayi işbirliğini her geçen gün geliştirme 
adına faaliyetler yapmakta, bünyelerindeki firmalara çeşitli imkânlar sunarak inovasyon faaliyetlerine destek 
olmaktadırlar. Firmalar dilerlerse bir fikir ya da proje ile kuluçka firma olarak teknoparklardaki yaşantılarına 
başlayabilmekte  ve  bu  süreçte  teknoparkların  tüm  sosyal,  teknik,  mali,  kültürel  imkânlarından 
faydalanabilmektedirler.  Hali  hazırda  pazara  çıkmış  olan  firmalar  da  teknopark  imkânlarından 
faydalanabilmekte, projeleri için destek alabilmekte, teknopark içerisindeki sinerjiden etkilenerek işbirliklerini 
artırabilmektedirler.  Bu da sektöre canlılık, rekabet, ayakta kalabilme dürtülerini kazandırmaktadır. Teknoloji 
Transfer Ofisleri desteğiyle üniversite sanayi işbirliği kuvvetlendirilmeye çalışılmaktadır. 
 
5. Türkiye ve Dünyada Teknopark Uygulamaları İle İlgili Literatür İncelemesi 
Türkiye’de  yapılan  çalışmalar  incelendiğinde  1999  yılında  Harmancı  ve  Önen’in  Türkiye’deki  mevcut 
teknoparkların incelenmesi ve dünyadaki benzer uygulamalara dayanarak teknopark uygulamalarının nasıl 
olması gerektiğine dair bir çalışma yaptıkları görülmektedir. Polat(2003),Türkiye’deki teknoparklarda teknoloji 
geliştirme faaliyetlerinin belirlenmesine yönelik çalışmasında İTÜ, TÜBİTAK MAM, GEBZE, BİLKENT VE ODTÜ 
Teknoparklarında bulunan 242 firmaya anket uygulamış, sonuçları sözel olarak yorumlamıştır.  Tekmer ve 
Teknoparkların yeniliğe etkisi Bengisu (2004) tarafından incelenmiştir. Türkiye’deki teknoparkların sorunları ve 
kuluçka aşamasındaki şirketlerin karşılaştıkları zorluklar Başalp ve Yazlık(2006) tarafından incelenmiş sorunlara 
çözüm önerileri sunulmuştur. Taşçı ve Güder(2006) yazılım endüstrisinin gelişiminde teknoparkların önemini 
Batı Akdeniz Teknopark özelinde incelemişlerdir. Baki ve Ar(2007) ülkemizdeki teknoparkların mevcut durumları 
hakkında  genel  bir  inceleme  yapmışlardır.  Ataman(2008)  Türkiye’deki  teknoparkların  istihdam  yaratma 
kapasitesini Ankara özelinde incelemiş, teknoparkların mikro düzeyde istihdam yaratma kapasitesinin yüksek; 
makro düzeyde ise ekonomik büyümeye etkisinin sınırlı olduğunu gözlemlemiştir. Vucic(2009),teknoloji yoğun 
organizasyonlar arası işbirlikleri ve kümelenme stratejileri üzerine olan çalışmasında teknoparklardaki firmalar 
arası işbirliğinin güçlendirilmesinin öneminden bahsetmiştir. Kılıç(2009),ise Türk Savunma Sanayi tarafından 
yürütülen  teknolojik  gelişim  hareketlerinin  Ankara’daki  durumunu  burada  bulunan  teknoparklar  özelinde 
incelemiştir.  Ar(2009),çalışmasında  yeniliğin  firma  performansına  etkisini  incelemek  adına  teknoparklarda 
yerleşik firmalar için yeniliği etkileyen faktörlerin belirlenmesi üzerine çalışmış ve bu sebeple 10 teknoparktaki 
270 firma için yapısal eşitlik modeli kurarak yorumlama yapmıştır.  Yaşar(2010),ODTÜ özelinde teknopark 
bilişim kümelenmesi mevcut durumu incelemiştir. Küçük (2010),Gaziantep Teknopark özelinde yerel ekonomik 
kalkınmada  teknopark  önemini  incelemiştir.  Ayvaz,  Kılıç(2011),  çalışmalarında  devlet,  sanayi,  üniversite 
işbirliğinin sağlayıcısı olarak kabul edilen teknoparklar ve teknoloji transferi işbirliklerinde mevcut durumu likert 
ölçeği ile incelemişlerdir. Uzun(2011),yeni bir toplumsal inovasyon sürecinin çıkış noktası olarak teknoparkları 
yorumlamıştır. Erün(2012) ise aynı teknopark içerisinde yer alan firmaların ortamın sinerjisinden yararlanma ve 
yaptıkları işbirliklerinin teknoloji transferine etkisini gözlemlemek adına Ankara’daki teknopark firmalarını mercek 
altına almış, performans değerlendirmesi yapmıştır. Sakarya(2012),teknopark içerisindeki teknoloji transferini 
artırmaya yönelik işbirlikleri ve teknopark destek faaliyetlerinin firmaların özümleme kapasiteleri üzerine etkileri 
ve firmaların sunulan hizmetlerden yararlanma düzeylerini Ankara özelinde anketler yardımıyla yorumlamıştır. 
Orhaner, Alkibay, Korkmaz, Sertoğlu(2012) çalışmalarında teknoparkların yönetimsel sorunlarını ele almışlardır. 
Kayalıdere  (2014)  teknoparklara  yönelik  vergi  avantajlarını  gündeme  getirmiş,  Türkiye’nin  teknoloji 
politikalarında teknoparkların önemini vurgulamıştır. Yalçıntaş(2014), çalışmasında üniversite sanayi devlet 
işbirliğinin ülke ekonomisine etkilerini Teknopark İstanbul özelinde incelemiştir. 
Konu ile ilgili yapılmış yurtdışı çalışmalar incelendiğinde ise; çoğu çalışmanın mevcut durum yorumlanması 
şeklinde olduğu görülmektedir. Gower, Harris, Cooper(1996)çalışmalarında İngiltere’deki 30 teknopark için 
*Bu çalışma Bilgi Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülmektedir. Çalışma kısmi 
olarak  İstanbul  Ticaret  Üniversitesi  Yayın,  Araştırma  ve  Proje  Koordinasyon  Kurulu  tarafından 
desteklenmektedir. [2015/12 tarih 012 numaralı proje]  Sayfa 5
mevcut durum analizi yapmışlardır. Westhead(1997) çalışmasında teknoparklarda faaliyette bulunan firmalarla 
bulunmayan firmalar arasındaki farklılıkları incelemiş ve bunları ARGE girdi çıktıları açısından karşılaştırmıştır. 
Westhead,  Batstone(1998),  çalışmalarında  teknoparklarda  yerleşik  olan  ve  olmayan  firmaları  demografik 
özellikler  ve  endüstriyel  faaliyetler  açısından  karşılaştırmışlardır.  Pakstas(1999),çalışmasında  Norveç’teki 
Sorlandets teknoparkındaki firmaların internet kullanımı, e-ticaret uygulamaları ve yaşanan problemleri ele 
almıştır. Lee, Yang(2000),Tayvan’daki Hsinchu teknoparkı için mevcut durum değerlendirmesi gerçekleştirmiştir. 
Shin(2001), Kore’nin ilk teknoparkı Daeduck için tarihsel gelişimi incelemiş ve bu teknopark için stratejik 
planlama önerilerinde bulunmuştur. Bakouros, Mardas, Varsakelis(2002) Yunanistan’daki üç teknopark için 
performans, beklenen durum ve gerçek durum arası farkları incelemişlerdir. Lindelof, Lofsten (2003) İsveç’teki 
teknoparklarda yerleşik olan ve olmayan firmalar arasında yönetim ve finansal açıdan farklılıkları çalışmışlardır. 
Westhead, Siegel, Wright(2003) ise teknoparklarda yerleşik olan ve olmayan firmaları araştırma verimliliği 
açısından incelemişlerdir. Philips, Yeung(2003) çalışmalarında Singapur ARGE faaliyetlerine dair mevcut durum 
incelemesi yapıp önerilerde bulunmuşlardır. Lindelof, Lofsten(2005)Teknoparktaki firmaları akademik olanlar ve 
olmayanlar  diye  sınıflandırıp  bu  sınıflandırmanın  ürün  yeniliği  açısından  anlamlı  bir  farklılığa  sahip  olup 
olmadığını yorumlamaya çalışmışlardır. Harper, Georghiou(2005)Manchester bazlı üniversite sanayi işbirliğini 
incelemişler  ve  senaryo  tekniği  kullanarak  bölgedeki  dört  üniversitenin  sanayi  ilişkilerinin  gelişmesi  adına 
öneriler sunmuşlardır. Laishyu(2005)Tayvan ve Çin’deki teknoparkların yenilik kapasiteleri açısından istatistiki 
karşılaştırmasını gerçekleştirmiştir. Tan (2006),Pekin Zhongguancun teknoparkının teknoloji transferi ve yenilik 
oluşturmadaki etkinliğini ele almıştır. Hommen, Doloreux, Larson(2006)İsveç Mjandevi teknoparkının tarihsel 
gelişimini  incelemiş  ve  yol  haritası  önermiştir.  Bigliardi(2006)  çalışmasında  teknopark  performansını 
değerlendirmek için teorik bir model geliştirmiş, bu modeli İtalya’daki 4 teknoparka uygulamış ve performans 
karşılaştırması  yapmıştır.  Chen, Wu,  Lin(2006)  teknoparklarda  yer  alan  firmaları  veri  zarflama  analizi  ile 
performans  açısından  karşılaştırmışlardır.  Hu(2007),Çin’deki  53  teknoparkın  1992-2000  yılları  arasındaki 
verilerini incelemiş, teknoparkların bulundukları yerlerin bölgesel gelişimine etkilerini yorumlamıştır. Chang, 
Wang, Ting(2008)ise çalışmalarında Hsin-Chu teknoparkında bulunan fabrikaların iş akış sürelerini bulanık sinir 
ağı yaklaşımı ile iyileştirmeye çalışmıştır. 
 
 
   
*Bu çalışma Bilgi Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülmektedir. Çalışma kısmi 
olarak  İstanbul  Ticaret  Üniversitesi  Yayın,  Araştırma  ve  Proje  Koordinasyon  Kurulu  tarafından 
desteklenmektedir. [2015/12 tarih 012 numaralı proje]  Sayfa 6
Şekil -1: Türkiye’de Teknoparklar Üzerine Yapılmış Çalışmalar 
REFERANSLAR  YAYIN  KULLANILA KONU 
TARIHI  N YÖNTEM 
GOWER,HARRIS,COOPER  1996  İNCELEME  İNGILTERE’DEKI  30  TEKNOPARK  IÇIN 
MEVCUT DURUM ANALIZI 
WESTHEAD  1997  İNCELEME  TEKNOPARK  IÇI  VE  TEKNOPARK  DIŞI 
FIRMALARIN  ARGE  GIRDI  ÇIKTI 
KARŞILAŞTIRMALARI 
KULLANILAN 
REWFEESRTAHNESALDA,BRA TSTONE YAYIN T1A9R9İ8H İ  İNCELEME  TEKNOKPOARNKU   IÇI  VE  TEKNOPARK  DIŞI 
YÖNTEM 
FIRMALARIN ENDÜSTRIYEL FAALIYETLER 
HARMANCI,ÖNEN  1999  İNCELEME  MEVCUT DURUM İNCELEMESİ 
AÇISINDAN  KARŞILAŞTIRILMALARI 
TEKNOLOJİ  GELİŞTİRME 
POPALAKTS TAS  2003  1999  AİNNCKEELTE,YMOER UM NORVEÇ  SORLANDETS  TEKNOPARKI 
FAALİYETLERİ 
FIRMALARININ  E-TICARET 
TEKMER  VE  TEKNOPARKIN 
BENGİSU  2004  İNCELEME  UYGULAMALARI VE SORUNLARI 
YENİLİĞE ETKİSİ 
LEE,YANG  2000  İNCELEME  TAYVAN HSINCHU TEKNOPARKI ÜZERINE 
BAŞALP,YAZLIK  2006  İNCELEME  TEKNOPARKLARIN SORUNLARI 
INCELEME 
YAZLIM  ENDÜSTRİSİNİN 
SHIN  2001  İNCELEME  KORE DAEDUCK TEKNOPARKI TARIHSEL 
TAŞÇI,GÜDER  2006  İNCELEME  GELİŞİMİNDE  TGB’NİN  ROLÜ(BATI 
GELIŞIMI  
AKDENİZ) 
BAKOUROS,MARDAS,VARSAK 2002  İNCELEME  YUNANISTAN    ÖZELINDE  TEKNOPARK 
BAKİ,AR  2007  İNCELEME  MEVCUT DURJM İNCELEMESİ 
ELIS  BEKLENEN  VE  GERÇEK  DEĞER 
TÜRKİYE’DEKİ  TEKNOPARKLARIN 
KARŞILAŞTIRMASI 
ATAMAN  2008  İNCELEME  İSTİHDAM  YARATMA 
LINDELOF,LLOFSTEN  2002  İNCELEME  TEKNOPARK  IÇI  VE  TEKNOPARK  DIŞI 
KAPASİTESİ(ANKARA) 
FIRMALARIN  YÖNETIMSEL  VE  FINANSAL 
TEKNOLOJİ  YOĞUN 
KARŞILAŞTIRILMASI 
VUCİC  2009  ANKET,YORUM  ORGANİZASYONLAR  ARASI 
PHILIPS,YEUNG  2003  İNCELEME  SINGAPUR  ARGE  FAALIYETLERINE 
İŞBİRLİKLERİ VE KÜMELENME 
ÖNERILER 
ANKARA  TEKNOPARKLARINDA 
WESTHEAD,SIEGEL,WRIGHT  2003  İNCELEME  TEKNOPARK  IÇI  VE  TEKNOPARK  DIŞI 
SAVUNMA  SANAYİ  TARAFINDAN 
KILIÇ  2009  ANKET,YORUM FIRMALARIN  ARAŞTIRMA  VERIMLILIĞI 
SÜRDÜRÜLEN  TEKNOLOJİ 
AÇISINDAN  KARŞILAŞTIRILMASI 
TRANSFER UYGULAMALARI 
LAISHYU  2005  İNCELEME  TAYVAN  VE  ÇIN  TEKNOPARKLARININ 
TEKNOPARKLARDAKİ  FİRMALAR 
YENILIK  KAPASITELERI  AÇISINDAN 
YAPISAL  EŞİTLİK  İÇİN  YENİLİĞİ  ETKİLEYEN 
ISTATISTIKI KARŞILAŞTIRILMASI 
AR  2009  MODELİ,ANKET,YOR FAKTÖRLERİN  BELİRLENMESİ  VE 
HARPER,GEORGHIOU  2005  İNCELEME  MANCHESTER  ÖZELINDE  ÜNIVERSITE 
UM  YENİLİĞİN  FİRMA  PERFORMANSINA 
SANAYI  IŞBIRLIĞININ  GELECEĞININ 
ETKİSİ(10 TEKNOPARK,270 ANKET) 
INCELENMESI 
ODTÜ  TEKNOPARK  BİLİŞİM 
YALIŞNADRE LOF,LONFSTEN  2010  2005  İİNNCCEELLEEMMEE   AKADEMIK OLAN VE AKADEMIK OLMAYAN 
KÜMELENMESİ 
FIRMALARIN  ÜRÜN  YENILIĞI  AÇISINDAN 
ÖRGÜTSEL  ADALETİN  ÖRGÜTSEL 
KARŞILAŞTIRILMASI 
EMRE  2010  İNCELEME  SESSİZLİĞE  ETKİSİ,TEKNOPARK 
CHEN,WANG,TING  2006  VERI  FIRMA  PERFORMANS 
ÜZERİNE BİR ARAŞTIRMA 
ZARFLAMA  DEĞERLENDIRILMESI 
YEREL  EKONOMİK  KALKINMADA 
BIGLIARDI  2006  VERI  FIRMA  PERFORMANS 
KÜÇÜK  2010  İNCELEME  YENİ  BİR  AÇILIM  GAZİANTEP 
ZARFLAMA  DEĞERLENDIRILMESI,ITALYA ÖRNEĞI 
TEKNOPARK ÖRNEĞİ 
HOMMEN,DOLOREUX,LLARSO 2006  İNCELEME  İSVEÇ  MJARDEVI  EKNOPARKININ 
YENİ  BİR  TOPLUMSAL  DÖNÜŞÜM 
N  TARIHSEL GELIŞIMI 
UZUN  2011  ANKET,YORUM  SÜRECİNİN ÜRETİM BİRİMİ OLARAK 
TAN  2006  İNCELEME  PEKIN ZHONGGUANCUN TEKNOPARKININ 
TEKNOPARKLAR 
YENILIK OLUŞTURMADAKI ETKISI 
AYVAZ,KILIÇ  2011  İNCELEME  MEVCUT DURUM İNCELEMESİ 
HU  2007  İNCELEME  ÇIN 53 TEKNOPARKIN 1992-2000 YILLARI 
TEKNOPARKLARIN  YÖNETİMSEL 
ALKİBAY,ORHANER,KO ARASINDAKI  VERILERININ  INCELENIP 
2012  ANKET,YORUM  SORUNLARI  VE  ÇÖZÜM 
RKMAZ  BULUNDUKLARI BÖLGELERIN GELIŞIMINE 
ÖNERİLERİ,ANKARA UYGULAMASI 
ETKILERININ INCELENMESI 
TEKNOPARK  İÇERİSİNDEKİ 
CHEN,WANG,T  2008  SINIR AĞI  HSINCHU  TEKNOPARKINDAKI 
SAKARYA  2012  ANKET,YORUM  TEKNOLOJİ  TRANSFERİNİ 
ING  FABRIKALRIN  IŞ  AKIŞ  SÜRELERININ 
ARTIRMAYA DÖNÜK İŞBİRLİKLERİ 
BULANIK  SINIR  AĞI  YAKLAŞIMI  ILE 
İŞBİRLİKLERİNİN  TEKNOLOJİ 
ERÜN  2012  ANKET,YORUM 
TRANSFER PERFORMANSINA ETKİSİ 
TÜRKİYE’DEKİ  TEKNOLOJİ 
POLİTİKALARINDA 
KAYALIDERE  2014  İNCELEME 
TEKNOPARKLARIN ÖNEMİ VE VERGİ 
AVANTAJLARI 
YA*BLuÇ IçNaTlıAşŞm a Bilgi Teknol2o0ji1 U4 ygulama ve AraİşNtıCrmELaE MMeEr kezi tarafınTdEanK NyOürPüAtRülKm İeSkTtAeNdiBrU. ÇLa ÖlıRşmNaE Ğkİı smi 
olarak  İstanbul  Ticaret  Üniversitesi  Yayın,  Araştırma  ve  Proje  Koordinasyon  Kurulu  tarafından 
desteklenmektedir. [2015/12 tarih 012 numaralı proje]  Sayfa 7
IYILEŞTIRILMESI 
 
Şekil -2: Dünyada Teknoparklar Üzerine Yapılmış Çalışmalar 
 
 
6. Metodoloji 
Çalışmanın bu kısmında ülkemizin gelişimine çok büyük katma değer sağlayabilecek teknopark yapısının 
verimliliği ile ilgili yapılması kurgulanan iş akış planlarından bahsedilecektir. Bu bağlamda amaç teknopark 
yapısının verimliliği ile ilgili etkinlik analizi yapılarak, teknopark performansının değerlendirilmesi için bir model 
önerisinde bulunulmasıdır. Bu modeli kurgularken Teknopark İstanbul pilot bölge olarak seçilmiş, bu teknoparkta 
bulunan 110 firma ve teknopark yönetimi ile yüz yüze görüşülerek anketler uygulanmıştır. Sonraki safhada pilot 
bölgede başarısı teyit edilen modelin diğer teknoparklara uygulanması ve bu modelin teknoparklar için bir 
indeks  değeri  üretecek  şekilde  bir  portalın  kurgulanması  hedeflenmektedir.  Çalışma  dört  bileşenden 
oluşmaktadır.  Teknopark  yapısının  incelenmesi,  anketlerin  uygulanması,  modelin  kurgulanması  ve  etkinlik 
analizi. 
7.Uygulama 
7.1.Teknopark İstanbul’un Yapısı: 
Teknopark İstanbul, Türkiye’nin teknoloji geliştirme kapasitesine katkı yapmak amacıyla, Savunma Sanayii 
Müsteşarlığı, İstanbul Ticaret Odası ve İstanbul Ticaret Üniversitesi işbirliğiyle kurulan bir teknoloji parkıdır 
(www.teknoparkistanbul.com.tr). 
Savunma Sanayi Müsteşarlığı, Türkiye Cumhuriyeti’nin savunma alanında kendi özgün teknolojisini geliştirmesi 
amacıyla  faaliyet  gösteren  en  önemli 
kurumdur.(http://www.ssm.gov.tr/anasayfa/savunmaSanayiimiz/Sayfalar/tarihce2.aspx,) 
İstanbul Ticaret Odası (İTO) 350 bini aşan aktif üyesi ile Türkiye’nin en büyük ve etkin, dünyanın ise sayılı 
odalarından biridir(http://www.ito.org.tr/wps/portal/ odamiz?initView=true). 
Teknopark İstanbul, Sabiha Gökçen Uluslararası  Havalimanı’na bitişik 2,5 milyon metrekare arazi üzerine 
kuruludur. Toplam 62.000 metrekare alana sahip ilk altı bloğunun açılışı Eylül 2013’te gerçekleşmiş olan 
teknoparkın tamamlanması ise 2023 yılı gibi gözükmektedir. Kurumlar hazır binalarda yer alabildikleri gibi, arzu 
ederlerse kendi binalarını da inşa edebilirler Türkiye’nin en büyük, Avrupa’nın sayılı teknoparklarından biri 
olması  hedeflenen  Teknopark  İstanbul,  bitirildiği  zaman  toplamda  950.000  m2  kapalı  alana  ulaşacaktır. 
Teknopark İstanbul’un yaklaşık 30.000 yüksek nitelikli çalışanıyla 1.000’in üzerinde yerli ve yabancı AR-GE 
odaklı kuruluşa ev sahipliği yapması hedeflenmektedir. Teknopark İstanbul’da ofis bloklarının yanı sıra 5 yıldızlı 
otel ve kongre merkezi, Teknopark ’ta yaşayan konukların kullanımına özel 1.5 milyon metrekarelik orman 
arazisi,  sağlık  ve  spor  merkezi,  Bilim  ve  Teknoloji  müzesi,  gözlem  evi,  üstün  zekalı  çocuklar  için  okul, 
üniversitelerarası teknoloji merkezi, kreş, noter, bankalar ve cami de yer alacaktır. Teknopark İstanbul’da 2015 
yılı itibariyle 90 firma,20 kuluçka firma faaliyetlerine devam etmektedir. 
7.2.Anketlerin Uygulanması 
Yapılacak çalışma ile ilgili olarak anket hazırlanması düşünülmüş, anket ile ilgili hazırlıklar yapılırken TÜBİTAK 
TEYDEB ‘Teknoloji Geliştirme Bölgesi Etki Değerlendirme Raporu Hazırlama Usul ve Esasları’ incelenmiş, 
Sanayi Bakanlığının konu ile ilgili değerlendirme ölçütleri baz alınmış ve IASP International Association of 
Science  Parks  birliğinin  değerlendirme  ölçütleri  incelenmiş  ve  konu  uzmanları  ile  görüş  alışverişinde 
bulunulmuştur. Anket başlıkları Yönetim, ARGE Yetkinliği, İş Birliği, Kuluçkalar, Fikri Mülkiyet Hakları ve 
İthalat-İhracat olarak bu incelemelere dayanılarak kararlaştırılmıştır. Anketlerin muhatapları teknopark yönetimi, 
firmalar ve kuluçkalar olarak belirlenmiştir. Pilot bölge olarak seçilen Teknopark İstanbul’da bulunan 110 firma 
ve teknopark yönetimi ile yüz yüze görüşülerek anketler uygulanmıştır. Altı üst başlık ile hazırlanan anket 
çalışmasıyla teknopark yönetimi, teknoparkta faaliyette bulunan firmalar ve kuluçka firmalar değerlendirilerek 
teknopark yapısının verimliliği ile ilgili etkinlik analizi yapılması hedeflenmiş, teknopark performansının nasıl 
değerlendirilmesi gerektiğine ilişkin bir model önerisinde bulunmak amaçlanmıştır.  Firmalara ARGE başlığı 
kapsamında sahip oldukları ulusal proje sayısı, uluslararası proje sayısı, geliştirdikleri muadil ithal ürün sayısı 
sorulmuştur. Yine aynı başlık altında firmalara kendi imkânları ile gerçekleştirdikleri ARGE gelir miktarları, 
*Bu çalışma Bilgi Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülmektedir. Çalışma kısmi 
olarak  İstanbul  Ticaret  Üniversitesi  Yayın,  Araştırma  ve  Proje  Koordinasyon  Kurulu  tarafından 
desteklenmektedir. [2015/12 tarih 012 numaralı proje]  Sayfa 8
destek  aldıkları  ARGE  gelir  miktarları  ve  toplam  ARGE  giderleri  sorulmuştur.  Firmaların  çalışan  yapısını 
gözlemlemek amacıyla firmalara ARGE içi ve dışı personel sayısı, ARGE içi personelden yüksek lisans/doktora 
yapmış  veya  yapmakta  olan  personel  sayısı  sorulmuştur.  TÜBİTAK,  SANTEZ  destekli  proje  sayıları, 
teknoparkta  bulunan  üniversitelerle  yaptıkları  iş  birliği  sayısı,  akademisyenlerle  yaptıkları  işbirliği  sayıları, 
projelerinde kullandıkları bursiyer ve stajyer sayıları teknopark içinde ve dışında işbirliği yaptıkları firma sayıları, 
işbirliği yaptıkları uluslararası firma sayıları gibi sorular firmalara işbirliği başlığı altında sorulmuş ve sonuçlar 
yorumlanmıştır. 
 
 
ULUSAL PROJE SAYISI
25
20
15
10 ULUSAL PROJE SAYISI
5
0
0-1 2 -3 4-5 6-7 8 ve
üzeri
 
             Şekil -3: Firmaların Sahip Oldukları Ulusal Proje Sayıları 
 
 
ULUSLARARASI PROJE SAYISI
35
30
25
20
ULUSLARARASI PROJE
15
SAYISI
10
5
0
0-1 2 -3 4-5 6-7 8 ve
üzeri
 
           Şekil -4: Firmaların Sahip Oldukları Uluslararası Proje Sayıları 
 
*Bu çalışma Bilgi Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülmektedir. Çalışma kısmi 
olarak  İstanbul  Ticaret  Üniversitesi  Yayın,  Araştırma  ve  Proje  Koordinasyon  Kurulu  tarafından 
desteklenmektedir. [2015/12 tarih 012 numaralı proje]  Sayfa 9
GELİŞTİRİLEN MUADİL İTHAL 
ÜRÜN SAYISI
30
25
20
15 GELİŞTİRİLEN MUADİL
10 İTHAL ÜRÜN SAYISI
5
0
0-1 2 -3 4-5 6-7 8 ve
üzeri
 
              Şekil -5: Firmaların Geliştirdikleri Muadil Ürün Sayısı 
ARGE GELİR
30
25
20
15
ARGE GELİR
10
5
0
0-0,5 0,5-1 1-1,5 1,5-3 3 ve
Üzeri
 
Şekil -6: Firmaların Kendi İmkânları ile Gerçekleşen % ARGE Gelir Miktarı 
DESTEK ALINAN ARGE GELİR 
MİKTARI (TL)
20
15
10
5 DESTEK ALINAN ARGE
0 GELİR MİKTARI (TL)
 
Şekil -7: Firmaların Destek Aldıkları ARGE Gelir Miktarları 
*Bu çalışma Bilgi Teknoloji Uygulama ve Araştırma Merkezi tarafından yürütülmektedir. Çalışma kısmi 
olarak  İstanbul  Ticaret  Üniversitesi  Yayın,  Araştırma  ve  Proje  Koordinasyon  Kurulu  tarafından 
desteklenmektedir. [2015/12 tarih 012 numaralı proje]  Sayfa 10
Description:Kiracı durumundaki girişimciler, pazara çıkmaya hazır hale geldiklerinde . kuluçka aşamasındaki şirketlerin karşılaştıkları zorluklar Başalp ve