Schopenhauer - Ahmet Aydoğan

922 Pages·2009·1.52 MB·Turkish

by  Ahmet Aydoğan

SCHOPENHAUER

Yayıma Hazırlayan:
Ahmet Aydoğan
Say Yayınları
Fikir Mimarları - 19
Schopenhauer
Yayın Hakları © Say Yayınları
Bu eserin tüm hakları saklıdır. Yayınevinden yazılı izin alınmaksızın kısmen veya tamamen alıntı
yapılamaz, hiçbir şekilde kopyalanamaz, çoğaltılamaz ve yayımlanamaz.
Yayın Yönetmeni: Aslı Kurtsoy Hısım
Editör: Derya Önder
Sayfa Düzeni: Tülay Malkoç
Kapak Tasarımı: Özlem Sarıcı
Say Yayınları
Ankara Cad. 54 / 12 • TR-34410 Sirkeci-İstanbul
Telefon: [phone] • Faks: (0212) 512 50 80
web: www.sayyayincilik.com
e-posta: [email protected]
Genel Dağıtım: Say Dağıtım Ltd. Şti.
Ankara Cad. 54 / 4 • TR-34410 Sirkeci-İstanbul
Telefon: [phone] • Faks: (0212) 512 50 80
e-posta: [email protected]
online satış: www.saykitap.com
H. Ahmet Aydoğan
Ekim 1968’de İnebolu’da doğdu. Yayıma hazırladığı kitap
ve çevirilerin bazıları şunlardır:
Hümanizm, Din ve Sanat Üzerine Düşünceler (T. E.
Hulme, 1999), Çatışma Fikri ve Modern Kültürde Çatışma
(G. Simmel, 1999), Şehir ve Cemiyet [(Ed.), M. Weber, F.
Tönnies, G. Simmel, 2001], Metafizik Nedir? [(Ed.), M.
Heidegger, H. Bergson, G. Marcel, R. Guenon, 2002], İnsan
Tipleri (E. Spranger, 2003), Rönesans (W. H. Pater, 2003),
Hümanizmin Özü [(Ed.), M. Heidegger, J. P. Sartre, T. S.
Eliot, I. Babbitt, 2003], Eleştiri: Anlamı ve İşlevi [(Ed.), M.
Arnold, W. H. Pater, T. E. Hulme, T. S. Eliot, 2003], Avrupa
ve Ortadoğu (A. Hourani, 2003), Grek Felsefesi Tarihi (E.
Zeller, 2003), Kişilik: Oluşumu ve Sorunları [(Ed.), A.
Schopenhauer, F. Schiller, E. Spranger, C. G. Jung, 2005],
Eğitim Üzerine (I. Kant, 2006), Tarihin İlkeleri (R. G.
Collingwood, 2006), Okumak, Yazmak ve Yaşamak Üzerine
(A. Schopenhauer, 2006), Dünya Dinleri Ansiklopedisi (G. T.
Bettany & H. Smith, 2006), Eğitim Üzerine (Aristoteles,
2007), Greklerde Eğitim Düşüncesi (T. Davidson, 2008),
Düşüncenin Çağrısı [(Ed.), I. Kant, A. Schopenhauer, M.
Heidegger, 2008], Düşüncenin Çağırdığı (M. Heidegger,
2008).
Halen Say Yayınları, Schopenhauer Kitaplığı ve Eğitim
Dizisi üzerinde çalışmaktadır.
KISA YAŞAMÖYKÜSÜ ve
SCHOPENHAUER KRONOLOJİSİ
SCHOPENHAUER KRONOLOJİSİ
1788 22 Şubat: Arthur Schopenhauer tüccar bir baba,
Heinrich Floris ve edebiyat meraklısı bir annenin,
Johanna’nın (Henrietta Trosiener) çocuğu olarak Danzig’de
dünyaya gelir.
1793 Bağımsız kentin Prusyalılar tarafından işgal edilmesi
nedeniyle aile Hamburg’a taşınır.
1797 Kızkardeşi Luise Adel[aid]e’nin doğumu.
Schopenhauer babasıyla birlikte Temmuzda Paris ve Le
Havre’a seyahat eder, bir Fransız tüccar (Grégoire de
Blésimaire) ailesinin yanında Le Havre’de iki yıl boyunca
kalır.
1799 Ağustosta Hamburg’a döner ve 1803’e kadar
Runge’nin özel ticaret okuluna devam eder.
1803 Mart: Anne-babasıyla birlikte (Hollanda, İngiltere,
Fransa, İsviçre ve Avusturya’yı içine alan) bir Avrupa turu
sözüne karşılık Schopenhauer biliminsanı yerine bir tüccar
olmayı seçer. Mayısın 3’ünde seyahat başlar.
1804 Seyahat 25 Ağustos’ta sona erer. Eylülden Aralığa
kadar Danzig’de tüccar çıraklığı.
1805- Hamburg’da tüccar Jenisch’n yanında ticaret
kâtipliği.
1807
1805 20 Nisan’da babasının intiharı.
1806 Eylülde ailenin ticari işleri tasfiye edildikten sonra
annesi kızkardeşi Adele ile birlikte Weimar’a taşınır. Ekimde
Johanna Schopenhauer’in Goethe ile dostluğunun temelleri
atılır. Johanna Schopenhauer Weimar’da Goethe, Schlegeller,
Wieland, Heinrich Meyer, Grimm vb. gibi dönemin ünlü
simalarının katıldıkları meşhur çay partilerini düzenler.
1807 Mayısta Schopenhauer ticaret kâtipliğini bırakır ve
üniversiteye girebilmek için Gotha Gymnasiumu’na bir süre
devam eder. Fakat hocalarından biri için yazdığı keskin bir
hiciv yüzünden ayrılmak zorunda kalır.
Yanına yerleştiği klasik filoloji uzmanı Franz Passow’dan
iki yıl sürecek Grekçe ve Latince dersleri almaya başlar.
Weimar’a gider, fakat burada annesinin evinde kalmaz. Bir
süre özel öğretmenlik yapar. Bu arada Karoline Jagemann’a
âşık olur.
1809 Klasik filoloji dersleri sona erer. Yirmi bir yaşını
doldurması nedeniyle babasından kalan mirasın payına düşen
kısmı kendisine devredilir. Harcamalarında annesinin vesayeti
devam edecektir. 9 Ekimde Göttingen Üniversitesi’ne girer.
1809- Göttingen Üniversitesi: Doğabilimleri, ardından
Aenesi1811 demus’un yazarı ve üniversitenin profesörü
Gottlob Ernest
Schulze’nin (1761–1833) yönlendirmesiyle Platon ve Kant.
Ve biraz da G. E. Schulze’nin etkisiyle üniversitede felsefe
profesörü olmaya karar verir.
1811 Noel Yortusunda Weimar’ı ziyaret eder. Wieland ile
tanışır, içindeki felsefe aşkı Wieland’ı etkiler ve kendisine
“Mizacınızı anlıyorum, felsefeye sadık kalın”
yüreklendirmesinde bulunur. Sonbahar: Berlin Üniversitesi.
1811- Berlin Üniversitesi. Johann Gottlieb Fichte, Friedrich
Au-
1813 gust Wolf, ve Friedrich Schleiermacher’in derslerine
devam eder.
1813 2 Mayıs’ta savaş nedeniyle Berlin’den ayrılır, kısa bir
süre Weimar’da kalır. Annesiyle kavga eder ve Rudolstadt
yakınlarında Thuringian kasabasına yerleşir.Temmuz-Ekim
boyunca Thuringian’daki ‘Zum Ritter’ hanında Über die
vierfache Wurzel des Satzes vom zureichenden Grunde (Yeter
Sebep Önermesinin Dörtlü Kökü Üzerine) başlıklı tezini
kaleme alır.
5 Ekim’de bir kez daha annesinin yanına döner.
Kış boyunca Goethe ile sohbetlerinde onun Farbenlehre
yahut renk teorisi üzerine tartışırlar.
1814 Nisan: Mizaç bağdaşmazlığına ek olarak Johanna
Schopenhauer’in yaşayışı ve davranışları ana oğul arasındaki
anlaşmazlığı son noktasına vardırır. Mayısta Schopenhauer
bir daha dönmemecesine evi terkeder. Johanna Schopenhauer
artık iyi tanınan bir romancıdır. Schopenhauer Weimar’dan
ayrılır.
1814- Dört yıl boyunca Dresden’de yaşar. Zaman zaman
Dres-
1818 dener Abendzeitung’un yazarlarıyla görüşür. Ayrıca
yine bu dönemde panentheistic görüşlerinden önemli ölçüde
etkilendiği Karl Christian Friedrich Krause (1781–1832) ile
tanışır.
1815 Newton’a karşı Goethe’yi destekleyen Über das
Sehen und die Farben’i (Görme ve Renkler Üzerine) yazar.
Magnum opusu Die Welt als Wille und Vorstellung’un
(İrade ve Tasavvur Olarak Dünya) ilk versiyonunun taslağını
hazırlamaya ve üzerinde çalışmaya başlar. Çalışma üç yıl
sürecektir.
1818 Mart: Die Welt als Wille und Vorstellung’un ilk
versiyonunu tamamlar. Kitap 1819’da Brockhaus tarafından
yayınlanacaktır. Sonbahar: Floransa. Roma, Napoli ve
Venedik’i içine alan İtalya seyahatine çıkar. (Goethe
kendisine Lord Byron’a sunulmak üzere bir tavsiye mektubu
vermiştir.)
1819 Ocak’ta Die Welt als Wille und Vorstellung’u
yayınlanır.