Table Of Contentn
© Norguıık Yayıncılık 2007
ISBN 978 975 8686-39-1
Delcıtze & Guattari Kitaptan
Présentation de Sacher-Masoch
© 1967 by Les Éditions de Minuit
Cet ouvrage» public dans ic cadre du programme d’aide
a la publication, bénéficie du soutien du Ministère des AÔàïrcs Etrangères,
de {’Ambassade de France en Turquie et de l’institut Français d’Istanbul.
Çeviriye ve yayına katkı programı çerçevesinde yayınlanan bu yapıt,
Fransa Dışişleri Bakanlığının, Türkiye’deki Fransa Büyükclçiligi’nin vc
İstanbul Fransız Kültür Merkezinin desteğiyle gerçekleştirilmiştir.
Birimi Baskı
Aralık 2007
Fransızcadan Çettiri
(Saclter-Masoch'ım Takdimi, Ek i)
İnci Uysal
Almancadan Çeviri
(Kürklü Venüs, Ek Ilf Ek III)
İlknur tgan
Redaksiyon
Ecc Erbay
Kapak Desetti
Tirajc
Baskı ve Cilt
Promat Basım Yayın San. vc Tic. A.Ş.
Namık Kemal Mahallesi Adile Nasit Bulvarı
122. Sokak No: 8 Escnyurt 34513 İstanbul
www.promat.com.tr
Norgunk Yayıncılık
Şehit Erdoğan lban Sokak Akal C/8 Akatlar 34335 İstanbul
T. 212 351 48 38 / F. 212 227 71 94
[email protected] / www.norgunk.com
GILLES DELEUZE
Sacher-Masoch'un Takdimi
Soğuk ve Zalim
ve
LEOPOLD VON SACHER-MASOCH
Kürklü Venüs
Norgunk
İÇİNDEKİLER
Ö nsöz
Sacher-M asoch'un takdimi
(Soğuk ve Zalim)
Sade, Masoch ve dilleri: Bir bozukluğun adlandırılması.
Dilin birinci, erotik işlevi: buyurgan sözler ve
betimlemeler. Sadc’da ikinci işlev: kanıtlama, kişisel
olmayan öge vc aklın idesi. Masoch’ta ikinci işlev:
diyalektik, kişisel olmayan öge vc imgelemin ideali.
Betimlemelerin rolü: Masoch’un ağırbaşlılığı. Sadc’da
olumsuzun süreci ve olumsuzlama fikri: iki Doga.
Sade ve hızlandıran tekrar, ölüm “içgüdüsü”.
Masoch’ta yadsıma süreci ve askıya alma ideali: fetiş.
Masoch vc askıya alınmış tekrar.
Sade ile Masoch birbirini nereye kadar bütünler? iki yapıtın
ihtiraslarının birbiriyle karşılaştırılması. Sadc’ın
kişilerinde bir mazohizm ve Masoch’un kişilerinde
bir sadizm var mıdır? Sadist ve mazohist arasındaki
bir dış karşılaşma izlegi. iç karşılaşma ve sado-
mazohizmin birlik olduğuna inanmanın dayandığı
üç argüman.
Masoch ve üç kadın: Hetaira anne, Oidipusçu anne, oral
anne. “Soğuk, annesel, sert...” Masoch’a göre
soğukluk vc Sade’a göre duygusuzluk. Masoch ve
Bachofen. Buzul felaketi.
Baba w anne: Mazohizmdc babanın rolü problemi. 51
Sadizmdc vc Sade’da babanın rolü. Mazohizmde ve
Masoch’ta babanın geçersiz kılınması. Üç kadın
dizisi ve oral annenin zaferi: iyi anne. Üçüncü Kişi
ve babanın sanrı yaratan dönüşü. Sözleşme ve
geçersiz kılma.
Masoch'un romanına ilişkin öğeler: Masoch’un estetik 62
öğesi. Bekleyiş ve askıya alma. Fantasma. Biçimsel
bir psikanalizin gerekliği. Masoch’un hukuki öğesi:
sözleşme. Masoch’ta sözleşme ve yasa, Sade’da
sözleşmenin vc yasanın mutlak eleştirisi olarak
kurum.
Yasa, mizah ve ironi: Klasik yasa imgesinin iki yönü: ironi 71
ve mizah. Modem bilinçte bu iki yönün tersine
çevrilmesi. Sadc’daki yeni ironi ve yasanın tersine
çevrilmesi. Masoclı’taki yeni mizah ve yasaya
sözümona boyun eğiş.
Sözleşmeden ayine: Sözleşme ile yasanın ilişkileri. Yasanın 79
oral anneye aktarımı: ensest ve ikinci doğum.
Masoch’un üç ayini: av, tanııı ve ikinci doğum.
Kabil ve İsa: Tann öldü. İkinci doğum neden
asildir? Mazohizmde, babaya olan benzerliğin ve
suçluluk duygusunun rolü: “Bir baba dövüldü”.
. Mazohizmin biçimsel ve dramatik karakteri.
Psikanaliz: Freud’un ilk yorumu: tersine çevrilme vc 89
diğer etmenler. “Tersine çevrilmiş sadizm” formü
lünün yetersizliği, ikinci yorum ve “ayrışma”
sorunu.
ölüm içgüdüsü nedir? Haz ilkesine istisna oluşturan bir 96
şey yoktur. Ampirik ilke vc aşkmsal ilke. Eros,
Thanatos ve tekrar. Cinsellikten anndınnanın ya da
ayrışmanın iki biçimi: nevroz vc yüccltme. Üçüncü
biçim: sapkınlık. Olay mahaliııdeki sıçrayış. Tekrar,
haz ve acı.
Sadist ihtlmt ve mazohist ben: Sadiznıdc iistbenin zaferi ve 104
ben’i» durumu: ironi. Mazohizmdc ben’in zaferi ve
üsebenin durumu: mizah. Sadizm ile mazohizmin
farklılaşan karakterlerinin özeti. Ben, üstben,
yapısal dağılımları vc ölüm içgüdüsü: imgelem ve
düşünce. Sadizm ile mazohizmin “birlikte
olmasının imkânsızlığı” hakkında varılan sonuçlar.
Kürklü Venüs 115
Ekler 247
I Çocukluk Anısı w Roman Üzerine Düşünceler 249
II Saclter-Masoch *tm ¡ki Sözleşmesi 253
III //. Ludıvig’le Macera 257
• •
Önsöz
Sacher-Masoch ’un yaşantına ilişkin başlıca bilgiler, sekreteri
Schlichtegroll (Sacher-Masoch imd der Masochismus) ile Venüs’»«
kadttt kahramanının adım almış olan ilk eşi Wanda*datı (Wanda von
Sacher-Masoch, Confcssioıı de ma vie, Fr. çev. Mercure de France)
gelmektedir. Wanda*ntn kitabı oldukça güzeldir. Daha sonra biyograjlar
kitabı sert bir biçimde eleştirmiş olsalar da, kendileri de, üzerinde bazı
değişiklikler yaparak bit kitabı kopya etmekle yetinmişlerdir. Eleştirilerinin
sebebi Wandafntn kendisine ilişkin fazlasıyla masum bir imaj sunmuş
olmasıydı. Oysa Masoclt mazohist olduğundan, Wanda'nm da sadist olması
isteniyordu. Ama bu şekilde, problem ortaya doğru konmamış olur.
Leopold von Sacher-Masoch 1835 yılında, Galiçya, Lembeıg’de
doğmuştur. Bir kuşak öncesi Slav kökenli, Ispanyol ve Bohemyahdır. Ataları
Avusturya-Macaristan tmparatorluğu’nda devlet memuru olarak görev
yapmışttr. Babası Lenıbeıg’in polis şefidir. Çocukluğunda tanık olduğu isyan
ve hapishane sahneleri onda derin izler bıraktr. Yapttlarımn tamamı,
imparatorluk içindeki azınlıklar, ulusal topluluklar ve devrimci hareketler
sorunlarının izlerini taşır: Galiçyalılarla, Yahudilerle, Macarlarla,
Prusyahlarla ilgili öyküler...' Tanm komününün örgütlenmesi ile köylülerin
Avusturya yönetimine karşı ve özellikle de yerel mal sahiplerine karşı çifte
mücadelesini sıklıkla betimleyecektir. Panslavizm ona büyük bir ilham verir,
En çok saydığı kişiler, Goethe’nin yanı sıra, Puşkitı ile Lermontov’dur.
Masoch'un kendisine de Küçük Rusya'nın Turgenyev'i denirdi.
1 Contts galiciaıs'uî bir kısmı Club français du Livre tarafından yakın tarihte
yeniden basılmıştır (1963).