Sabatay Sevi ve Sabataycılar: Mitler ve Gerçekler

168 Pages·2007·2.97 MB·Turkish

by  Cengiz Şişman

CENGİZŞ İŞMAN
AN5r\A A PLAR
i T
SABATSAEYV İ
VE-
SABATAYCILAR:
MİTLVEER
GERÇEl(LER
CENGŞİİZŞ MAN
Ankar2a0 07
AşinKai tap©l 2a0r0 8
CengiŞzi şman
SabataSye vvi eS abataycılar:
MitlveerG erçekler
YayıHna klaArşıi nKai taplar-TuYramyaıknsc ıLltıdŞk t i.a'intet ir.
İzianl ınmadkaunl lanılamaz.
RefiBke lendSiork a4k6 /Y3. A yranAcnık ara
TelO: 3 124 419 94 1 FaksO: 3 124 401 03 5
www.asinakitaplar.com
[email protected]
GeneYla yıYnö netmeni:N ihaKle maloğlu
Editör: EsraD avutoğlu
KapakT asarım: BurkaDye mirci
Dizgvie S ayfTaa sarım: SongüKla lender
Baskvıe C ilt: HYBB asımY ayın
Tel(:O 3 123)9 53 91 0
ISBN9:7 8-9944-963-26-8
qaşina
Felsefe
Grubu
ÖNS ÖZ
Elinriözpdtoearkji-f kii,kbt risairüp ör nec Neo kdtear gisiyle
Sabyactıüalzıekrg ienreç eklevşeyt aiyrıdnilğainmdiızğ ı sayı­
dak apak konyuesvrue rorilölapetronayar jökan etleipkk i­
leçroiknl vueçğ euş iützleirolirintğçeaiı y .kDa t eırsgaiy fala-
rsıı nırlı oroalpddeauk ğ kuço onikuçd yieanğ inememiştik.
OysSaa byactıkaloınkun seur eddeöyarssteı rdvıeYr a- \T ürk
hudtia ribhiiprna irsnçıK a.o nüuz erhienmTe ü rkdieIy e'
hedm ey urtdoınşlıaknraidcptaya, ü zlmearkcayela ey ınlan-
dşıi mddieyİken. t erhnaeytaitgnıi mrımzedaseb i uky olneu ­
daykoir usmp evkeü lassaynaoalnlel mairn kaznia­llarından
hidnü nyahmeıgrzü aank madyeav am .Ee hdoiillyva oenr
olmaiynasna nylaarrabıtubnt i ıylğıgığiç ı onğıu mzuizhunni -
nik arışhtaıtkrtimarı lşe tmiÜşz edrubirunku aemd daar.
spekülyaaspyıSolanab ynac tıakloınku skuönkuennn lee­ri
diTrar?i nhezi a mana kadarE tukzniaesnrimke aayk­et adır?
davra rmaktadır?
Buv eb enszoerru bliakrrı ısnm ınaar aymaaonklıtatan
dokttoerzai kmodneui,yl ldgaei vlalisi at eröanteübmrilürin
kısmdıenğıe rlenadnicrtamekiz şiytmaiiymnı, n liaçnimna sı
bisrü draeh çaa lıgşemraemik ntdoierğna,db auklig ularımın
bazıldaarh"ıakn oıol,ka uyn buifrro" r mvaeTt ütrak oçlea ­
raokk uyucbuullaurşltiaus rtdmiuaymOko. y r üzdbeisnrü re­
di"rM kuaseMyiesltiid seirzsml"e rAir jvaeFnretdliisnğe i-m
3
4 Önsöz
fe Grubub'iynrau knnu ruolluaAşnşu i na yKaiytıanpelvair
editörrlöeprtoiarnjd-tekenik tglaeiplf ifina czdelü aş ünme­
diNmo.k dtear girsöipntodadrejak hziai ygaüdneü miülzieş -
kisno ruilçaerrıio yyosbrauud zuur,nö portdaöjtyr- ükzi tap
r
1
1y.ı,bl iltrıa krk iahpis amaYkantbiau kd iıt"rak.pi Smalbeart ay-
cıy"ad a" kikmi maiknr abgaibsbaıis" si otr ulardan daha
fazlbaislıvmneeaı kn laimsatke yyeönnilekeltrier .
BeSna baSteavhyia rekdeöttör inneime lvrie ye ayırdı­
ğımdkaintd,aa bp ud oğrultbuödlaü moddlöeurnşt m akta­
dıOrk.u mkao lasyalğılğaiımç siaonkrv uec evabpubl öa­r
lümlendgiörrkmere olneobrlieso raıj yriiıkz ledi. Adı geçen
röporytaayjıdnasl oarnua-nc beavzaoeplnld augrği buba i­
zedne d ahgae nişlmeettienlkeel erednemikKl. i ta,bgıinr iş
bölüdmaühç ao kko nununh anbleiatdr ae rnt kıoşnmuas u
(.
;;e-
önemli oklodnuuçğyauul, ı şnbıeutr ükzreo nr luklarla
. karşıltaüşrmıüel tdoıdğosılo roujlioaklr udkşatmnaa Bdiı­r.
ribnöcliSü ambay aclt�;gıbinr ienvcrdiee sdii ğSiamb avtea y
Se'vnidiinvn eis i yhaasty,iıaM esihillieağtnim nehisa ir,e ­
ketOisnm avneAl vır uapkaei't dk,iS laebraitMaüsyl'üımna n
olmvaes ıö lsdoünkSrtaaeb na tcaeymcaoıar ttiany a çıkışıy­
lial sgoivrleuci e vaploalrudşamn.aİ kktibanödclıiyür imn e
ikienvecryiye a,Sn aib ata1y8cv.ıe1 l 9ıy.ğü ızny ılda görece
oladraahkaa zb ildikğairmadinözln ıekm lielriiş.nk ei ndir
Üçünbcöül eüm,Sd abatayciın skaönİklmeapnralırina tor­
luktCaunm hurgieyçesitüşer ecyianşıdakeıdl n,aay rani
üçünecvürie lyiesş okvrieucn e vavpalırarSdr.o b nö liüsme
d()rdüenvecrdüey ,a nsiod nö nemlyearşdaeno ıllaaynl arı
kapsamaBkutb aödlıüram.yd reBı actadı i lİlberrain,i ce,
ArapvçeTa ü çrek'sdoeyn ı llarda oylaaaynkı andlea­nmış
mivkea matköirtv aemp a kealleillkekert z o pollua erlaek
alınealreaşbkti irr degelöğ zelredl .ie ndiril
Röpotratmaajm ltaasnnod nıArkşai,Kn iata arp'sleıçnk in
editörarldkeaarşıil mgav,öre z den dkiağsçeomrrı udşla a rı
metne emkeltetnyaiiernrhf eiek,lv, se ge afzie tbeocyiultiuk-
Öns öz 5
nak atkbıudlau n.d uBluanrdan öKtaüfralüdl abrCe,er m al
OrtıaH,yi llYmaviu zF,a rBuikr tAehkm,ei tn aKmu,d ret
EmiroEğrGloöulk, la s,m Kaüiçlü kkaKyeam,al luNAo,ilğ i­
haKle malÖozğllMeuam,d v iey ayıendeivtEiös rrDüaa vu­
toğ'lntaue şekbkoürbrçiü l iGrüinmls.eü rrcseeon h vbee t
yazışmailsiatsretırem Smıaezb zaS,te avvyeiS abataycılarla
sınkıarldlmııka; o nusşımraa tsaırnidshaoç riulnilka rından,
milliSyieytioçz,nim lTibükir,rk e oyliunşiAunmm eur,i kan
Neo-c(oeYnnlMiau rhıa faz,ma iksayrolansree)rklüilke,r izm
ves iylasslaalim k'tıinkd aadrpaıernçk ao kko nudyeağ inil­
di.
Bizra manGlearrçY eaykı nlaçroığs'uon sıbynia lli mler
alanındak,o nbuteyelumis erollr iuv elyb aairnr ı tları çerçe­
vesionkduey uacçulıyakay" a10n0S oruddiazv"iad srıEi.l i­
nizdekyia nkıiuttzlauapnr lıunğ ub und eidzkeiinntiiaynpl ­e
larbıennaz teem.deY ikenrsio vreuy orumlairl ebtainlad ikçe
metüizne rtienkdtreea krçr aalrıf şımras atvıegm i totlidkuç e
genişrloeptyoamerjen t bnisirü sroen arraa ştkıirtmaab ına
dönüşbmaeşyleKa idtıak.ba ıynnd aekğ erinim aakr­tırmak
sadmıeytliaan dgdıee ç keinta adpl abraırnıın dbıirbalni ­bir
yogravfeby ealygıde eel kelreimy eitnticanebm i kri tfaopr ­
matbıünraü nmüş oldu.
Bunycaay rıanğam Seanb,ya ctıakloınkuh saul en gerek
cemakaetnimdnei n suplgaerrıdenıktdşo a pnl ukmadya­n
naklsaenbaenp dloelr"adkyeoınn ueşşmiağç ionykiü nk"s ek
olduğkuo nbu.iBd ruur röportuamja-rkbıiuemt ş aipk lerin
sağlbıişkrel kıik ladled ıryıalrmdaeısd.mıeB nriaşr e ylere
inanimçaiikynn ie denloelrmBiaunlk ıii.zt aspotrauck eiv­ e
vapbluna erd endladeii.rr re
CambrBiodsgteo,n
Ara2l0ı70k
iÇNiDELKEiR
Önsö.z. . . . . .. .. .. .. .. .. .. ..3.. . . . . . . . . . .
GirSiaş:bt aayc"ıGliızDkli in m"i ?
• GizSeümr ümyuo.?r . . . . ......1.5.. .. . . .
• AraştYıolrumnladli akz len.i.m.l..e.r 1.8. . .
• isimleSnodriurnmue . .. .. ..2. 2. .. .. . . . . .
• HarekDeötnienm. l.e.r.i. .......2.5. . .
. .
• Kısa B.ir. .Ö.ze.t. ..... .. ..2..6 .. . . .
.
1. BölüSma:b atay SevSia bKtaiamydciırl?ı k
NasOırlt aÇyıak mıştır?
• TariDheik .o.r . . . . ........3.3.. ......
.
• MisKtöikke. n . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
• MadalyiokYniüu zMnüe :s yiadh a D ecc.a.3l7 .
• HarekOestmiaKnna lrıa kt.e.r.i.st.i3.ğ9.i . .
.
• YahudCie maÜazteir iEntdke.ikl.ie. r. 4.6. . . .
• SürgGüünn l.e ri 48
. . . . . . . . . . . . . . . ·.. . . . .
• İkiUnycai.r ı. . . . . . .. .. ..4..9.. .. .. . .
.
• YeniB iKri mlYiaşkalHmea k.kı. ......5 .2
. .
7
8 içindekiler
• AziMezh mEeftde in'inkiYianşl aiım .. . .5.4. . .
• YeniBi Yrap ıla.n.ma. . . . . .5.6. . . . . . . . . .
• Sür,gS üonn .K.ez. . . . . . .5.9 . . . . . . . . . . .
• MesiÖhliün.m ü. . . . . . . . 6.0. . . . . . . . . . . .
• ÖlüvmeC emaaDtuirnu. mu. . . . .62. . . . . . .
• CemaBaötl ün.üy.o.r. . . . .6.4. . . . . . . . . .
il.B ölüSma:b ataycKıalrıağn1ıl8nı.v k e 1 9.
Yüzyılları
• ToplumYsaşaalm Cdeam a.a.t . . . .7.1 . . . . . .
• Hetoedrolkssl' aYamö ne.l.iş. . . .74. . . . . . .
• SısnaıGlfe li.ş i.m . . . . . : . . . . . . . . . . . . . . 7 5
• lçervdeDe ınş aCredmaan.a .t . . . .7.6 . . . . . .
• ModeCrenp Gheel enKeakrs.şe.ıl e. .7.8. . . .
• Mason L.o.ca..l.a..r.ı.. . . ..7 .9 . . . . . . .
• imparaYtıokrıl.luı.kr .k.e..n. ... .8.2 . . . . .
111B.ö lüİmm:ap ratorlCuukmthaunr iyete
GeçerSkaebna taycılık
• SelaYnuainnkai nsG'teaç er.k.e.n ....8.7. .
.
• KurtSualvuvaşeşM ıü ba.de.l.e . . .88. . . . . . .
• Mübadelev elSiDokşın arvaus.rıu. m. .9.1 . . .
• YeniB irYeenyiK, i ml.i.k. . . . .9.3 . . . . . . . .
• VarlVıerkg is"iDG "rv ue.b u. . . . .9.7 . . . . . .
İçindek9i ler
iV.B ölüŞmi:m dZiakmia nlaSradbaa taycılık
• GizeCmainnl .a nı. şı. . . .1 30. . . . . . . . . . . . .
• KişKiismeAllri aky ı.ş.la.r.ı.. ....1.60. ...
• ÜnlüGleeçri. d i. . . . . 1:80 . . . . . . . . . . . . . .
• GizeMmelzia rvleiı şkalra.er t .l e.r 1.0 9. . . . . .
• LideYraplı.is kı. . . . . 1.O1 . . . . . . . . . . . . . . .
• İbaUdyegtu la.m a.l a.r ı. . 1.1 1. . . . . . . . . . . .
• 20y.ü zyılAdvavı eİ C daddi.ıa. .l.ar. 1.21. . .
• lslam1ilyieştklien. i n. i.ç t.e 1n3l.1 i ğ.i . . . . . . .
• PopüÇlaelrıl şaMmraa,g azYiaknalsşeıl.m l1a.41r
• TürkYaçyeıP na tla.m.as.ı. . . .191. . . . . . . .
• YahuTdarii hçYiaklleamrşı.i.ı n. . . .1.2.1 . . . .
• AraTpar ihçYiakllear.şiın.m .ı . . .1.22. . . . . .
• İnteSranveatş. l.a:.r. ı.. . . . .1.2.4 . . . . . .
• GündemSdaebkaSite a'vyni in
EvTiar tış.ma.l.ar.ı. . ......1.62. ... . . . .
• TartışDmüaşnüınnd ü.r d.ü k.l er.1i 92 . . . . . . . .
• MahremSiıyneıMtru lma rSıö:n dü. 1.İ3d 1d iaları
• AtatvüeSr akb yactı.al .ı k. . . 1.33 . . . . . . . . .
.
• Bundan .So.n.r.a.s..ı.. ... .1.53 . . . . . .
BelgveeF otğoraf.l.ar. . . ........1..3.7. ....
Kaynak.ç.a. . .......... . . .1.6.3. . . . . . . . .
.
YAZAHRA KKDIAN
Cengiz 1Ş99i4yş ımlaBınon ğdaaÜz nieiçrvis iPtseiskio loji
bölümbüintüi rsdoinkArtBaeD n' "[d�em pÜlnei versite­
sid'eYn ahudvielİ isklç aaml ışümzaelryaiürnkıesl eiks ans
ypatl�-y-lı�ı-dIaH9 a9r6v- Üanridv etrasribitömhelü sünid e
ikiynückisl eiks atnasmıanmılO asym11ıaılYp_ah udtia rihi
üzerdionket ora çbaalşıl2şa0md0yaı4ıs. lı "ınAnJa de aw ish
-
Messii�taeh hO totmaCno uSratb:b Saetavaniitd � h E�e;-
""-- .... �-----·--·- ---.· ----·· -· -- ..
_geonfacJ eu deo-CIosmlmaiumt(niy61c 6 67-210a)dt"le ı-
ziyefm ezı.oilnd ii-çDaolkıtşosmr�ısaarıl naİdrbaır aönği­ce
renmveeak r şairva ştıyrampamülazakeçr reıeş z iatmlain lar­
da� r9idle'_yaİşbaryÜaınnpii v ersOistmeasYnaihlnuıdd ei
.t(.l!üizheiro irntçeaa kl ışymüarlüUatlrtu üas.rl aabsirır çok
ödvüelb urksalzaarAn ydrıHı.ac rav ,Ha erbdrKeowçB,,o ­
ğazvieçB ii lkÜennitv ersiYtaheuldeiOrlsiimnkadv,nee l ı
Türtka riühzleerdrieinr evs eldrei2r.0 0-56y ılalraarsıı nd_a
TÜBAİKTS osvyeaB le şBeirlii bmölleürmK üunrüuüncy ue ­
svie B aşkdaann ışomlaangrıöa rkye avp Htaıl.Te OnB B­
ETU ÜnivTearriBshöi ltüeömsğüir eütyieomsl iaY nr d.
DoçD.rŞ .i şm2a0n0-,87a kadeymıilakır nadşat ırmalarını
HarvÜanridsv ietressüir'dnüdrem ektedir.
Aşağıed-apkoaisd trae syianzdaberanlğ alk aunbrtiaıl irsiniz:
[email protected]