RÖNESANSTAN 20. YÜZYILA KADAR RESİM SANATINDA ANITSAL GÖRÜNÜMLER Mehmet Alp ...

105 Pages·2015·5.61 MB·Turkish

RÖNESANSTAN 20. YÜZYILA KADAR
RESİM SANATINDA ANITSAL GÖRÜNÜMLER

Mehmet Alp Doğan ERCİŞ

Yüksek Lisans Tezi
Resim Ana Sanat Dalı
Prof. Dr. Mustafa KÜÇÜKÖNER
2015
Her Hakkı Saklıdır
T.C.
ATATÜRK ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
RESİM ANA SANAT DALI

Mehmet Alp Doğan ERCİŞ

RÖNESANSTAN 20. YÜZYILA KADAR RESİM SANATINDA
ANITSAL GÖRÜNÜMLER

YÜKSEK LİSANS TEZİ

TEZ YÖNETİCİSİ
Prof. Dr. Mustafa KÜÇÜKÖNER

ERZURUM - 2015

I
İÇİNDEKİLER
ÖZET ............................................................................................................................... II
ABSTRACT .................................................................................................................. III
RESİMLER DİZİNİ .................................................................................................... IV
ÖNSÖZ ......................................................................................................................... VII

BİRİNCİ BÖLÜM
20. YÜZYIL ÖNCESİ RESİM SANATINDA ANITSAL GÖRÜNÜMLER
1.1. ANITSALLIK ........................................................................................................... 1
1.2. RÖNESANS .............................................................................................................. 3
1.3. MANİYERİZM ...................................................................................................... 26
1.4. BAROK ................................................................................................................... 34
1.5. NEO-KLASİZİM ................................................................................................... 48
1.6. ROMANTİZM ....................................................................................................... 56
1.7. REALİZM ............................................................................................................... 67

İKİNCİ BÖLÜM
KENDİ ÇALIŞAMLARIMDA ANITSAL GÖRÜNÜMLER
2.1. OLUŞUM SÜRECİ ................................................................................................ 72
2.2. RESİMLER ............................................................................................................ 73

SONUÇ ........................................................................................................................... 84
KAYNAKÇA ................................................................................................................. 86
ÖZGEÇMİŞ ................................................................................................................... 92
II

ÖZET
YÜKSEK LİSANS TEZİ
RÖNESANSTAN 20. YÜZYILA KADAR RESİM SANATINDA ANITSAL
GÖRÜNÜMLER

Mehmet Alp Doğan ERCİŞ
Tez Danışmanı: Prof. Dr. Mustafa KÜÇÜKÖNER
2015, Sayfa 92
Jüri: Prof. Mustafa KÜÇÜKÖNER
Yrd. Doç. Hüzeyin ÖZNÜLÜER
Yrd. Doç. Ayça ALPER AKÇAY
Sanat tarihi içinde var olan sanat akımlarının ortaya çıkışında yönetim şekilleri,
sosyal gelişmeler, bilimsel ilerlemeler vs birçok öğe rol oynamıştır. Bu akımlar
kendilerinden önceki akıma bir tepkidir. Rönesans da denge, sadelik, ölçüler önemliydi.
Herşey matematikle anlatılıyordu. Kompozisyonlarını bile matematiksel kurallara
bağladılar. Yeni bir dünya görüşüyle birlikte Barok bu kuralcılığa bir tepki olarak
doğdu, hareketlilik, derinlik ortaya çıkmış, Rönesans resmindeki simetri bozulmuştur.
Realizm’den önceki sanatlarda konular, şekiller seçilir en gösterişli bir şekilde
yansıtılırdı. İşte doğayı olduğu gibi vermek, gerçekçi olarak canlandırmak için Realizm
ortaya çıktı. Rönesans’tan başlayarak 20. yüzyıla kadar uzanan dönemdekompozisyon
ve anıtsallık taşıyan figürlerin resim sanatının ifade biçimlerine yansımaları
araştırmanın temelini oluşturmaktadır. Figüratif resim sanatının gelişiminde hareketin
kullanımı, ressam için anıtsal niteliğini vurgulayan anıtsal görünümlerin ele alındığı
bölümlere yer verilmiştir. Araştırmanın birinci bölümünde anıtsallık üzerine genel
açıklamalar yapıldıktan sonra Rönesans, Maniyerizm, Barok, Neo-Klasisizim,
Romantizm ve Realizm dönemleri incelenmiştir. Bu dönemlerde yapılan eserlerin
anıtsal özellikleri ifade biçimlerine yer verilmiştir. Araştırmanın ikinci bölümünde
araştırılan figürde anıtsallık döngüsünün kendi çalışanlarımızdaki ortak sonuçlarının
çıkarımlarına yönelerek anıtsallığın çıkış noktasına değinilerek resmin analizine yer
verilmiştir.
Anahtar Kelimeler: Rönesans, Barok, Sanat, Figür, Anıt, Diyagonal, Asimetrik
III

ABSTRACT
POST GRADUATE THESIS
MONUMENTAL IMAGES IN THE ART PAINTING 20th CENTY IN
RENAISSANCE
Mehmet Alp Doğan ERCIŞ
Advisor: Prof. Dr. Mustafa KÜÇÜKÖNER
2015, Page 92
Jury: Prof. Dr. Mustafa KÜÇÜKÖNER
Asist. Prof. Dr. Hüseyin ÖZNÜLÜER
Asist. Prof. Dr. Ayça ALPER AKÇAY
Various factors such as regimes,social progress,scientific development played a
crucial role in the appearance of art movements existing in the art history.These
movements reacted against the former ones.The properties of the Renaissance such as
balance,simplicity and measurement were substantial.Everything was expressed with
Mathematics. They even associated their compositions with Mathematics. Baroque
reacted against this prescriptivism with a new world-view. While dynamism and
profoundness emerged, the symmetry in the Renaissance painting lost its influence.
Before the existence of Realism, subject and shapes were designated and represented
ostentatiously.Realism appeared with the purpose of depicting nature realistically.
Figures which had characteristics such as composition and monumentality in the period
between the beginning of the Renaissance and 20th century provide a basis for the
research. There are some sections in which the usage of motion in the development of
figurative painting and the monumental views for the artist are depicted. In the section
one, after an overview of monumentality, the periods –the Renaissance, Mannerism,
Baroque, Neoclassicism, Romanticism and Realism- are examined. The monumental
characteristics and the manner of discourse of artwork composed in these periods are
analyzed. In the section two, the mutual results of the cycle of monumentality in our
work force are mentioned, the starting point of monumentality is explained and the
analysis of the painting is given.
Keywords: Renaissance, Baroque, Art, Fıgure, Monument, Diagonal,
Asymmetric,
IV

RESİMLER DİZİNİ
Resim 1.1. Giotto di Bondone, “İsa Mesih İçin Aglayanlar”, 1304-06, Fresko,
Capetia Scrovegnl (Arena Şapeii), Padua. ..................................................... 7
Resim 1.2. Masaccio, “Kutsal Üçlü”, 1427 civarı, Fresko, 680 x 475 cm, Santa
Maria Novella, Floransa. ................................................................................ 9
Resim 1.3. Botticelli, “Venüs'ün Doğuşu”, 1485, Tuval Üstüne Tempera. Galleria
Degli Uffîzi, Floransa. .................................................................................. 10
Resim 1.4. Andrea Mantegna, “St. Sebastian”, 1480, Tuval Üzerine Yağlboya,
255 x 140 cm, Louvre Müzesi, Paris. ........................................................... 13
Resim 1.5. Leonardo da Vinci, “Son Akşam Yemeği”, 1495-98, Sıva Üstüne
Tempera ve Yağlıboya, 460 x 880 cm. Santa Maria delle Grazie
(Yemekhane), Milano................................................................................... 15
Resim 1.6. Michelangelo, “Adem’in Yaratılışı”, 1511, 2,8 x 5,7 m. Sistina Şapeli,
Vatikan, Roma. ............................................................................................. 17
Resim 1.7. Albrecht Dürer, “Adem ve Havva”, 1504, Gravür, 25x20 cm. .................... 19
Resim 1.8. Tiziano, “Baküs ve Ariadne”, 1520-23, Tuval Üzerine Yağlıboya,
175 x 190 cm, Ulusal Galeri, Londra ........................................................... 20
Resim 1.9. Raffaello, “Atina Okulu”, 1510-11, Fresko, Genişlik: 7,72 m,
Vatikan, Roma. ............................................................................................. 22
Resim 1.10. Raffaello, “Atina Okulu”, Detay. ............................................................... 24
Resim 1.11. JanVan Eyck, “Arnolfini’nin Düğünü,” 1434, Ahşap Üstüne Reçineli
Tempera 82 x 60 cm. National Gallery, Londra. ....................................... 25
Resim 1.12. Permigianino, “Uzun Boyunlu Meryem”, 1532-40, Ahşap Üstüne
Yağlı Boya, 216 x 132 cm, Galleria degli Uffizi, Floransa. ...................... 29
Resim 1.13. Tintoretto, “Aziz Markus'un Şehit Edilmesi”, 1562, Tuval Üzerine
Yağliboya, 398 x 337 cm, Sanat Akademisi Galerisi, Venedik ................ 31
Resim 1.14. El Greco, “Laocoon”, 1610-14, Tuval Üzerine Yağlıboya,
137,5x172,4 cm, Ulusal Sanat Galerisi, Washington, DC ......................... 33
Resim 1.15. Coravaggio,“İshak’ın Kurban Edilişi”, 1601,Tuval Üzerine Yağlı
Boya, 140x135 cm, Florence, Uffizi Galerisi ............................................ 37
V

Resim 1.16. Nicolas Poussin, “Et in Arcadia ego” (Arkadya Çobanları),
1638 -39, Tuval Üzerine Yağlıboya, 85x121 cm. Louvre Müzesi,
Paris. .......................................................................................................... 38
Resim 1.17. Rubens, “Leukippos Kızlarının Kaçırılışı”, 1617, Tuval Üzerine
Yağlıboya, 224 x 210,5 cm. Eski Tablo Galerisi,Münih. .......................... 41
Resim 1.18. Diego Velazquez, “Las Meninas (Nedimeler)”, 1656, Tuval Üzerine
Yağlıboya, 318 x 278 cm, Prado Müzesi, Madrid. .................................... 43
Resim 1.19. Farns hals, “Kafa Taşıyla Genç Bir Adam”, tuval üzerine yağlı boya,
1626-28, 92,2 x 80,8cm National Gallery, London ................................... 44
Resim 1.20. Rembrant, “Dr.Tulp’un Anatomi Dersi”, 1632, Tuval Üzerine
Yağlıboya. 162,5x216,5 cm. Mauritshuis, Den Haag (Lahey). ................. 46
Resim 1.21. Jan Vermeer,“Sütçü Kiz”,1658-1660, Tuval Üzerine Yağlıboya.
46 x 41 cm,Rijksmuseum, Amsterdam, Netherla ...................................... 47
Resim 1.22. Jacques Louis David, “Horaslıların Yemini”, 1784-85, Tuval Üzerine
Yağlıboya, 330x425 cm,Louvre Müzesi, Paris. ......................................... 49
Resim 1.23. Jacques-Louis David,“Napolyon’un Geçişi”, 1807, Tuval Üzerine
Yağlı Boya, 261×221 cm, Chateau de Malmaison, Nanterre. ................... 51
Resim 1.24. Anne Louis Girodet de Trioson, “Paride and Elena”. 1790, Tuval
Üzerine Yağlı Boya. .................................................................................. 52
Resim 1.25. Nicolai Abildgaard, “Ayakta Duran Çıplak”. 1772-77, Tuval Üzerine
Yağlı Boya, 68x52 cm ............................................................................... 53
Resim 1.26. William-Adolphe Bouguereau, “Venüsün Doğuşu”, 1879, Tuval
Üzerine Yağlı Boya, 300x218 cm. ............................................................. 55
Resim 1.27. Francisco de Goya, “Dev”, 1818, 28.5x21 cm, Akuatinta, Museo del
Prado, Madrid. ........................................................................................... 58
Resim 1.28. Francisco de Goya,“Dev Heykel”,1808-1810, Tuval Üzerine Yağlı
Boya, 116x105cm, Museo del Prado, Madrid. .......................................... 59
Resim 1.29. Jean Auguste Dominique Ingres,“Yıkanan Valpinçonunlu Kadın”,
1808, Tuval üzerine Yağlı Boya, Louvre Müzesi, Paris. ........................... 60
Resim 1.30. Theodore Gericault, “Medusa’mn Salı”, 1819, Tuval Üzerine Yağlı
Boya, 491x716 cm. Louvre Müzesi, Paris. ................................................ 61
VI

Resim 1.31. Caspar David Friedrich, “Bultların Üzerinde Yolculuk”, 1818, Tuval
Üzerine Yağlı Boya, 98.4x74.8 cm. ........................................................... 64
Resim 1.32. Eugene Delacroix, “Halka Önderlik Eden Özgürlük”, 1830, Tuval
Üzerine Yağlı Boya, 260x325 cm. Louvre Müzesi, Paris. ........................ 65
Resim 1.33. Millet, “Başak Toplayanlar”, 1857, Tuval Üzerine Yağlı Boya,
33 x 44 cm, Louvre Müzesi, Paris. ............................................................ 68
Resim 1.34. Gustave Courbet “‘Günaydın Bay Courbet!”, 1854, Tuval Üzerine
Yaglı Boya, 129 x 149 cm,Muze Fabre, Montpellier. ............................... 69
Resim 1.35. İlya Repin, “Volga Nehrinde Gemi Çekenler”, 1870-1873, Tuval
Üzerine Yaglı Boya, 131.5 x 281 cm. State Russian Museum, St
Petersburg. ................................................................................................. 71
Resim 2.1. Alpdoğan Erciş, “Asalet”, 2012, Tuval Üzerine Yağlı Boya,
100 x 140 cm. ............................................................................................... 74
Resim 2.2. Alpdoğan Erciş, “İç Güdü”, 2014, Tuval Üzerine Yağlı Boya,
100 x 120 cm, Portakal Çiçeği Sanat Kolonisi............................................. 75
Resim 2.3. Alpdoğan Erciş, “Ayrılık”, 2014, Tuval Üzerine Yağlı Boya,
100 x 150 cm. ............................................................................................... 76
Resim 2.4. Alpdoğan Erciş, “Uyanış”, 2014, Tuval Üzerine Yağlı Boya,
160 x 100 cm. ............................................................................................... 77
Resim 2.5. Alpdoğan Erciş, “Bakire”, 2014, Tuval Üzerine Yağlı Boya,
160 x 100 cm. ............................................................................................... 78
Resim 2.6. Alpdoğan Erciş, “Tutsak”, 2015, Tuval Üzerine Yağlı Boya,
160 x 110 cm. ............................................................................................... 79
Resim 2.7. Alpdoğan Erciş, “Haykırış”, 2015, Tuval Üzerine Yağlı Boya,
150 x 100 cm. ............................................................................................... 80
Resim 2.8. Alpdoğan Erciş, “Dirilme”, 2015, Tuval Üzerine Yağlı Boya,
110 x 85 cm. ................................................................................................. 81
Resim 2.9. Alpdoğan Erciş, “Bakirenin Doğuşu”, 2015, Tuval Üzerine Yağlı
Boya, 150 x 100 cm...................................................................................... 82
Resim 2.10. Alpdoğan Erciş, “Özgürlük”, 2013, Tuval Üzerine Yağlı Boya,
150 x 100 cm. ............................................................................................. 83