Reşat Nuri Aykaç vd. _1

45 Pages·2013·0.2 MB·Turkish

ĐKĐNCĐ DAĐRE

KABUL EDĐLEBĐLĐRLĐK HAKKINDA KARAR

Başvuru no: 2089/05
Reşat Nuri AYKAÇ ve diğerleri v. Türkiye
ve 201 diğer başvuru
(bkz. ekteki liste)

1
11 Aralık 2012 tarihinde,
Başkan
Guimondi Raimondi,
Yargıçlar
Danute Jociene,
Peer Lorenzen,
Dragoljub Popovic,
Işıl Karakaş,
Nebojsa Vucinic,
Paulo Pinto de Albuquerque,
ve Daire yazı işleri müdürü Stanley Naismith’in katılımıyla oluşturulan Avrupa
Đnsan Hakları Mahkemesi (Đkinci Dairesi), yapılan müzakereler sonrasında referansları
ile başvuru tarihlerinin ekte yer aldığı başvuruları dikkate alarak aşağıdaki kararı
vermiştir:
OLAY VE OLGULAR
Türk vatandaşı olan başvuranların, isim, soy isim, doğum tarihi ve ikametgâhları ile
kendilerini temsil eden avukatların isimleri ekli listede sunulmaktadır.
A. Davanın koşulları
Başvurunun kendine özgü koşulları, taraflarca ifade edildiği şekilde, aşağıdaki gibi
özetlenebilir:
Başvuranlara ait taşınmaz tapu kayıtları, mahkeme kararları doğrultusunda her
hangi bir tazminat ödenmeksizin, değişik tarihlerde Hazine lehine iptal edilmiştir.
Kararlar, ihtilaf konusu mülklerin, hem Devlete ait orman arazisi (“2B” arazileri)
olmalarına hem de orman vasfını kaybetmeden evvel tespit işlemlerinin
gerçekleşmesine dayanmaktadır. Sonuç olarak, tapu kayıtlarının başvuranlar yararına
düzenlenmesi hukuka uygun olmayıp bu sebepten ötürü iptal edilmeleri gerekiyordu.
B. Đlgili iç hukuk kuralları ve uygulamaları
1. Son içtihadı gelişmeler
AĐHM tarafından orman arazileriyle ilgili alınan kararların ardından (bkz., diğerleri
arasından, Turgut ve diğerleri v. Türkiye, no 1411/03, 8 Temmuz 2008), Yargıtay içtihat
2
değiştirmiş ve dava konusu taşınmazın orman sınırları içerisinde kaldığı gerekçesiyle
tapu kaydının iptal edilmesi durumunda; kişinin, devlet tarafından tutulan tapu
sicilinden doğan tüm zararlardan sorumlu olacağının düzenlendiği Medenî Kanun’un
1007. maddesine dayanarak, tazminat almasına imkan tanımaktadır. Yargıtay ayrıca,
tazminat davasının tapu kaydının iptal edilme tarihinden itibaren on yıl içerisinde
açılabileceğine karar vermiştir.
AĐHM, Yargıtay’ın bu yeni içtihadına ve Altunay v. Türkiye (kabul edilebilirlik
kararı), no. 42936/07, §§ 21-27, 17 Nisan 2012) kararına atıfta bulunmaktadır.

2. Son yasal gelişmeler

Millet Meclisi 18 Nisan 2012 tarihinde 6292 sayılı Kanunu (Resmi Gazetede
yayımlanmış ve 26 Nisan 2012 tarihinde yürürlüğe girmiştir) kabul etmiştir; bu
Kanunun 7. maddesi, tapuları iptal edilen “2B” arazilerinin son sahiplerine iade
edilmesini öngörmektedir.
Aynı madde, taşınmazın iade edilemeyeceği bazı durumları açıklamakta ve benzer
durumda, hak sahiplerine taşınmazları yerine, rayiç bedellerin ödenmesi gerektiğini ya
da rayiç bedellerine uygun taşınmazlar verilmesi gerektiğini düzenlemektedir.

ŞĐKÂYETLER
Başvuranlar, Sözleşme’nin 6.,13.,14. ve 17. maddelerini içeren çeşitli hükümlerine
ve Ek 1 No.lu Protokol’ün 1. maddesine dayanarak, tapu kayıtlarının tazminat
ödenmeden iptal edilmesini haksız ve adaletsiz bulduklarını ileri sürmektedirler.

HUKUKĐ DEĞERLENDĐRME
Mahkeme, ortaya konulan sorular ve olaylara ilişkin davaların benzerliğine
dayanarak, Đçtüzüğü’nün 42. maddesinin 1. paragrafı uyarınca bu davaların
birleştirilmesi gerektiğini değerlendirmektedir.
Dava koşullarının hukuki nitelendirmesi konusunda yetkili olan AĐHM,
tarafların mahkemeye atfettiği nitelendirmeye bağlı değildir (bkz. diğerleri arasında,
Remzi Aydın v. Türkiye. no. 30911/04, § 44, 20 Şubat 2007). Somut olayda Mahkeme
Ek 1 No.lu Protokol’ün 1. maddesi bağlamında başvuranların şikâyetlerinin incelenmesi
gerektiği kanaatindedir.
3
Mahkeme daha önce de iç hukuk yollarının tüketilmediği gerekçesiyle benzer
başvuruları incelediğini ve kabul edilemez olduklarına karar verdiğini gözlemlemiştir.
Bundan dolayı, iç hukuk yolları başvurular yapıldıktan sonra oluşturulmuş olsa
dahi Mahkeme, Medeni Kanunu’nun 1007. maddesinde öngörülen tazminat yolunun ve
ayrıca 6292 sayılı Kanun’un 7. maddesince son olarak düzenlenen iade/tazminat
yolunun Sözleşme’nin 35. maddesinin 1. paragrafı bağlamında tüketilmesi gereken iç
hukuk yolları oluşturduğunu değerlendirmiştir (yukarıda anılan Altunay, §§ 30-38, ve
Arıoğlu v. Türkiye (kabul edilebilirlik kararı), no 11166/05, §§ 22-35, 6 Kasım 2012).
Mahkeme, somut olayda başka bir yaklaşımda bulunmasını gerektiren hiçbir
koşulun bulunmadığını açıkça görmektedir.
Dolayısıyla Mahkeme, iç hukuk yollarının tüketilmediği gerekçesiyle
başvuruların kabul edilemez olduklarına karar vermiştir.

Bu gerekçelerle, AĐHM oybirliği ile,

Başvuruların birleştirilmesine ve kabul edilemez olduklarına karar vermiştir.

Stanley Naismith Guido Raimondi
Yazı Đşleri Müdürü Başkan

4
EK
No Başvuru Başvuru Başvuranın doğum tarihi Temsilci
No tarihi ile ikamet yeri

1. 2089/05 28/10/2004 Reşat Nuri AYKAÇ Ayten GÜRLEYEN
30/03/1949
Đzmit

Mustafa AYKAÇ
20/01/1957
Đzmit

Hayati AYKAÇ
20/08/1946
Đzmit

2. 13265/05 01/04/2005 Fatmana KESER
01/01/1947
Antalya

3. 21348/05 27/05/2005 Ayşe ALTUNAL Abdülkadir ÖZDEMĐR
01/07/1957
Đzmir

4. 26128/05 15/07/2005 Ziya FIRAT Atif ŞENEL
01/01/1947
Đstanbul

5. 31244/05 12/01/2005 Şükran BĐNĐCĐ Mustafa ÖZTOK
01/01/1949
Çanakkale

6. 41854/05 15/11/2005 Seniha HANOĞLU Ayşe Banu KAYA
02/01/1938
Đstanbul

7. 41876/05 15/11/2005 Ali BEKTAŞ Ayşe Banu KAYA
18/03/1950
Đstanbul

5
Hıdır BEKTAŞ
23/03/1958
Đstanbul

Hüseyin BEKTAŞ
05/03/1945
Đstanbul

Ziya BEKTAŞ
02/02/1952
Đstanbul

8. 43683/05 09/11/2005 Naim AÇIL Yalçın KASAROĞLU
23/01/1941
Muğla

9. 1083/06 04/01/2006 Ali ÜNLÜ Tekin AKILLIOĞLU
15/04/1949
Karaman

Osman ÜNLÜ
20/05/1952
Konya

Sami SIRIM
01/01/1956
Mersin

10. 4123/06 30/12/2005 Mehmet GÜNDÜZ Tekin AKILLIOĞLU
18/07/1968
Karaman

Hanim ÇEYĐZ
25/02/1972
Konya

11. 17261/06 24/04/2006 Dursun BAŞCI Adil AKTAY
08/08/1926
Karaman

12. 27149/06 03/07/2006 Đbrahim VELĐ Mustafa ÖZTOK
11/02/1944
Düzce
6
Gönül VELĐ
07/02/1950
Düzce

13. 45400/06 01/11/2006 Fahri GÜÇLÜ Aysel DĐRLĐKTUTAN
14/03/1952
Muğla

14. 49628/06 08/12/2006 S.S. BEYAZGÜL 92 Ali ARSLAN
KONUT YAPI
KOOPERATĐFĐ
BAŞKANLIĞI
02/03/1992
Ankara

15. 50873/06 05/12/2006 Ömer TOPÇU Hasan SĐPAHĐ
16/11/1921
Çanakkale

16. 51164/06 21/12/2006 Selahattin ÖZTÜRK Bünyamin ÖZTÜRK
12/06/1934
Ankara

Murat ÖZTÜRK
13/06/1965
Ankara

17. 1965/07 30/12/2006 Sadık ŞĐŞĐK BedrettinŞĐŞĐK
01/01/1948
Amasya

18. 5477/07 18/01/2007 Bilgi KONUK Ayten GÜRLEYEN
22/07/1964
Đstanbul

19. 22258/07 14/05/2007 Mehmet KAÇAK
01/11/1928
Antalya

20. 34445/07 04/08/2007 Saniye ÖZDEMĐR Ayşe Banu KOÇ
01/01/1952
Sivas
7
Semra ÖZDEMĐR
01/01/1979
Đstanbul

Haci ÖZDEMĐR
01/01/1969
Đstanbul

Mahruze YILMAZ
01/01/1963
Sivas

Hatice ATASEVER
01/01/1965
Đstanbul

Nihat ÖZDEMĐR
01/01/1972
Đstanbul

21. 35349/07 09/08/2007 Murtaza KORLAELÇĐ Mustafa KAMALAK
22/02/1947
Ankara

Haci ÇAKIROĞLU
Kahramanmaraş

Hüseyin KORLAELÇĐ
Kahramanmaraş

Zeliha ÇAKIROĞLU
Kahramanmaraş

Döne KARA
Kahramanmaraş

Ayşe GENÇ
Kahramanmaraş

Melek ERKOÇ
Kahramanmaraş

8
22. 36852/07 10/08/2007 Yuhanun AKYOL Rudi SÜMER
01/01/1939
Mardin

23. 37907/07 16/08/2007 Refik Sait ÖNÜR
Yalova

24. 40817/07 05/09/2007 Ayşe ÖZTÜRK Hüseyin ÜNAL
01/04/1947
Antalya

25. 48627/07 25/10/2007 Osman Bilgi RÜZGAR Mehmet Nur TERZĐ
03/02/1950
Đzmir

26. 11288/08 25/02/2008 Erol ARAF Hüseyin Cahit OĞUZ
31/05/1949
Ankara

27. 17479/08 13/03/2008 Sıtkı YILDIZ Mustafa ÖZTOK
07/09/1944
Çanakkale

28. 27741/08 02/06/2008 Đsrafil AKGÜL
12/10/1949
Antalya

29. 32132/08 24/06/2008 Sadık SARI
15/06/1959
Antalya

30. 32915/08 23/06/2008 Mehmet EMMĐOĞLU Ömer TEKEŞ
Amasya

31. 35281/08 07/07/2008 Özkan ATAK Cevat ATAK
01/08/1957
Ankara

32. 36498/08 25/07/2008 Mustafa KARACA
01/01/1958
Antalya

9
33. 38272/08 02/08/2008 Ömer TARHAN
11/07/1935
Đstanbul

34. 51263/08 08/10/2008 Hasan EDEŞ Ayşe Banu KOÇ
01/01/1932
Istanbul

35. 52003/08 18/09/2008 Ömer TOPÇU Hasan SĐPAHĐ
16/11/1921
Çanakkale

36. 60536/08 05/12/2008 Şinasi ÇETĐNKAYA Mustafa ÖZTOK
01/01/1939

Mehmet BAYINDIR
15/05/1935

Cuma ÇĐMENDUR
03/08/1928

Hüseyin UYSAL
01/01/1934

Seher ÖZGEN
18/07/1969

Naciye GÜNDOĞMUŞ
02/03/1952

Semiha YILMAZ
16/01/1971

Saadet BÖLÜKBAŞI
08/09/1977

37. 1982/09 30/12/2008 Mustafa KAYMAZ Muammer HAPĐL
05/01/1955
Antalya

Ali KAYMAZ
07/02/1949
Antalya
10