Python Kılavuzu Sürüm 3.x

269 Pages·2012·1.03 MB·Turkish

Python Kılavuzu
Sürüm 3.x
Fırat Özgül
20/07/2012

˙ ˙ ˙
IÇINDEKILER
1 Temel Bilgiler 2
1.1 Python Nereden (cid:157)ndirilir? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2
1.2 Python Nas(cid:25)l ˙al(cid:25)‡t(cid:25)r(cid:25)l(cid:25)r? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.3 FreeBSD’de Python . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1.4 Python’un Etkile‡imli Kabu§u ve print() Fonksiyonu . . . . . . . . . . . . . . . 8
1.5 Python’da Basit Matematik (cid:157)‡lemleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11
1.6 Karakter Dizileri (strings) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13
1.7 De§i‡kenler . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15
1.8 Python Programlar(cid:25)n(cid:25) Kaydetmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18
1.9 Python Programlar(cid:25)n(cid:25) ˙al(cid:25)‡t(cid:25)rmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
1.10 Python’da (cid:157)lk (cid:214)rnekler... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22
1.11 Kullan(cid:25)c(cid:25)yla (cid:157)leti‡im: input() fonksiyonu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
2 Python’da Ko‡ula Ba§l(cid:25) Durumlar 35
2.1 Giri‡ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
2.2 if deyimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35
2.3 elif deyimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
2.4 else deyimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 40
2.5 Basit bir Hesap Makinesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
3 Python’da D(cid:246)ng(cid:252)ler (loops) 49
3.1 while D(cid:246)ng(cid:252)s(cid:252) (while loop) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50
3.2 for D(cid:246)ng(cid:252)s(cid:252) (for loop) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 55
3.3 range() Fonksiyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 57
4 Listeler 60
4.1 Giri‡ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
4.2 Listeleri Tan(cid:25)mlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
4.3 Listelerin (cid:214)§elerine Eri‡mek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 61
i
4.4 len() Fonksiyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
4.5 Liste (cid:214)§elerinde De§i‡iklik Yapmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 71
4.6 (cid:16)in(cid:17) Par(cid:231)ac(cid:25)§(cid:25) ile Aitlik Kontrol(cid:252) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 73
4.7 Listelerin Metotlar(cid:25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 74
5 Demetler (Tuples) 86
5.1 Demetleri Tan(cid:25)mlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 87
5.2 Tek (cid:214)§eli bir Demet Tan(cid:25)mlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90
5.3 Demetlerin Metotlar(cid:25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 91
5.4 Demetleme ve Demet ˙(cid:246)zme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92
5.5 D(cid:246)ng(cid:252)lenebilir Nesneleri ˙(cid:246)zme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93
6 S(cid:246)zl(cid:252)kler 97
6.1 S(cid:246)zl(cid:252)kleri Tan(cid:25)mlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
6.2 S(cid:246)zl(cid:252)klerin Metotlar(cid:25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 99
7 K(cid:252)meler 112
7.1 K(cid:252)me Olu‡turmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .112
7.2 K(cid:252)melerin Metotlar(cid:25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .114
8 Hata Yakalama 125
8.1 try... except... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .125
8.2 (cid:16)break(cid:17) Deyimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .129
8.3 (cid:16)pass(cid:17) Deyimi. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .130
8.4 (cid:16)continue(cid:17) Deyimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .131
8.5 else... (cid:28)nally... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .132
8.6 except... as... . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134
8.7 raise . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .134
8.8 B(cid:252)t(cid:252)n Hatalar(cid:25) Yakalamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .135
9 Genel Tekrar 137
9.1 Python’u Ba‡latma Se(cid:231)enekleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .137
9.2 print() Fonksiyonunun G(cid:252)c(cid:252) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .139
9.3 Etkile‡imli Kabu§un Haf(cid:25)zas(cid:25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .141
9.4 abs(), round(), min() ve max() Fonksiyonlar(cid:25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .142
9.5 pow(), divmod() ve sum() Fonksiyonlar(cid:25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .144
9.6 Bool De§erleri ve bool() Fonksiyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .145
9.7 Bool (cid:157)‡le(cid:231)leri (Boolean Operators) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .150
9.8 all() ve any() Fonksiyonlar(cid:25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .152
9.9 Liste (cid:220)rete(cid:231)leri (List Comprehensions) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .153
9.10 Python’da Kodlara Yorum Eklemek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .155
9.11 Karakter Dizilerini Bi(cid:231)imlendirme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .157
9.12 enumerate() Fonksiyonu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .160
9.13 Ka(cid:231)(cid:25)‡ Dizileri (Escape Sequences). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .163
10 Fonksiyonlar 169
10.1 Fonksiyon Tan(cid:25)mlamak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .169
ii
10.2 Fonksiyonlar(cid:25)n Parametreleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .174
10.3 Varsay(cid:25)lan De§erli Arg(cid:252)manlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .177
10.4 S(cid:25)ral(cid:25) Arg(cid:252)manlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .179
10.5 (cid:157)simli Arg(cid:252)manlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .180
10.6 Rastgele Say(cid:25)da (cid:157)simsiz Arg(cid:252)man Verme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .181
10.7 Rastgele Say(cid:25)da (cid:157)simli Arg(cid:252)man Verme . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .187
10.8 G(cid:246)m(cid:252)l(cid:252) Fonksiyonlar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190
10.9 Fonksiyonlar(cid:25)n Kapsam(cid:25) ve global Deyimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .190
10.10 return Deyimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .194
10.11 Fonksiyonlar(cid:25)n Belgelendirilmesi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .198
11 Mod(cid:252)ller 201
11.1 Mod(cid:252)lleri (cid:157)(cid:231)e Aktarmak (importing modules) . . . . . . . . . . . . . . . . . . .201
11.2 os ve sys Mod(cid:252)lleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .207
11.3 Kendi Mod(cid:252)llerimizi Yazmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .221
11.4 if __name__ == (cid:16)__main__(cid:17) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .223
12 Python’da Dosya (cid:157)‡lemleri 226
12.1 Varolan bir Dosyay(cid:25) Okumak (cid:220)zere A(cid:231)mak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .226
12.2 Varolan Bir Dosyay(cid:25) Yazmak (cid:220)zere A(cid:231)mak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .228
12.3 Yeni bir Dosya Olu‡turmak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .230
12.4 Dosya Silmek . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .230
12.5 seek() ve tell() Metotlar(cid:25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .230
12.6 read(), readline(), readlines() Metotlar(cid:25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .232
12.7 Dosyalarda Karakter Kodlamas(cid:25) (encoding) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .235
12.8 (cid:157)kili Dosyalar (Binary Files) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .236
13 Karakter Dizilerinin Metotlar(cid:25) 238
13.1 startswith Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .240
13.2 endswith Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .240
13.3 islower Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241
13.4 isupper Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241
13.5 replace Metodu. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .241
13.6 join Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .243
13.7 split Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .244
13.8 rsplit Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .244
13.9 strip Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .245
13.10 lstrip Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .246
13.11 rstrip Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247
13.12 upper Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247
13.13 lower Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247
13.14 capitalize Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .247
13.15 title Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .248
13.16 swapcase Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .249
13.17 istitle Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .250
13.18 ljust Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .250
13.19 rjust Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .251
iii
13.20 center Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .251
13.21 count Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .251
13.22 (cid:28)nd Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .252
13.23 r(cid:28)nd Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .253
13.24 index Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .253
13.25 rindex Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .254
13.26 splitlines Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .254
13.27 isalpha Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .254
13.28 isdigit Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .254
13.29 isalnum Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .255
13.30 isdecimal Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .256
13.31 isidenti(cid:28)er Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .256
13.32 isnumeric Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .256
13.33 isprintable Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .257
13.34 isspace Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .257
13.35 z(cid:28)ll Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .258
13.36 encode Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .258
13.37 expandtabs Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .258
13.38 partition Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .258
13.39 rpartition Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .259
13.40 str.maketrans ve translate Metotlar(cid:25) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .259
13.41 format Metodu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .262
iv
Uyarı: As¸ag˘ıdaki bilgiler Python’un 3.x sürümleri içindir. Eg˘er kullandıg˘ınız sürüm
Python’un 2.x sürümlerinden biriyse s¸uradaki belgeleri inceleyebilirsiniz.
Not: Eg˘ergüncelbirPython3.xsürümünüanlatan,amahenüzdahaazbilgiiçerenbelgelerle
çalıs¸mak isterseniz istihza.com/beta/py3/icindekiler_python.html adresini ziyaret edebilirsiniz.
1
BÖLÜM
Temel Bilgiler
Python,GuidoVanRossumadlıHollandalıbirprogramcıtarafından90’lıyıllarınbas¸ındagelis¸tir-
ilmeye bas¸lanmıs¸ bir programlama dilidir. Zannedildig˘inin aksine bu programlama dilinin adı
piton yılanından gelmez... Guido Van Rossum bu programlama dilini, “The Monty Python”
adlıbir˙Ingilizkomedigrubunun, “MontyPython’sFlyingCircus”adlıgösterisindenesinlenerek
adlandırmıs¸tır.
Python, pek çok dile kıyasla ög˘renmesi kolay bir programlama dilidir. Bu yüzden, eg˘er daha
öncehiçprogramlamadeneyiminizolmamıs¸sa,programlamamaceranızaPython’labas¸lamayı
tercih edebilirsiniz.
Python programlarının en büyük özelliklerinden birisi, C ve C++ gibi dillerin aksine, derlen-
meye gerek olmadan çalıs¸tırılabilmeleridir. Python’da derleme is¸lemi ortadan kaldırıldıg˘ı için,
Python’la oldukça hızlı bir s¸ekilde program gelis¸tirilebilir.
Ayrıca Python programlama dilinin basit ve temiz sözdizimi, onu pek çok programcı tarafından
tercih edilen bir dil haline getirmis¸tir. Python’un sözdiziminin temiz ve basit olması sayesinde
hem program yazmak, hem de bas¸kası tarafından yazılmıs¸ bir programı okumak çok kolaydır.
Python’u kullanabilmek için öncelikle onu bilgisayarımıza kurmamız gerekiyor. ˙Isterseniz sözü
daha fazla uzatmadan Python’u nereden ve nasıl edinebileceg˘imizi ög˘renelim.
1.1 Python Nereden ˙Indirilir?
Python’un en yeni sürümü 3.x numaralıdır. S¸u anda en çok kullanılan ve en yaygın sürümler
ise 2.x numaralı olanlardır. Pek çok GNU/Linux dag˘ıtımında Python kurulu olarak gelir. Eg˘er siz
de bir GNU/Linux kullanıcısı iseniz muhtemelen sisteminizde Python zaten kuruludur. Ancak
sisteminizde kurulu olan bu sürüm büyük ihtimalle Python’un 2.x numaralı bir sürümüdür.
Windows sistemlerinde ise herhangi bir Python sürümü kurulu olarak gelmez. Biz bu sitede
Python’un 3.x sürümlerini belgelendireceg˘iz. Dilerseniz gelin s¸imdi Python’un 3.x sürümünün
GNU/Linux ve Windows’ta nasıl kurulacag˘ını ayrı ayrı inceleyelim:
GNU/Linux Kullanıcıları
Dedig˘im gibi, eg˘er GNU/Linux dag˘ıtımlarından birini kullanıyorsanız sisteminizde muhtemelen
Python’un 2.x sürümlerinden biri zaten kuruludur. Bunu s¸u s¸ekilde kontrol edebilirsiniz:
Komut satırında:
2
python
yazıp enter tus¸una bastıg˘ınızda, eg˘er kars¸ınıza s¸una benzer bir ekran geliyorsa, kurulu sürüm
2.x’tir:
Python 2.6.1+ (r261:67515, Mar 2 2009, 13:10:18)
[GCC 4.3.3] on linux2
Type "help", "copyright", "credits" or "license" for more information.
>>>
Burada 2.6.1+ olarak görünen rakam Python’un sürümünü gösteriyor. Bu çıktıya göre, sis-
teminizdeki Python sürümü 2.6.1. Yani sizde Python’un 2.x numaralı bir sürümü kurulu...
Sisteminizdeki Python sürümünü ög˘renmek için s¸öyle bir yol da izleyebilirsiniz:
Yine komut satırında:
python -V
yazıp enter’e bastıg˘ınızda hangi Python sürümünün sisteminizde kurulu oldug˘u dog˘rudan
görünecektir...
Eg˘er Python’un 2.x sürümleriyle çalıs¸mak isterseniz, bu sitede 2.x sürümlerine ait belgeler de
bulunmaktadır. ˙Istedig˘iniz buysa sizi http://www.istihza.com/icindekiler_python.html adresine
alalım...
Eg˘er Python’un 3.x sürümünü kullanmak isterseniz okumaya devam ediniz...
GNU/Linux kullanıcılarının, Python’un 3.x sürümünü elde etmek için tercih edebileceg˘i iki yol
vardır. Birincisi ve benim size önereceg˘im yol, öncelikle kullandıg˘ınız dag˘ıtımın paket yöneti-
cisinikontroletmenizdir. Python3.xsisteminizdekuruluolmasabile,dag˘ıtımınızındepolarında
bu sürüm paketlenmis¸ halde duruyor olabilir. O yüzden sisteminize uygun bir s¸ekilde paket
yöneticinizi açıp orada “python” s¸eklinde bir arama yapmanızı öneririm. Örneg˘in Debian ta-
banlıbirGNU/Linuxdag˘ıtımıkullanıyorsanızkomutsatırındas¸ukomutuvererekdepolarınızdaki
Python paketlerini listeleyebilirsiniz:
aptitude search python
Eg˘er bu komutun çıktısı içinde “python3” gibi bir s¸ey görüyorsanız, kurmanız gereken paket
odur... Yine Debian tabanlı sistemlerde bu paketi s¸u s¸ekilde kurabilirsiniz:
sudo apt-get install python3
Örneg˘in Kubuntu, Debian tabanlı bir GNU/Linux dag˘ıtımıdır. Eg˘er Kubuntu’nun “Jaunty Jacka-
lope”veyadahaüstsürümlerindenbirinikullanıyorsanız,yukarıdakikomutyardımıylapython3
paketini sisteminize kurabilirsiniz.
Kullandıg˘ınız dag˘ıtımın depolarında python3 paketini bulamazsanız, Python 3.x’i kaynaktan
kurmanız gerekecektir. Bunun için yapmanız gereken is¸lemler s¸öyle:
1. Öncelikle s¸u adresi ziyaret ediyoruz: http://www.python.org/download
2. Bu adreste, üzerinde “Python 3.x.x compressed source tarball (for Linux, Unix or OS X)”
yazan bag˘lantıya tıklıyoruz.
3. ˙Ilgili .tgz dosyasını bilgisayarımıza indiriyoruz.
4. Daha sonra, bu sıkıs¸tırılmıs¸ dosyayı açıyoruz.
5. Açılan dosyanın içine girip, orada sırasıyla as¸ag˘ıdaki komutları veriyoruz:
./configure
make
sudo make altinstall
Böylelikle Python 3.x’i sistemimize kurmus¸ olduk. Bu arada, yukarıdaki komutları vermeden
önce tabii ki sistemimizde gcc ve make adlı araçların kurulu olması gerekiyor...
Yukarıdaki kodlarda “make install” yerine “make altinstall” komutunu kullandıg˘ımıza dikkat
edin. Python’un kaynak kodlarıyla beraber gelen README dosyasında s¸öyle bir ibare bulunur:
Installing multiple versions
On Unix and Mac systems if you intend to install multiple versions of Python using
thesameinstallationprefix(–prefixargumenttotheconfigurescript)youmusttake
care that your primary python executable is not overwritten by the installation of
a different version. All files and directories installed using “make altinstall” contain
the major and minor version and can thus live side-by-side. “make install” also
creates ${prefix}/bin/python which refers to ${prefix}/bin/pythonX.Y. If you intend
to install multiple versions using the same prefix you must decide which version (if
any) is your “primary” version. Install that version using “make install”. Install all
other versions using “make altinstall”.
Forexample,ifyouwanttoinstallPython2.5,2.6and3.0with2.6beingtheprimary
version, you would execute “make install” in your 2.6 build directory and “make
altinstall” in the others.
Birden fazla sürümü aynı anda kurmak
Unix ve Mac sistemlerinde eg˘er birden fazla Python sürümünü aynı önek ile (config-
ure betig˘ine verilen –prefix argümanı) kuracaksanız, farklı bir Python sürümüne ait
çalıs¸tırılabilir dosyanın, birincil Python sürümüne ait çalıs¸tırılabilir dosyayı silip üzer-
ineyazmamasınadikkatetmelisiniz. “makealtinstall”ilekurulumyapıldıg˘ındabütün
dosya ve dizinlerde ana ve alt sürüm numaraları da içerilecektir. Dolayısıyla farklı
sürümler yan yana varolabilecektir. “make install” komutu, ${önek}/bin/pythonX.Y
dosyasına bag˘lantı veren ${önek}/bin/python adlı bir dosya olus¸turacaktır. Eg˘er
aynı öneki kullanarak birden fazla sürüm kurmak istiyorsanız, hangi sürümün (eg˘er
olacaksa) “birincil” sürümünüz olacag˘ına karar vermelisiniz. Birincil sürümünüzü
“make install” ile kurun. Öteki bütün sürümleri ise “make altinstall” ile...
Örneg˘in Python 2.5, 2.6 ve 3.0 sürümlerini kuracaksanız ve eg˘er 2.6 sürümünün
birincil sürüm olmasına karar vermis¸seniz, 2.6 sürümünün ins¸a dizini içinde “make
install” komutunu çalıs¸tırın. Öteki sürümleri ise “make altinstall” ile kurun.
Bu noktada bir uyarı yapmadan geçmeyelim: Python özellikle bazı GNU/Linux dag˘ıtım-
larında pek çok sistem aracıyla sıkı sıkıya bag˘lantılıdır. Yani Python, kullandıg˘ınız dag˘ıtımın
belkemig˘i durumunda olabilir... Bu yüzden Python’u kaynaktan kurmak bazı riskler tas¸ıyabilir.
Eg˘er yukarıda anlatıldıg˘ı s¸ekilde, sisteminize kaynaktan Python kuracaksanız, kars¸ı kars¸ıya
oldug˘unuz risklerin farkında olmalısınız...
Kurdug˘umuz yeni Python’u nasıl çalıs¸tıracag˘ımızı biraz sonra göreceg˘iz. Ama önce Windows
kullanıcılarının Python 3.x’i nasıl kuracaklarına bakalım.
Windows Kullanıcıları
WindowssürümlerininhiçbirindePythonkuruluolarakgelmez. OyüzdenWindowskullanıcıları,
Python’u sitesinden indirip kuracak. Bunun için s¸u adımları takip ediyoruz:
1. http://www.python.org/download adresini ziyaret ediyoruz.