Table Of Content1
Pultahan
sa Paglaum
Paunsa ginasulat ang mga letra:
a i n t s
o l g u k
h e m b d
y p w r
MAHINUNGDANON:
Sa pagtudlo nga malampuson, kinahanglan sundon nimo ang mga
pamaagi ug mga panudlo nga anaa sa mga GIYA SA PAGTUDLO.
Ang motudlo niining mga leksyon dili makatudlo ug sakto kon dili siya
mabinantayon sa pagbasa ug paghanas sa “Unsa’y Ginaingon sa
Maestro” nga anaa sa GIYA SA PAGTUDLO. Kinahanglan basahon
sa maestro ug mag-andam sa pagtudlo sa matag leksyon una pa siya
motudlo sa iyang mga estudyante. Pagtudlo nga nahiuyon sa “Lima ka
Lakang”ug uban pang mga panudlo nga anaa sa GIYA SA PATUDLO.
Pagtuon Pag-usab bahin sa Pulong (linitokan) alang sa Libro 1:
Alang sa estudyante sa pagtuon pag-usab kanunay.
a e i o u aw ay
na ne ni no nu naw nay
ta te ti to tu taw tay
sa se si so su saw say
la le li lo lu law lay
nga nge ngi ngo ngu ngaw ngay
ga ge gi go gu gaw gay
ka ke ki ko ku kaw kay
ha he hi ho hu haw hay
ma me mi mo mu maw may
ba be bi bo bu baw bay
da de di do du daw day
ya ye yi yo yu yaw yay
wa we wi wo wu waw way
pa pe pi po pu paw pay
ra re ri ro ru raw ray
gra gre gri gro gru graw gray
pya pye pyi pyo pyu pyaw pyay
kla kle kli klo klu klaw klay
a A
b B
d D
e E
g G
h H
i I
k K
l L
m M
n N
o O
p P
r R
Among ginahangyo katong nagagamit sa Pultahan
s S
sa Paglaum sa pagpalihog ug pahibalo kanamo
mahitungod sa ilang mga kasinatian sa pagtudlo
t T
niining mga leksyon. Ang inyong mga sugyot /
u U
kasayuran among dawaton nga malipayon . Gusto
kaming may masayran gikan sa inyo. Palihog sulat
w W
kanamo sa:
y Y
Literacy International
[email protected]
Pultahan sa Paglaum
Libro 1
Leksyon 1-30
Ang pasiuna sa mga letra sa Libro 1 mao ang mosunod:
1. a, i, n, t, s 11. e 21. --
2. o 12. -- 22. --
3. l 13. m, ai 23. ay
4. ng 14. b, lk 24. gr, py
5. g 15. d 25. --
6. u 16. y 26. Dagkung Letra
7. k 17. p 27. --
8. -- 18. aw 28. kl
9. -- 19. r 29. --
10. h 20. -- 30. --
Tagmantala: Literacy International, 2002
All rights reserved.
PASIUNA
Ang edaran nga makamao mobasa ug mosulat maayo alang sa
iyang nasud ug sa iyang simbahan. Ang edaran nga mobasahay
makasabot ug motuo sa mga balaod sa iyang nasud. Karon nga
makabasa na siya ug makasabot ug maayo, makaampo siya ug
matarong alang sa iyang nasud ug mga pangulo niini.
Ang edaran nga mobasahay mamahimong lig-on nga
Kristohanon pinaagi sa pagbasa sa pulong sa Ginoo. Mahimo siyang
motabang sa ministro ug mga miyembro sa simbahan.
Ang Bibliya miingon: “Una sa tanan, ginahangyo ko kamo sa pag-
ampo sa matag-usa. Hangyoa ang Ginoo sa pagtabang ug
pagbendisyon sa ilang tanan., ug ingna ang Diyos unsa kadako ang
imong pasalamat alang sa ilang tanan. Pag-ampo alang sa mga hari, ug
sa uban pang naa sa ubos sa gahum, aron magpuyo kitang mahilom ug
walay gubot nga kinabuhi samtang nagasimba ug nagatahod kita sa
Diyos. Kining matang sa pag-ampo maayo, ug kini nagapahimuot sa
Ginoong atong Manluluwas. Gusto sa Ginoo nga kitang tanan maluwas
ug makahibalo sa tibook kamatuoran.” I Tim. 2:1-4 (CEV)
Ang matag Kristohanon kinahanglan nga mobasa ug Bibliya sa
kanunay. Atong tabangan ang matag usa sa pagbasa ug pagsulat. Ang
matag Kristohanon nga makamao mobasa kinahanglang motudlo ug usa
ka tawo nga dili makamao mobasa. “Matag usa, motudlo ug usa”, unya
tabangi ang matag usa sa pagbasa.
Ang “Pultahan sa Paglaum” mao ang una alang sa pagtudlo sa
Kristohanon sa pagbasa sa iyang Bibliya. Adunay duha ka bahin nga
nagkabat ug 72 ka mga leksyon. Ang maestro kinahanglan mosunod sa
GIYA SA PAGTUDLO sa pagtudlo ug matarong sa mga leksyon. Ang
mga Dagkung Letra gipaila sa Leksyon 26. Ang leksyon nga adunay
Bibliyanhong unod nagsugod sa Leksyon 12, kon diin gipaila ang
ngalang Hesus. Adunay panimaan sa Bibliya alang sa mga gisugyot nga
basahon sa maestro sa katapusan sa matag leksyon.
Ang mga numero, alampat sa pag-ihap ug paghimo ug sulat
gitudlo sa Leksyon 33 ug 34. Ang Bibliyanhong mga istorya anaa sa
Leksyon 47 hangtud 72.
2
MGA LAGDA ALANG SA MALAMPUSONG PAGTUDLO
1. Ihinay lamang ang imong tingog sa pagsulti. Mapahimot-anon ug
matinahuron.
2. Pagsulti ug mubo lang kon mahimo.
3. Kanunay dasiga ang imong estudyante. Ayaw kalimti sa pagdayeg
ang mga maayo niyang nahimo. Ayaw kasuko sa iyang mga
sayop.
4. Ayaw gyud pagsulti: “Dili, mali na,” o “Wala ka nahibalo ana?”
5. Kanunay nga magmapainubsanon, pagpakita ug katahuran sa imong
mga estudyante. Tagda siya nga managsama lang mo: ayaw
ipakita nga mas maalam ka.
6. Ayaw katawa sa mga sayop o tuguti ang uban nga mukatawa.
7. Higugmaa ang imong estudyante ug ingna siya nga sigurado kang
makakat-on siya pagdali.
HINUMDUMI: Sa pagtudlo ug insakto, kinahanglang masag-ulo sa
maestro ang “5 ka Lakang” alang sa pagtudlo sa Leksyon 1 ug sa mga
mosunod nga mga leksyon. Tan-awa sa panid 20 ug 21. Tan-awa usab
ang “GIYA SA PAGTUDLO”. Ang mga leksyon sa Unang Bahin
gihimo alang gayod sa pagtudlo gamit lamang ang “Lima ka Lakang” ug
dili ang ubang laing pamaagi.
Pag-ampo — Panag-alagad —— Pagsangyaw
3
GIYA SA PAGTUDLO
Unsaon Pagtudlo ug Pagsangyaw
A. UNSAON PAGSANGYAW
I. Pagpangandam sa Pagsangyaw
II. Unsa ang ginaingon sa Kristohanon
B. UNSAON PAGTUDLO
I. Pagpangandam sa pagtudlo
II. Mga pagbansay-bansay bag-o magbasa
III. Unsaon pagtudlo sa pagbasa
IV. Unsaon pagtudlo sa pagsulat
V. Panon-an sa balay
VI. Dagkung letra
C. SANGPUTANAN
Matag leksyon niining libroha adunay tulo ka bahin: pagbasa, pagsulat ug
pagsangyaw sa Maayong Balita. Kining tanan mahinungdanon alang sa bag-
ong magbabasa aron makakat-on ug maayo.
A. UNSAON PAGSANGYAW
I. Pagpangandam sa pagsangyaw
Ang mahinungdanong katuyuan niining libroha mao ang pagtudlo sa mga
estudyante sa pagbasa sa Bibliya, ug sa pagpahimsog sa ilang espirituhanong
kinabuhi ug kaalam sa pagsangyaw sa katawhan sa Diyos. Ang maestro
kinahanglan mangandam sa iyang higayon sa pagsangyaw sa maayong balita
matag leksyon. Samtang nagatudlo ka ug basa, mahimong may mapadayag kang
laglum nga espirituhanong panginahanglanon sa kadugayan. Ang maestro
kinahanglan usab nga higala sa mga estudyante. Ang pagsugod ug paghuman
sa klase pinaagi sa pag-ampo ug pagbasa sa Balaang Sinulat maga-abli ug
higayon sa pagsangyaw. Ang matinud-anong maestro mag-andam sa iyang
kaugalingon pinaagi sa pag-ampo una pa makigkita sa iyang mga estudyante.
Ang kapanghimatuuran sa maestro kada mahuman ang leksyon mao ang
labing mahinungdanong bahin sa leksyon. Adunay panimaan sa Bibliya sa
ikaduhang panid sa matag leksyon. Mahimo ning basahon sa maestro sa iyang
mga estudyante sa katapusan sa matag leksyon, o mahimo sab nga mopili siya ug
bersikulo sa Bibliya. Sugod sa leksyon 12, gipaila na ang pangalan nga Hesus, ug
aduna nay Bibliyanhong unod ang balasahong bahin sa matag leksyon. Ang
maestro kinahanglan nga mangandam kanunay sa pagbayaw kang Hesus sa mga
estudyante aron ila Siyang makit-an ug makaplagan. Si Hesus niingon: “Ako,
kon pagabayawon Ako (sa krus), magadani ug daghang tawo ngari Kanako.”
Ang imong serbisyo sa pagtudlo, kon walay pagsangyaw, kawang lamang. Ang
pasangyaw nga walay serbisyo kanunay nga mapakyas sa pagdani. Apan ang
4
pag-ampo, mahigugmaong serbisyo ug pagsangaw —— kining tulo nga
nagduyog —— nagahatag kanato ug maayo kaayong higayon sa pagkab-ot ug
mga kalag alang kang Hesu Kristo.
Sa sinugdanan pa sa mga leksyon, tabangi ang mga estudyante nga sayon
ilang bation ug mahapsay. Pagkahuman sa leksyon, nakapahulay na sila ug
andam na sa pagsangyaw sa maestro. Sa pagpadayag sa Maayong Balita sa mga
panulat nga misyon, mapuslanon kining mga pamaagi.
II. Unsa ang ginaingon sa Kristohanon
Kon nagatudlo ka nga mainampoon inubanan sa gugma ni Kristo,
magapangutana ang estudyante sa iyang kaugalingon sa hilom: “Ngano kaha
nga maayo kaayo kanako ang akong maestro? Unsay nagasugyot sa iya nga
magbinuotan?” Ang maestro mangutana pagkahuman sa unang leksyon:
“Kahibalo ba mo kung nganong ginatudluan sa mga Kristohanon ang mga tawo
paunsa magbasa?” Unya ang maestro mag-ingon: “Ginahimo namo kini tungod
kay mao ni ang kabobot-on ni Hesus. Si Hesus ang among pangulo ug higala,
ang labing maayong tawo nga nabuhi. Giayo Niya ang mga masakiton, Gipakaon
ang mga nagutman, ug giabliahan ang mga mata sa mga buta…..Apan labaw pa
niini, gihigugma Niya ako ug husto nga nag-antos Siya ug nagpakamatay sa
akong mga sala, ug sa imoha pud. Si Hesus namatay nga nag-inusarang
sakripisyo sa Ginoo alang sa sala natong tanan. Unya gibanhaw sa Ginoo si
Hesus sa kamatayon, ug nagapuyo Siya karon sa langit kauban ang Diyos
Amahan. Kon naay kangitngit sa imong kasing-kasing, si Hesus mahimong
magpadala ug kahayag sa Ginoo aron pagwangtang niini. Kon naay kahadlok ug
kagubot sa imong kasing-kasing, si Hesus usab mahimong magpadala ug
kahapsay sa Ginoo aron pagkuha niini. Mahimo Siyang mopasaylo sa mga sala
ug magdala sa gugma sa Diyos sa atong kasing-kasing. Si Hesus nagapadala ug
Balaang Espiritu sa Diyos sa tanang nagahigugma ug nagatuman Kaniya…..
Gusto nakong mailhan ninyo Siya ug makakat-on kamo pagbasa sa Iyang
sugilanon sa Bibliya. Si Hesus mao ang akong Manluluwas ug mahimo nimo
usab Siyang manluluwas.”
Pinaagi sa imong mahigalan-ong pagtudlo, nagakab-ot ka ug higayon sa
pagsuginlon sa imong mga estudyante bahin kang Kristo. Ang pakighigala sa
imong mga estudyante aron mosalig sila kanimo, naga-abli ug dalan sa imong
pakighigala ngadto sa pakighigala ug maluwasnong grasya ni Hesu Kristo.
Pagkahuman matudlo ang ikaduhang leksyon nga naa gihapo’y pagdayeg
ug pagdasig, andam ka na sa ikaduhang pagsangyaw. Kon mas gusto nimo
kining basahon kay sa isuginlon, mahimo kang moingon:
“Akong nasulti kaninyo ang katilingalahang gugma ni Hesus, nga namatay
alang kanato ug karon nabuhi alang kanato. Tuguti ninyo akong mobasa sa usa
sa mga katilingalahang sugilanon ni Hesus sa Bibliya. Ang mga tawong dili
makabasa buta sa mga butang nga anaa sa libro. Apan sa diha nga mahuman
ninyo kini nga mga leksyon, mahimo ninyong basahon ang mga sugilanon nga
kamo ra. Kining sugilanon mahitungod sa tawo nga gipakatawong buta…..”
(Juan 9 : 1-7, 35-41).
5
Ang pagsangyaw sa maestro matag human sa leksyon kinahanglan nga
mubo —— mga pipila ka minuto lamang. Alang iyang pagsangyaw, ang maestro
mobasa ug panimaan sa Bibliya (anaa sa ikaduhang panid sa matag leksyon) sa
iyang mga estudyante pagkahuman sa matag leksyon. Mahimo usab siyang
mopili sa pagbasa sa lain pang panimaan diha sa mga Maayong Balita ug sa uban
pang Balaang Kasulatan. Tubaga ang bisan unsang pangutana sa imong
estudyante. Paminaw sa Balaang Espiritu nga mahimong mubabag kanimo sa
pagsulti sa dili angay nimo isulti.
B. UNSAON PAGTUDLO
1. Pagpangandam sa pagtudlo
Una nimo tudluan ang imong estudyante, ingna siya nga buot nimong
makita siyang motudlo usab bisan usa lang ka tawo paunsa pagbasa, sa dihang
nakakat-on na siyang mobasa. Kung ang imong estudyante nakadawat ug libre
nga tabang, kinahanglan nga andam usab siya motabang bisan usa lang ka tawo
sa pagkat-on pagbasa.
Ang pagtudlo sa mga edaran lahi sa pagtudlo sa mga kabataan. Ang
edaran muabot ra sa pagkat-on sa iyang kaugalingong kabobot-on. Wala siya
ginapugos sa pag-adto. Daghan kanila adunay kahadlok nga dili sila makakat-on
ug maulawan sila sa ilang kapakyas. Apan gusto nilang makakat-on sa paspas ug
sayon nga pamaagi. Sa niining panghuna-huna, aduna kitay edaran nga
estudyante magsugod pagbasa gikan sa unang leksyon. Dili nimo gustong
mahiubos ang imong estudyante. Gusto nimo siyang mobalik sa dugang pang
mga pagtudlo. Busa, ampingi pagtuon ang mga mosunod:
1. Ihinay lamang ang imong tingog sa pagsulti. Mapahimot-anon ug
matinahuron.
2. Kanunay dasiga ang imong estudyante. Ayaw kalimti sa pagdayeg ang mga
maayo niyang nahimo. Ayaw kasuko sa iyang mga sayop.
3. Kanunay nga magmapainubsanon, pagpakita ug katahuran sa imong mga
estudyante. Tagda siya nga managsama lang mo: ayaw ipakita nga mas
maalam ka.
4. Ayaw katawa sa mga sayop o tuguti ang uban nga mukatawa. Ayaw himoa
nga ang imong estudyante magtuon pag-ayo o tuguti nga maghuna-huna
siyang hinay siya makakat-on.
5. Higugmaa ang imong estudyante ug ingna siya nga sigurado kang makakat-on
siya pagdali. Himoa nga malipayon ug mawilihon ang inyong pagtuon.
6. Kon dili ka pwedeng motudlo, mahimo kang mangita ug puli sa imoha o
magplano daan sa imong esudyante nga sa ubang higayon na lang nimo
siya tudloan.
Sa imong pagtudlo, hinumdumi kining mahinungdanong mga puntos:
1. Pagsulti ug mubo lang kon mahimo.
2. Ayaw gyud pagsulti: “Dili, mali na,” o “Wala ka nahibalo ana?” Tuguti nga
siya lang ang mangita ug hustong tubag alang sa iyang kaugalingon. Kon
kinahanglan na, itudlo kini kaniya.
6
