Table Of ContentAnatoly Zankovsky
Christiane von der Heiden
Przywództwo
z Synercube
Dynamiczna kultura przywództwa
w dążeniu do doskonałości
Przywództwo z Synercube
(cid:2)
Anatoly Zankovsky
Christiane von der Heiden
Przywództwo z Synercube
Dynamiczna kultura przywództwa
w dążeniu do doskonałości
AnatolyZankovsky ChristianevonderHeiden
RussischeAkademiederWissenschaften SynercubeGmbH
Moskau,RussianFederation Leverkusen,Germany
ISBN978-3-662-58234-3 ISBN978-3-662-58235-0(eBook)
https://doi.org/10.1007/978-3-662-58235-0
SpringerVieweg
TranslationfromtheEnglishlanguageedition: LeadershipwithSynercube. Adynamicleadershipculturefor
excellence.(c)Springer-VerlagBerlinHeidelberg2016
©Springer-VerlagGmbHGermany,partofSpringerNature2019
Thisworkissubjecttocopyright.AllrightsarereservedbythePublisher,whetherthewholeorpartofthemate-
rialisconcerned,specificallytherightsoftranslation,reprinting,reuseofillustrations,recitation,broadcasting,
reproductiononmicrofilmsorinanyotherphysicalway,andtransmissionorinformationstorageandretrie-
val,electronicadaptation,computersoftware,orbysimilarordissimilarmethodologynowknownorhereafter
developed.
Theuseofgeneraldescriptivenames,registerednames,trademarks,servicemarks,etc.inthispublicationdoes
notimply,evenintheabsenceofaspecificstatement,thatsuchnamesareexemptfromtherelevantprotective
lawsandregulationsandthereforefreeforgeneraluse.
Thepublisher,theauthorsandtheeditorsaresafetoassumethattheadviceandinformationinthisbookare
believedtobetrueandaccurateatthedateofpublication. Neitherthepublishernortheauthorsortheeditors
giveawarranty,expressorimplied,withrespecttothematerialcontainedhereinorforanyerrorsoromissions
thatmayhavebeenmade.Thepublisherremainsneutralwithregardtojurisdictionalclaimsinpublishedmaps
andinstitutionalaffiliations.
ThisSpringerViewegimprintispublishedbytheregisteredcompanySpringer-VerlagGmbH,DEpartofSprin-
gerNature.
Theregisteredcompanyaddressis:HeidelbergerPlatz3,14197Berlin,Germany
Słowo wstępne
Wlipcu 2013 roku Boeing jednej z azjatyckich linii lotniczych rozbił sie˛ podczas pod-
chodzenia do la˛dowania w San Francisco. Eksperci dos´c´ szybko ustalili, z˙e głównymi
przyczynami katastrofy były komunikacja i kultura przywództwa w kokpicie. Analiza
nagran´ z kokpitu nie pozostawiła wa˛tpliwos´ci – choc´ zespół pilotów doskonale zdawał
sobiesprawe˛zgroz˙a˛cegoniebezpieczen´stwa,niezrobiłnic,abyzapobiectragedii;nieza-
stosowanoz˙adnejmetodyzarza˛dzaniazespołem,którapozwoliłabynapełneioptymalne
wykorzystanie doste˛pnych zasobów ludzkich. Główny pilot wybrał styl jednostronnego
zarza˛dzaniaopartynazasadzieporza˛dkuiposłuszen´stwa, awie˛ckomunikacje˛ zgóryna
dół,któracharakteryzujeprzywódcówwielukrajówazjatyckich.
Katastrofa w San Francisco tylko potwierdziła wyniki badania przeprowadzonego
przez producenta samolotów Boeing na temat wypadków lotniczych. Badacze ustalili,
z˙e do wypadków statystycznie cze˛s´ciej dochodziło w liniach lotniczych tych krajów,
wktórychdominowałbardziejautorytarnystylprzywódczy.
Wynikitepokazuja˛,z˙enawetwtakbardzozdominowanymprzeztechnologie˛s´wiecie
lotnictwaczynnikikulturoweodgrywaja˛ogromna˛role˛. Wieleuznanychbadan´ (GLOBE,
HOFSTEDE, THOMAS, TROMPENAARS)pokazało,jakniezwyklezróz˙nicowanyjest
wpływ czynnikakulturowegona ludzkiezachowanie. To z kolei tłumaczy rosna˛ce zna-
czeniebadan´ kulturowychwnaukachbehawioralnych.
AnatolyZankovskyjakojedenzpierwszychzwróciłuwage˛ nazjawiskokulturowos´ci
jako bogate z´ródło informacji dla teorii przywództwa. Jako profesor psychologii spo-
łecznej w renomowanej Rosyjskiej Akademii Nauk w Moskwie i badacz prowadza˛cy
swojebadaniawNiemczechiJaponii,Zankovskypos´wie˛ciłdekadyswojejkarieryteorii
i praktyce zachowan´ przywódczych. Posiada równiez˙ duz˙e dos´wiadczenie szkoleniowe
zdziedzinyprzywództwawmie˛dzynarodowyms´rodowisku.
OpracowanaprzezZankovsky’egoteoriaprzywództwaopierasie˛nazagadnieniudyna-
mikigrupyopracowanymprzezBlake’aiMouton,którzywpołowieminionegostulecia
opracowalidwuwymiarowymodelsiatkistylówzarza˛dzania. Modeltendotyczy„orien-
tacji na wyniki” oraz „orientacji na ludzi”, uwaz˙anych, wraz z ich charakterystykami
przedstawionymi w formie sieci behawioralnej, za podstawowe wymiary przywództwa.
Zakrojone na szeroka˛skale˛ badania empiryczne prowadzone przez Zankovsky’ego po-
v
vi Słowowstępne
zwoliłymurozszerzyc´dwuwymiarowa˛siatke˛zachowan´owymiar„orientacjinakulture˛”,
przekształcaja˛csiatke˛ stylówzarza˛dzaniawSynercube.
Przywództwo jest trójwymiarowe. To kwintesencja nowego modelu przywództwa,
który umoz˙liwia róz˙nym procesom przywództwa zafunkcjonowanie w sposób bardziej
konkretnyniz˙ kiedykolwiekwczes´niej.
Cowie˛cej,rozbudowaniewymiarówprzywództwaoczynnikkulturowypołoz˙yłopod-
walinypodnowepodejs´ciedoanalizowaniaiopisywaniazachowan´przywódczychwwie-
lokulturowyms´rodowisku.
Dzie˛kitemuteoriaprzywództwaopracowanaprzezZankovsky’egoreprezentujerów-
niez˙ dalekowzroczne podejs´cie do zarza˛dzania wielokulturowego, dziedziny zyskuja˛cej
naznaczeniu,jes´liwzia˛c´ poduwage˛ corazsilniejszepowia˛zaniamie˛dzynarodowewgo-
spodarce.
Synercubestanowiistote˛ kompleksowegosystemuszkoleniowego,wktórymzasadni-
cza˛cecha˛przywództwajestorientacjanawyniki,ludziorazkulture˛.
Nie bez powodu uwaz˙a sie˛ psychologie˛ przywództwa za jedna˛z najbardziej złoz˙o-
nych dziedzin współczesnej psychologii społecznej. Proponuja˛c podejs´cie trójwymia-
rowe, Zankovskywniósł ogromnywkład w rozwój teorii przywództwai z tego powodu
zasługujenanasza˛wdzie˛cznos´c´ iuznanie.
Osnabrueck,Niemcy Hans-WolfSievert
16paz´dziernika2014
Spis treści
1 Przywództwowzmieniaja˛cymsie˛ s´wiecie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1
1.1 Przywództwo: przeszłos´c´,teraz´niejszos´c´ iprzyszłos´c´ . . . . . . . . . . . . 1
1.2 Jakzmieniasie˛ s´wiat,icozemna˛? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4
1.3 Przywództwoizmianyorganizacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5
1.4 Organizacjajakosprzecznos´c´ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6
1.5 Władza jako główne narze˛dzie organizacyjne w rozwia˛zywaniu
konfliktówisprzecznos´ci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7
1.6 Przywództwojakooptymalnametodaradzeniasobiezpodstawowymi
sprzecznos´ciamiworganizacjachprzypomocyz´ródełwładzyosobistej . 11
1.7 Oddialektykikonfliktudodialektykiwspółpracyirywalizacji . . . . . . 12
1.8 Kształcenieprzezrozwia˛zywaniekonfliktów(diagogika). . . . . . . . . . 14
Z´ródła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
2 Synercube: Naukowateoriakształtowaniaefektywnychrelacji
worganizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
2.1 Organizacjajakosystemotwarty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19
2.2 Paradoksyitajnikipracyzespołowej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20
2.3 Mechanizmyinterakcjiworganizacji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24
2.4 Narze˛dziazarza˛dzaniaiposzukiwaniegrupowejwydajnos´ci . . . . . . . . 26
2.5 Odprzywództwagrupowegodoorganizacyjnego. . . . . . . . . . . . . . . 28
2.6 Przywództwoorganizacyjne. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
2.7 Przywództwoorganizacyjneikulturakorporacyjna . . . . . . . . . . . . . 30
2.8 Typologiaprzywództwa . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 41
2.9 Stabilnos´c´ ielastycznos´c´ stylówSynercube . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
2.10 Współrze˛dneSynercubejakopodstawaskutecznos´cidziałan´ organizacji 45
Z´ródła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 47
3 KulturaSynercubeaumieje˛tnos´ciwspółpracy . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
3.1 Nowakulturakorporacyjna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
3.2 Kulturakorporacyjnaiumieje˛tnos´c´współpracy . . . . . . . . . . . . . . . . 53
3.3 Rozwia˛zywaniekonfliktówjakopodstawaudanejinterakcji . . . . . . . . 56
vii
viii Spistreści
3.4 Komunikowaniesie˛ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60
3.5 Proaktywnos´c´. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
3.6 Podejmowaniedecyzji . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67
3.7 Konstruktywnakrytyka. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 70
3.8 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
Z´ródła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78
4 Styl7.1–:Dyktator,despota(wskazywac´ iegzekwowac´) . . . . . . . . . . . . 81
4.1 Podstawowecechystylu7.1(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81
4.2 Pracazespołowawstylu7.1(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83
4.3 I-ZONEwstylu7.1(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84
4.4 Kulturaiwartos´ciwstylu7.1(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 85
4.5 Kulturaiwładzawstylu7.1(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86
4.6 Umieje˛tnos´c´ współpracywstylu7.1(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 88
4.7 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94
5 Styl7.1+:Promotor-opiekun(prowadzic´iwychowywac´) . . . . . . . . . . . 97
5.1 Podstawowecechystylu7.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 97
5.2 Pracazespołowawstylu7.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100
5.3 I-ZONEwstylu7.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 101
5.4 Kulturaiwartos´ciwstylu7.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103
5.5 Kulturaiwładzawstylu7.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
5.6 Umieje˛tnos´c´ współpracywstylu7.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 107
5.7 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 113
6 Styl1.7–:Pochlebca(uległyimiły) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
6.1 Podstawowecechystylu1.7(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 115
6.2 Pracazespołowawstylu1.7(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 116
6.3 I-ZONEwstylu1.7(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 118
6.4 Kulturaiwartos´ciwstylu1.7(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 119
6.5 Kulturaiwładzawstylu1.7(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
6.6 Umieje˛tnos´c´ współpracywstylu1.7(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 122
6.7 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 128
7 Styl1.7+: Entuzjastaomie˛kkim sercu(niemartwsie˛, wszystkobe˛dzie
dobrze) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
7.1 Podstawowecechystylu1.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
7.2 Pracazespołowawstylu1.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 131
7.3 I-ZONEwstylu1.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 133
7.4 Kulturaiwartos´ciwstylu1.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 134
7.5 Kulturaiwładzawstylu1.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 136
7.6 Umieje˛tnos´c´ współpracywstylu1.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 138
7.7 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 143
Spistreści ix
8 Styl4.4–:Konserwatysta-formalista(balansowanieikompromisy) . . . . . 145
8.1 Podstawowecechystylu4.4(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 145
8.2 Pracazespołowawstylu4.4(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 146
8.3 I-ZONEwstylu4.4(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 147
8.4 Kulturaiwartos´cistylu4.4(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 148
8.5 Kulturaiwładzawstylu4.4(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 150
8.6 Umieje˛tnos´c´ współpracywstylu4.4(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 152
8.7 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 159
9 Styl4.4+:Tradycjonalista(dumaiwytrwałos´c´). . . . . . . . . . . . . . . . . . 161
9.1 Podstawowecechystylu4.4+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 162
9.2 Pracazespołowawstylu4.4+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 163
9.3 I-ZONEwstylu4.4+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 164
9.4 Kulturaiwartos´ciwstylu4.4+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 166
9.5 Kulturaiwładzawstylu4.4+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 167
9.6 Umieje˛tnos´c´ współpracywstylu4.4+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 169
9.7 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 175
10 Styl1.1–:Oboje˛tny,cynik(uchylaniesie˛ iunikanie). . . . . . . . . . . . . . . 177
10.1 Podstawowecechystylu1.1(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
10.2 Pracazespołowawstylu1.1(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 178
10.3 I-ZONEwstylu1.1(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 179
10.4 Kulturaiwartos´ciwstylu1.1(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 180
10.5 Kulturaiwładzawstylu1.1(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 182
10.6 Umieje˛tnos´c´ współpracywstylu1.1(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 183
10.7 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 190
11 Styl1.1+:Pełenzahamowan´,niespełniony(czekac´ imiec´ nadzieje˛) . . . . . 191
11.1 Podstawowecechystylu1.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 192
11.2 Pracazespołowawstylu1.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 193
11.3 I-ZONEwstylu1.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 194
11.4 Kulturaiwartos´ciwstylu1.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 196
11.5 Kulturaiwładzawstylu1.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 198
11.6 Umieje˛tnos´c´ współpracywstylu1.1+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 199
11.7 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 204
12 Styl7.7–:Oportunista,manipulator(wykorzystywac´imanipulowac´) . . . 207
12.1 Podstawowecechystylu7.7(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 208
12.2 Pracazespołowawstylu7.7(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 209
12.3 I-ZONEwstylu7.7(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 210
12.4 Kulturaiwartos´ciwstylu7.7(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 211
x Spistreści
12.5 Kulturaiwładzawstylu7.7(cid:3). . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 212
12.6 Umieje˛tnos´c´ współpracywstylu7.7(cid:3) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 214
12.7 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 220
13 Styl7.7+:Wizjoner(oddanieiwkład) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 221
13.1 Podstawowecechystylu7.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 222
13.2 Pracazespołowawstylu7.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 223
13.3 I-ZONEwstylu7.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 224
13.4 Kulturaiwartos´ciwstylu7.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 225
13.5 Kulturaiwładzawstylu7.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 227
13.6 Umieje˛tnos´c´ współpracywstylu7.7+ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 228
13.7 Wnioski . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 235
14 Podsumowanie: odoptymalnegoprzywództwadooptymalnejkultury . . 237
Z´ródła . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 243