Prosesler Arası Haberleşme ve Senkronizasyon

69 Pages·2005·0.25 MB·Turkish

PPrroosseesslleerr AArraassıı HHaabbeerrlleeşşmmee
4
vvee
SSeennkkrroonniizzaassyyoonn
Eş Zamanlılık
Eş Zamanlılık
►Eş zamanlı prosesler olması durumunda bazı tasarım
4
konuları önem kazanır:
e
– Prosesler arası haberleşme
m
ş
e
– Kaynak paylaşımı
l
r
e
b
a – Birden fazla prosesin senkronizasyonu
H
ı
s – İşlemci zamanı ataması
a
r
A

r
e
l
s
e
s
o
r
P
İşletim Sistemleri 113
Sorunlar
Sorunlar
Çoklu programlı ve tek işlemcili bir sistemde bir prosesin
4
çalışma hızı öngörülemez:
e
►Diğer proseslerin yaptıklarına bağlıdır.
m
ş
e
►İşletim sisteminin kesmeleri nasıl ele aldığına bağlıdır.
l
r
e
b
a ►İşletim sisteminin iş sıralama yaklaşımına bağlıdır.
H
ı
s
a
r
A

r
e
l
s
e
s
o
r
P
İşletim Sistemleri 114
Sorunlar
Sorunlar
►Eş zamanlı çalışan prosesler olması durumunda dikkat
4
edilmesi gereken noktalar:
e
– Kaynakların paylaşımı (ortak kullanım)
m
ş
e
– Senkronizasyon
l
r
e
b
a
H
ı
s
a
r
A

r
e
l
s
e
s
o
r
P
İşletim Sistemleri 115
Örnek
Örnek
►Çoklu programlama, tek işlemci
4
►pd paylaşılan değişken
e
m
ş
e
l isle()
r
e
b
a begin
H
ı
s pd = oku();
a
r
A
pd = pd + 1;

r
e
l
s
yazdir(pd);
e
s
o
r
end
P
İşletim Sistemleri 116
Çözüm
Çözüm
Paylaşılan kaynaklara kontrollü erişim.
4
e
m
ş
e
l
r
e
b
a
H
ı
s
a
r
A

r
e
l
s
e
s
o
r
P
İşletim Sistemleri 117
Proseslerin Etkileşimi
Proseslerin Etkileşimi
►Prosesler birbirinden habersizdir.
4
– rekabet
e
m ►Proseslerin dolaylı olarak birbirlerinden haberleri vardır.
ş
e
l – Paylaşma yoluyla işbirliği
r
e
b
a
►Proseslerin doğrudan birbirlerinden haberi vardır.
H
ı
s
– Haberleşme yoluyla işbirliği
a
r
A

r
e
l
s
e
s
o
r
P
İşletim Sistemleri 118
Prosesler Arası Rekabet
Prosesler Arası Rekabet
►Birbirinden habersiz proseslerin aynı kaynağı (örneğin
4
bellek, işlemci zamanı) kullanma istekleri
e
m
– işletim sistemi kullanımı düzenlemeli
ş
e
l
r ►Bir prosesin sonuçları diğerlerinden bağımsız olmalı
e
b
a
H ►Prosesin çalışma süresi etkilenebilir.
ı
s
a
r
A

r
e
l
s
e
s
o
r
P
İşletim Sistemleri 119
Prosesler Arası Rekabet
Prosesler Arası Rekabet
►Karşılıklı dışlama
4
– Kritik bölge
e
• Program kodunun, paylaşılan kaynaklar üzerinde
m
ş
e işlem yapılan kısmı.
l
r
e
b
• Belirli bir anda sadece tek bir proses kritik
a
H
bölgesindeki kodu yürütebilir.
ı
s
a
r
A ►Ölümcül kilitlenme (deadlock)

r
e
l ►Yarış (race)
s
e
s
o ►Açlık (starvation)
r
P
İşletim Sistemleri 120
Karşılıklı Dışlama
Karşılıklı Dışlama
P1() P2()
4
begin begin
<KB olmayan kod> <KB olmayan kod>
e
m
ş gir_KB; gir_KB;
e
l
r
e <KB i lemleri> <KB i lemleri>
ş ş
b
a
H cik_KB; cik_KB;
ı
s
a <KB olmayan kod> <KB olmayan kod>
r
A
end end

r
e
l
s
e
s • KB: Kritik Bölge
o
r
P
• İkiden fazla proses de aynı kaynaklar üzerinde çalışıyor
olabilir.
İşletim Sistemleri 121