Table Of ContentInéMsa ríFae rnández Mouján
MaríMaa rtQau intana
AnaC arolDiinlal ing
Problemcaosn temporáneos
enF ilosodfeíl aaE ducación
Un recorriedno1 2 lecciones
Gabriel RIalmuísrterza.c iones
Lecciones� 1NOVEDADES
� PARAL A ,---_..1 �E DUCATIVAS
FORMACIÓDNO CENTE
Buenos AMiérxeisc o.
FernánMdoeuzj áInn,é s
Problecmoanst emporáennfe iolso sdoefl íaea d ucaciUónrn e.c orerin1d 2o
lecci/o InneésFse rnández MMoaurjíMáaan r;t a QuiAnntaaC naar;o lina Dilling;
ilustproarGd aob riel HRearmníárne- z1.e ad -.C iudAaudt ónodmeaB uenoAsi res:
CentdreoP ublicacEidounceast yivM aaste rDiiadlá ct2i0c1o3,.
168p .:i l;2. 8 x2c0m .-( Lecciopnaerlasaf ormacdioócne nItN ei colAársa t2a);
ISBN9 78-987-538-378-4
1.F ormacDioócne ntleQ..u intaMnaar,íM aa rt1a1D i.l lAinnagC ,a rolina
11R1a.m íreGza,b riHeelr náinl,uI sV.T. í tulo
CDD3 71.1
Correccdieeó snt iSluos:a nPaa rdo
Disedñeop ortaAdnad:r eMae lle
Ilustradcei onpeosr et iandtae rGiaobrr:Ri aemlí rez
Diseyñd oi agramaDcéibóonr:G a/he zer
Reviseidóint oArniaallKí:aa p fan
1°e dicieónne,r doe 2 014
EdicioNnoevse daEddeusc ativas
© CentdreoP ublicacEidounceast iyvM aast erDiiadlá ctSi.cRo. L.
Av.C orrie4n3t4e5(sC 1195AABCu)e noAsi re-Asr gentina
Tel(.5:41 1)4 867-20/F2a0x (:5 411 )4 867-0220
E-macioln:t [email protected] educ.com
EdicioNnoevse daEddeusc atdievM aéxsi Sc.oAd .eC .V.
InstiTtéuctnoi Icnod us#t r2i3a4(l CircIunitteor Oifoirc#)i n2a Pl-anAtlat a
(ReMfe:t rEos tacNioórnm aClo)l onAigar iculDteulreaMg.i. g uHeild algo
MéxicDo.F, . - C.P .1 136-0T el/F5a3x9 :65 99 6/ 5 39 66 02 0
E-maniolv: [email protected]@ novemex.com.mx
ISBN9 78-987-538-378-4
Quedhae cheold epósqiuteeo s tablleaLc ee1y 1 7.2 3
ImpreesnAo r gent-Pirnian itneA dr gentina
Nos ep ermiltaer eproducpcairócni,oa tlo taella, l macenamieenlat loq,u illaet rr,a nsmios liaót nr ansformdaece isótnle i bernoc ualqufioerrm a
o porc ualqumieedri os,e ae lectróon mieccoá nicmoe,d ianftoet ocopdiiagsi,t aliuz oatcriomósén t odossi,ne lp ermipsroe vyie os cridteoel d itor.
Sui nfracecsitópnáe nadpao rl as le1y1e7.s2 y3 25.446.
INDICE
Prólogpoo Jra viFerireax s... ........................... ........................................................... ...................... 7
Introduc.c...i...ó...n... ..................................................... ......................................... ....................... 13
Lecció1n.
Lap ergnutiain ica¿lfio:ls oafy í/oe duacción?
Lafl oisofídael ae ducaccioóm"nofl oisofyíe ad uaccóin" 15
................... ............................
Lecció2n.
Laf lisoofídae l ae duaccicóonm foli ofsíopar táicac:e ducaciyós nu jbeitvidad 25
..............
Lecció3n.
Lae ducaccioómpnoor belmap otliícloat:en sieóntnr neov edaydr epceitóin;
lbiertyae dd ucacenie ólan na qrusimo 35
..............................................................................
Lecció4n.
Pensmaientyoe xpieernceilpa or:y ecptedoa óggi-cflosioócfoid eJ ohDne wey 49
..............
Lecció5n.
LaM odernciodmapodor yecetdoua ctivo:
laa lainazm odeirdn/aedudcacyis óucn r isis 61
..................................... ...............................
Lecció6n.
Lods iemlasf islóofidceo sel duaca cifórnneet a lge nocidio 73
.................................. ..........
Lecció7n.
Podyes rab erds:ic ipliennoat mpyior duccidóesn u jbeitvidad 87
........................................
Lecció8.n
Lae duaccóinl,op otliíycl oae maniacpción 101
...................................................................
Lecció9n.
Lag lolbziaacióyln a h osptialdiadco mpor obleflmisoaósf iecdoua-ctivos 113
....................
Lecció1n0 .
Loas portedsel afl isoofídae lleiarb caiólnan toiaemiracna
ye lp royeMcotdone ird/acodlolndiiaad 127
...........................................................................
Lecció11n.
Deabteysp orbelmáticcaosne tmporáneaCso:l oniayll ieidarbacdi ón 139
.........................
Lección 12.
Cultrua ied teindaldai:t n ecrutluarldiaedn eeslpc aieod cuativo 155
.................................
INÉFsE RNÁNMDoEuZJ ÁDNo.c toenrE ad cuaciFóanc,u ldteFa lido fsíoyaL etraUsni,v seirddaedB uenAoiser s.
Porefsroae I nvesdtoair,Ag saociRaedgaau rdl el acá tedderF ali ofsíodae l aE ducacdieó Unlni av seirdad
NacoinadleR oíN egrAol.g undoets u tsr baajpousb liocsaS:du ejtose xyp eernciiaVsi.e mda: iUvnersidad
Naicondael o RN íegr"oEr.la sftanroo nianop eeadngo glídaae lleiarb ac.iE ónDn e"O tAol jeadnor( comp.).
Timeposd eh omenaejs/tiemdpeossc oalloenFsir:a nFtazn oAnm,é ircLaa tiBnau,e nAoiser sD:e Sli gno,
2012; l"ae Ednuc cia:ól namsa cradse cloal oniyal lalib idearda c.Ei nóR nev"isStual -eArmciandae F ilo
soaf íEe ducao9,Ba rsail2i0a1,1 .
MARÍMAA RTQAu 1NTAENspA or.f ersaod eF oislfoí,aF acultaFdoi slodfeyí L aet raUsnv,ie sriddaed Buenos
Aiersy,d ocotranedna mlsiam ai sntictiuóRne.a óls iuzm aestreínSa o coigoíldae clual tyua rnalás iis
culrtlauU,ni vseirdNaadc niaodleS anM artíBnec.a rdieaCl O NCIET.C uenctoapn u blicnaecesin ro evistas
espeaiclizadeanhs um aniddeaysc ienscoiacaeliss t,a nntaoc iosnc aolmieotn ernaclieoMsni.ae bmrdoe
proyedcteio nsv esctiiórgnaai dcadeonls aU nivseirddaedB uenAorise yse nl aU nivseirdNaadc iodnea l
RíNoe grsoo,be t remátivcniacslu adcaospn r ocedseos suj betivéatciiycóp anoí t licdae sdpee rspectivas
filófocisasd,e slcooinalyep soc sololneisDa.oc endteFe io slfoídae l aE dcuacieónln a L iceantcuierna
EducciaóPnr imaUrnviieasr,i dNaadc iodneRa oílN egro.
ANAC AROLDI1NLAL 1ENspG r.o fedseoFr lioas ofeígars,ea ddae l aF aculdteFa lido fsíoyaL etrUansvi,e rdsaid
deB uenAorise sP.at riacc iopmmoie mbreon p royedcteio vnse stciigórana dadioces n Ulnaei srviddaed
BuenAorise sso bet remáticvanisc audlas coinda esl aNdsae c isóunb,tj iedvaidyg lolbaiaczidóesnd el a
óptidcea lparosp uedsestcaoosn lisa lpyeo scoonllieaAss.mi ismeosd, o cteend eF liofsíodae l aE duca
cióennl aLi ceantcueirnaE ducciaóenne, lm acrod ePlr ogmrada eE dcuaciaóD nsi tnaciad e Ulniav ersi
daNda ciondeaR loí N egro.
PROLOGO
Que/ acso saess capdeens usf ormaqsu,e/ afso r
mase scapdeens us cosasv uye lqvaua uenn i rsdee
otro moEdlm ou.n dos er epidteem asiaEdso .h ora
de funudnna ure vom undo.
RoberJtuoá rrPooze,as víertical
Fundadren ueveol m undod,e spsud éeh aebre mpjuadaol acso sadess ufsor marse peti
das hya ebrs otaldol afsor madses ucso sahsa tbuial¿epsor,adí habers idtoam aña oupatíu na
fnialipdoasdi pbalare l ae duacciqóuent enaí pofri fnor mara lpaam rayorídae e daeds,d eci, r
paarl ae scuemlodae rnPaa?er ceb atsantcel oaq ruen oS.i enm bgaor,e sc iteoqr uei mágenes
comloa qsu seu geie elpr oet-aq eunip robeambenltteu vieenmr ean toet raossnu tomse-rodean
desdheae cy at imepoa glunaisn iiactievdacusa tiEvlaa ssnu.t eos q uqeu ednar ecluiadc aitseo rs
poryectpoirsv asdq ouee,n meejlo dre l soc asoessd, e rcc,i uanndoos otnem ad em akreting,
tienuenín fn mioi mpacstooac lio, a ave nturaddiosssco upsr úbcloqis uep aedceenlp esmiismo
de laogsen teenscg aardodset rnasofrmarelnao csc ipóotnli ícye ad utciavdae:s dleof su ncio
nairos tpioclhoíasts,al aasut oriaddeesd utciavyag sr apnar tdee l odsoc entEensf .ni ,q ue la
concluqsueis óunei lfneer sierd ee stees atddoe c oseassq upeo cyon adpaue deh aecsrep ara
cambeilam run do.
Hacen om uchmoá sd eu na cdaéd-apa sadcait eaer uofridael at rnasformacdieó nl os
noventeau,f oqruein ao e glólp,o ort rpaar et,ad ermraasrea l aasul asl-ai, d edael car ipsaiers
císao bevrloalrod si srcsuosso ebl rae duciaócEnl.le ane, ef cteos,tb aae nt odapsa rtecsu:a ndo
noe realc entdrelo a csa lvaiceisod nel sod ocentseesc ,o lapboacr u aleqriu tnietriscqiueol os
ivnetsiagdoesre dcuatidvejoasar na biertLoacs r.i esnil sea d cuacieóarni v nocapdoalr so e xper
tosb,a jdovi ersnoosm ebsry as olmaab d re" muertevsa"r i-aldsae l ah itsoriyal aisd eoogalís,
haabnís idloam sá sr ceurrideanls s on ovent.a
Unpoo adl íerep,o erej mplqoue," ocmon uncean l soú tlmiosd oscieanñotsos,see nucen
trtaa anf ldoerp eilyf orma rptdaee slen tdioc omún(. ).l .av ievncdieahl o bmerc onl ac risis de
valeosrr,a zonreelstao,ss u tsendtoaersd evli ,vc iornoiceinmtfounsdn ateDse.t amla enar,( la)
cridseil sa dmeorindacdo ntsiteeu nyl aac utalaiddu ne stardoont dudoe n uestcruatl urau brano
bugrues(aC"au lslo1,9 95L)l.em goasa saít enlears oscpheade q ue" cirsiesr"a plaabl aar,l a
únician csloc,uo lna q ues ec ontbaap aard ecailorgs obel rae duacción.
7
Freixas
Ene sec oenxttloso,e ducaedsso evr eínca omroe prnetsnaetedseu npaol iesn qlueay a
naedp iareac círeerm p-otceaol sl-on;ar ardoesrd eu na hitsorqiueas eh aabt íornavdaoc ía;
autoridiampdoetse nptaerósd,i cpause,cs a ercídaent dooa queqluele or fau netdee r econoci
mienotp úbol.Pi ocers oe lr ceusroa lac riesdicusa t.iP voarquvei aaap blenisaqrue e ratnei m
poesn l oqsu etod ol od emátsam biéens taebnac risLiais ed.ap roave,aí lm enolsa,"s f elso r
imgairniaaasnt"eu nm undoit nolbeelr,qa uen ecietsbaad ei ulsieosnI.n bhaíi, esmibnga ora,l
mismtoi emlpaao c,c ihóasnt:ta a nntooc ambaie aler staddeco o sgaesn earld,ficí ielnmtpeo rdía
haecrsaelo gq uter aonrsmfaad rev erdlaaeds ceula.
Ahoabr ie¿nqu,ée ra qeuesh oa abe ínrtadeonc riissD?e a lugnam aenral,aie dam oderna
dee ducacliaióe dnad: e l ae scuecloame ole spcaiqoue permtiriícao nofrm,a rpaar trdi el os
inafnetss nigluaersq uea ndaanbd sipers,oe ssseju etqoue e lE stdaol,sa o cieydl aad t horiinsae
cesbiatna.La d enfiicdieóslnju et(olA unmoI,fn antMee,n odree da/dCiudaHdoamnebo,Ar,d ulto)
peresxtiíaa l ar euniódne l soi nvdiiduhoacsi,de onp osbielp reocytrta odat areaS.e l ea sniagab
unv alomre rmaetnei sntmreutnaall som odosc omloa isdn iviiddduaeaspl odaínc ontsiirtsuea,
lovsní cusl odiedn etiicfacyid ósiatnn ciiaemnqtuope uedrinad arsea,ld e seoo al ulhcaap oerl
recnoociiemntEon. t lraa dimcodieórnn eals, ju etdooc/entyee ls juetol/uamnesot baanda dos
dea ntemantoa,n ctoom loar el acqiuóel no vsi nculaba.
Dicchoan ecpicóhnab ípae rmidtoie,n e le xetmrou,n p lnatepou armentet écnicdoe l a
educiaócAns.í comvoe r"dealdt erbraaojd oef abricasceri eólaznia blaagj uoaí d eu nm odelo,
dea cudeorc oenl c ualc osntesr eue ylo bjetloae", d uaccicóonm tor bajaot enaít ambiuéncn o
mienozy u nf idnee trminsad desodeelp rincDieap ciuoe.rc doeons tpeln atedoe,s deeli i ncdieo
lae ducasceit óennaí "uniaed ad es ehru maqnuoes ele lvaraf áel itzér miennoe lp roceso de
fabirciaócn("Bc áernyaM elic2h0,0 0).
Peroi dledaae l ac riesdicusa ticvomae nzaóf onratudaenmtaeg astaHraseced .ei za ños,
EstnaisAlnaetol eos cbriiqóue "lpaal aabc rrinsoit si emnáes fl io(. ).¿..Q u éo q uinéone steán
cirss?iS it odeosc irsinsa,de as c ris(iAesnl"t2o ,0 03Le)lg.óu nm omenteont,on ecse,n e lq ue
seh zion ecseardieoes nmsacaarrls od sicrusoqsu el am entbaaynl oqu see m otsrqóue haab,í
fineanltmeer,ea l r ceusroq uejumobsroa unc onsueeséltroi Hlas.it adlaaa cciyóan tdanet a
queaj,u gridlaar elaiddaetd r nasofrmaceis-o lnsoa lmunosl,so r ceiélenlg daosa lm undon,o s
segumíainrd aonm,e daínn uestraocst onsos,i netprelaanb-f,ui em epsrcindeie bnltonpcenessra
lae ducacdieo ótnr moosd so.S egúnAn etlo",( n)eon tsiee unndeaes cueslieanl <ecnri issl>a
(. ).P..o lro tantqou,ei t nmeársrr ongoiasna cnsbaelmentseo bel raess tergaitpaasr saal idrel a
mentacdrai psoirdsaí,mo si tnerrrongosaso ebe rllg uaqru ep odmeoso cupeanlr a b atlal.La a"
eduaccisóenr aísa,e,í l " esfuienrzatouop d oipror duicbra atlladeoser,s d ec,si ermjeatensc uya
enefremdarda diecnsa up erseinscteinas eort rcao sdasi tindtela o squoen. "
Lae ducaceinoótnnec,sp ,u edseep re nsadcao mloal abpoarec nietq uea elnitaaq ueines
proacrurádnie freilor dr end el acso sadssi,at ncsiead res ,ís edre o trmoo doA.sp íl naetadalsa s
cosalsae, s cueesle,an n uestmruon doe,ll g uaqrue h aecp osbilleac riys ilasso b atlaaldoers.
Ahoar biednej,a da altaer xcáuss ease triiazldoa dreq ue "esmtoase nc rsi"sp,io demos
pergnutransos ie xsiteh oyu nea duacciqóunes e c oersprondcao ens toet rmoo ddoe v er las
cosa-si nucslol acso sapsot lciías¿-C.mó os ev ea s ím ismlaae s cu?e¿ lCuaáelss onl ocso n
ceptyoc su eásll aism áegnesc oqnu ec uentalnod soc entepsa rpaen sraseP?ue s ceiste oqr ue
yan oe sh atbauilq ueén ucentarmepna reon aesrle nadlec ocnepteoi smá geneqsue m enatban
8