Table Of ContentPraktischevaardigheden
Toegangtotdewebsite
AaniederexemplaarvanPraktischevaardighedeniseenuniekeinlogcodetoegekenddiegratisenonbeperkt
toeganggeefttotdebijbehorendewebsitemetdaaropdeonlineversievanditboekendevideo’s.
Surfnaarextras.bsl.nl/praktischevaardigheden
registreerjezelfmetjee-mailadresplusonderstaandeactiveringscodeenmaakjeeigeninlogaccountaan.
Activeringscode:
Technischeondersteuningnodig?
Hebjeproblemenmetinloggenofanderetechnischeproblemenmethetgebruikvandewebsite?Neemdan
contactopmet:[email protected].
Praktische vaardigheden
voor aanvullende diagnostiek en therapie
Onder redactie van:
Drs. T.O.H. de Jongh (hoofdredacteur)
Dr. J. Buis
Dr. H.E.M. Daelmans
Drs. M.J. Dekker
Drs. J.D. de Loor
Houten2012
(cid:2)2012BohnStafleuvanLoghum,onderdeelvanSpringerMedia
Allerechtenvoorbehouden.Nietsuitdezeuitgavemagwordenverveelvoudigd,opgeslagenineengeautomatiseerdgegevensbestand,of
openbaargemaakt,inenigevormofopenigewijze,hetzijelektronisch,mechanisch,doorfotokopiee¨nofopnamen,hetzijopenige
anderemanier,zondervoorafgaandeschriftelijketoestemmingvandeuitgever.
Voorzoverhetmakenvankopiee¨nuitdezeuitgaveistoegestaanopgrondvanartikel16bAuteurswetjohetBesluitvan20juni1974,Stb.
351,zoalsgewijzigdbijhetBesluitvan23augustus1985,Stb.471enartikel17Auteurswet,dientmendedaarvoorwettelijkverschuldigde
vergoedingentevoldoenaandeStichtingReprorecht(Postbus3060,2130KBHoofddorp).Voorhetovernemenvan(een)gedeelte(n)uit
dezeuitgaveinbloemlezingen,readersenanderecompilatiewerken(artikel16Auteurswet)dientmenzichtotdeuitgevertewenden.
Samensteller(s)enuitgeverzijnzichvolledigbewustvanhuntaakeenbetrouwbareuitgaveteverzorgen.Nietteminkunnenzijgeen
aansprakelijkheidaanvaardenvoordrukfoutenenandereonjuisthedendieeventueelindezeuitgavevoorkomen.
ISBN9789031388974
NUR870
Ontwerpbinnenwerk:TEFF(www.teff.nl)
Ontwerpomslag:Bottenheft,Marijenkampen
Automatischeopmaak:PrePressMediaGroep,Zeist
BohnStafleuvanLoghum
HetSpoor2
Postbus246
3990GAHouten
www.bsl.nl
Inhoud
Video’sopdewebsite 5.5 Prikaccidenten 47
extras.bsl.nl/praktischevaardigheden 9 5.6 Samenvatting 47
Literatuur 48
Redactieenauteurs 11
6 Instrumenten 49
Voorwoord 13 6.1 Inleiding 49
6.2 Houdersenmesjes 49
Inleiding 15 6.3 Naaldvoerders 50
6.4 Scharen 51
1 Patie¨ntveiligheid 17 6.5 Scherpelepel 51
1.1 Inleiding 17 6.6 Pincettenenklemmen 51
1.2 Theorieoverpati¨entveiligheid 17 6.7 Wondhakenenwondspreiders 52
1.3 Depraktijk 18 6.8 Gynaecologischeinstrumenten 53
Literatuur 20 6.9 Vaginalespecula 53
6.10 Onderhoud 54
2 Lokaleanesthesie 21 Literatuur 54
2.1 Inleiding 21
2.2 Werkingsmechanisme 21 7 Administratievehandelingen 55
2.3 Middelenvoorlokaleanesthesie 21 7.1 Inleiding 55
2.4 Bijwerkingenlokaleanesthetica 22 7.2 Verslagleggingindepati¨entenstatus 55
2.5 Eenpraktischehandleidingvoorhettoepassenvan 7.3 Klaarmakenvanaanvraagformulieren 56
lokaleanesthesie 23 7.4 Identificatievanafgenomenpati¨entenmate-
Literatuur 27 riaal 57
7.5 Verwerkingvandeuitslagvanonderzoek 57
3 ABC-benaderingvandevitaalbedreigde Literatuur 57
patie¨nt 29
3.1 Inleiding 29 8 Arteriepunctie 59
3.2 Uitvoering 30 8.1 Inleiding 59
3.3 Nazorg 35 8.2 Uitvoering 60
Literatuur 35 8.3 Nazorg 62
Literatuur 62
4 Juridischeaspecten 37
4.1 Inleiding 37 9 Venapunctie 65
4.2 DeWetopdeberoepenindeindividuelegezond- 9.1 Inleiding 65
heidszorg(WetBIG) 37 9.2 Uitvoering 66
4.3 DeWetopdegeneeskundigebehandelingsover- 9.3 Nazorg 68
eenkomst 39 Literatuur 68
Literatuur 41
10 Perifeerinfuus 69
5 Hygie¨nischwerken 43 10.1 Inleiding 69
5.1 Inleiding 43 10.2 Uitvoering 70
5.2 Overdrachtvanmicro-organismen 43 10.3 Nazorg 73
5.3 Hoekunnenwijbijdragenaanhygi¨ene? 44 Literatuur 73
5.4 Hygi¨enebijveelvoorkomendehandelingen 45
6 Praktischevaardigheden
11 Capillairebloedafname 75 20.3 Klinischebetekenisvanafwijkingenbijfundo-
11.1 Inleiding 75 scopie 105
11.2 Uitvoeringglucosebepaling 75 20.4 Nazorg 106
11.3 Uitvoeringhielprik 76 Literatuur 107
11.4 Nazorg 78
Literatuur 78 21 Spleetlamponderzoek 109
21.1 Inleiding 109
12 Urineonderzoek 79 21.2 Uitvoering 111
12.1 Inleiding 79 21.3 Nazorg 112
12.2 Uitvoering 79 Literatuur 112
Literatuur 82
22 Rhinoscopie 113
13 Fecesonderzoek 83 22.1 Inleiding 113
13.1 Inleiding 83 22.2 Uitvoering 113
13.2 Uitvoering 83 Literatuur 114
13.3 Nazorg 84
Literatuur 84 23 Laryngoscopie 115
23.1 Inleiding 115
14 KOH-preparaatvanhuid,nagelenharen 87 23.2 Uitvoering 115
14.1 Inleiding 87 23.3 Nazorg 116
14.2 Uitvoering 87 Literatuur 116
14.3 Nazorg 89
Literatuur 89 24 Longfunctieonderzoek 117
24.1 Inleiding 117
15 Huidbiopsie 91 24.2 Spirometrie 117
15.1 Inleiding 91 24.3 Piekstroommeting 119
15.2 Uitvoering 91 24.4 Interpretatielongfunctieonderzoek 120
15.3 Nazorg 93 Literatuur 121
Literatuur 93
25 Ecgmaken 123
16 Afnamemateriaalkeel 95 25.1 Inleiding 123
16.1 Inleiding 95 25.2 Uitvoering 124
16.2 Uitvoering 95 25.3 Nazorg 127
16.3 Nazorg 95 Literatuur 127
Literatuur 96
26 Afnamefluorvaginalis 129
17 Afnamemateriaaloor 97 26.1 Inleiding 129
17.1 Inleiding 97 26.2 Uitvoering 130
17.2 Uitvoering 97 26.3 Fluordiagnostiek 130
17.3 Nazorg 97 26.4 Nazorg 132
Literatuur 98 Literatuur 132
18 Otoscopie 99 27 Cervixuitstrijkje 133
18.1 Inleiding 99 27.1 Inleiding 133
18.2 Uitvoering 99 27.2 Uitvoering 133
18.3 Nazorg 100 27.3 Nazorg 134
Literatuur 100 Literatuur 135
19 Tympanometrie 101 28 Enkel-armindexbepalenmetdopplerap-
19.1 Inleiding 101 paraat 137
19.2 Uitvoering 101 28.1 Inleiding 137
Literatuur 102 28.2 Uitvoering 137
Literatuur 139
20 Fundoscopie 103
20.1 Inleiding 103 29 Zuurstofsaturatiemeting 141
20.2 Uitvoering 104 29.1 Inleiding 141
29.2 Uitvoering 141
Inhoud 7
29.3 Interpretatievandemeetgegevens 142 36.3 Nazorg 201
29.4 Nazorg 143 Literatuur 201
Literatuur 144
37 Cerumenverwijderen 203
30 Medicatietoedienen 145 37.1 Inleiding 203
30.1 Inleiding 145 37.2 Uitvoering 204
30.2 Dekeuzevandetoedieningswegentoedie- Literatuur 204
ningsvorm 146
30.3 Dekeuzevandedosering 146 38 Corpusalienumuithetoogverwijderen 207
30.4 Toedienenvanmedicatie 147 38.1 Inleiding 207
30.5 Gebruikvanmedicatiedoordepati¨ent 154 38.2 Uitvoering 207
30.6 Nazorg 155 38.3 Nazorg 209
Literatuur 157 Literatuur 209
31 Katheteriseren 159 39 Corpusalienumuitneus/oorverwijderen 211
31.1 Inleiding 159 39.1 Inleiding 211
31.2 Uitvoering 160 39.2 Uitvoering 212
31.3 Nazorg 161 Literatuur 213
31.4 Vervangingsuprapubischekatheter 162
Literatuur 163 40 Vishaakjeverwijderen 215
40.1 Inleiding 215
32 Wondverzorging 165 40.2 Uitvoering 215
32.1 Inleiding 165 40.3 Nazorg 216
32.2 Verzorgingopenwonden 166 Literatuur 216
32.3 Brandwonden 168
32.4 Betenensteken 169 41 Abcesbehandelen 217
32.5 Wondsluiten 170 41.1 Inleiding 217
Literatuur 174 41.2 Uitvoering 217
41.3 Nazorg 218
33 Verbandenaanleggen 175 Literatuur 219
33.1 Inleiding 175
33.2 Wondbedekkendeverbanden 176 42 Incideren 221
33.3 Ondersteunendeensteungevende 42.1 Inleiding 221
verbanden 177 42.2 Uitvoering 221
33.4 Compressieverbandaanbeenofarm 179 42.3 Nazorg 222
33.5 Immobiliserendeverbanden 184 Literatuur 222
33.6 Specialeverbanden 188
Literatuur 189 43 Spiraaltjeplaatsenenverwijderen 223
43.1 Inleiding 223
34 Coaguleren 191 43.2 Plaatsenspiraaltje 224
34.1 Inleiding 191 43.3 Uitvoeringplaatsingspiraaltje 224
34.2 Elektrocauterisatie 191 43.4 Nazorg 225
34.3 Elektrodesiccatie(en-fulguratie) 192 43.5 Verwijderenspiraaltje 226
34.4 Elektrocoagulatieenelektrotomie(snijden) 192 Literatuur 226
34.5 Voorzorgsmaatregelen 193
34.6 Nazorg 194 44 Soortenbeeldvormendonderzoek 227
Literatuur 194 44.1 Inleiding 227
44.2 Conventioneelro¨ntgenonderzoek 227
35 Cryotherapie 195 44.3 Echografie 228
35.1 Inleiding 195 44.4 Computertomografie(CT) 229
35.2 Uitvoering 196 44.5 Magneticresonanceimaging(MRI) 231
35.3 Nazorg 197 44.6 Digitalesubtractie-angiografie(DSA) 233
Literatuur 197 44.7 PET-CT 233
44.8 Kenmerkenbeeldvormendeonderzoeken 234
36 Bloedneusbehandelen 199 44.9 Hetaanvraagformulier 234
36.1 Inleiding 199 Literatuur 235
36.2 Uitvoering 199
8 Praktischevaardigheden
45 Orgaangerichtbeeldvormend 45.7 Beeldvormendonderzoekvanhetabdomen 243
onderzoek 237 45.8 Beeldvormendonderzoekvanhetmusculoske-
45.1 Inleiding 237 letalesysteem 247
45.2 Beeldvormendonderzoekhersenen 237 45.9 Beeldvormendonderzoekmamma 248
45.3 Beeldvormendonderzoekhals 238 45.10 Kinderradiologie 251
45.4 Beeldvormendonderzoekthorax 239 45.11 Interventieradiologie 252
45.5 Beeldvormendonderzoekcardiovasculair 241 Literatuur 255
45.6 Beeldvormendonderzoekvandewervel-
kolom 242 Register 257
Video’sdietevindenzijnopdewebsiteextras.bsl.nl/praktischevaardigheden
Hoofdstuk Video
2Lokaleanesthesie 2.1 Lokaleanesthesiebijwondverzorging
2.2 Lokaleanesthesiebijabcesincideren
2.3 Lokaleanesthesiebijverwijderenvaneenhuidaanhangsel
5Hygi¨enischwerken 5.1 Handenwassenenreinigenmetalcohol
8Arteriepunctie 8.1 Arteriepunctie
8.2 Arteriepunctie’uitlegpriktechniek’
8.3 Arteriepunctie’alsergeenbloedkomt...’
9Venapunctie 9.1 Materialen
9.2 Venapunctieuitvoeren
9.3 Voorbereidingbijzittendepatient
9.4 Priktechniek
9.5 Bloedafname
10Perifeerinfuus 10.1 Materialen
10.2 Perifeerinfuus
10.3 Werkinginfuussysteem
10.4 Priktechniek
10.5 Misprikken
11Capillairebloedafname 11.1 Glucosebepaling
11.2 Hielprik
18Otoscopie 18.1 Otoscopie
20Fundoscopie 20.1 Fundoscopie
21Spleetlamponderzoek 21.1 Spleetlamponderzoek
22Rinoscopie 22.1 Rhinoscopie
23Laryngoscopie 23.1 Laryngoscopie
24Longfunctieonderzoek 24.1 Spirometrie
24.2 Spirometrie’toedieningB2sympaticomimeticametinhalatiekamer’
24.3 Spirometrie’kwaliteitvolume-flowcurve’
24.4 Piekstroommeting
24.5 Spirometrie’afwijkendevolume-flowcurve’
26Afnamefluorvaginalis 26.1 Afnamefluorvaginalis
27Cervixuitstrijkje 27.1 Cervixuitstrijkje
28Enkel-armindexbepalenmetdopplerapparaat 28.1 Enkel-armindexbepalenmetdopplerapparaat
30Medicatietoedienen 30.1 Medicatietoedieningperinhalatie
30.2 Medicatietoedienenperinjectie
30.3 Oogdruppelinbrengen
30.4 Oogzalfinbrengen
31Katheteriseren 31.1 Katheteriserenman
31.2 Katheteriserenvrouw
31.3 Verwijderenkatheter
31.4 Vervangensuprapubischekatheter
32Wondverzorging 32.1 Hechtenhuid
32.2 Intracutanehechting
32.3 Donatihechting
32.4 Verschillendeknooptechnieken
32.5 Hechtingenverwijderen
33Verbandenaanleggen 33.1 Wondverbandaanleggen
33.2 Mitellaaanleggen
33.3 Zwachteltechnieken
33.4 Beenzwachtelen
33.5 Preventieveenkeltape
33.6 Heel-lock
33.7 Enkeltapebandage
33.8 Oogverband
35Cryotherapie 35.1 Cryotherapie
36Bloedneusbehandelen 36.1 Bloedneusbehandelen
37Cerumenverwijderen 37.1 Cerumenverwijderen
38Corpusalienumuithetoogverwijderen 38.1 Corpusalienumoogverwijderen
39Corpusalienumuitneus/oorverwijderen 39.1 Corpusalienumneusverwijderen
40Vishaakjeverwijderen 40.1 Vishaakjeverwijderen
41Abcesbehandelen 41.1 Abcesbehandelen
42Incideren 42.1 Incideren
42.2 Incisiefouten
43Spiraaltjeplaatsenenverwijderen 43.1 Plaatsenspiraaltje
43.2 Vaginaaltouchervoorligginguterus
43.3 Verwijderenspiraaltje
Redactie en auteurs
Redactieboek Dr. J.J.A.M.vandenDungen
UniversitairMedischCentrumGroningen
Drs.T.O.H.deJongh(hoofdredacteur)
LeidsUniversitairMedischCentrum,Leiden Dr. J.Haaksma
UniversitairMedischCentrumGroningen
Dr. J.Buis
Voorheen:UniversitairMedischCentrumUtrecht Prof.dr.K.Hendrickx
UniversiteitAntwerpen
Dr.H.E.M. Daelmans
VUmedischcentrum,Amsterdam Drs.T.O.H.deJongh
LeidsUniversitairMedischCentrum,Leiden
Drs.M.J. Dekker
UniversitairMedischCentrumGroningen Dr.P.P. Knegt
UniversitairMedischCentrumGroningen
Drs. J.D.deLoor
UniversitairMedischCentrumUtrecht Dr.R. Krage
VUmedischcentrum,Amsterdam
Redactiewebsite Dr.H. Kramer
MartiniZiekenhuis,Groningen
Drs.T.O.H.deJongh
Mr.drs. L.C.C.deLange
ErasmusMedischCentrum,Rotterdam
Beeldredactieboek
Dr.I.P.Leistikow
Dr. J.Buis InspectievoordeGezondheidszorg,Utrecht
Dr.E.G.W.M. Lentjes
Auteurs UniversitairMedischCentrumUtrecht
Dr.M.Avonts Drs. J.D.deLoor
UniversiteitAntwerpen,Antwerpen UniversitairMedischCentrumUtrecht
Dr.I. Bank Dr.M.R.Meijerink
LeidsUniversitairMedischCentrum,Leiden VUmedischcentrum,Amsterdam
Dr. J.Buis Dr.A.Molendijk
Voorheen:UniversitairMedischCentrumUtrecht IsalaKlinieken,Zwolle
Drs. K.A. Burghout Prof.dr.E.Oostveen
UniversitairMedischCentrumUtrecht UniversitairZiekenhuisAntwerpenenUniversiteit
Antwerpen
Dr.P. Dieleman
UniversiteitAntwerpen