Porozumienie bez przemocy

316 Pages·2.275 MB·Polish

by  Marshall B. Rosenberg

Spis treści
Okładka
Strona tytułowa
Strona redakcyjna
Przedmowa
1 Dawanie z serca
WSTĘP
JAK SKUPIAĆ UWAGĘ
METODA PBP
STOSOWANIE PBP W ŻYCIU CODZIENNYM
2 Komunikat, który blokuje współczucie
OSĄDY MORALNE
PORÓWNANIA
WYPARCIE SIĘ ODPOWIEDZIALNOŚCI
INNE FORMY KOMUNIKATÓW ODCINAJĄCYCH OD ŻYCIA
3 Spostrzeżenia bez ocen
NAJWYŻSZA FORMA LUDZKIEJ INTELIGENCJI
ODRÓŻNIANIE OBSERWACJI OD OCEN
4 Rozpoznawanie i wyrażanie uczuć
WYSOKA CENA NIEWYRAŻONYCH UCZUĆ
UCZUCIA PRAWDZIWE I RZEKOME
JAKIMI SŁOWAMI WYRAŻAĆ UCZUCIA
5 Branie odpowiedzialności za własne uczucia
SŁUCHANIE NEGATYWNEGO KOMUNIKATU: CZTERY WARIANTY
POTRZEBY TKWIĄCE U ŹRÓDŁA NASZYCH UCZUĆ
BÓL ZWIĄZANY Z UJAWNIANIEM LUB ZATAJANIEM WŁASNYCH POTRZEB
OD EMOCJONALNEGO ZNIEWOLENIA DO EMOCJONALNEGO
WYZWOLENIA
6 Prośba o gest wzbogacający życie
JĘZYK DZIAŁAŃ POZYTYWNYCH
ŚWIADOME PROSZENIE
PROŚBA O INFORMACJĘ ZWROTNĄ
PROŚBA O SZCZEROŚĆ
ZWRACANIE SIĘ Z PROŚBĄ DO GRUPY
PROŚBY A ŻĄDANIA
JAK SPRECYZOWAĆ, O CO TAK NAPRAWDĘ PROSIMY
7 Empatyczny odbiór
OBECNOŚĆ: NIE RÓB BYLE CZEGO, LEPIEJ STÓJ I PATRZ
SŁUCHANIE UCZUĆ I POTRZEB
PARAFRAZOWANIE
TRWANIE W EMPATII
KIEDY WŁASNY BÓL UNIEMOŻLIWIA NAM EMPATIĘ
8 Potęga empatii
EMPATIA, KTÓRA LECZY
EMPATIA I UMIEJĘTNOŚĆ OBNAŻANIA WŁASNEJ BEZBRONNOŚCI
ROZŁADOWYWANIE NIEBEZPIECZNYCH SYTUACJI DZIĘKI EMPATII
EMPATIA W OBLICZU ODMOWY
EMPATIA POTRAFI OŻYWIĆ DRĘTWĄ ROZMOWĘ
EMPATIA WOBEC MILCZENIA
9 Współczujące kontaktowanie się z samym sobą
PAMIĘTANIE O TEJ WYJĄTKOWOŚCI, KTÓRĄ JESTEŚMY
OCENIANIE SIEBIE, GDY JESTEŚMY MNIEJ NIŻ DOSKONALI
TŁUMACZENIE SAMO−OSĄDÓW I WEWNĘTRZNYCH ŻĄDAŃ
OPŁAKIWANIE STRAT W PBP
WYBACZENIE SAMEMU SOBIE
LEKCJA DZIĘKI MARYNARCE W GROCHY
NIE RÓB NIC, CO NIE JEST ZABAWĄ!
TŁUMACZENIE „MUSZĘ” NA „WYBIERAM”
ROZWIJANIE ŚWIADOMOŚCI, Z JAKIEJ ENERGII POCHODZĄ MOJE
DZIAŁANIA
10 Wyrażanie gniewu w całej pełni
ODRÓŻNIANIE BODŹCA OD PRZYCZYNY
RDZENIEM WSZELKIEGO GNIEWU JEST COŚ, CO SPRZYJA ŻYCIU
BODZIEC A PRZYCZYNA: PRAKTYCZNE KONSEKWENCJE
CZTERY ETAPY WYRAŻANIA GNIEWU
NAJPIERW OKAŻ EMPATIĘ
BEZ POŚPIECHU
11 Rozwiązywanie konfliktów i mediacje
NAWIĄZYWANIE KONTAKTU MIĘDZY LUDŹMI
ROZWIĄZYWANIE KONFLIKTÓW ZGODNIE Z METODĄ PBP A MEDIACJA
W TRADYCYJNYM UJĘCIU
ETAPY ROZWIĄZYWANIA KONFLIKTÓW METODĄ PBP
NASZE POTRZEBY, STRATEGIE I ANALIZY
WYCZUWANIE POTRZEB INNYCH LUDZI NIEZALEŻNIE OD TEGO, CO ONI
MÓWIĄ
CZY POTRZEBY ZOSTAŁY USŁYSZANE?
EMPATIA, KTÓRA ZMNIEJSZA BÓL BLOKUJĄCY SŁYSZENIE
KOMUNIKATÓW
UŻYWANIE JĘZYKA KONKRETNYCH DZIAŁAŃ W CHWILI OBECNEJ
W ROZWIĄZYWANIU KONFLIKTÓW
UŻYWANIE JĘZYKA DZIAŁAŃ W FORMIE TWIERDZĄCEJ
PRZEKŁADANIE SŁOWA „NIE”
PBP I ROLA MEDIATORA
TWOJA ROLA W PROCESIE I WIARA W JEGO POWODZENIE
PAMIĘTAJ: TUTAJ NIE CHODZI O CIEBIE
EMPATIA JAKO PIERWSZA POMOC
PODĄŻAJ ZA BIEGIEM DYSKUSJI
ZADBAJ O TO, BY ROZMOWA DOTYCZYŁA CHWILI OBECNEJ
ZADBAJ O TO, BY SPRAWY W ROZMOWIE POSUWAŁY SIĘ DO PRZODU
PRZERYWANIE
GDY LUDZIE NIE CHCĄ SIĘ SPOTKAĆ TWARZĄ W TWARZ
MEDIACJE NIEFORMALNE: WTYKANIE NOSA W NIE SWOJE SPRAWY
PODSUMOWANIE
12 Użycie siły w celach ochronnych
KIEDY UŻYCIE SIŁY JEST NIEUNIKNIONE
ROZUMOWANIE, Z KTÓREGO WYPŁYWA UŻYCIE SIŁY
SPOSOBY UŻYWANIA SIŁY JAKO NARZĘDZIA KARY
CENA KARY
OGRANICZONA SKUTECZNOŚĆ KAR
OCHRONNE STOSOWANIE SIŁY W SZKOŁACH
13 Wyzwalanie siebie i wspieranie innych
UWALNIANIE SIĘ OD STAREGO ZAPROGRAMOWANIA
ROZSTRZYGANIE KONFLIKTÓW WEWNĘTRZNYCH
TROSKA O WŁASNE ŚRODOWISKO WEWNĘTRZNE
PBP ZAMIAST DIAGNOZY
14 Jak w języku PBP wyrazić uznanie
INTENCJA, Z KTÓREJ WYPŁYWA POCHWAŁA
TRZY ELEMENTY POCHWAŁY
PRZYJMOWANIE DOWODÓW UZNANIA
GŁÓD UZNANIA
PRZEZWYCIĘŻANIE OPORÓW, JAKIE BUDZI W NAS MYŚL O WYRAŻENIU
UZNANIA
Epilog
CZTEROSTOPNIOWY MODEL PROCESU POROZUMIENIA BEZ
PRZEMOCY
KILKA PODSTAWOWYCH UCZUĆ, JAKICH WSZYSCY MOŻEMY
DOZNAWAĆ
KILKA PODSTAWOWYCH POTRZEB, KTÓRE MAJĄ WSZYSCY
LUDZIE
Podziękowania
Bibliografia
Kilka słów o Porozumieniu bez Przemocy
Kilka słów o Center for Nonviolent Communication (Centrum
Porozumienia bez Przemocy)
O autorze
Książki na temat Porozumienia bez Przemocy
Porozumienie bez Przemocy w Polsce
Opinie o Porozumieniu bez Przemocy
Przypisy końcowe
Tytuł oryginału:
NONVIOLENT COMMUNICATION: A LANGUAGE OF LIFE 3rd EDITION

Redakcja: Krystyna Podhajska
Konsultacja merytoryczna: Anna Mills NVC
Projekt okładki: Lightbourne (www.lightbourne.com)
Adaptacja okładki: Magdalena Zawadzka
Korekta: Maciej Korbasiński
Redaktor prowadzący: Małgorzata Głodowska

Marshall B. Rosenberg. Copyright © Fall 2015 PuddleDancer Press,
Published by PuddleDancer Press. All rights reserved. Used with permission. For further
information about Nonviolent Communication please visit the Center for Nonviolent
Communication on the Web at: www.cnvc.org

Copyright for the Polish edition © by Wydawnictwo Czarna Owca, 2016

Wszelkie prawa zastrzeżone. Niniejszy plik jest objęty ochroną prawa autorskiego
i zabezpieczony znakiem wodnym (watermark).
Uzyskany dostęp upoważnia wyłącznie do prywatnego użytku.
Rozpowszechnianie całości lub fragmentu niniejszej publikacji w jakiejkolwiek postaci bez
zgody właściciela praw jest zabronione.

Wydanie III

ISBN 978-83-8015-403-2

Wydawnictwo Czarna Owca Sp. z o.o.
ul. Alzacka 15a, 03-972 Warszawa
www.czarnaowca.pl
Redakcja: tel. [phone]; e-mail: [email protected]
Dział handlowy: tel. [phone]; e-mail: [email protected]
Księgarnia i sklep internetowy: tel. [phone]; e-mail:
[email protected]

Konwersję do wersji elektronicznej wykonano w systemie Zecer.
Przedmowa
Niewielu ludzi zasługuje na tak ogromną wdzięczność nas wszystkich jak
zmarły niedawno Marshall Rosenberg. Życie tego niezwykłego człowieka
można zilustrować tytułem jednej z jego książek: To, co powiesz, może
zmienić świat. Był on niezwykle świadomy znaczenia tych słów – motta
życiowego, a może i ostrzeżenia. Rzeczywistość widziana oczami każdego
z nas zawsze jest jakąś historią. Historię, której jesteśmy bohaterami,
kształtuje nasz język. To założenie legło u podstaw podejścia Rosenberga
do rozwiązywania konfliktów. Sprawiał on, że skonfliktowane osoby
zaczynały wymieniać się komunikatami wolnymi od osądów, wzajemnego
obwiniania się i przemocy.
Wykrzywione twarze uczestników protestów ulicznych w wieczornych
wiadomościach to więcej niż obrazy. Każda z tych twarzy, każdy gest
i każdy krzyk przedstawia jakąś historię, a swoich historii trzymamy się jak
tonący brzytwy, bo one określają naszą tożsamość. Zatem gdy Marshall
Rosenberg zaczął propagować mówienie bez przemocy, tak naprawdę
zaczął propagować zmianę ludzkiej tożsamości. Doskonale zdawał sobie
z tego sprawę. W nowym wydaniu swojej książki tak oto mówi
o porozumieniu bez przemocy i o roli mediatora: „Nie dość, że w PBP
postulujemy wprowadzenie zmian, to jeszcze staramy się wcielić w życie
nowy system wartości”.