Polska - Rzeczą Pospolitą szlachecką, 1454-1764

474 Pages·1965·29.01 MB·Polish

by  Andrzej Wyczański

Trzysta lat dziejów Pol
ski - od połowy XV do po
łowy XVIII stulecia - sta
nowi, jak się wydaje, pewien
wyodrębniony cykl przeobra
żeń, który zaczyna się okre
sem bujnego rozwoju, a koń­
czy stagnacją regresem.
W ekonomice - to powsta
nie w korzystnych warun
kach rynkowych gospodarki
o dominacji folwarku pań­
szczyźnianego, a później dal
sza przemiana tych stosun
ków produkcji w warunkach
znacznie mniej korzystnych
cofania się rynku i gospo
darki towarowo - pieniężnej.
W dziedzinie politycznej
- to ukształtowanie się us
troju tzw. "demokracji szla
checkiej" i państwa wielona-

POLSKA
RZECZĄ POSPOLITĄ
SZLACHECKĄ

ANDRZEJ WYCZAŃSKI
POLSKA
POSPOLIT
RZECZĄ Ą
SZLACHE(~KĄ
1454-1764
W A R S Z A W A 1965
PA]'i;STWOWE WYDAWNICTWO NAUKOWE
Okładkę i obwolutę projektował
ZENON JANUSZEWSKI
lIustraeje wykoała
STEFAN JACKOWSKI
CuPYrilht
by Państwowe Wydawaietwo Naukowe
Wllllluwa 196'
Priałed ia Polaad
OD AUTORA
Historyk piszący o swym temacie dla szerszego
grona czytelników, i to czytelników nie profesjona
listów, staje przed trudnym zadaniem. Czy wybrać
drogę zainteresowań łatwiejszych, ale dotyczących
szerszych kręgów czytelniczych, podawać barwne fak
ty, anegdoty, ciekawostki, kreślić postacie i ich losy,
wojny i pokoje, czy też starać się im przedstawić
własne zainteresowania, kierunki i problemy, które
nurtują jego i współczesnych mu historyków. Ta
pierwsza droga przeważała dotąd zazwyczaj. Mniej lub
więcej ścisłe, naukowo poparte, ale w charakterze
przypominające Sienkiewicza, obrazy dawnych wy
padków i ludzi nie były zresztą specjalnością naszą -
w wielu krajach rokrocznie ukazują się w masowych
nakładach biografie Marii Antoniny, Marii Stuart, Na
poleona, historie wojen itp. Tylko że barwność przed
stawienia, nacisk na ludzi jako jednostki działające,
na wypadki polityczne i wojenne, choć nieraz również
uczy czytelnika znajomości konkretnych faktów, ma
chyba jednak i ujemne skutki.
Typ historii podawanej szerszym kręgom czytelni
ków, historii barwnej, chętnie czytanej, nie wydaje się
słuszny z punktu widzenia społecznego i naukowego
zarazem, szczególnie gdy chodzi o przedstawienie
ogólnego, syntetyzującego opracowania dziejów jakiejś
grupy społecznej, narodu. Tradycyjny sposób ujęCia
5