PDF İndir - Alternatif Bilişim Derneği

161 Pages·2011·6.11 MB·Turkish

1
2
Cesur Yeni Medya
Wikileaks ve 2011 Arap isyanları üzerine tartışmalar
Derleme
Nisan 2011
ISBN978-605-62169-0-9
Derleyen:MutluBinark,IşıkBarışFidaner
Yayınahazırlayan:IşıkBarışFidaner
Kapaktasarımı:BabürSağlam
Yazılarınhaklarıyazarlaraaittir.
KitabınLaTeXkodlarıCCAttribution-
NonCommercial3.0UnportedLicensealtındadır.
AlternatifBilişimDerneğiGenelMerkezi,
CevizliMah.AdımSok.No.13/A34846Maltepeİstanbul
[email protected]
http://www.alternatifbilisim.org
3
4
İçindekiler
Giriş ve Değerlendirme
İlden Dirini . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8
Bölüm I:
Hak ve Özgürlükler, Arap isyanları 13
Cesur Yeni Medya
İsmail Hakkı Polat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17
Wikileaks Okumak Suç mu? Assange Terörist mi?
Ayşe Kaymak . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21
Sosyal Medya Devrimleri?
İsmail Hakkı Polat . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30
Yeni Medya ve Sosyal Hareketler
Barış Engin . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33
İnternet’i Geri Alalım
Koray Löker . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38
Tarihin Gözleri
Işık Barış Fidaner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43
5
Bölüm II:
Wikileaks, Gazetecilik ve Yeni Medya 47
Bilgi Edinme Hakkı, Yeni Medya Düzeni ve Wikileaks
Özgür Uçkan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 51
Yeni Medyanın Zaferi
Mete Çubukçu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 66
Açık-Kaynaklı Habercilik Asıl Şimdi!
Noyan Ayan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68
Operasyonel Bir Gazetecilik Olarak Wikileaks
Başar Başaran . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 72
Wikileaks versus Kapitalizm?..
Gülseren Adaklı . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 80
Wikileaks Üzerine Bir Tartışma Zemini Arayışı
Başar Başaran . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95
Bölüm III:
Wikileaks’in Kuram ve Felsefesi 101
Siyasal Hacktivizm’in Tuhaf Kökenleri:
Nükleer Karşıtı WANK Solucanı
Julian Assange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105
Hanoi yolu: Yol çukurları ve öngörüye dair
Julian Assange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108
İdare Yolu Olarak Tezgah
Julian Assange . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 111
Assange’ın Felsefesi ve Tezgah Kuramı
Işık Barış Fidaner . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 117
6
Wikileaks’den Sızanlar, İnternet Teknolojisi ve İktidar
Burçe Çelik . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 120
Wikileaks’in politikası:
İktidarı, gazeteciliği ve siyaseti yeniden tanımlamak
Andreas Müllerleile . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 129
Ekler 153
Yazarlar Hakkında . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 157
Leak siteleri . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 160
7
İlden Dirini
Giriş ve Değerlendirme
İlden Dirini
Yaşananlar “Sosyal Medya Devrimleri” mi?; Diktatörleri domino taş-
ları gibi birbiri ardına “Facebook ve Twitter mı deviriyor?”. Afganistan,
Irak, Cablegate... Geleneksel bakış açısına sahip olanların iddia ettiği
gibi, “Zaten bunları biliyorduk”lar mı? Bradley Manning, Julian As-
sange, Wikileaks... Birer “terörist” ve “suç” mu? Yoksa birer kahraman
mı? ABD başta olmak üzere Cablegate sızıntısı ile birlikte gücü elinde
tutanlarınkelimelerindekiveyüzlerindekitedirginliğinsebebineydi?Yıl-
lardır halklarından, birbirlerinden sakladıkları binlerce bilginin bir gün
sızabileceğinden duydukları korku mu? Gizleyerek büyüttükleri iktidar-
larının, artık bilmenin hakkı olduğunu bilenler tarafından sarsılabilece-
ğinin sinyallerini mi aldılar? Wikileaks’in gücü hangi özelliklerinden ileri
geliyor?
Ve daha sorulabilecek onlarca soru... Soruların yanıtları ise İnternet,
bilgi, iktidar ve muhalefet ekseninde düğümleniyor. İnternet bilgi ve ga-
zetecilik kavramlarının yeniden tartışılmasını sağlıyor.
Bilgi tekellerine ve iktidarlara karşı yeni gücümüz İnternet’tir. Bilgiyi
kamu malı haline getirecek, herkesin dilediği gibi faydalanmasını sağla-
yacak en etkin araç bugün için İnternet’tir. Wikileaks’i bu kadar güçlü
yapan şey İnternet’in olanakları kadar, ‘bilgi özgür olmalıdır’ fikridir.
Kuzey Afrika’dan başlayarak Ortadoğu’ya yayılan isyanlar da gösterdi
ki, İnternet sayesinde yaşama geçen sosyal ağlar ve Wikileaks benzeri
siteler geleneksel gazetecilik algısı ve olanaklarını da tartışılır kılıyor.
Halk bu teknolojileri kullanarak belki binlerce belgeyi değil ama olanı
biteni dünya kamuoyundan saklamak isteyen diktatörlere inat twit twit
8
İlden Dirini
sızdırabiliyor. Bu sızdırmaların etkisi o kadar büyük ki diktatörler mil-
yonlarca dolarlık zararı göze alıp İnternet’i kesebiliyor. Ülkemizde de
İnternet’in sızdırma ve örgütlenme aracı olarak kullanımı artmakta. Ge-
çen ay Ergenekon davası kapsamında mahkemesiz delilsiz tutuklanan
Ahmet Şık halen Silivri cezaevinde olsa da, en azından dijital kopyaları
bile yasaklanan kitap taslağı “Dokunan Yanar”ın özgürleşebilmesi, İn-
ternet üzerinden gerçekleştirilen sanal sivil itaatsizlik eylemleri yoluyla
mümkün oldu. Yükseköğretime Geçiş Sınavı’nın cevap anahtarında or-
tayaçıkanşifreninüzerine,binlerceöğrencininfacebookaracılığıylakısa
sürede örgütlenerek güçlü bir demokratik tepki gösterebildiklerine tanık
olduk. Bu etkenlerin önümüzdeki aylardaki seçim sürecinin de rengini
büyük ölçüde belirleyeceğini şimdiden söyleyebiliriz. Bu derleme hazır-
landığında henüz bu gelişmeler yaşanmamıştı, bundan sonra daha neler
olacak bilemiyoruz, fakat derlemede incelenen konuların önümüzü ay-
dınlatacak nitelikte olduğunu görebiliyoruz.
Karşınızdakie-kitap,ABDordusunaaitbelgelerisızdıranBradleyMan-
ning’in uzun ve baskı altında geçen tutukluğu ve ardından belgelerin
yayımlanması konusunda aracılık yapan Wikileaks kurucularından Ju-
lian Assange’ın gözaltına alınmasının ardından Alternatif Bilişim Der-
neği’nin 19 Aralık 2010’da Wikileaks ile destek eylemi yapması ile baş-
layan tartışmaların sonucunda ortaya çıktı. Bu eylemin basın metninin1
oluşturulması aşamasında hem üyelerimiz hem de sosyal ağlarda yapı-
lan tartışmalar önemli rol oynadı. Bu tartışmalar Wikileaks ile başlayan
daha sonra Tunus, Libya, Cezayir, Mısır ve diğer ayaklanmalarda halkın
aktifolarakkullandığısosyalağlarveişlevlerinintartışılmasıgerekliliğini
ortaya koydu. Bu kapsamda 29 Ocak 2011 tarihinde bu kitapta da kat-
kıları bulunan İsmail Hakkı Polat, Özgür Uçkan, Ayşe Kaymak, Koray
Löker, Barış Engin’in sunumları ve Başar Başaran ile katılımcıların kat-
kılarıyla zenginleşen “Wikileaks’i tartışalım/ konumlandıralım”2 başlıklı
bir tartışma gerçekleştirdik. Verimli geçen tartışma, sonunda tartışma-
ları bir e-kitapta bir araya getirme ihtiyacına işaret etti. Kitapta ayrıca
o dönemde konu üzerine yazan Mete Çubukçu, Noyan Ayan, Gülseren
1http://alternatifbilisim.org/wiki/WikiLeaks_Destek_Eylemi_Basin_Bildirisi
2http://www.alternatifbilisim.org/wiki/WikiLeaks_Paneli_Haber_Bülteni
9
İlden Dirini
“Wikileaks’itartışalım/konumlandıralım”paneli,29Ocak2011
Adaklı, Burçe Çelik, Işık Barış Fidaner de yazılarıyla katkılarını sundu.
AyrıcatartışmanınbağlamınıgüçlendirmeküzereAndreasMüllerleileve
Julian Assange’dan çevirilere kitapta yer verdik.
Yenimedyaaraçlarını,2011yılıilepatlayanArapisyanlarıbağlamında,
haklar ve özgürlükler açısından ele alan ilk bölümün açılışını yapan İs-
mail Hakkı Polat, Cablegate sızıntısının ardından ortaya atılan ABD
komplosu tartışmalarını yeni kuşağın cesur yeni medyası ile tartışıyor.
“Devrim, Twitter ve Facebook’ta değil, Twitter ve Facebook’la ama
SOKAKTA yapılır.” diyor. Ayşe Kaymak ise bilgi ve fikir özgürlüğüne
hukuk cephesinden yaklaşıyor, ülkelere göre kimin terörist kimin kahra-
man olduğunun göreliliğine dikkat çekiyor. Yine İsmail Hakkı Polat’ın
yeni medyanın devrimlerdeki rolünü ele alan yazısından sonra, Barış
Enginyenimedyadüzeninde“yurttaşgazeteciliği”ve“dijitalaktivizm”
kavramlarını tartışıyor. Yeni gelişen medya türevlerinin bilginin yayıl-
masında, paylaşılmasında önemli bir yer sahip olduğuna dikkat çekiyor.
Koray Löker ise İnternet’te üyeleriyle demokratik ve katılımcı ilişkiler
kurandevorganizasyonlarınyanısıraTwitter,Facebookgibişirketleşen,
10