Panduan Aktiviti: Awal Matematik dan Pemikiran Logik Download

62 Pages·2015·0.93 MB·Indonesian

PANDUAN AKTIVITI
AWAL MATEMATIK &
PEMIKIRAN LOGIK
PANDUAN AKTIVITI

AWAL MATEMATIK DAN PEMIKIRAN LOGIK

PERMATA NEGARA

ASUHAN DAN DIDIKAN AWAL KANAK-KANAK
UMUR 0 – 4 TAHUN

- 1 -
Penulis

Noraini Idris
Fan Siong Peng
Muhamad Sidek Said
Wan Muhamad Azmi Wan Hassan
Ab. Razak Salleh
Mahadi Nik Mohamed
Samsiah Mustaffa

Dibangunkan oleh

Pusat Penyelidikan Perkembangan Kanak-kanak Negara (NCDRC)
Universiti Pendidikan Sultan Idris dan
Institut Pendidikan Guru Kampus Sultan Mizan

Cetakan pertama

Disember 2012
Hak Cipta © PERMATA NEGARA
ISBN
Dicetak oleh: Pusat Penyelidikan Perkembangan Kanak-kanak Negara (NCDRC)

Hak cipta terpelihara. Tiada bahagian daripada bahan ini boleh disalin semula dalam mana-
mana cara tanpa kebenaran secara bertulis daripada PERMATA Negara.

Pusat Penyelidikan Perkembangan Kanak-kanak Negara (NCDRC)
U niversiti Pendidikan Sultan Idris
35000 Tanjong Malim
Perak Darul Ridzuan
Tel: [phone]
Faks: [phone]
Laman Web: http://ncdrc.upsi.edu.my

- 2 -
KANDUNGAN HALAMAN
Pengenalan
Panduan Aktiviti Awal Matematik dan Pemikiran Logik
Umur 0 – 6 Bulan 8
Umur 6 – 12 Bulan 10
Umur 1 – 2 Tahun 14
Umur 2 – 3 Tahun 27
Umur 3 – 4 Tahun 57

- 3 -
Pengenalan

Buku panduan ini mempunyai 79 aktiviti yang dibina berasaskan empat bidang pembelajaran
berkaitan Awal Matematik dan Pemikiran Logik iaitu, Pra Nombor, Awal Nombor, Membilang,
dan Operasi Tambah, dan Tolak seperti yang disertakan dalam lampiran. Reka bentuk
aktiviti dalam setiap bidang pembelajaran ini disusun dengan mengambil kira tahap
perkembangan psikologi kanak-kanak. Aktiviti dibina berpandukan sumber rujukan seperti
buku, jurnal dan bacaan dalam internet yang diubahsuai untuk kegunaan pusat asuhan
kanak-kanak PERMATA Negara. Aktiviti yang dibina disimulasikan oleh sekumpulan pelajar
semester 6, Institut Pendidikan Guru Kampus Sultan Mizan (Major dalam Pemulihan
Matematik). Penambahbaikan dilakukan setelah mendapat bimbingan dan teguran daripada
tenaga pakar yang terdiri daripada jurulatih PERMATA Negara, pensyarah Universiti
Pendidikan Sultan Idris, dan pensyarah Institut Pendidikan Guru, Kampus Sultan Mizan
besut Terengganu.

Panduan aktiviti ini bertujuan membantu pendidik menjalankan pengajaran dan
pembelajaran secara hands-on dan minds-on. Dengan adanya panduan aktiviti ini, pendidik
dapat melaksanakan tugas dengan lebih yakin, di samping memanfaatkan aktiviti yang
dijalankan dengan optimum. Aktiviti yang terdapat dalam modul ini bukan satu-satunya
pilihan bagi pendidik mengajar bidang tertentu, mereka juga boleh mengubah suai aktiviti
yang dicadangkan agar lebih banyak aktiviti lain dapat dibangunkan untuk kegunaan di pusat
asuhan kanak-kanak masing-masing.

Cara Penggunaan

Kanak-kanak pada setiap peringkat perkembangan psikologi perlu diberikan pendedahan
dengan keempat-empat bidang pembelajaran. Cara penggunaan panduan aktiviti
diperjelaskan seperti berikut:

Tahap 0-6 Bulan. Terdapat dua fokus awal matematik dan pemikiran logik sahaja
untuk dikembangkan pada bayi 0-6 bulan iaitu, corak dalam bidang pra nombor dan awal
geometri dalam bidang awal nombor. Kedua-dua aktiviti ini membolehkan bayi menggunakan
deria penglihatan, pendengaran, dan sentuhan mereka untuk mempelajari pra nombor dan
awal geometri. Pendidik boleh memilih mana-mana aktiviti untuk diajarkan terlebih dahulu
berbanding aktiviti lain.

Tahap 6-12 Bulan. Terdapat empat fokus awal matematik yang dapat dikembangkan
pada bayi 6-12 bulan iaitu, kesedaran ruang dan corak dalam bidang pra nombor dan
nombor bulat dan awal geometri dalam bidang awal nombor. Keempat-empat aktiviti ini
membolehkan bayi menggunakan deria penglihatan, pendengaran, dan sentuhan mereka
untuk mempelajari kesedaran ruang, corak, nombor bulat, dan awal geometri. Pendidik boleh
memilih mana-mana aktiviti untuk diajarkan terlebih dahulu berbanding aktiviti lain. Pendidik
boleh mengubah suai aktiviti yang dicadangkan bagi kegunaan pusat asuhan kanak-kanak.

- 4 -
Tahap 1-2 Tahun. Terdapat tujuh aktiviti dalam bidang pra nombor, iaitu padanan,
pisah dan kumpul, banding, kedudukan, seriasi, kesedaran ruang, dan corak. Bagi bidang
awal nombor pula, empat fokus disenaraikan, iaitu nombor bulat, awal pecahan, awal
algebra, dan awal geometri. Satu fokus sahaja diberikan penekanan dalam bidang
membilang iaitu, boleh menyebut bilangan tetapi tidak tahu membilang sejumlah objek. Bagi
bidang operasi tambah dan tolak pula, empat fokus disenaraikan iaitu, fakta asas operasi
tambah, pelengkap sepuluh operasi tambah, fakta asas operasi tolak, dan pelengkap
sepuluh operasi tolak.

Pendidik disaran memulakan pengajaran dan pembelajaran mengikut urutan bidang 1
terlebih dahulu, keduanya bidang 2, ketiga ialah bidang 3, dan keempat ialah bidang 4. Bagi
aktiviti yang terdapat dalam bidang yang sama, pendidik boleh memilih aktiviti yang difikirkan
sesuai untuk dimulakan di pusat asuhan kanak-kanak sendiri.

Tahap 2-3 Tahun. Terdapat tujuh aktiviti dalam bidang pra nombor iaitu, padanan,
pisah dan kumpul, banding, kedudukan, seriasi, kesedaran ruang, dan corak. Bidang awal
nombor juga menyenaraikan tujuh fokus disenaraikan iaitu, nombor bulat, awal pecahan,
awal algebra, dan awal geometri. Dua fokus diberikan penekanan dalam bidang ketiga iaitu,
tahu membilang secara lisan tetapi tidak tahu membilang sejumlah objek dan dapat
membilang sejumlah objek. Dalam bidang keempat pula, enam fokus aktiviti disenaraikan
iaitu, fakta asas operasi tambah, pelengkap sepuluh operasi tambah, pengiraan mental
operasi tambah, fakta asas operasi tolak, pelengkap sepuluh operasi tolak, dan pengiraan
mental operasi tolak.

Pendidik disaran memulakan pengajaran dan pembelajaran mengikut urutan bidang 1
terlebih dahulu, keduanya bidang 2, ketiga ialah bidang 3, dan keempat ialah bidang 4. Bagi
aktiviti yang terdapat dalam bidang yang sama, pendidik boleh memilih aktiviti yang difikirkan
sesuai untuk dimulakan di pusat asuhan kanak-kanak sendiri.

Tahap 3-4 Tahun. Terdapat tujuh aktiviti dalam bidang pra nombor iaitu, padanan,
pisah dan kumpul, banding, kedudukan, seriasi, kesedaran ruang, dan corak. Bidang awal
nombor juga menyenaraikan tujuh fokus disenaraikan, iaitu nombor bulat, awal pecahan,
awal algebra, dan awal geometri. Tiga fokus diberikan penekanan dalam bidang ketiga iaitu,
tahu membilang secara lisan tetapi tidak tahu membilang sejumlah objek, dapat membilang
sejumlah objek, dan dapat melakukan sedikit penambahan dan penolakan asas. Dalam
bidang keempat pula, enam fokus aktiviti disenaraikan iaitu, fakta asas operasi tambah,
pelengkap sepuluh operasi tambah, pengiraan mental operasi tambah, fakta asas operasi
tolak, pelengkap sepuluh operasi tolak, dan pengiraan mental operasi tolak.

Pendidik disaran memulakan pengajaran dan pembelajaran mengikut urutan bidang 1
terlebih dahulu, keduanya bidang 2, ketiga ialah bidang 3, dan keempat ialah bidang 4. Bagi
aktiviti yang terdapat dalam bidang yang sama, pendidik boleh memilih aktiviti yang difikirkan
sesuai untuk dimulakan di pusat asuhan kanak-kanak masing-masing.

- 5 -
Penghargaan

Setinggi-tinggi penghargaan diucapkan kepada Y.A.Bhg, Datin Paduka Seri Rosmah binti
Mansor, isteri Perdana Menteri Malaysia kerana memberikan kepercayaan kepada kumpulan
penyelidik kami untuk menggubal dan menilai bidang Perkembangan Awal Matematik dan
Pemikiran Logik. Tanpa kepercayaan dan sokongan yang diberikan, sudah tentu paduan
aktiviti ini tidak dapat dibina dengan sempurna.

Kumpulan penyelidik juga ingin mengucapkan berbanyak-banyak terima kasih kepada
pentadbir dan staf akademik dan bukan akademik NCDRC Universiti Pendidikan Sultan Idris
khususnya Prof. Dr. Sopia bt. Md. Yassin (Pengarah) kerana memberi bantuan dan bertindak
sebagai pemudah cara bagi membolehkan penyelidik dari UPSI dan IPG Kampus Sultan
Mizan Besut Terengganu menjalankan kajian dengan sebaik mungkin.

Selain itu, kami juga ingin mengucapkan berbanyak-banyak terima kasih kepada
pelajar semester 6 PISMP Program Pemulihan dari IPG Kampus Sultan Mizan Besut
Terengganu kerana menyumbangkan pengetahuan dan tenaga menganalisis sumber
bacaan, melontarkan idea membentuk draf bidang Awal Matematik dan Pemikiran Logik,
memurnikan, dan menjalankan simulasi aktiviti di pusat asuhan dan didikan kanak-kanak.

Akhir sekali, kami juga ingin merakamkan setinggi-tinggi penghargaan kepada
Bahagian Pendidikan Awal Kanak-kanak (PERMATA) kerana membenarkan kumpulan
penyelidik menjalankan kajian bagi mengenal pasti keperluan dan harapan pendidik, ibu
bapa, dan kanak-kanak di Pusat Anak Permata Negara Chiku 1 Gua Musang, Pusat Anak
Permata Negara Pasir Mas, Pusat Anak Permata Negara Jeli, dan Pusat Anak Permata
Negara Kerteh. Daripada maklumat yang diperoleh membolehkan kumpulan penyelidik
menilai semula paduan aktiviti sedia ada dan seterusnya membina bidang dan panduan
aktiviti baru Awal Matematik dan Pemikiran Logik bagi memenuhi permintaan mereka yang
terlibat secara langsung. Semoga paduan aktiviti yang dibina ini dapat membantu pendidik di
Pusat Anak Permata Negara untuk membangunkan potensi awal matematik dan pemikiran
logik kanak-kanak di Malaysia dengan jayanya.

- 6 -
TOPIK: POLA

Objektif Pembelajaran: Umur: 0-6 Bulan
Merangsang penglihatan bayi terhadap Konsep Matematik: Pengecaman.
warna Istilah Matematik: Pola warna.
Bahan: Kad warna hitam dan putih.
Tajuk: Mengecam Warna Nilai: Prihatin.

Persediaan Awal:

Pendidik menyediakan sekeping kad berwarna hitam dan sekeping kad berwarna putih.

Langkah-langkah:

1. Bayi dibaringkan di atas tilam.

2. Satu kad berwarna hitam dan putih digantungkan berdekatan dengan bayi
(boleh disentuh dan dilihat oleh bayi dengan anggaran jarak 20-23cm).

3. Pendidik menunjukkan kad warna hitam kepada bayi sambil menyebut
warna kad berkenaan berulang kali.

4. Pendidik menunjukkan kad warna putih kepada bayi sambil menyebut warna
kad berkenaan berulang kali.

Penutup

1. Pendidik memuji respons yang ditunjukkan oleh bayi.

2. Pendidik merekod tindak balas bayi terhadap kad warna hitam dan putih yang
ditunjukkan.

- 7 -
TOPIK: AWAL GEOMETRI

Objektif Pembelajaran: Umur: 0 – 6 Bulan
Memegang bentuk 3D Konsep Matematik: Mengenal bentuk
Istilah Matematik: Bentuk, silinder
Bahan: Botol susu
Tajuk: Bentuk Nilai: Usaha dan bersyukur

Persediaan Awal:

Pendidik menyediakan botol susu (kosong) berbentuk silinder untuk ditunjukkan kepada bayi.

Langkah-langkah:

1. Pendidik membaringkan bayi di atas tilam dan menunjukkan botol susu kepada
bayi.

2. Pendidik memanggil nama bayi dan meminta bayi memegang botol susu.

3. Pendidik memberi bayi memegang botol susu beberapa kali.

4. Pendidik memerhatikan tingkah laku bayi semasa memegang botol susu.

Penutup

1. Pendidik memuji respons yang ditunjukkan oleh bayi.

2. Pendidik merekod tindak balas bayi semasa memegang botol susu.

- 8 -
TOPIK: KEPEKAAN

Objektif Pembelajaran: Umur: 6-12 Bulan
Merangsang penglihatan dan sentuhan Konsep Matematik: Pengecaman
kanak-kanak terhadap objek warna Istilah Matematik: Bentuk dan deria
dipersekitaran. Bahan: Objek di persekitaran (bag kacang)
Nilai: Prihatin dan Kepekaan
Tajuk : Lihat dan sentuh

Persediaan Awal:

Pendidik menyediakan “bag kacang” berwarna merah dan kuning.

Langkah-langkah:

1. Pendidik menunjukkan “bag kacang” berwarna kepada bayi.

2. Pendidik memberi setiap bayi memegang “bag kacang” tersebut dengan kedua-dua
tangan mereka.

3. Pendidik menyuruh bayi mengenggam-genggam “bag kacang” tersebut berulang
kali dengan bantuan pendidik.

4. Pendidik berinteraksi dengan bayi dengan memberitahu nama dan warna objek yang
mereka genggam.

Perhatian:

Pendidik perlu peka dengan pergerakkan bayi agar bayi tidak memasukkan bean
beg tersebut ke dalam mulut mereka.

Penutup

1. Pendidik memuji respons yang ditunjukkan oleh bayi.

2. Pendidik merekodkan respons bayi melalui perbualan dua hala dan semasa
memegang bag kacang.

- 9 -