ortaöğretimdeki okul aile birliklerinin işleyişi ve sorunlarına ilişkin okul yönetici ve üyelerinin gör

69 Pages·2017·0.96 MB·Turkish

1

T.C.
TRAKYA ÜNİVERSİTESİ
SOSYAL BİLİMLER ENSTİTÜSÜ
EĞİTİM BİLİMLERİ ANA BİLİM DALI
EĞİTİM YÖNETİMİ, TEFTİŞİ, PLANLAMASI VE EKONOMİSİ
BİLİM DALI
UZAKTAN EĞİTİM
TEZSİZ YÜKSEK LİSANS PROGRAMI

ORTAÖĞRETİMDEKİ OKUL AİLE
BİRLİKLERİNİN İŞLEYİŞİ VE
SORUNLARINA İLİŞKİN OKUL YÖNETİCİ
VE ÜYELERİNİN GÖRÜŞLERİNİN
DEĞERLENDİRİLMESİ

BEDRİYE YEŞİL

PROJE DANIŞMANI
DOÇ. DR. TUNCER BÜLBÜL

EDİRNE, 2017

i

Projenin Adı: Ortaöğretimdeki Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin
Okul Yönetici ve Üyelerinin Görüşlerinin Değerlendirilmesi
Hazırlayan: Bedriye YEŞİL
ÖZET

Eğitim ve öğretim sürecinde sağlıklı bireyler yetişmesi için ailelerin katılımı da
gereklidir. Öğrencilerin başarısında tek başına okullar eğitim öğretim sürecinde etkin
değildir. Aileler bu başarının sağlanmasında büyük bir öneme sahiptir. Öğrencinin
eğitim ve öğretim yönünden başarılı olması için okul ve ailenin işbirliği içerisinde
olması gerekir. Bu sebepler okullarda okul aile birliklerinin kurulmasına zemin
hazırlamıştır. Bu çalışmada ortaöğretimdeki okul aile birliklerinin işleyişi ve
sorunlarına ilişkin yönetici ve üyelerin görüşleri bilimsel olarak ele alınıp
incelenmiştir. Araştırmada nitel araştırma deseni görüşme formu hazırlanarak,
görüşmeler yapılmıştır. Bu çerçevede İstanbul İlinin, Büyükçekmece İlçesine bağlı üç
lisedeki okul aile birliklerinin işleyişi ve sorunlarına ilişkin okul yöneticilerinin ve
okul aile birliği üyelerinin görüşlerine yönelik görüşme yapılmış olup çıkan sorunlara
yönelik önerilerde bulunulmuştur. Araştırma sonucunda; öğrencilerin eğitim –
öğretimde daha başarılı olması, okul ve ailenin iyi bir iletişim ve işbirliği içerisinde
olması için sosyal devlet anlayışı gereği Milli Eğitim Bakanlığının eğitime daha fazla
bütçe ayırması gerektiği görülmektedir.

Anahtar Kelimeler: Okul, Aile, Okul Aile Birliği, Ortaöğretim, Veli, Öğrenci
ii

Name of Project: Evaluation of the Opinios of the School Administrators and
Membersregarding the Functioning and Problems of the Family
unions in Secondary Education
Prepared by: Bedriye YEŞİL
ABSTRACT

During the education process the contribution of the families are needed in order
to raise healty individuals. In the success of the students school cannot solely be
effective. Families have great importance in gaining the desired success. The success
of the student depends on the collaboration of the families and the school. This is the
reason why the parent – teacher associations are founded at schools. In this study the
process and the problems are scientifically analysed by considering the views of the
members and managers of these associations at schools. Qualititative research desing
interview form was prepared and interviewed. In this context three highschools parent
– teacher associations in Büyükçekmece region of İstanbul city are analysed by
considering the views of the members via interviews focusing on the process and
problems of these associations, problems are aimed to be spotified and hyptheses of
solutions are tried to be conveyed and suggestions are put forward. As a result of the
research; It is seen that the Ministry of National Education should allocate more
budget to the understanding of the social state in order that the students are more
successful in education and the school and the familya re in good communication and
cooperation.

Keywords: School, Family, Parent – Teacher Associations, Secindary Education,
Parents, Student
iii

TEŞEKKÜR

Tezsiz yüksek lisans öğrenimim ve proje çalışmalarım boyunca her konuda
bana gösterdiği ilgi, sabır ve desteği için çok değerli hocam Doç. Dr. Tuncer
Bülbül’ e, Doç. Dr. Yılmaz Çakıcı’ ya ve Yrd. Doç. Dr. Birol Yiğit’e en içten
duygularımla teşekkürlerimi sunarım.

Eğitim öğrenim hayatım boyunca bana başta güvenen, manevi ve maddi
desteğini esirgemeyen; anneme, babama ve ağabeyime çok teşekkür ederim. Sevgili
Kızım Ada İdil’ in yüksek lisans programın başından beri bana göstermiş olduğu
destek ve sevgisi unutulmazdı. Aslında bütün dersleri kızımla beraber dinledik ve
yorulduğum günlerde gösterdiği sevgi her zaman aklımda ve kalbimdedir.
Teşekkürler Ada İdilim… Okul müdürüme, iş arkadaşlarıma, öğrencilerime ve
proje çalışmamın uygulanması kısmında yer alan okul yöneticilerine, okul aile
birlikleri başkan ve üyelerine teşekkürlerimi sunarım.

Bedriye YEŞİL
Edirne, 2017
iv

İÇİNDEKİLER

Sayfa No
ÖZET ................................................................................................................ i
ABSTRACT ..................................................................................................... ii
TEŞEKKÜR ..................................................................................................... iii
İÇİNDEKİLER ................................................................................................. iv
TABLOLAR ..................................................................................................... vii
KISALTMALAR ............................................................................................ vii

I. BÖLÜM
GİRİŞ ................................................................................................................ 1
1.1. Problem Durumu .................................................................................. 1
1.2. Amaç ve Alt Amaçlar ........................................................................... 5
1.3. Önem .................................................................................................... 5
1.4. Sayıltılar .............................................................................................. 7
1.5. Sınırlılıklar ............................................................................................ 7
1.6. Tanımlar ............................................................................................... 7
1.7. İlgili Araştırmalar ................................................................................. 8

II. BÖLÜM
İLGİLİ ALANYAZIN
2.1. Okul Aile Birliklerinin Tarihsel Süreci …………………………………... 11
v

Sayfa No
2.2. Okul Aile Birliklerinin Dünyadaki Uygulamaları ……………………….. 13
2.3. Okul Yöneticisinin Görevleri …………………………………………… 16
2.4. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunları …………….……………… 17
2.5. Okul Aile Birliği Yönetmeliği ………………………………………….. 19
2.6. Okul Aile Birliği Yönetim Kurulu ………………………………………. 21

III. BÖLÜM
YÖNTEM
3.1. Araştırma Modeli ………………………………………………………... 23
3.2. Çalışma Grubu …………………………………………………………... 23
3.3. Verilerin Toplanması……………………………………………………… 27
3.4. Verilerin Analizi………………………………………………………...... 28
3.5. Geçerlilik ve Güvenirliği………………………………………………...... 28

IV. BÖLÜM
BULGULAR VE YORUM
4.1. Okul Aile Birliklerinin İşleyiş ve Sorunlarına İlişkin Okul Yöneticilerinden
Okul Müdürlerinin Görüş ve Önerileri ……………………………………… 29
4.2. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin Okul Yöneticilerinden
Müdür Yardımcılarının Görüş ve Önerileri…………………………………… 34
4.3. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin Okul Aile Birliği
Başkanlarının Görüş ve Önerileri ……………………………………………… 39
vi

4.4. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin Okul Aile Birliği
Üyelerinin Görüş ve Önerileri …………………………………………………. 44
4.5. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin Okul Yöneticilerinin,
OAB Başkanlarının ve Üyelerinin Ortak Görüş ve Önerileri …………………. 48
4.6. Okul Aile Birliklerinin İşleyişi ve Sorunlarına İlişkin Okul Yöneticilerinin,
OAB Başkanlarının ve Üyelerinin Farklı Görüş ve Önerileri………………….. 50

V. BÖLÜM
SONUÇ VE ÖNERİLER
5.1. Sonuç ……………………………………………………………………. 51
5.2. Öneriler ………………………………………………………………...... 53

KAYNAKÇA …………………………………………………………………. 56

EK ……………………………………………………………………………. 59
vii

TABLO LİSTESİ

Sayfa No
Tablo. 1 : Okul Müdürlerine Ait Bilgiler ........................................................... 24
Tablo. 2 : Okul Müdür Yardılarına Ait Bilgiler ………………………….……. 25
Tablo. 3 : Okul Aile Birliği Başkanlarına Ait Bilgiler ……………………..….. 25
Tablo. 4 : Okul Aile Birliği Üyelerine Ait Bilgiler ……………………….…… 26

KISALTMA LİSTESİ
MEB : Milli Eğitim Bakanlığı
OAB : Okul Aile Birlikleri
M1 - M3 : Müdür
MY1 – MY3 : Müdür Yardımcısı
B1 – B3 : Okul Aile Birliği Başkanı
Ü1 – Ü3 : Okul Aile Birliği Üyesi
1

I. BÖLÜM

GİRİŞ

Bu bölümde; araştırmanın amacı, önemi, sayıltıları, sınırlılıkları, tanımları ve
ilgili araştırmalar yer almaktadır.

1.1. Problem Durumu

Eğitimin çeşitli tanımları vardır. Semih Ertürk’e göre eğitim, bireyin
davranışlarında kendi yaşantısı yoluyla ve kasıtlı olarak istendik değişme meydana
getirme sürecidir (Balyer, 2016, 1). Eğitim, kendi yaşantısı yoluyla kasıtlı ve
istendik davranış değişikliği meydana getirme sürecidir (Tekin, 1991, 1). Bir başka
tanımda ise eğitim, fiziksel uyarımlar sonucu oluşan biyokimyasal değişiklikler
oluşturma sürecidir (Sönmez, 1985, 2). Durkheim ise eğitimi, yetişkin kuşakların
yetişen kuşakları etkileme süreci olarak değerlendirir (Balyer, 2016, 1). Eğitim
yoluyla kültürel değerler bir kuşaktan diğerlerine aktarılır. İnsanlar hatta toplumlar
arasında sosyalleşme gerçekleşir ve bilgi paylaşımı gerçekleşir. Eğitimin bireysel
ve toplumsal işlevleri vardır. Bu işlevler eğitimin genel ve özel amaçları
çerçevesinde 1739 Saylı Milli Eğitim Temel Kanunu’nda belirtilmiştir. Eğitimin
bireysel işlevlerinin başında bireyin kendini gerçekleştirmesini sağlamak gelir.
Eğitimin toplumsal işlevlerinin başında ise bireyin sosyalleşmesini sağlamak gelir.

Örgün eğitim kurumu olarak okul sosyal bir örgüttür. Günümüzde okulu
çevresinden soyutlayamayız. Okulun iç ve dış paydaşları vardır. Okulun ve
öğrencilerin başarısı iç ve dış paydaşların birlikte etkileşimiyle gerçekleşmektedir.
Okulun iç paydaşları, öğretmen, öğrenci, yönetici ve çalışan personellerdir. Okulun