Table Of ContentVolkskrant
analyse
Openen The Voice-beerput leidt tot een
vloedgolf van nieuwe klachten over seksueel
wangedrag
Na het opengaan van de beerput bij The Voice of Holland worden meldpunten
voor seksueel geweld overspoeld door telefoontjes met nieuwe aanklachten.
Veel vrouwen realiseren zich: ik ben niet de enige, en het ligt niet aan mij. ‘Ik
denk dat iedere zangeres weleens iets heeft meegemaakt.’
Haro Kraak23 januari 2022, 19:44
Zangeres Sevdaliza op Lowlands 2018. Ze had door traumatische ervaringen
met oudere mannen op haar achttiende de hoop op een muzikale carrière
opgegeven.Beeld Ben Houdijk
Ze spreken zich uit, met velen tegelijk. Vrouwen die ook grensoverschrijdend
seksueel gedrag hebben meegemaakt, vaak in de muziekindustrie of de tv-
wereld, of daarbuiten. Zo zette zangeres Aafke Romeijn op Instagram haar
eigen ervaringen sec op een rij:
‘Die keer dat een producer tijdens een doodnormaal appgesprek over
samenwerken aan een nummer opeens filmpjes begon te versturen van hoe hij
masturbeerde.’
‘Die keer dat ik met vijf man in een studio zat te werken en één van hen achter
me kwam staan, mijn schouders masseerde en zijn erectie tegen mijn rug
drukte.’
‘Of die keer dat een producer zei dat hij niet geil werd van mijn stem, en
daarom niet met me samen kon werken, omdat “hij er wel iets bij moest voelen
in zijn broekje”.’
Ze was de enige niet. Onder anderen zangeressen Esmee Denters, Do, Linde
Schöne, Laura Jansen en Sevdaliza deelden hun ervaringen. Denters was door
Marco Borsato zomaar in haar billen geknepen, schreef ze. Sevdaliza had door
meerdere traumatische aanvaringen met oudere mannen op haar achttiende
de hoop op een carrière in de muziek opgegeven. Pas een jaar of tien later
durfde ze weer een poging te wagen, en brak ze door.
Esmee Denters: ‘Marco Borsato kneep me vanuit het niets in mijn bil. We
stonden op het podium na een optreden. Er waren andere mensen om ons
heen, maar blijkbaar was ik de enige die dit gedrag raar vond.’Beeld ANP
The Voice maakt een nieuwe dynamiek los: ik ook!
In de nasleep van het schandaal rond The Voice ontstaat weer de dynamiek
waar de #metoo-beweging zijn naam aan ontleent: ik ook, zeggen slachtoffers,
luister naar mij. Een golf van nieuwe aanklachten rolt over het land. Soms ook
leidend tot nieuwe aangiftes. Meldpunten worden overspoeld. Bij
Slachtofferhulp Nederland komen drie keer zoveel chats binnen en dubbel
zoveel telefoontjes. Centrum Seksueel Geweld ziet een toename die
vergelijkbaar is met de opkomst van #metoo in 2017.
In de kern ging #metoo altijd al over dat golfeffect. De overtuiging die eraan
ten grondslag ligt: het is ontzettend moeilijk om je uit te spreken, zeker tegen
machtige mannen, laat staan om een zedenzaak te winnen, daarom gebruiken
we de publieke arena, met een grote groep, om zo de patronen bloot te leggen,
de geniepige mechanismes die normaal gesproken verborgen blijven door
schaamte. Het zijn de veelheid en de overeenkomsten die samen een
boodschap uitdragen: wees je bewust van de cultuur en geloof slachtoffers.
Zangeres Do over Jeroen Rietbergen: 'Al 20 jaar weet een ieder dat hij vunzige
teksten als confetti de lucht inschiet en als hij de kans krijgt heel veel verder
gaat.'Beeld ANP
Lijnen roodgloeiend bij meldpunt ongewenst gedrag
Bij Mores, een meldpunt voor ongewenst gedrag in de cultuursector, staan de
lijnen ook roodgloeiend, vertelt voorzitter Janke Dekker. ‘Melders krijgen in
eerste instantie een luisterend oor. Verder is het aan de melder. We bespreken
in alle vertrouwelijkheid de opties en verwachtingen. Een gesprek leidt lang
niet altijd tot een aangifte. Soms willen mensen alleen weten: is dit ongewenst
gedrag wat ik heb meegemaakt? Waar ze dan mee komen, daar schrik je van.
De twijfel aan zichzelf is zo groot.’
Normaal gesproken gaan de meldingen die binnenkomen bij het Centrum
Seksueel Geweld over aanrandingen en verkrachtingen die korter dan een
week geleden hebben plaatsgevonden, zei oprichter Iva Bicanic in het AD. ‘Nu
komen er vooral veel oudere verhalen binnen.’ Dat is wat zo’n affaire bij
mensen teweeg brengt. Velen gaan bij zichzelf te rade wat ze hebben
meegemaakt, wat ze hebben aangericht of wat ze anders hadden kunnen doen
om mensen in hun omgeving te beschermen.
Zangeres Aafke Romeijn ‘Die keer dat een producer tijdens een doodnormaal
appgesprek over samenwerken aan een nummer opeens filmpjes begon te
versturen van hoe hij masturbeerde.’Beeld Hollandse Hoogte / ANP
Zo’n golf media-aandacht is voor slachtoffers van grensoverschrijdend gedrag
vaak dubbel, zegt Janke Dekker van Mores. ‘Het kan pijnlijk zijn dat al dat oud
zeer wordt opgerakeld als je er voortdurend mee wordt geconfronteerd in het
nieuws. Je kunt er niet aan ontsnappen. Aan de andere kant kan dit opeens de
mogelijkheid bieden om erover te praten en het te gaan verwerken. Het kan
troostrijk zijn om te zien dat je niet de enige bent. Dat is namelijk wat iedereen
in eerste instantie denkt: ik ben de enige en het ligt aan mij.’
‘Ik denk dat iedere zangeres weleens iets heeft meegemaakt’
Daarbij kan het een groot verschil maken hóé het onderwerp in de media wordt
besproken. Dekker: ‘Deze week zaten oud-deelnemers van The Voice bij
talkshow Beau die zich uitspraken. Vervolgens werden die vrouwen op
schandalige wijze besproken op sociale media. Dat was gewoon ‘slutshaming’
en dat kan heel schadelijk zijn voor het proces van mensen die twijfelen om
zich uit te spreken.’
‘#metoo is lang aan de muziekbizz voorbijgegaan’, schreef Aafke Romeijn op
Instagram. Dankzij de cultuur van seks, drugs en rock-’n-roll leek de
veronderstelling te bestaan dat een bepaalde mate van wangedrag, excessen
en uitbuiting er nu eenmaal bij hoort als je wilt doorbreken. Om je droom te
verwezenlijken moet je offers brengen en je schikken naar de strikte hiërarchie
in de industrie. Nu het moment dan toch daar is dat de industrie reflecteert op
de eigen cultuur, is het – schrijnend genoeg – dus logisch dat zo velen klaar
staan met eigen ervaringen. Romeijn: ‘Ik denk dat iedere zangeres weleens iets
heeft meegemaakt.’
