Ontwerp Structuurvisie Amsterdam 2040 Economisch sterk en duurzaam

322 Pages·2010·14.42 MB·Dutch

Ontwerp Structuurvisie

Amsterdam 2040
Economisch sterk en duurzaam

Ontwerp Structuurvisie
Amsterdam 2040
Economisch sterk en duurzaam
Vastgesteld door het College van Burgemeester en Wethouders op 26 januari 2010.

INHOUDSOPGAVE
Voorwoord 7
Samenvatting 9
Leeswijzer 13
Deel 1 De Visie 15
1a Visie 19
1b De grote bewegingen 39
1c Visie en beleid 99
Deel 2 Uitvoering naar stadsdelen en decennia 163
Deel 3 Instrumentarium bij kernpunten van
beleid 2010 - 2020 215
Samenvatting PlanMER 281
6 Ontwerp Structuurvisie Amsterdam 2040: Economisch sterk en duurzaam
VOORWOORD
Namens het gemeentebestuur bied ik u de Ontwerp Structuurvisie Amsterdam 2040 aan. Hierin staat de
ruimtelijke ontwikkeling van Amsterdam die wij voor ogen hebben. De structuurvisie heeft als titel meege-
kregen: Economisch Sterk en Duurzaam. Dit is ook het leitmotiv van het document. Het verbeteren van de
welvaart en het welzijn van de mensen in Amsterdam én wat de ruimtelijke ontwikkeling van de stad hieraan
kan bijdragen, dáárover gaat deze structuurvisie.
Het komt erop aan. In de wereldeconomie vinden manifeste verschuivingen plaats. De grote steden fungeren
steeds meer als de motoren van de economie. Het klimaat verandert. Dit stelt ons voor levensgrote vraag-
stukken over de duurzaamheid van ons leefmilieu. De gevolgen zijn groot, ook voor Amsterdam.
Amsterdam kan de toekomst aan, daar ben ik van overtuigd. Maar het gaat niet zonder meer. We zijn een
stad met een relatief jonge bevolking, met 175 nationaliteiten; een stad van talloze studenten, levensvormen,
typen ondernemingen en voorzieningen. Amsterdam is voor tallozen de plek geweest om vooruit te komen.
Het vrijzinnige leefklimaat is onderdeel van haar wereldfaam. Amsterdam is een stad waar je jezelf kunt zijn.
De stad heeft zich ook altijd veerkrachtig en flexibel getoond. Al deze hoedanigheden zijn goud waard. We
komen er steeds meer achter hoe belangrijk ze zijn om Amsterdam economisch sterk te houden.
De klimaatsverandering dwingt ons meer dan ooit na te denken over de vele facetten van duurzaamheid. Hoe
houden we onze voeten droog en hoe krijgen we water, lucht en bodem schoon? Op welke manier maken we
de stad groener en houden we het omringende, waterrijke landschap open? Hoe stellen we onze energievoor-
ziening voor de toekomst veilig?
Amsterdam is groter dan zijn gemeentegrenzen. Het is de kernstad van een metropoolregio. De stedelijke
ontwikkeling is onderdeel van de regionale, en andersom. De noodzaak van intensieve onderlinge samen-
werking tussen de regiogemeenten staat buiten kijf en is vastgelegd in het Ontwikkelingsbeeld 2040 voor
Metropoolregio Amsterdam.
In de structuurvisie is het bovenstaande vertaald in ambities en opgaven voor de ruimtelijke ontwikkeling van
de stad. Momenteel zitten we in economisch zwaar weer. Dit betekent dat de visie bij aanvang moet laten
zien ‘crisisbestendig’ te zijn. Maar het is ook een reden te meer om juist nú ambitie te tonen. Zodra de betere
tijden terugkeren weten we al precies wat we willen. Met deze visie nemen wij stelling over hoe Amsterdam er
in 2040 uit zou moeten zien. Zo worden er bijvoorbeeld nieuwe openbaar vervoerlijnen voorgesteld, nieuwe
investeringen in groengebieden gepland en voorstellen gedaan om (verouderde) extensief benutte gebieden
te transformeren tot intensiever gebruikte, gemengde woon-werkgebieden.
Voor een aantal gebieden worden er meerdere scenario’s gepresenteerd. Tussen die scenario’s zal nog
moeten worden gekozen door de gemeenteraad.
Het komt erop aan. Ik herhaal het niet zonder reden. Amsterdam heeft sterke troeven in handen. Maar het
uitspelen van deze troeven is een uitdaging op zich. Deze uitdaging moeten we nu, meer dan ooit, aangaan.
Voor de welvaart en het welzijn van de Amsterdammers, voor de toekomst van Amsterdam.
Maarten van Poelgeest
Wethouder Ruimtelijke Ordening
Voorwoord 7
8 Ontwerp Structuurvisie Amsterdam 2040: Economisch sterk en duurzaam
SAMENVATTING
De Visie
Amsterdam
Economisch sterk en Duurzaam
Positie en ambitie van Amsterdam: de schaarse grond en we gaan over op duurzame
Amsterdam economisch sterk en duurzaam energiebronnen. Daarnaast wordt een aantal
Wereldwijd is de rol van steden in de afgelopen beproefde en duurzame ruimtelijke ordeningsprin-
decennia drastisch veranderd. Sinds 2007 woont cipes blijvend, en zelfs geïntensiveerd, toegepast
meer dan de helft van de wereldbevolking in steden. - principes die allen zijn terug te voeren op zuinig en
Van Vancouver tot Hong Kong, overal is er een optimaal gebruik van de grond. Amsterdam is goed
trek te zien richting de stad, zo ook in Amsterdam. voor haar inwoners en gasten. Om sociaal duurzaam
Voor Amsterdam is het van levensbelang dat het te zijn is een sterke sociaalruimtelijke structuur met
een vooraanstaande positie blijft innemen in de flexibiliteit naar de toekomst toe belangrijk.
wereldeconomie. Aan deze voorwaarde moet in
ieder geval worden voldaan om het welzijn en de Uit bovenstaande twee voorwaarden volgt haast
welvaart van haar burgers in de toekomst zo goed automatisch het ‘leitmotiv’ voor deze structuurvisie:
mogelijk te kunnen waarborgen. Amsterdam heeft Amsterdam: economisch sterk en duurzaam.
een diverse economie, woningvoorraad, voorzie-
ningen, landschappen en bovenal: een diverse en In het Ontwikkelingsbeeld 2040 voor Metropoolregio
relatief jonge bevolking. Amsterdam heeft daarmee Amsterdam wordt op regionale schaal verwoord
een perfecte voedingsbodem om kansrijke econo- en verbeeld welke ruimtelijke opgaven er in de
mische sectoren vast te houden en aan te trekken en regio zijn. In die metropoolregio is Amsterdam de
de lokale en regionale economie te laten floreren. centrale stad, de kernstad. Dat wil niet zeggen de
Amsterdam heeft de troeven in handen om econo- enige stad, in tegendeel. Alle partijen in de regio
misch sterk te zijn. Niettemin wordt ook Amsterdam hebben elkaar nodig en kunnen van elkaar profi-
zwaar op de proef gesteld in de huidige econo- teren. De stad is groter geworden dan haar eigen
mische crisis. En daarmee wordt tevens de Structuur- grenzen. Elke overheid draagt haar eigen steentje
visie bij aanvang op zijn crisisbestendigheid beoor- bij aan het prettig wonen, werken en recreëren in
deeld. De crisis zal langdurig zijn sporen nalaten bij de metropoolregio. Vanuit dit perspectief kijken we
de stedelijke ontwikkeling. naar de stad Amsterdam. Altijd in samenhang met de
omgeving, en zoekend naar de specifieke opgaven
De andere absolute voorwaarde voor de toekomst- die Amsterdam daarbinnen heeft.
bestendigheid van Amsterdam betreft de inten-
sieve zorg voor het leefmilieu in de stad. Voor een Dit alles leidt tot de centrale ambitie van de struc-
duurzame stad moeten we anticiperen op klimaat- tuurvisie: Amsterdam ontwikkelt zich verder als
verandering. We maken de lucht, de bodem en het kernstad van een internationaal concurrerende,
water schoner, we maken de stad groener, stiller en duurzame, Europese metropool.
energiezuiniger; we optimaliseren het gebruik van
Samenvatting
Visie Het regionale wegennet zal nog wel moeten worden
Om economisch sterk en duurzaam te zijn en aangepast aan de verdere groei van de metro-
Amsterdam en de regio verder te kunnen ontwik- poolregio, maar binnen het stedelijk kerngebied
kelen als internationaal concurrerende, duurzame, worden de uitbreidingsmogelijkheden wel beperkt.
Europese metropool slaat Amsterdam de volgende Amsterdam kiest voor een systeemsprong in het
richting in: regionale OV-netwerk en zal op veel meer plaatsen
dan nu een naadloze overstap tussen auto en
Intensiever gebruik bestaande stad, openhouden openbaar vervoer mogelijk maken.
van landschap
Intensivering van het grondgebruik in de stad biedt Hoogwaardiger inrichting openbare ruimte
tal van mensen woon- en werkruimte. Het betekent De kwaliteit van leven in de stad wordt steeds
extra draagvlak voor voorzieningen, extra investe- belangrijker, en daarmee de inrichting en het gebruik
ringen in de openbare ruimte, efficiënter omgaan van het schaarse publieke domein met name binnen
met energie en vervoer en er hoeft minder landschap de Ring A10 omdat hier de druk op de openbare
te worden aangetast. Het betekent ook 70.000 ruimte het grootst is. In straten, aan oevers en op
woningen en bijbehorende voorzieningen erbij tot pleinen waar dat gewenst is, wordt de openbare
2040, intensiever gebruik van de haven en huidige ruimte kwalitatief hoogwaardig ingericht. Dit
bedrijventerreinen en ruimte voor waterberging. betekent soms minder ruimte voor de auto, maar niet
het verdwijnen van de auto uit de stad.
Met de toevoeging van 70.000 woningen wordt Hierbij kunnen prijsmechanismen zoals spitsheffing
ingespeeld op de genoemde trek naar de stad. en parkeertarieven een grote rol spelen.
Om ‘netto’ 70.000 woningen over te houden zullen
zeker zo’n 100.000 woningen gebouwd moeten Investeren in recreatief gebruik groen en water
worden, aangezien tegelijkertijd veel eenheden aan Het groen en water in en rondom de stad moet
de voorraad worden ontrokken, fysiek, door sloop aantrekkelijker worden voor de Amsterdammer, in
en getalsmatig door samenvoeging. Om 100.000 de wetenschap dat het gebruik ervan alleen maar
woningen te bouwen moeten we voor 120.000 toeneemt en een steeds belangrijker rol vervult voor
woningen locaties hebben, aangezien tijdens de rit het welzijn van de bewoners en voor bedrijven om
nogal wat plannen uitvallen. Het streven moet dus zich hier te vestigen. Het is daarmee een belangrijke
zijn om jaarlijks 3.500 tot 4.000 woningen te bouwen. economische factor geworden. De stedelijke ontwik-
keling moet ook duurzaam zijn, bestendig voor
Het betekent ook een grotere mix van wonen en klimaatverandering. Amsterdam zal daarom inves-
werken waarbij kansrijke economische sectoren teren in de beleving en gebruik van het groen en het
de ruimte krijgen. Ook wordt er ruimte geboden water in en om de stad.
aan de groei van voorzieningen in de zogenaamde
stadsstraten. Voor een aantal bijzondere voorzie- Amsterdam maakt zich op voor het postfossiele
ningen, iconen, worden plekken aangewezen waar brandstoftijdperk
deze kunnen neerstrijken, waarbij een koppeling Energie: de fossiele brandstoffen raken hoe dan ook
met voldoende openbare ruimte wordt gemaakt. een keer op. De stad moet worden ingericht op het
Sportvoorzieningen al dan niet in combinatie met postfossiele brandstoftijdperk. Een enorme opgave is
onderwijs, maken deel uit van de wijk. Binnen de het energiezuinig maken van de bestaande woning-
ring A10 krijgen stadsverzorgende bedrijven een voorraad.
bescherming zodat de Haarlemmerolie van de stad
niet uit het centrumgebied wordt verdrongen. Mocht Waar vinden we de ruimte voor het opwekken van
er een bedrijf moeten verplaatsen vanwege transfor- duurzame energie en in hoeverre worden we onze
matie van een gebied, dan moeten er wel alterna- eigen energieleverancier? Amsterdam kiest ervoor
tieve locaties zijn binnen de metropoolregio. een groot deel van haar energiebehoefte zelf op
te wekken. Daarbij gaat het om het toepassen van
Systeemsprong regionaal openbaar vervoer zonne-energie op daken, het aanleggen van een
Bij een intensiever gebruik van de stad is de verdere sluitend warmtenet om restwarmte te kunnen trans-
ontwikkeling en integratie van een samenhangend porteren en het plaatsen van windturbines. Daarnaast
OV-netwerk op metropolitane schaal onontbeerlijk. zal Amsterdam ook investeren in duurzame energie-
10 Ontwerp Structuurvisie Amsterdam 2040: Economisch sterk en duurzaam