Table Of ContentÖN KAPAKTAKİ at ve arka kapağın yüzeyi, Caminin Heft Evreng'inin 1556'da
Sultan İbrahim Mirza tarafından yaptırılmış
yazmasının, Marianna Shreve Simpson tarafından Sultan İbrahim Mirza's
Haft Awrang adlı kitabında yayımlanmış
fotoğraflarından- yorgan altındaki sevgililer, mavi topraktaki çiçek,
parmağı ağzında Safevi genci ve Çin-Türkmen tarzı
bulutlar, Firdevsi'nin Şehnamesinin 1522'de Safevi Şahı Tahmasp
tarafından yaptırılmasına başlanmış yazmasının Stuart
Cary Welch'in A King’s Book of Kings adlı kitabında yayımlanmış ayrıntı
fotoğraflarından; kapağın üst ve alt çerçeveleri
Şükrü Bitlisi'nin Selimnamesi'nin 1597'de yapılmış bir yazmasının
cildinin ve ön kapaktaki kadının gözleri, 1360 yıllarında
Tebriz'de hazırlanmış bir Miraçname nüshasının, Filiz Çağman, Zeren
Tanındı ve J.M. Rogers'ın The Topkapı Saray
Museum, The Albuıns and Illustrated Manııscripts adlı kitabındaki
fotoğraflarından alındı.
İletişim Yayınları 510 • Çağdaş Türkçe Edebiyat 74
ISBN 975-470-71.1-1
© 1998 İletişim Yayıncılık A. Ş.
1. BASKI İstanbul, Aralık 1998 (50.000 adet)
KAPAK VE SAYFA TASARIMI Hakkı Mısırlıoğlu
DİZGİ ve UYGULAMA Hüsnü Abbas
KAPAK, K BASKI ve CİLT Mart Matbaacılık
İletişim Yayınları
Klodfarer Cad. iletişim Han No. 7 Cağaloglu 34400 istanbul
Tel: 212.516 22 60-61-62 • Fax: 212.516 12 58
e-mail: [email protected] • web: www.iletisim.com.tr
Rüya'ya
Bir adam öldürdüler ve aralarında tartıştılar.
Kuran, Bakara, 72
Körle gören bir olmaz.
Kuran, Fâtır, 19
Doğu da Batı da Allah'ındır
Kuran, Bakara, 115
İÇİNDEKİLER
1.Ben Ölüyüm
.........................................................................
........................................ 6
2. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
.......................... 8
3. B e n , K ö p e k
.........................................................................
........................................ 10
4. Katil Diyecek ler Ban a
.........................................................................
............ 12
5.Ben Eni ş t e n i z i m
.........................................................................
........................... 16
6. B e n , O r h a n
.........................................................................
........................................ 19
7. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
........................ 22
8. B e n i m A d ı m E s t e r
.........................................................................
....................... 24
9.Ben, Ş e k ü r e
.........................................................................
...................................... 26
10.Ben Bir A ğ acı m
.........................................................................
...........................30
11. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
...................... 32
12. B a n a K e l e b e k D e r l e r
.........................................................................
.............. 37
13. B a n a L e y l e k D e r l e r
.........................................................................
................. 41
14. B a n a Z e y t i n D e r l e r
.........................................................................
.................. 44
15. B e n i m A d ı m E s t e r
.........................................................................
..................... 47
16. B e n , Ş e k ü r e
.........................................................................
.................................... 50
17.Ben Eni ş t e n i z i m
.........................................................................
......................... 53
18. K a t i l D i y e c e k l e r B a n a
.........................................................................
.......... 56
19. B e n , P a r a
.........................................................................
.......................................... 59
20. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
...................... 62
21.Ben Eni ş t e n i z i m
.........................................................................
......................... 64
22. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
...................... 67
23. K a t i l D i y e c e k l e r B a n a
.........................................................................
.......... 70
24. B e n i m A d ı m Ö l ü m
.........................................................................
..................... 73
25. B e n i m A d ı m E s t e r
.........................................................................
..................... 75
26. B e n , Ş e k ü r e
.........................................................................
.................................... 79
27. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
...................... 86
28. K a t i l D i y e c e k l e r B a n a
.........................................................................
.......... 89
29. Ben Eni ş t e n i z i m
.........................................................................
......................... 95
30. B e n , Ş e k ü r e
.........................................................................
.................................. 101
31. B e n i m A d ı m K ı rmı z ı
.........................................................................
............. 105
32. B e n , Ş e k ü r e
.........................................................................
.................................. 107
33. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
.................... 110
34. B e n , Ş e k ü r e
.........................................................................
.................................. 116
35. B e n , A t
.........................................................................
............................................. 123
36. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
.................... 125
37. Ben Eni ş t e n i z i m
.........................................................................
....................... 130
38. Ü s t a t O s m a n , B e n
.........................................................................
.................... 133
39. B e n i m A d ı m E s t e r
.........................................................................
................... 137
40. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
.................... 140
41. Ü s t a t O s m a n , B e n
.........................................................................
.................... 142
42. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
.................... 149
43. B a n a Z e y t i n D e r l e r
.........................................................................
................ 154
44. B a n a K e l e b e k D e r l e r
.........................................................................
............ 155
45. B a n a L e y l e k D e r l e r
.........................................................................
............... 156
46. K a t i l D i y e c e k l e r B a n a
.........................................................................
........ 157
47. B e n , Ş e y t a n
.........................................................................
................................... 161
48. B e n , Ş e k ü r e
.........................................................................
.................................. 163
49. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
.................... 165
50. B i z , İ k i A b d a l
.........................................................................
............................ 171
51. Ü s t a t O s m a n , B e n
.........................................................................
.................... 173
52. B e n i m A d ı m K a r a
.........................................................................
.................... 180
53. B e n i m A d ı m E s t e r
.........................................................................
................... 188
54. B e n , K a d ı n
.........................................................................
..................................... 195
55. B a n a K e l e b e k D e r l e r
.........................................................................
............ 198
56. B a n a L e y l e k D e r l e r
.........................................................................
............... 204
57. B a n a Z e y t i n D e r l e r
.........................................................................
................ 208
58. K a t i l D i y e c e k l e r B a n a
.........................................................................
........ 213
59. B e n , Ş e k ü r e
.........................................................................
.................................. 224
1
Ben Ölüyüm
Şimdi bir ölüyüm ben, bir ceset, bir kuyunun dibinde. Son nefesimi vereli
çok oldu, kalbim çoktan durdu, ama
alçak katilim hariç kimse başıma gelenleri bilmiyor. O ise, iğrenç rezil,
beni öldürdüğünden iyice emin olmak
için nefesimi dinledi, nabzıma baktı, sonra böğrüme bir tekme attı, beni
kuyuya taşıdı, kaldırıp aşağı bıraktı.
Taşla önceden kırdığı kafatasım kuyuya düşerken parça parça oldu, yüzüm,
alnım, yanaklarım ezildi yok oldu;
kemiklerim kırıldı, ağzım kanla doldu.
Dört gün oldu eve dönmeyeli: Karım, çocuklarım beni arıyorlardır. Kızım
ağlaya ağlaya tükenmiş, bahçe
kapısına bakıyordur; hepsinin gözü yolda, kapıdadır.
Gerçekten kapıda mıdır, onu da bilmiyorum. Belki de alışmışlardır, ne
kötü! Çünkü insana buradayken,
arkada bıraktığı hayatın eskiden olduğu gibi sürüp gitmekte olduğu
duygusu geliyor. Ben doğmadan önce
arkamda sınırsız bir zaman vardı. Ben öldükten sonra da, bitip
tükenmeyecek bir zaman! Yaşarken hiç
düşünmezdim bunları; ışıklar içinde yaşayıp giderdim, iki karanlık
zamanın arasında.
Mutluydum, mutluymuşum; şimdi anlıyorum: Padişahımızın nakkaşhanesinde en
iyi tezhipleri ben
yapardım ve ustalığı bana yaklaşabilecek başka bir müzehhip de yoktu.
Dışarıda yaptığım işlerle elime ayda
dokuz yüz akçe geçerdi. Bunlar da tabii, ölümümü daha da dayanılmaz
kılıyor.
Yalnızca nakış ve tezhip yapardım; sayfa kenarlarını süsler, çerçeve
içine renkler, renkli yapraklar, dallar,
güller, çiçekler, kuşlar çizerdim: Kıvrım kıvrım Çin usûlü bulutlar,
birbirinin içine geçen yapraklar, renk
ormanları ve içlerinde gizlenmiş ceylanlar, kadırgalar, padişahlar,
ağaçlar, saraylar, atlar, avcılar... Eskiden
bazen bir tabak içine nakış yapardım; bazen bir aynanın arkasına, bir
kaşığın içine, bazen Boğaziçi'nde bir
yalının, bir konağın tavanına, bazen bir sandığın üzerine... Son yıllarda
ise yalnızca kitap sayfaları üzerinde
çalışıyordum, çünkü Padişahımız çok para veriyordu nakışlı kitaplara.
Ölümle karşılaşınca paranın hayatta hiç
önemli olmadığım anladım, diyecek değilim. İnsan hayatta değilken bile
paranın önemini biliyor.
Şimdi bu durumumda benim sesimi işitiyor olmanıza, bu mucizeye bakıp
şöyle düşüneceğinizi biliyorum:
Bırak şimdi yaşarken kaç para kazandığını. Bize orada gördüklerini anlat.
Ölümden sonra ne var, ruhun nerede,
Cennet ve Cehennem nasıl, orada neler görüyorsun? Ölüm nasıl bir şey,
canın yanıyor mu? Haklısınız. Yaşarken
insanın öte tarafta neler olup bittiğini çok merak ettiğim biliyorum.
Sırf bu merakı yüzünden kanlı savaş
meydanlarında cesetler arasında gezmen birinin hikâyesini
anlatmışlardı... Can çekişmekte olan yaralı
cengâverler arasında ölüp de dirilen birine rastlarım da, o da bana öbür
dünyanın sırlarını verir diye aranan bu
adamı Timur'un askerleri düşman sanıp bir kılıç darbesiyle ikiye
biçmişler de, o da, öte dünyada insanın ikiye
bölündüğünü sanmış.
Böyle bir şey yok. Hatta dünyada ikiye bölünen ruhların burada
birleştiğini bile söyleyebilirim. Ama, dinsiz
kâfirlerin, zındıkların ve Şeytan'a uyan küfürbazların iddialarının
tersine bir öbür dünya da, şükür var. Oradan
size sesleniyor olmam bunun kanıtı. Öldüm, ama gördüğünüz gibi yok
olmadım. Öte yandan, Kuran-ı Kerim'de
sözü edilen ve altlarından ırmaklar akan altından, gümüşten Cennet
köşklerine, dolgun meyvalı iri yapraklı
ağaçlara, bakire güzellere rastlayamadığımı söylemek zorundayım. Oysa
Vakıa suresinde anlatılan Cennetteki o
iri gözlü hurileri pek çok kereler nasıl da keyiflenerek resmettiğimi
şimdi çok iyi hatırlıyorum. Kuran-ı Kerim'in
değil de, İbni Arabi gibi geniş hayallilerin ballandırarak anlattıkları
sütten, şaraptan, tatlı sudan ve baldan
yapılmış o dört ırmağa da tabii hiç rastlayamadım. Haklı olarak öte
dünyanın umut ve hayalleriyle yaşayan pek
çok kişiyi inançsızlığa sürüklemek istemediğim için bütün bunların kendi
özel durumumla ilgili olduğunu hemen
belirtmem gerekir: Ölümden sonraki hayat konusunda biraz olsun malumatı
olan her mümin, benim
durumumdaki bir huzursuzun Cennet'in ırmaklarını görmekte zorlanacağını
kabul eder.
Kısaca: Nakkaşlar bölüğünde ve üstatlar arasında Zarif Efendi diye
bilinen ben öldüm, ama gömülmedim.
Bu yüzden de, ruhum gövdemi bütünüyle terk edemedi. Cennet, Cehennem,
neresiyse kaderim, ruhumun oralara
Description:Sanki bütün âlem benim içimde bir yerde sıkışarak daralmaya başlıyor. Bu daralma hissini, o eşsiz ölüm anımda hissettiğim şaşırtıcı genişlik